Oświn
54°17′32″N 21°34′46″E/54,292222 21,579444
| |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Region | |
| Wysokość lustra |
65,5 m n.p.m. |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
3,7 km² |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • średnia • maksymalna |
|
| Hydrologia | |
| Rzeki zasilające |
Rawda, Ruda |
| Rzeki wypływające |
Oświnka |
Położenie na mapie gminy Węgorzewo  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu węgorzewskiego  | |
| 54°17′32″N 21°34′46″E/54,292222 21,579444
| |
Oświn (Jezioro Siedmiu Wysp) – jezioro położone w północno-wschodniej części Niziny Sępopolskiej[1], na północny zachód od Węgorzewa w woj. warmińsko-mazurskim, w powiecie węgorzewskim, w gminie Węgorzewo.
Morfometria[edytuj | edytuj kod]
Oświn jest jeziorem przepływowym o powierzchni ok. 370 ha, długości 5,3 km, szerokości 2 km i maksymalnej głębokości 3,5 m.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Jezioro należy do zlewni Pregoły, do której wody z jeziora docierają rzeką Oświnką za pośrednictwem Łyny. Oświnka za granicą państwową na terenie Rosji ma nazwę Putiłowka.
Jezioro wraz z otaczającymi je nieużytkami, bagnami i lasami stanowi rezerwat faunistyczny pod nazwą Rezerwat przyrody Jezioro Siedmiu Wysp. Jezioro leży tuż przy granicy z obwodem królewieckim Federacji Rosyjskiej, w najbardziej samotnej części Mazur. Od dawna już nikt tu się nie osiedla, a stare osady pustoszeją.
Z jeziora Oświn średniorocznie odpływa 19,9 mln m³ wody. Jezioro ma kształt zbliżony do podkowy ramionami skierowanej na północ. Rzeka Oświnka (ros. Putiłowka) wypływa z północno-zachodniej części jeziora, przepływa przez wieś Kryłowo i wpada do Łyny w Gwardiejsku, poniżej ujścia Ometu. Powierzchnia i głębokość jeziora zależy od sztucznego spiętrzenia wody na Ośwince. W przeszłości poziom wody podnoszony był przez jaz przy młynie wodnym w Kryłowie. Po zniszczeniu tego jazu poziom wody w jeziorze był znacznie obniżony przez około 30 lat. W celu przywrócenia pierwotnego poziomu wody w Oświnie w roku 1993 wybudowano nowy jaz na rzece Ośwince w pobliżu jej wypływu z jeziora.
Przyroda[edytuj | edytuj kod]
Jezioro faworyzowane przez ptaki jest muliste, zarośnięte szuwarami i bardzo płytkie. Żyją w nim ostatnie w Polsce raki błotne. Na północ od jeziora żyją w stanie dzikim koniki polskie sprowadzone tu z Popielna.
W wodach jeziora występują (1998):
- mięczaki:
- ryby (22 gatunki):
- ryby objęte ścisłą ochroną gatunkową – różanka, koza i piskorz.
- ryby dla których obowiązuje wymiar i okres ochronny – szczupak, certa, sum europejski, sandacz.
- ryby dla których obowiązuje wymiar ochronny – węgorz, wzdręga, lin.
- ryby pozostałe – płoć, słonecznica, kiełb, ukleja, krąp, leszcz, karaś pospolity, karaś srebrzysty, ciernik, okoń i jazgarz.
Hydronimia[edytuj | edytuj kod]
Nazwę Oświn wprowadzono urzędowo w 1949 roku, zastępując poprzednią niemiecką nazwę jeziora – Nordenburger See[2], która z kolei w 1928 roku zastąpiła pierwotną nazwę Aschwöhn See.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Miejscowości w pobliżu jeziora: Nowa Guja, Wyskok, Zielony Ostrów.
- Obszary Natura 2000 w Polsce
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Regiony fizycznogeograficzne Polski po zmianach w 2018 r. [online], warmaz.pl, 2018 (pol.).
- ↑ M.P. z 1949 r. nr 17, poz. 225, s. 3.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Sapała M., Cuda natury, Krajobrazy Polski – Najpiękniejsze rzeki i jeziora, Wydawnictwo Podsiedlik-Reniowski i Spółka sp. z o.o., Poznań.
- Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński: Warmia Mazury. Przewodnik, Białystok: Agencja TD, 1996. ISBN 83-902165-0-7, s. 172
- (Mapa obwodu królewieckiego) Калининградская область, ПО „Латвгеoкарта”, Ригa, 1990. (rzeka Putiłowka – Oświnka)
- Jezioro Oświn i okolice, Monografia przyrodniczo-kulturowa, Marcin Gromadzki (red.), Rajmund Jan Wiśniewski (red.), Elżbieta Bajkiewicz-Grabowska, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2005, ISBN 83-60247-19-6, OCLC 749211172.