Operacja Ten-gō
| II wojna światowa, Wojna na Pacyfiku | |||
.jpg) "Yamato" bombardowany przez amerykańskie samoloty | |||
| Czas | |||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium |
północno–zachodni Pacyfik | ||
| Przyczyna |
próba wsparcia wojsk japońskich na Okinawie | ||
| Wynik |
zwycięstwo Stanów Zjednoczonych | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie świata  | |||
| 30°22′N 128°04′E/30,366667 128,066667 | |||
Operacja Ten–gō (jap. 天号作戦 Ten–gō Sakusen; "Operacja Niebiosa") – ogólna nazwa planowanych, czterech operacji morskich floty japońskiej w końcowej fazie II wojny światowej. Do skutku doszła tylko pierwsza z nich o nazwie "Ten–ichi–gō Sakusen" ("Operacja Niebiosa Nr 1") skierowana przeciwko flocie amerykańskiej wspierającej działania desantowe podczas bitwy o Okinawę w kwietniu 1945 roku.
Przed bitwą
W kwietniu 1945 roku Okinawa stała się celem ostatniego, amerykańskiego desantu morskiego II wojny światowej. Japończycy nie mieli szans się obronić. Marsz amerykański, chociaż spowolniony zaciekłym oporem Japończyków, postępował.
W Tokio zapadła decyzja, aby na ratunek Okinawie wysłać morskie posiłki. Postawiono na pozostałości Drugiej Floty, która została w poprzednich bitwach zdziesiątkowana. W związku z czym przemianowano ją na Specjalny Zespół Uderzeniowy.
Okręty wypłynęły 6 kwietnia 1945 roku o godzinie 16.00. Celem zespołu było obezwładnienie amerykańskich okrętów, zniszczenie floty desantowej i zaopatrzenia oraz wsparcie artyleryjskie działań na lądzie. Ponadto, zaokrętowano oddziały piechoty, które po osadzeniu okrętów na plaży miały być wysadzone na brzeg dla zaatakowania amerykańskich oddziałów lądowych od tyłu. Dlatego jednostki zabrały zapas paliwa na rejs jedynie w jedną stronę. Dowództwo japońskie żywiło przekonanie, że grupa okrętów dysponuje wystarczającą siłą ognia artyleryjskiego i mobilnością aby obronić się przed atakami lotniczymi. Podobnie w przypadku konfrontacji z okrętami liniowymi przeciwnika działa artylerii głównej "Yamato" miały z bezpiecznie dużej odległości umożliwić ich zniszczenie[1].
Siły
Japończycy
Z bazy Tokuyama na wyspie Honsiu wyruszył zespół okrętów pod dowództwem wiceadmirała Sei'ichi Itō w składzie:
Amerykanie
W skład będącej bezpośrednim przeciwnikiem amerykańskiej 58 grupy taktycznej (Task Force 58) dowodzonej przez admirała Mitschera wchodziły następujące lotniskowce:
- USS "Hornet"
- USS "Bennington"
- USS "Belleau Wood"
- USS "San Jacinto"
- USS "Essex"
- USS "Bunker Hill"
- USS "Hancock"
- USS "Bataan"
Na wypadek niepowodzenia akcji lotniczej obronę miały przejąć pancerniki kontradmirała Deyo:
- USS "Massachusetts"
- USS "Indiana"
- USS "New Jersey"
- USS "South Dakota"
- USS "Wisconsin"
- USS "Missouri".
Bitwa
.jpg)
Dnia 6 kwietnia o godzinie 19.45 zespół japoński został wykryty przez okręt podwodny "Threadfin"[3].
Rano 7 kwietnia 1945 roku z lotniskowców amerykańskiej 58. Grupy Taktycznej wysłano samoloty rozpoznawcze, mające za zadanie wykrycie japońskich jednostek. Udało się tego dokonać około godziny 10.00, w odległości około 450 km od Okinawy. Następnie dowódca 58. Grupy Taktycznej, wiceadmirał Mitscher, wysłał przeciwko zespołowi japońskiemu grupę samolotów bombowych i torpedowych pod eskortą myśliwców w łącznej liczbie 386 maszyn[4].
W początkowej fazie bitwy, pierwsza grupa samolotów, złożona z lekkich bombowców i myśliwców, stwierdziwszy brak osłony lotniczej zespołu japońskiego, rozpoczęła atak z użyciem bomb oraz pocisków rakietowych w celu osłabienia artylerii przeciwlotniczej wroga. Tuż za nimi na pole bitwy nadleciała druga grupa, złożona z samolotów torpedowych. Łączna liczba maszyn obu grup wynosiła około 200 samolotów. Samoloty torpedowe podzieliły się na mniejsze grupy, po około 20 maszyn, a do ataków przystępowały kluczami, po 3–5 samolotów. Pierwszy atak samolotów torpedowych, wspomaganych przez bombowce i myśliwce z pierwszej grupy, trwał łącznie przez około 60 minut. "Yamato", mimo ognia całej artylerii oraz prób uchylania się manewrami, został w tym czasie trafiony 2 bombami oraz 6 torpedami. Ciężko uszkodzony był także lekki krążownik "Yahagi", trafiony bombą i 3 torpedami. Spośród 8 niszczycieli, od bomb, torped i pocisków rakietowych, zatopione zostały "Hamakaze" i "Kasumi". Uszkodzony bombami i rakietami niszczyciel "Isokaze" zatopiła własna załoga, podobnie jak w przypadku niszczyciela "Asashimo". Bomby i pociski rakietowe uszkodziły także niszczyciel "Fuyutsuki". Okręty te nie mogły już swym ogniem osłaniać uszkodzonego "Yamato"[5].
Zespół japoński był już w tej fazie bitwy praktycznie rozbity – samoloty torpedowe z trzeciej grupy dokończyły tylko dzieła zniszczenia. W "Yamato" trafiły dalsze 2 bomby i 4 torpedy. Po wybuchu ostatniej okręt przechylił się i zatonął wraz z większością załogi, liczącej około 2500 osób (z czego uratowało się tylko 280 marynarzy)[6]. Zatonął także krążownik lekki "Yahagi". Z całego zespołu ocalały 4 niszczyciele, choć również z uszkodzeniami. Łącznie zginęło ponad 3700 Japończyków. Straty Amerykanów wyniosły natomiast zaledwie 10 samolotów (3 myśliwce, 3 bombowce i 4 samoloty torpedowe) oraz 12 lotników[7].
Znaczenie
Próba dostarczenia posiłków Japończykom na Okinawie nie powiodła się. Wyspa została opanowana przez Amerykanów 23 czerwca.
"Operacja Ten–gō" zakończyła epokę użycia bojowego wielkich okrętów liniowych i była potwierdzeniem rosnącego znaczenia przewagi w powietrzu na współczesnym polu walki.
Przypisy
- ↑ Sloan 2007 ↓, s. 106..
- ↑ Największy okręt tej klasy na świecie; dowodził nim Kōsaku Aruga.
- ↑ Sloan 2007 ↓, s. 107..
- ↑ Sloan 2007 ↓, s. 108..
- ↑ Sloan 2007 ↓, s. 109..
- ↑ Sloan 2007 ↓, s. 110..
- ↑ Sloan 2007 ↓, s. 111..
Bibliografia
- Zbigniew Flisowski: Burza nad Pacyfikiem Tom 2. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1989. ISBN 83-210-0412-1.
- Edmund Kosiarz: Wojna na morzach i oceanach 1939 - 1945. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1988. ISBN 83-215-3278-0.
- Bill Sloan: The Ultimate Battle: Okinawa 1945. New York: Simon & Schuster, 2007. ISBN 978-0-7432-9246-7.