Bazylika archikatedralna św. Stanisława Biskupa i św. Władysława w Wilnie: Różnice pomiędzy wersjami

Bazylika archikatedralna
św. Stanisława Biskupa
i św. Władysława w Wilnie
Vilniaus Šv. Stanislovo ir Šv. Vladislovo arkikatedra bazilika
	archikatedra
	; Katedra w Wilnie
Państwo	Litwa
Miejscowość	Wilno
Adres	{{{adres}}}
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
archidiecezja	archidiecezja wileńska
bazylika mniejsza; • nadający tytuł	od 1921; papież Benedykt XV
Wezwanie	św. Stanisław,; św. Władysław
Historia
Data rozpoczęcia budowy	1777
Data zakończenia budowy	1798
Data poświęcenia	1989 (rekonsekracja)
Aktualne przeznaczenie	czynna katedra archidiecezji wileńskiej
Dane świątyni
Styl	klasycyzm
Architekt	Wawrzyniec Gucewicz
Świątynia; • materiał bud.	; • cegła
Liczba naw	3
Dzwonnica; • typ dzwonnicy	; wolnostojąca
	Położenie na mapie Litwy Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|type:building}
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 15:38, 27 gru 2011

Bazylika archikatedralna św. Stanisława Biskupa i św. Władysława w Wilnie – katolicka bazylika w Wilnie, katedra archidiecezji wileńskiej, miejsce pochówku wielkich książąt litewskich, jednocześnie królów Polski (oba państwa łączyła do 1569 r. unia personalna, później do rozbiorów unia realna).

Pierwsza katedra

Początków katedry wileńskiej można szukać w 2 poł. XIII w., gdy w 1251 r. książę Mendog przyjął w Nowogródku chrzest, a w 1253 r. wyświęcony na biskupa misyjnego Litwy został Chrystian, być może rozpoczęto wznoszenie świątyni. Znalezione pozostałości fundamentów pod dzisiejszą katedrą zdają się to potwierdzać^{[potrzebny przypis]}. Najprawdopodobniej po odejściu Mendoga od chrześcijaństwa w 1261 r. budowlę tę (być może jeszcze nieukończoną) zburzono.

Katedra gotycka

Ponownie budowę katedry rozpoczęto w końcu XIV w. – gdy w 1386 r. chrzest przyjął książę Jagiełło, a w 1387 r. powstało biskupstwo wileńskie. Katedrę, której nadano wezwanie św. Stanisława, patrona Polski, wzniesiono na miejscu dawnej świątyni pogańskiej, na terenie Zamku Dolnego. Katedra nie miała szczęścia – fundacja Jagiełły spłonęła w 1399 r., kolejny kościół, budowany przez Witolda – w 1419 r. (rok wcześniej pochowano tam jego żonę Annę). W odbudowanej po raz kolejny katedrze gotyckiej pochowano wielkiego księcia Witolda, a w 1506 r. króla Aleksandra Jagiellończyka. W pierwszej połowie XVI w. rozpoczęto gruntowny remont katedry (m.in. umieszczono dzwonnicę w baszcie obronnej Zamku Dolnego), zniweczony jednak następnym pożarem (1530).

Katedra renesansowa

Po pożarze na polecenie króla Zygmunta I Starego rozpoczęto odbudowę katedry, tym razem w stylu renesansowym. Odbudową kierował Bernard Zenobi z Rzymu, którą ukończono w 1538 roku. W 1547 r. w jednej z bocznych kaplic katedralnych miał miejsce potajemny ślub Zygmunta Augusta i Barbary Radziwiłłówny (później w katedrze pochowanej). W 1610 r. nastąpił kolejny pożar, który znacznie uszkodził katedrę.

Katedra barokowa

Osobny artykuł: Kaplica św. Kazimierza w katedrze wileńskiej.

Król Zygmunt III Waza nakazał odbudowę przeznaczając na ten cel 4 tys. złotych. Budowę prowadzono z przerwami, spowodowanymi zarazami, w latach 1612-1632. Wzniesiono wtedy dwie symetryczne wieże, z których jedną wkrótce rozebrano. W tym też czasie podjęto dzieło budowy kaplicy św. Kazimierza (autorstwa Constantina Tencalli, zbudowanej 1623-1636, poświęconej najstarszemu synowi Kazimierza Jagiellończyka, tutaj pochowanemu, patronowi Litwy). Wzorowana na kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu, sto lat późniejsza, pięknie dekorowana, wykonana z czarnego i białego marmuru, ozdobiona posągami Jagiellonów, stanowi do dziś ozdobę wileńskiej świątyni. W 1686 roku biskup Kotowicz wzniósł nowy ołtarz główny.

Kolejne zniszczenia katedry przyniosła wojna z Moskwą w 1655, po której katedrę odnowiono po 1666 roku. Katedra została także uszkodzona przez Szwedów w 1706 r.

Katedra klasycystyczna

Po kolejnych odbudowach oraz upadku jednej z wież (1769, zginęło wtedy sześciu księży^[1]) konieczna stała się gruntowna przebudowa świątyni. Obecny budynek wybudowany został w 1798 r. w stylu klasycystycznym według projektu Wawrzyńca Gucewicza. Katedra zachowała trójnawowy układ wywodzący się jeszcze z gotyckiej katedry. Wschodnia fasada ozdobiona jest monumentalnym, sześciokolumnowym portykiem, a u szczytu fasady wznoszą się wspaniałe figury św. Kazimierza i św. Stanisława. W głównym ołtarzu znajduje się obraz Franciszka Smuglewicza Zamordowanie św. Stanisława przez Bolesława Śmiałego. Świątynię otacza 11 kaplic, z czego dwie zachowały się z poprzednich kościołów: wyżej wspominana kaplica św. Kazimierza oraz kaplica Wołłowiczowska.

W 1931 r. przy okazji remontu odkryto w podziemiach katedry zapomniane grobowce królewskie (m.in. Aleksandra Jagiellończyka oraz Elżbiety Habsburżanki i Barbary Radziwiłłówny – żon Zygmunta Augusta). Pochowany tu był też m.in. Olbracht Gasztołd (ojciec Stanisława, pierwszego męża Barbary Radziwiłłówny, najbogatszy człowiek na Litwie w swojej epoce), złożono tu też serce Władysława IV Wazy.

Podczas rządów radzieckich katedra początkowo została przekształcona na magazyn – wysadzono w powietrze figury świętych ze szczytu fasady. Usunięto także tablice pamiątkowe w języku polskim. Potem odbywały się tutaj koncerty organowe. Nabożeństwa zaczęto ponownie odprawiać tutaj od 1985 r., choć oficjalnie cały czas była to galeria obrazów. W 1989 r. katedra została rekonsekrowana, wkrótce potem odnowiona, odtworzono m.in. posągi na szczycie fasady. Obecnie odprawiane są tam msze tylko w języku litewskim.

Kaplice

Kaplica św. Kazimierza (albo Nowa Królewska)
Kaplica św. Marii Magdaleny (albo biskupia) - W kaplicy znajdują się groby biskupów wileńskich
Kaplica św. Ignacego Loyoli - W kaplicy spoczywa wojewodzina mińska Zofia Wiśniowiecka, krajczy Jan Radziwiłł i biskup Jan Cywiński.
Kaplica św. Pawła (albo Montwidowska) - zbudowana została przez Wawrzyńca Gucewicza w miejscu dawnego wyjścia bocznego.
Kaplica Ukrzyżowanego Zbawiciela (albo Gasztołdowska) - odnowiona w XVII w. przez kanonika Benedykta Żuchorskiego. Dawniej znajdowały się w niej dwa renesansowe nagrobki.
Kaplica św. Jana Nepomucena (dawniej Częstochowska) - zbudowana przez bp Wojciecha Tabora w 1495 r. Odbudowana przez bp. Massalskiego po 1781 r., którą dokończył bp Jan Nepomucen Kossakowski, który został w niej pochowany.
Kaplica św. Władysława
Kaplica Niepokalanego Poczęcia (albo Wołłowiczowska, dawna Królewska) z 1631 r. Wcześniej odbył się w niej potajemny ślub króla Zygmunta Augusta z Barbara Radziwiłłówną. Znajdował się w niej nagrobek biskupa Eustachego Bogorii Wołłowicza.
Kaplica Zwiastowania NMP (albo Kieżgajłowska) - odnowiona w 1837 r.
Kaplica św. Piotra
Kaplica Grobu Świętego^[2]

Nagrobki

Wg Kraszewskiego we wnętrzach katedry znajdowały się 64, a wg Balińskiego 33 pomniki pamiątkowe, z których do pocz. XX wieku zachowały się następujące tablice nagrobne, na filarach:

biskupa Benedykta Wojny (zm. 1615)
biskupa Mikołaja Słupskiego (zm. 1688)
kanonika Marcina Szulca Wolfowicza (zm. 1640)
Olausa Algina (zm. 1638)
Barbary Zawiszy (zm. 1603)
Anny Naporkowskiej i Tomasza Ławrynowicza z 1636

na pilastrach:

kanonika Adama Zabłockiego (zm. 1648)
biskupa Andrzeja Benedykta Kłębowicza (zm. 1841)
biskupa Jerzego Tyszkiewicza z 1724 r.
Katarzyny de Potok (zm. w 1643 r., córki Stefana Potockiego)
chorążego Samuela Paca (zm. 1627)
Tomasza Wawrzeckiego (zm. 1816)
Wielkiego księcia Witolda
hrabiów Zawiszów z 1700 r.^[3]

↑ Wilno. Przewodnik krajoznawczy Juljusza Kłosa Prof. Uniwersytetu St. Batorego. Wydanie trzecie poprawione, Wydawnictwo Wileńskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, Wilno 1937, s. 112.
↑ Zahorski Władysław Katedra wileńska, Wilno 1904, s.104-128
↑ Zahorski Władysław Katedra wileńska, Wilno 1904, s.146-150

Linki zewnętrzne

Kościół Zamkowy czyli Katedra wileńska, Wilno 1908.

Szablon:Wilno

Szablon:Link FA

[1] Wilno. Przewodnik krajoznawczy Juljusza Kłosa Prof. Uniwersytetu St. Batorego. Wydanie trzecie poprawione, Wydawnictwo Wileńskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, Wilno 1937, s. 112.

[2] Zahorski Władysław Katedra wileńska, Wilno 1904, s.104-128

[3] Zahorski Władysław Katedra wileńska, Wilno 1904, s.146-150

[1]

[2]

[3]

@@ Linia 72: / Linia 72: @@
 }}
 [[Plik:Vilnaf 291.jpg|thumbnail|right|240px|Katedra, widok ok. 1910]]
-[[Plik:Wilno - prezbiterium katedry.JPG|thumb|240px|Prezbiterium katedry]]
+[[Plik:Wilno - prezbiterium katedry.JPG|thumb|240px|Ołtarz główny]]
+[[File:Epitaph for Samuel Pac.JPG|thumb|Epitafium rotmistrza Samuela Paca]]
 '''Bazylika archikatedralna św. Stanisława Biskupa i św. Władysława w Wilnie''' – [[Kościół katolicki|katolicka]] [[bazylika]] w [[Wilno|Wilnie]], [[katedra]] [[Archidiecezja wileńska|archidiecezji wileńskiej]], miejsce pochówku wielkich książąt litewskich,  jednocześnie [[Król Polski|królów Polski]] (oba państwa łączyła do 1569 r. unia personalna, później do rozbiorów unia realna).
+=== Pierwsza katedra ===
 Początków katedry wileńskiej można szukać w 2 poł. XIII w., gdy w 1251 r. książę [[Mendog]] przyjął w Nowogródku [[chrzest]], a w 1253 r. wyświęcony na biskupa misyjnego Litwy został Chrystian, być może rozpoczęto wznoszenie świątyni. Znalezione pozostałości [[fundament]]ów pod dzisiejszą katedrą zdają się to potwierdzać{{fakt|data=2010-03}}. Najprawdopodobniej po odejściu Mendoga od chrześcijaństwa w 1261 r. budowlę tę (być może jeszcze nieukończoną) zburzono.
+=== Katedra gotycka ===
-Ponownie budowę katedry rozpoczęto w końcu XIV w. – gdy w 1386 r. chrzest przyjął książę [[Władysław II Jagiełło|Jagiełło]], a w 1387 r. powstało [[archidiecezja wileńska|biskupstwo wileńskie]]. Katedrę, której nadano wezwanie [[Stanisław ze Szczepanowa|św. Stanisława]], [[patron (chrześcijaństwo)|patrona]] Polski, wzniesiono na miejscu dawnej świątyni pogańskiej, na terenie [[Zamek Dolny w Wilnie|Zamku Dolnego]]. Katedra nie miała szczęścia – fundacja Jagiełły spłonęła w 1399 r., kolejny kościół, budowany przez [[Witold Kiejstutowicz|Witolda]] – w 1419 r. (rok wcześniej pochowano tam jego żonę Annę). W odbudowanej po raz kolejny katedrze [[gotyk|gotyckiej]] pochowano wielkiego księcia Witolda, a w 1506 r. króla [[Aleksander Jagiellończyk|Aleksandra Jagiellończyka]]. W pierwszej połowie XVI w. rozpoczęto gruntowny remont katedry (m.in. umieszczono [[dzwonnica|dzwonnicę]] w baszcie obronnej Zamku Dolnego), zniweczony jednak następnym pożarem (1530). Rozpoczęto zatem ponowną odbudowę katedry, tym razem w stylu [[renesans]]owym. W 1547 r. w Kaplicy Królewskiej miał miejsce potajemny ślub [[Zygmunt II August|Zygmunta Augusta]] i [[Barbara Radziwiłłówna|Barbary Radziwiłłówny]] (później w katedrze pochowanej). W 1610 r. nastąpił kolejny katastrofalny pożar.
+Ponownie budowę katedry rozpoczęto w końcu XIV w. – gdy w 1386 r. chrzest przyjął książę [[Władysław II Jagiełło|Jagiełło]], a w 1387 r. powstało [[archidiecezja wileńska|biskupstwo wileńskie]]. Katedrę, której nadano wezwanie [[Stanisław ze Szczepanowa|św. Stanisława]], [[patron (chrześcijaństwo)|patrona]] Polski, wzniesiono na miejscu dawnej świątyni pogańskiej, na terenie [[Zamek Dolny w Wilnie|Zamku Dolnego]]. Katedra nie miała szczęścia – fundacja Jagiełły spłonęła w 1399 r., kolejny kościół, budowany przez [[Witold Kiejstutowicz|Witolda]] – w 1419 r. (rok wcześniej pochowano tam jego żonę Annę). W odbudowanej po raz kolejny katedrze [[gotyk|gotyckiej]] pochowano wielkiego księcia Witolda, a w 1506 r. króla [[Aleksander Jagiellończyk|Aleksandra Jagiellończyka]]. W pierwszej połowie XVI w. rozpoczęto gruntowny remont katedry (m.in. umieszczono [[dzwonnica|dzwonnicę]] w baszcie obronnej Zamku Dolnego), zniweczony jednak następnym pożarem (1530).
+=== Katedra renesansowa ===
+Po pożarze na polecenie króla Zygmunta I Starego rozpoczęto odbudowę katedry, tym razem w stylu [[renesans]]owym. Odbudową kierował Bernard Zenobi z Rzymu, którą ukończono w 1538 roku. W 1547 r. w jednej z bocznych kaplic katedralnych miał miejsce potajemny ślub [[Zygmunt II August|Zygmunta Augusta]] i [[Barbara Radziwiłłówna|Barbary Radziwiłłówny]] (później w katedrze pochowanej). W 1610 r. nastąpił kolejny pożar, który znacznie uszkodził katedrę.
+=== Katedra barokowa ===
 {{main|Kaplica św. Kazimierza w katedrze wileńskiej}}
-Obok odbudowy katedry król [[Zygmunt III Waza]] podjął dzieło budowy [[Kaplica św. Kazimierza w katedrze wileńskiej|kaplicy św. Kazimierza]] (autorstwa [[Constantino Tencalla|Constantina Tencalli]], zbudowanej 1623-1636, poświęconej najstarszemu synowi Kazimierza Jagiellończyka, tutaj pochowanemu, patronowi Litwy). Wzorowana na kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu, sto lat późniejsza, pięknie dekorowana, wykonana z czarnego i białego marmuru, ozdobiona posągami Jagiellonów, stanowi do dziś ozdobę wileńskiej świątyni.
+Król [[Zygmunt III Waza]] nakazał odbudowę przeznaczając na ten cel 4 tys. złotych. Budowę prowadzono z przerwami, spowodowanymi zarazami, w latach 1612-1632. Wzniesiono wtedy dwie symetryczne wieże, z których jedną wkrótce rozebrano. W tym też czasie podjęto dzieło budowy [[Kaplica św. Kazimierza w katedrze wileńskiej|kaplicy św. Kazimierza]] (autorstwa [[Constantino Tencalla|Constantina Tencalli]], zbudowanej 1623-1636, poświęconej najstarszemu synowi Kazimierza Jagiellończyka, tutaj pochowanemu, patronowi Litwy). Wzorowana na kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu, sto lat późniejsza, pięknie dekorowana, wykonana z czarnego i białego marmuru, ozdobiona posągami Jagiellonów, stanowi do dziś ozdobę wileńskiej świątyni. W 1686 roku biskup Kotowicz wzniósł nowy ołtarz główny.
+Kolejne zniszczenia katedry przyniosła wojna z Moskwą w 1655, po której katedrę odnowiono po 1666 roku. Katedra została także uszkodzona przez Szwedów w 1706 r.
-Kolejne zniszczenia katedry przynosiły wojny – z Rosjanami (1655) i Szwedami (1701-1702). Po kolejnych odbudowach oraz upadku jednej z wież (1769, zginęło wtedy sześciu księży<ref>''Wilno. Przewodnik krajoznawczy Juljusza Kłosa Prof. Uniwersytetu St. Batorego. Wydanie trzecie poprawione'', Wydawnictwo Wileńskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, Wilno 1937, s. 112.</ref>) konieczna stała się gruntowna przebudowa świątyni. Obecny budynek wybudowany został w 1798 r. w stylu [[klasycyzm|klasycystycznym]] według projektu [[Wawrzyniec Gucewicz|Wawrzyńca Gucewicza]]. Katedra zachowała trójnawowy układ wywodzący się jeszcze z gotyckiej katedry. Wschodnia [[fasada]] ozdobiona jest monumentalnym, sześciokolumnowym [[portyk]]iem, a u szczytu fasady wznoszą się wspaniałe figury [[Święty Kazimierz|św. Kazimierza]] i św. Stanisława. W głównym ołtarzu znajduje się obraz [[Franciszek Smuglewicz|Franciszka Smuglewicza]] ''Zamordowanie [[Stanisław ze Szczepanowa|św. Stanisława]] przez [[Bolesław II Szczodry|Bolesława Śmiałego]]''. Świątynię otacza 11 kaplic, z czego dwie zachowały się z poprzednich kościołów: wyżej wspominana kaplica św. Kazimierza oraz kaplica Wołłowiczowska.
+=== Katedra klasycystyczna ===
+Po kolejnych odbudowach oraz upadku jednej z wież (1769, zginęło wtedy sześciu księży<ref>''Wilno. Przewodnik krajoznawczy Juljusza Kłosa Prof. Uniwersytetu St. Batorego. Wydanie trzecie poprawione'', Wydawnictwo Wileńskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, Wilno 1937, s. 112.</ref>) konieczna stała się gruntowna przebudowa świątyni. Obecny budynek wybudowany został w 1798 r. w stylu [[klasycyzm|klasycystycznym]] według projektu [[Wawrzyniec Gucewicz|Wawrzyńca Gucewicza]]. Katedra zachowała trójnawowy układ wywodzący się jeszcze z gotyckiej katedry. Wschodnia [[fasada]] ozdobiona jest monumentalnym, sześciokolumnowym [[portyk]]iem, a u szczytu fasady wznoszą się wspaniałe figury [[Święty Kazimierz|św. Kazimierza]] i św. Stanisława. W głównym ołtarzu znajduje się obraz [[Franciszek Smuglewicz|Franciszka Smuglewicza]] ''Zamordowanie [[Stanisław ze Szczepanowa|św. Stanisława]] przez [[Bolesław II Szczodry|Bolesława Śmiałego]]''. Świątynię otacza 11 kaplic, z czego dwie zachowały się z poprzednich kościołów: wyżej wspominana kaplica św. Kazimierza oraz kaplica Wołłowiczowska.
 W 1931 r. przy okazji remontu odkryto w podziemiach katedry zapomniane grobowce królewskie (m.in. [[Aleksander Jagiellończyk|Aleksandra Jagiellończyka]] oraz [[Elżbieta Habsburżanka|Elżbiety Habsburżanki]] i Barbary Radziwiłłówny – żon Zygmunta Augusta). Pochowany tu był też m.in. [[Olbracht Gasztołd]] (ojciec [[Stanisław Gasztołd|Stanisława]], pierwszego męża Barbary Radziwiłłówny, najbogatszy człowiek na Litwie w swojej epoce), złożono tu też serce [[Władysław IV Waza|Władysława IV Wazy]].
-Podczas rządów radzieckich katedra początkowo została przekształcona na magazyn – wysadzono w powietrze figury świętych ze szczytu fasady. Potem odbywały się tutaj koncerty organowe. Nabożeństwa zaczęto ponownie odprawiać tutaj od 1985 r., choć oficjalnie cały czas była to galeria obrazów. W 1989 r. katedra została [[konsekracja kościoła|rekonsekrowana]], wkrótce potem odnowiona, odtworzono m.in. posągi na szczycie fasady. Obecnie odprawiane są tam msze tylko w języku litewskim.
+Podczas rządów radzieckich katedra początkowo została przekształcona na magazyn – wysadzono w powietrze figury świętych ze szczytu fasady. Usunięto także tablice pamiątkowe w języku polskim. Potem odbywały się tutaj koncerty organowe. Nabożeństwa zaczęto ponownie odprawiać tutaj od 1985 r., choć oficjalnie cały czas była to galeria obrazów. W 1989 r. katedra została [[konsekracja kościoła|rekonsekrowana]], wkrótce potem odnowiona, odtworzono m.in. posągi na szczycie fasady. Obecnie odprawiane są tam msze tylko w języku litewskim.
+== Kaplice ==
+* [[Kaplica św. Kazimierza w katedrze wileńskiej|Kaplica św. Kazimierza]] (albo Nowa Królewska)
+* Kaplica św. Marii Magdaleny (albo biskupia) - W kaplicy znajdują się groby biskupów wileńskich
+* Kaplica św. Ignacego Loyoli - W kaplicy spoczywa wojewodzina mińska Zofia Wiśniowiecka, krajczy Jan Radziwiłł i biskup Jan Cywiński.
+* Kaplica św. Pawła (albo Montwidowska) - zbudowana została przez Wawrzyńca Gucewicza w miejscu dawnego wyjścia bocznego.
+* Kaplica Ukrzyżowanego Zbawiciela (albo Gasztołdowska) - odnowiona w XVII w. przez kanonika Benedykta Żuchorskiego. Dawniej znajdowały się w niej dwa renesansowe nagrobki.
+* Kaplica św. Jana Nepomucena (dawniej Częstochowska) - zbudowana przez bp Wojciecha Tabora w 1495 r. Odbudowana przez bp. Massalskiego po 1781 r., którą dokończył bp Jan Nepomucen Kossakowski, który został w niej pochowany.
+* Kaplica św. Władysława
+* Kaplica Niepokalanego Poczęcia (albo Wołłowiczowska, dawna Królewska) z 1631 r. Wcześniej odbył się w niej potajemny ślub króla Zygmunta Augusta z Barbara Radziwiłłówną. Znajdował się w niej nagrobek biskupa Eustachego Bogorii Wołłowicza.
+* Kaplica Zwiastowania NMP (albo Kieżgajłowska) - odnowiona w 1837 r.
+* Kaplica św. Piotra
+* Kaplica Grobu Świętego<ref>Zahorski Władysław ''Katedra wileńska'', Wilno 1904, s.104-128</ref>
+== Nagrobki ==
+Wg Kraszewskiego we wnętrzach katedry znajdowały się 64, a wg [[Michał Baliński|Balińskiego]] 33 pomniki pamiątkowe, z których do pocz. XX wieku zachowały się następujące tablice nagrobne,
+na filarach:
+* biskupa Benedykta Wojny (zm. 1615)
+* biskupa Mikołaja Słupskiego (zm. 1688)
+* kanonika Marcina Szulca Wolfowicza (zm. 1640)
+* Olausa Algina (zm. 1638)
+* Barbary Zawiszy (zm. 1603)
+* Anny Naporkowskiej i Tomasza Ławrynowicza z 1636
+na pilastrach:
+* kanonika Adama Zabłockiego (zm. 1648)
+* biskupa Andrzeja Benedykta Kłębowicza (zm. 1841)
+* biskupa [[Jerzy Tyszkiewicz|Jerzego Tyszkiewicza]] z 1724 r.
+* Katarzyny de Potok (zm. w 1643 r., córki Stefana Potockiego)
+* chorążego [[Samuel Pac|Samuela Paca]] (zm. 1627)
+* [[Tomasz Wawrzecki|Tomasza Wawrzeckiego]] (zm. 1816)
+* Wielkiego księcia Witolda
+* hrabiów Zawiszów z 1700 r.<ref>Zahorski Władysław ''Katedra wileńska'', Wilno 1904, s.146-150</ref>
 {{Przypisy}}