Obrona twierdzy brzeskiej (1939): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Mathiasrex (dyskusja | edycje) szablon |
drobne merytoryczne |
||
| Linia 7: | Linia 7: | ||
|opis = Brama Homelska |
|opis = Brama Homelska |
||
|data = [[14 września|14]] do [[17 września]] [[1939]] |
|data = [[14 września|14]] do [[17 września]] [[1939]] |
||
(Fort nr 5 do 26 września) |
|||
|miejsce = [[twierdza brzeska]] |
|miejsce = [[twierdza brzeska]] |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
|terytorium = [[II Rzeczpospolita]] |
|terytorium = [[II Rzeczpospolita]] |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
|strona1 = {{Państwo|POL|2RP}} |
|strona1 = {{Państwo|POL|2RP}} |
||
|strona2 = {{państwo|DEU|wariant=III Rzesza}}<br/>{{Państwo|SUN|1924}} |
|strona2 = {{państwo|DEU|wariant=III Rzesza}}<br/>{{Państwo|SUN|1924}} |
||
Wersja z 14:30, 27 sty 2017
| II wojna światowa, Kampania wrześniowa 1939 | |||
 {{{opis grafiki}}} | |||
| Czas |
{{{czas}}} | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Przyczyna |
ofensywa niemiecka 1939 | ||
| Wynik |
zwycięstwo Niemców | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie świata  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|} | |||
Obrona twierdzy brzeskiej – bitwa stoczona w czasie kampanii wrześniowej (14-17 IX) przez Zgrupowanie "Brześć" z niemieckim XIX Korpusem Pancernym, kontynuowana przez 9 dni na obszarze jednego z fortów przez Batalion Marszowy 82 Pułku Piechoty przeciwko początkowo oddziałom niemieckim, a potem - sowieckim[1].
2 września 1939 roku twierdza brzeska została pierwszy raz zbombardowana przez Luftwaffe. W twierdzy znajdowały się wówczas bataliony marszowe 34, 35 i 82 Pułku Piechoty, oraz inne jednostki wojskowe, a także mobilizowani rezerwiści, którzy stawiali się doń z kartą mobilizacyjną.
11 września komendantem twierdzy i dowódcą jej obrony został mianowany generał Konstanty Plisowski, który z dostępnych mu ludzi (ok. 2-2,5 tysiąca żołnierzy) zorganizował zgrupowanie liczące sześć batalionów, w tym trzy piechoty, dwa wartownicze i jeden saperów oraz jeden dywizjon artylerii, dwie kompanie czołgów wolnobieżnych (30 czołgów FT-17), dwa pociągi pancerne (nr 53 i 55) i jedną baterię artylerii przeciwlotniczej. Obrońcy nie dysponowali natomiast bronią przeciwpancerną.
13 września z twierdzy ewakuowano przebywające tam rodziny części obrońców, teren zaminowano, przygotowano okopy, a przy bramach ustawiono czołgi.
Do Brześcia zmierzał niemiecki XIX Korpus Pancerny generała porucznika Heinza Guderiana. Celem działań niemieckich było zajęcie miasta i twierdzy tak, aby nie dopuścić do połączenia się obecnych tam wojsk polskich z SGO Narew. Siły niemieckie przewyższały polskie odpowiednio: w piechocie 2 razy, w czołgach 4 razy, w artylerii 6 razy.
14 września 77 czołgów z 10 Dywizji Pancernej próbowało wziąć twierdzę z marszu, ale przy okupieniu się ciężkimi stratami, obrońcy atak odparli. Niemcy zmienili zatem strategię - postawili na przygotowanie nowego szturmu poprzez bombardowania z powietrza i ostrzał artyleryjski. 16 września 10 Dywizja Pancerna oraz 20 Dywizja Zmotoryzowana przystąpiły do nowego szturmu, lecz i on został odparty. W tym szturmie śmierć poniósł między innymi adiutant Guderiana, a ranny został Plisowski. W nocy z 16 na 17 września Plisowski wydał rozkaz opuszczenia twierdzy w celu ewakuacji do Terespola. Odwrót osłaniał Batalion Marszowy 82 Pułku Piechoty kapitana Wacława Radziszewskiego, który nie wycofał się, ale skrycie zajął fort nr 5 (Sikorskiego lub Berga)[2]. Po odkryciu tego przez Niemców i odrzuceniu ich propozycji poddania się fort od 19 września był ostrzeliwany przez Wehrmacht, jak i - od 22 września[3] - przez oddziały sowieckie z 29 Brygady Pancernej dowodzonej przez kombriga Siemiona Kriwoszeina. W nocy z 26/27 oddział opuścił fort potajemnie[4].
W okresie powojennym (PRL) nagłaśniano obronę twierdzy w 1941 roku przez Armię Czerwoną, a pomijano obronę przez Wojsko Polskie w roku 1939.
Galeria
-
Gen. Konstanty Plisowski - komendant i dowódca obrony twierdzy -
Przebieg bitwy -
Polskie czołgi Renault FT-17 w bramie cytadeli twierdzy brzeskiej -
- ↑ Jerzy Sroka, Obrońcy brzeskiej twierdzy we wrześniu 1939 roku, Biała Podlaska, 1992
- ↑ Алексей Норкин: Как защищали Брестскую крепость в сентябре 1939-го? Безумству храбрых поем мы славу!. [dostęp 2011-01-23]. (ros.).
- ↑ Zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami, twierdza leżała w strefie interesów radzieckich i 22 września Wehrmacht przekazał kontrolę nad twierdzą Armii Czerwonej.
- ↑ Andrzej Przewoźnik, Ostatni obrońca Twierdzy Brześć, "Rzeczpospolita" z 10-11 kwietnia 2010
Bibliografia
- [red.] Krzysztof Komorowski: Boje Polskie 1939 – 1945. Przewodnik encyklopedyczny. Warszawa: Bellona Spółka Akcyjna, 2009, s. 62. ISBN 978-83-7399-353-2.