Stanisław Łuczak

Stanisław Łuczak

Data i miejsce urodzenia	4 kwietnia 1912 Inowrocław
Data i miejsce śmierci	9 września 1980 Inowrocław
Narodowość	polska
Dziedzina sztuki	rzeźba, drzeworyt
Odznaczenia

Stanisław Łuczak (ur. 4 kwietnia 1912 w Inowrocławiu, zm. 9 września 1980 tamże) – polski artysta malarz, grafik, rzeźbiarz, dokumentalista archeologiczny, regionalista i muzealnik związany z Kujawami.

Życiorys

W wieku 16 lat rozpoczął naukę malarstwa dekoracyjnego i polichromii u Leona Drapiewskiego w Bydgoszczy, następnie w latach 1937–1939 studiował u Karola Mondrala, Jana Wronieckiego i Stanisława Kuglina w Instytucie Sztuk Pięknych w Poznaniu.

Od roku 1937 jest asystentem profesora Józefa Kostrzewskiego w Instytucie Prahistorycznym Uniwersytetu Poznańskiego. Bierze udział w ekspedycji archeologicznej w Biskupinie i badaniach innych stanowisk w Wielkopolsce (pradziejowych i wczesnośredniowiecznych).

W czasie okupacji pracował w biurach technicznych fabryk amunicji w Poznaniu, a następnie został zesłany na roboty w głąb Rzeszy. Po wojnie wraca na Uniwersytet Poznański i podejmuje pracę w Instytucie Badań Starożytności Słowiańskich, później w Kierownictwie Badań nad Początkami Państwa Polskiego, a następnie w Instytut Historii Kultury Materialnej PAN (do emerytury w 1968 r.).

Działalność artystyczna

Stanisław Łuczak był (od r. 1945) członkiem Oddziału Bydgoskiego Związku Polskich Artystów Plastyków.

Tworzył w wielu technikach: polichromia, drzeworyt, cynkoryt, miedzioryt, litografia, malarstwo olejne, akwarela, różne techniki rysunku tuszem, węglem i ołówkiem, rzeźba w drewnie, kamieniu i gipsie.

Prace swoje, wystawiał w Inowrocławiu, Bydgoszczy, Gnieźnie, Poznaniu, Toruniu, Grudziądzu, Włocławku, Krakowie, Olsztynie czy Słupsku oraz za granicami kraju, m. in w Czechosłowacji, Francji, Niemczech i Rosji. Dziś znajdują się w wielu muzeach nie tylko rejonie wielkopolsko-pomorskim, ale też w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie, w Krakowie, galeriach Moskwy, Pragi, Stralsundu, Frankfurtu (n. Menem), Nancy, a także w skandynawskich i w Stanach Zjednoczonych.

Współpracował też jako grafik – ilustrator m.in. z bydgoską Arkoną.

Działalność archeologiczna

– działalność kronikarska: głównie drzeworyty i rysunki dokumentujące badania wykopaliskowe (np. w Biskupinie, Gnieźnie, Kruszwicy, Ostrowie Lednickim), szkice z różnych wydarzeń, portrety i karykatury archeologów. – artystyczne rekonstrukcje różnych obiektów oparte na szczegółowej dokumentacji archeologicznej, m.in. zabytków architektury z terenu Kujaw i Inowrocławia (setki opublikowanych ułamków ceramiki i innych przedmiotów, rysunki zabytków drewnianych, m.in. słynnego wczesnośredniowiecznego czerpaka ze zdobioną rękojeścią z Niestronna na Pałukach). Pod jego kierunkiem zaczynali pracę w archeologii liczni rysownicy (m.in. B. Promiński, K. Poprawski, L. Fijał, A. Wawrzyński). Jako rzeźbiarz – archeolog współpracował m.in. muzeami: Muzeum im. Jana Kasprowicza w Inowrocławiu i Muzeum Etnograficznym im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu.

W 1979 roku został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Jest pochowany na cmentarzu pw. Św. Mikołaja w Inowrocławiu.

Życie prywatne

Był synem Wincentego i Józefy Lewandowskiej. Miał troje dzieci: Wojciecha – inowrocławskiego drukarza i grafika, Przemysława i Sławę.

Źródła

• Danuta Chadrysiak, Stanisław Łuczak (1912-1980), Inowrocław, Oficyna Wydawnicza Muzeum im. Jana Kasprowicza, 2001.
• Tadeusz Wiślański, Stanisław Łuczak – artysta w służbie archeologii, w: Muzeum Archeologiczne w Poznaniu. AREA (Archives of European Archeology) i też w: Z otchłani wieków, t. 1 z r. 1980, s. 91–95.