Stanisław Jamka

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Jamka
Ilustracja
podpułkownik dyplomowany łączności podpułkownik dyplomowany łączności
Data i miejsce urodzenia

11 kwietnia 1895
Wieliczka

Data i miejsce śmierci

wiosna 1940
Charków

Przebieg służby
Lata służby

1920–1940

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie
Polski Korpus Posiłkowy

Jednostki

2 Pułk Piechoty
3 Pułk Piechoty Legionów
10 Dywizja Piechoty
7 Batalion Telegraficzny
Armia „Modlin”

Stanowiska

szef sztabu dywizji
dowódca batalionu
dowódca łączności armii

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, trzykrotnie) Złoty Krzyż Zasługi

Stanisław Franciszek Jamka (ur. 11 kwietnia 1895 w Wieliczce, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – podpułkownik dyplomowany łączności Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie Józefa[1].

Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich. W stopniu kaprala służył w 2 pułku piechoty w składzie II Brygady, później w kompanii telegraficznej Komendy Legionów Polskich. Mianowany plutonowym, następnie sierżantem – pełnił funkcje dowódcy sekcji telegraficznej i dowódcy taborów. Po kryzysie przysięgowym wstąpił do Polskiego Korpusu Posiłkowego służąc w kompanii telegraficznej. Przy usiłowaniu przekroczenia frontu pod Rarańczą w połowie lutego 1918, został aresztowany przez Austriaków i był przetrzymywany w obozie w Szeklence. Następnie został wcielony do c. i k. armii i skierowany na front włoski.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wstąpił do Wojska Polskiego. W grudniu 1918 jako podchorąży służył w Oddziale Telefonicznym Naczelnego Dowództwa Galicji Wschodniej. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej.

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 7. lokatą w korpusie oficerów łączności, a jego oddziałem macierzystym był 1 pułk łączności. Przysługiwał mu wówczas tytuł adiutanta sztabowego[2]. W 1923 pełnił służbę w Oddziale IV Sztabu Generalnego, w składzie osobowym wojskowego komisarza łączności, pozostając oficerem nadetatowym 1 pułku łączności w Zegrzu. Przysługiwał mu wówczas tytuł oficera przydzielonego do Sztabu Generalnego[3]. 1 listopada 1924 został przydzielony do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu normalnego 1924–1926[4]. 1 grudnia 1924 został mianowany majorem ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 1. lokatą w korpusie oficerów łączności[5]. 11 października 1926, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przydzielony do 1 pułku łączności w Zegrzu na stanowisko dowódcy II batalionu[6]. 31 października 1927 ponownie został przeniesiony do Oddziału IV Sztabu Generalnego[7][8]. W grudniu 1929 został przeniesiony do 2 pułku łączności w Jarosławiu na stanowisko dowódcy batalionu[9]. W czerwcu 1930, w tym samym garnizonie, został przeniesiony do 3 pułku piechoty Legionów na stanowisko dowódcy batalionu[10][11]. W październiku 1932 został przeniesiony do 10 Dywizji Piechoty w Łodzi na stanowisko szefa sztabu[12]. Od października 1935 do lipca 1939 był dowódcą 7 batalionu telegraficznego w Poznaniu. Na stopień podpułkownika został mianowany ze starszeństwem z dniem 19 marca 1937 i 2. lokatą w korpusie oficerów łączności[13].

25 sierpnia 1939 został przydzielony do sztabu Armii „Modlin” na stanowisko dowódcy łączności. Na tym stanowisku walczył w kampanii wrześniowej. 5 września wczesnym rankiem sztab armii został nagle przerzucony z Modlina do Jabłonny. Miało to fatalne skutki dla oddziałów łączności, które nie tylko się opóźniły, ale nawet po drodze pogubiły wozy ze sprzętem, które już nigdy do nich nie powróciły. Dowódca armii utracił łączność z podległymi wielkimi jednostkami. Generał Emil Krukowicz-Przedrzymirski nie szczędził słów nagany dowódcy łączności armii ppłk. dypl. Stanisławowi Jamce za tak poważne zaniedbania w czasie przerzutu ośrodka łączności armii z Modlina do Jabłonny. Ppłk Jamka wyjasnił rzeczowo, że przerwy w łączności powstały nie z jego winy, lecz z przyczyn obiektywnych, wskutek działań nieprzyjaciela (a więc vis maior) i zobowiązał się jak najrychlej usprawnić sieć łączności. Odczuł to jednak tak boleśnie, że po kilku dniach, przemęczony, zachorował na serce i odesłany został do szpitala[14].

W czasie okupacji sowieckiej został zatrzymany i osadzony w Obozie NKWD w Starobielsku[15]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w Piatichatkach. Od 17 czerwca 2000 spoczywa na otwartym wówczas Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie.

Jego bratem był Władysław Jamka (1898–1983), także oficer łączności Wojska Polskiego i również absolwent Wyższej Szkoły Wojennej.

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

Symboliczny grób Stanisława Jamki został ustanowiony na grobowcu rodzinnym na cmentarzu w rodzinnej Wieliczce (kwatera IX b).

5 października 2007 roku Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień pułkownika[16]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[17].

W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, 3 maja 2010 został zasadzony Dąb Pamięci honorujący Stanisława Jamkę na cmentarzu komunalnym w Wieliczce[18].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 180.
  2. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 256.
  3. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 12, 957, 967.
  4. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 132 z 20 grudnia 1924 roku, s. 749.
  5. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 737.
  6. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 42 z 11 października 1926 roku, s. 342.
  7. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927 roku, s. 315.
  8. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 611, 621.
  9. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 392.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 212.
  11. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 268, 533.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 425.
  13. ↑ a b Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 262.
  14. ↑ Jurga i Karbowski 1987 ↓, s. 35, 142, 438.
  15. ↑ Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 309. ISBN 83-7001-294-9.
  16. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  17. ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. policja.pl. [dostęp 2014-08-05].
  18. ↑ Dęby Katyńskie. zckwieliczka.pl. [dostęp 2015-04-13].
  19. ↑ M.P. z 1932 r. nr 29, poz. 35.
  20. ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 33.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stanisław_Jamka&oldid=70713602”