Stanisław Sinkowski
Stanisław Sinkowski przed 1938 | |
dziekan | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby | |
Siły zbrojne | |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa, |
Odznaczenia | |
Data urodzenia | |
---|---|
Data śmierci | |
Miejsce pochówku | |
Wyznanie | |
Kościół | |
Prezbiterat |
Stanisław Sinkowski (ur. 3 stycznia 1890 w Sanoczku, zm. 20 października 1942) – polski duchowny rzymskokatolicki, dziekan Wojska Polskiego.
Życiorys
Urodził się 3 stycznia 1890 w Sanoczku. W 1909 zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum Męskim w Sanoku (w jego klasie byli m.in. Jakub Mikoś, Władysław Owoc, Zygmunt Wrześniowski, Karol Zaleski)[1][2][3][4]. Następnie studiował teologię w Seminarium Duchownym w Przemyślu. Będąc klerykiem w prowadził akcję niepodległościową w podprzemyskich wsiach będącymi pod wpływami ruskimi: Kuńkowce (przez trzy lata) i Ostrów, organizował koła amatorskie, przedstawienia, odczyty i naukę musztry. 29 czerwca 1913 przyjął święcenia kapłańskie w Przemyślu. Od 1913 do czerwca 1917 posługiwał jako wikariusz i zastępca katechety w różnych miejscowościach. Pod koniec 1913 został przeniesiony z Odrzykonia do parafii w Dębowcu[5], stamtąd w 1915 do Golcowej[6], następnie pod koniec 1916 do Jasienia[7].
Podczas I wojny światowej na wiosnę 1917 został mianowany kapelanem rezerwowym c. i k. armii pełniąc wówczas służbę w powiatowej komendzie uzupełniającej obrony krajowej w Sanoku[8]. 1 lipca 1917 został powołany do wojskowej służby duszpasterskiej w c. i k. armii w charakterze kapelana polowego (niem. feldsuperior) w Przemyślu do 30 sierpnia 1917[9]. Od 1 września 1917 do 27 października 1918 służył w Batalionie Zapasowym 90 pułku piechoty w Jiczynie. Był kapelanem w szpitalach polowych (malarycznych) w okręgu Litomierzyce na terenie Czech. Od sierpnia 1918 działał w konspiracji polskiej w ramach 90 pułku będąc odpowiedzialnym za magazyn wojskowy.
W październiku 1918 w Jarosławiu uczestniczył w przekształcaniu Batalionu Zapasowego 90 pułku piechoty w Jiczynie na oddział Wojska Polskiego, późniejszy 14 pułk piechoty. W szeregach tego pułku wyruszył na front polsko-ukraiński. Od 1 listopada 1918 pełnił funkcję kapelana grupy „Lubaczów”[10]. W grudniu 1918 z 3 kompanią podczas walk pod Lubaczowem szedł w tyralierze z atakującymi żołnierzami, opatrywał i wynosił rannych, pomagał strzelającym, wygłaszał przemówienia zagrzewając żołnierzy do walki i służył jako kapłan. Jako kapelan 14 pp walczył na wojnie z bolszewikami. Wyróżnił się w walkach, w pierwszej linii nad Sanem. Koło stacji kolejowej Białokorowicze konno udał się do oddziału atakującego, aby żołnierzom dodać animuszu. Dwukrotnie był przedstawiany do odznaczenia Krzyżem Virtuti Militari (za walki w 1918 i w 1920 roku), który otrzymał w 1921 roku. Za udział w wojnie polsko-ukraińskiej w 1918 roku otrzymał Krzyż Walecznych. Od 15 lipca 1921 roku był kapelanem Garnizonu Starogard, od września tego roku w stopniu starszego kapelana (major) ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[11][12], został mianowany proboszczem Syberyjskiej Dywizji Piechoty. 15 listopada 1923 objął stanowisko kierownika Rejonu Duszpasterstwa Toruń i proboszcza kościoła pw. Św. Katarzyny[13], a z dniem 15 sierpnia 1924 - kierownika Rejonu Duszpasterstwa Katowice-Oświęcim i proboszcza parafii garnizonowej w Katowicach[14][15][16][17]. Tam w latach 1930–1933 zbudował kościół garnizonowy św. Kazimierza Królewicza. Na stopień proboszcza (podpułkownik) awansował ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931[18]. 1 stycznia 1934 został mianowany dziekanem Okręgu Korpusu Nr VIII w Toruniu. W dniu 19 marca 1939 otrzymał nominację na stopień dziekana (pułkownik)[19].
Po wybuchu II wojny światowej w okresie kampanii wrześniowej 1939 został delegatem biskupa polowego WP Józefa Gawliny w Kwaterze Głównej Naczelnego Wodza. Po kampanii wrześniowej został internowany w Rumunii, w obozie Babadag. Później w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie w Anglii. Od lutego 1942 r. był szefem duszpasterstwa I Korpusu Polskiego. Zmarł 20 października 1942 w Anglii.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1921)[20]
- Krzyż Walecznych
- Złoty Krzyż Zasługi (1937)[21]
Przypisy
- ↑ XXVIII. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1908/9. Sanok: Fundusz Naukowy, 1909, s. 54.
- ↑ Kronika. „Gazeta Lwowska”, s. 4, Nr 135 z 17 czerwca 1909.
- ↑ Sprawozdanie jubileuszowe z działalności Państwowego Gimnazjum w Sanoku w latach 1888 – 1938 wydane z okazji Wielkiego Zjazdu Wychowawców i Wychowanków Zakładu w 50 rocznicę pierwszego egzaminu dojrzałości. Lwów: Drukarnia Urzędnicza we Lwowie, 1938, s. 47.
- ↑ Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2016-03-22].
- ↑ Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej”. 1, styczeń 1914.
- ↑ Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej”. 6, s. 97, 1915.
- ↑ Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej”. 11-12, s. 152, listopad-grudzień 1916.
- ↑ Kronika. Mianowania w c. i k armii. „Gazeta Lwowska”, s. 4, Nr 102 z 5 maja 1917.
- ↑ Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej”. 7-8, s. 128, lipiec-sierpień 1917.
- ↑ Rozkazy Ministra Spraw Wojskowych. 1550. „Dziennik Rozkazów Wojskowych”. 48, s. 1143, 3 maja 1919.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1426.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1297.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1421.
- ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 5 września 1924 r., Nr 90, s. 509.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1293.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 840.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 898.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 406.
- ↑ Awanse w wojsku. „Słowo Pomorskie”. Nr 67, s. 9, 22 marca 1939.
- ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 3420 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 43, s. 1723)
- ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 1, s. 3, 19 marca 1937.
Bibliografia
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Materiały do historii katolickiego duszpasterstwa wojskowego w Polsce. XXV-lecie kapłaństwa księży kapelanów wojskowych. Stanisław Sinkowski. „Rozkaz Wewnętrzny Biskupa Polowego Wojsk Polskich”, s. 210-211, 1938. Polowa Kuria Biskupia.
- Wanda Roman, Kapelani wojskowi - bohaterowie wojny polsko-sowieckiej 1919-1920, Biuletyn Wojskowej Służby Archiwalnej Nr 18, Centralne Archiwum Wojskowe, Warszawa 1995
- Franciszek Mientki, Bóg i Ojczyzna. Wspomnienia kapelana Wojska Polskiego, Instytut Prasy i Wydawnictw "Novum", Warszawa 1987, wyd. II
- Bogusław Szwedo, Zawsze w pierwszej linii. Kapłani odznaczeni Orderem Virtuti Militari 1914-1921 i 1939-1945 Wydawnictwo Rytm, 2004. ISBN 83-7399-027-5
- Absolwenci Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku
- Absolwenci Wyższego Seminarium Duchownego w Przemyślu
- Duchowni archidiecezji przemyskiej
- Duchowni związani z Sanokiem
- Dziekani Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej
- Internowani w Rumunii w czasie II wojny światowej
- Kapelani Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie
- Ludzie związani z Katowicami
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Polacy – oficerowie armii austro-węgierskiej
- Polscy duchowni rzymskokatoliccy – kapelani Cesarskiej i Królewskiej Armii w I wojnie światowej
- Uczestnicy wojny polsko-ukraińskiej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Wojskowi związani z Sanokiem
- Urodzeni w 1890
- Zmarli w 1942