Przejdź do zawartości

Aleksander Suțu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Aleksander Suțu
Ilustracja
hospodar Mołdawii
Okres

od 1801
do 1802

Poprzednik

Konstantyn Ipsilanti

Następca

Aleksander Moruzi

hospodar Wołoszczyzny
Okres

1802

Poprzednik

Michał Suțu

Następca

Konstantyn Ipsilanti

hospodar Wołoszczyzny
Okres

1806

Poprzednik

Konstantyn Ipsilanti

Następca

Konstantyn Ipsilanti

hospodar Wołoszczyzny
Okres

od 1818
do 1821

Dane biograficzne
Ojciec

Michał Suțu

Aleksander Suțu (rum. Alexandru Suțu, gr. Αλέξανδρος Σούτζος; ur. 1758, zm. 19 stycznia 1821) – hospodar Wołoszczyzny, w latach 1802, 1806 i 1818–1821, oraz hospodar Mołdawii, w latach 1801–1802, z rodu Suțu.

Biografia

[edytuj | edytuj kod]

Był synem hospodara Michała Suțu. Objąwszy tron wołoski w 1802 był ostatnim hospodarem przed zawarciem układu turecko-rosyjskiego, zgodnie z którym hospodarowie księstw naddunajskich mieli być mianowani na okresy siedmioletnie w porozumieniu obu mocarstw co do kandydata na tron. W związku z tym został zdetronizowany na rzecz uzgodnionego z Rosją Konstantyna Ipsilantiego. Powrócił na tron na krótko w 1806 po tym, jak Turcy, łamiąc porozumienie, zdetronizowali Ipsilantiego (co było jednym z powodów wybuchu wojny rosyjsko-tureckiej. Na dłużej zasiadł na tronie wołoskim dopiero kilkanaście lat później, w 1818 (już po zakończeniu wojny). Jego rządu zaznaczyły się dużym uciskiem fiskalnym ludności, podobnie jak inni hospodarowie fanarioccy otaczał się Grekami, obdarzając ich stanowiskami i wspierając ich poczynania gospodarcze z krzywdą dla lokalnych bojarów.

W tym okresie zaktywizowało się znacznie greckie stowarzyszenie niepodległościowe Filiki Eteria – próbowało ono doprowadzić do ogólnobałkańskiego powstania przeciw Turkom, w czym księstwa naddunajskie miały odgrywać kluczową rolę. Spiskowcy nawiązali m.in. kontakty z ojcem Aleksandra w czasach, gdy piastował on tron mołdawski, teraz jednak Aleksander był im przeciwny. Greccy konspiratorzy nawiązali natomiast bliskie kontakty z opozycją wobec hospodara i jego śmierć w styczniu 1821 pozwoliła im na przejęcie władzy na Wołoszczyźnie i wzniecenie powstania.

Był przedostatnim hospodarem wołoskim ery fanariotów (po nim tylko epizodycznie objął tron Scarlat Callimachi). W okresie jego ostatniego panowania podjęto decyzję ograniczającą możliwość wysuwania kandydatów do tronów hospodarskich do czterech rodów fanariockich (Callimachi, Moruzi oraz dwóch gałęzi Suțu), co miało służyć osłabieniu rywalizacji o tron (1819). Wynagrodzeniem dla pozostałych rodów fanariockich za rezygnację z pretensji miał być obowiązek ich utrzymywania przez te cztery czerpiące dochody ze stanowisk hospodarskich.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • J. Demel, Historia Rumunii, Wrocław 1970.