Andrzej Nowacki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Andrzej Nowacki
Ilustracja
Andrzej Nowacki (2014)
Data i miejsce urodzenia

15 października 1953
Rabka-Zdrój

Dziedzina sztuki

malarstwo

Gatunek

abstrakcja geometryczna, op-art

Strona internetowa

Andrzej Nowacki (ur. 15 października 1953 w Rabce-Zdroju) – współczesny polski malarz, przedstawiciel abstrakcji geometrycznej i op-artu.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Dzieciństwo spędził w Mszanie Dolnej, w 1967 r. przeprowadził się do Krakowa. W latach 1973–1977 pracował przy wykonywaniu reklam, projektów wnętrz, a także brał udział w pracach konserwatorskich w kościołach okolic Krakowa[1]. Zbliżył się wówczas do środowiska krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Okres ten był początkiem wieloletniej przyjaźni z krakowskim artystą Marianem Kruczkiem[2].

W 1977 r. Nowacki podjął studia filologiczne na Uniwersytecie w Göteborgu, Szwecja. Kilka lat później studiował germanistykę i historię sztuki na Uniwersytecie Leopolda i Franciszka w Innsbrucku, Austria[1].

W 1982 r. przeniósł się do Düsseldorfu, gdzie powierzono mu prowadzenie Agencji Malarstwa Współczesnego Advance. Z ramienia Agencji współpracował przy organizacji wystawy documenta 7 w Kassel, Niemcy. W latach 1982–1984 odwiedzał wielokrotnie pracownię Henryka Stażewskiego. Pod wpływem tych spotkań Nowacki podjął pierwsze próby malarskie, które przekształciły się w pracę twórczą. W 1984 r. artysta zamieszkał w Berlinie, gdzie do roku 1990 był członkiem komisji stypendialnej Fundacji Sztuki Senatu Berlina Zachodniego.

W 1987 r. w galerii Pommersfelde w Berlinie Zachodnim odbyła się jego pierwsza wystawa indywidualna. Od 1988 r. współpracował z kolekcjonerem awangardy rosyjskiej i właścicielem galerii Avantgarde Natanem Fedorowskim.

W 1991 r. poznał Jana Lenicę, z którym łączyła go wieloletnia bliska przyjaźń. W 1992 r. w krakowskiej galerii Pryzmat miała miejsce pierwsza wystawa Nowackiego w Polsce. Artysta zaprezentował około 40 reliefów, jak też rysunki i pastele.

W latach 1994–1995 w ramach prywatnego stypendium Nowacki otrzymał do dyspozycji pracownię w New Jersey, USA, gdzie powstały reliefy pokazane w 1995 r. w galerii Lederman Fine Art w Nowym Jorku[2].

W połowie lat 90. poznał kolekcjonera i właściciela galerii sztuki konkretnej Heinza Teufla. Wiążąca ich przyjaźń umożliwiła Nowackiemu obcowanie i bliższe zapoznanie się z twórczością Josefa Albersa, Maxa Billa i Bridget Riley[3].

W latach 1997–2001 brał udział w organizowanych przez Bożenę Kowalską Międzynarodowych Plenerach dla Artystów Posługujących się Językiem Geometrii, odbywających się w Okunince koło Chełma i Orońsku[4].

W 2001 r. artysta otrzymał roczne stypendium Fundacji Pollock-Krasner w Nowym Jorku.

W 2002 r. w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie odbyła się jego pierwsza wystawa retrospektywna[2].

W latach 2003–2007 Nowacki wielokrotnie odwiedzał Florydę, przebywał w Miami oraz miał pracownię na Anna Maria Island.

W 2005 r. odbył podróż do Japonii, przygotowując w Osace swoją indywidualną wystawę[5].

W 2011 r. Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie zaprezentowała we wspólnej ekspozycji prace Nowackiego i Wojciecha Fangora[6].

W 2015 r. Nowacki otworzył nową pracownię na dawnym terenie wielkoprzemysłowym w Dolnych Witkowicach w Ostrawie, w której pracował do 2018 r.

Obecnie mieszka i pracuje w Berlinie.

Od 1987 r. Nowacki pokazywał swe prace w 24 ekspozycjach indywidualnych oraz wziął udział w około 100 wystawach zbiorowych. Jego prace były wystawiane nie tylko w Polsce i Niemczech, ale także w Szwecji, Finlandii, Austrii, Czechach, Słowacji, Niderlandach, Japonii i USA[7].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Od połowy lat 1980. Nowacki tworzy reliefy i pastele w tradycji abstrakcji geometrycznej. Stylistyka jego wczesnych prac jest ściśle powiązana z twórczością Henryka Stażewskiego, Josefa Albersa, Wasyla Kandyńskiego, a także pionierów awangardy rosyjskiej, takich jak Kazimierz Malewicz, Władimir Tatlin, Lubow Popowa. Charakterystyczną cechą tych kompozycji jest dynamiczny układ form i pełna napięcia relacja barw o mocnym wydźwięku emocjonalnym. Wybór elementów geometrycznych sprowadza się do kilku figur, podstawową formą zaś jest kwadrat. Od początku lat 2000. Nowacki tworzy reliefy liniowe. Pionową strukturę tych prac tworzą umieszczone na płaszczyźnie drewniane listwy, które stanowią zarazem podłoże dalszej pracy malarskiej. W rezultacie obraz uzyskuje trójwymiarowe efekty wizualne. Dążeniem artysty jednak nie jest wyłącznie tworzenie złudzeń optycznych, cechujących sztukę op-artu, lecz poszerzenie możliwości odbioru dzieła. Skomplikowana gra barwna na obrazie jest raczej środkiem ekspresji, tworzy zmiany napięć i dynamiki całej kompozycji.

Oprócz trójwymiarowych reliefów artysta tworzy również liczne prace na papierze, zazwyczaj powstające jako serie. Rysunki te cechuje duża spontaniczność w wykonaniu i ekspresyjność, zbliżające je do stylistyki malarstwa informel. Zachowują one jednak zawsze zarysy form geometrycznych.

Wybrane wystawy indywidualne[edytuj | edytuj kod]

Wybrane wystawy zbiorowe[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Andrzej Nowacki: rozpoznawanie kwadratu | Porta Polonica [online], www.porta-polonica.de [dostęp 2021-01-10] (pol.).
  2. a b c Andrzej Nowacki. Po drugiej stronie kwadratu: reliefy, pastele, rysunki / Through the square: relifs, pastels, drawings, Bożena Kowalska, Grzegorz Sztabiński, Kraków: Międzynarodowy Centrum Kultury, 2001, ISBN 83-85739-88-2.
  3. Hana Halfarová, Eva Kijonková (red.), Pocta Heinzi Teufelovi / In Honor of Heinz Teufel, Jan Světlík, Ewa Czerwiakowska, Lebka Sýkorová, Ostrawa: Milan Dobeš Museum, 2020.
  4. Bożena Kowalska (red.), 20 plenerów spod znaku geometrii / 20 Pleinairs im Zeichen der Geometrie, Bielsko-Biała: Centrum Sztuki Galeria EL w Elblągu, 2004, ISBN 83-916894-4-1.
  5. Ewa Czerwiakowska (red.), Andrzej Nowacki: reliefy = reliefs, Ewa Czerwiakowska, Hubertus Gaßner, Sopot: Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie, 2017, ISBN 978-83-8040-034-4.
  6. Widzieć jasno w zachwyceniu – Fangor / Nowacki = A clear vision in enchantment, Marta Smolińska, Sopot: Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie, 2011, ISBN 978-83-61270-26-3.
  7. Andrzej Nowacki: Variace na černou / Variations on Black, Milena Kalinovská, Ostrawa: Milan Dobeš Museum, 2019, ISBN 978-80-270-7033-6.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]