Przejdź do zawartości

Babieniec (wieś)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Babieniec
wieś
Ilustracja
Babieniec w 2008 r.
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Powiat

kętrzyński

Gmina

Korsze

Liczba ludności (2022)

92[2]

Strefa numeracyjna

89

Kod pocztowy

11-430[3]

Tablice rejestracyjne

NKE

SIMC

0478552

Położenie na mapie gminy Korsze
Mapa konturowa gminy Korsze, na dole znajduje się punkt z opisem „Babieniec”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Babieniec”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Babieniec”
Położenie na mapie powiatu kętrzyńskiego
Mapa konturowa powiatu kętrzyńskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Babieniec”
Ziemia54°05′56″N 21°11′14″E/54,098889 21,187222[1]

Babieniec (niem. Babenczien[4], Babziens[5]) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Korsze. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Babieniec jest samodzielną wsią sołecką[6].

Położenie geograficzne

[edytuj | edytuj kod]

Wieś jest położona w południowej części gminy Korsze w bezpośredniej bliskości z gminą Reszel. Pod względem historycznym miejscowość leży w Prusach Dolnych, na obszarze dawnej pruskiej Barcji. Pod względem fizycznogeograficznym jest położona na Pojezierzu Mrągowskim[7], będącym częścią Pojezierza Mazurskiego. Ukształtowanie powierzchni wsi i okolic jest pagórkowate. Zabudowa jest rozproszona. Na północ od wsi znajduje się Jezioro Babienieckie (niem. Babzienser See) o powierzchni 25 ha. Jezioro to miało nazwy starsze niż znana data założenia wsi. Nazwy jeziora z roku 1374: Babazcin i Bobanczin[8]. Na wschód od miejscowości rozciąga się Tołkiński Las (niem. Tolksdorfer Wald[9]).

Miejscowość jest oddalona od sieci głównych dróg. Przez wieś prowadzą dwie drogi powiatowe: nr 1691N łącząca Reszel z Dzikowiną oraz nr 1689N łącząca Babieniec z Kraskowem.

Droga do Babieńca

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Wieś lokowana była na prawie chełmińskim w 1390. Obszar wsi wynosił 40 włók, z których sześć należało do sołtysa[10]. Osadnicy płacili czynsz z każdej włóki po pół grzywny oraz w naturze po dwie kury. We wsi była karczma, której właściciel płacił czynsz w wysokości jednej grzywny i ośmiu skojców[4] do 11 listopada (św. Marcina), kiedy w państwie krzyżackim zamykał się rok podatkowy.

Wieś będąca własnością rodziny von Königsegg została dwukrotnie zniszczona: w czasie wojny trzynastoletniej 1454-1466 i później w czasie wojny polsko-krzyżackiej (1519–1521)[10]. W XVII-XVIII w. wieś była we władaniu rodzin von Hülsen, von Bonin, a następnie von Borcke[11].

W roku 1913 las w Babieńcu należał do Gustava von Borcke ze Szczecina, który był właścicielem pobliskich Płutnik i Staryni.

Po zakończeniu drugiej wojny światowej wieś weszła w skład Polski. Opuszczony Babieniec zasiedlili polscy repatrianci z Kresów Wschodnich, a także ludność ukraińska przesiedlona w ramach Akcja „Wisła”[11].

W roku 1970 w Babieńcu funkcjonowała czteroklasowa szkoła podstawowa[4], włączona potem do Szkoły Podstawowej w Garbnie. W 1973 r. sołectwo Babieniec obejmowało: wieś Babieniec, Gudniki wieś i PGR, os. Młynisko (dawny folwark położony ok. 1,5 km na południowy zachód od Kraskowa[12]).

Demografia

[edytuj | edytuj kod]

W roku 1817 folwark i wieś miały 14 domów.

Liczba mieszkańców: w 1817 – 186 osób[4], w 1925 – 294, w 1939 – 346[4], w 1970 – 148[4], w 2004 – 125, w 2016 - 120.

Kultura

[edytuj | edytuj kod]
  • We wsi od 2012 r. działa Koło Gospodyń Wiejskich „Baby z Babieńca”[13].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 1394
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 9 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. a b c d e f Tadeusz Swat: Historia regionu. W: Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic. Olsztyn: Pojezierze, 1978, s. 163, seria: Z dziejów miasta i powiatu.
  5. RÖSSEL (RESZEL). Skala 1:100 000. Warszawa: Wojskowy Instytut Geograficzny, 1928.
  6. Obwieszczenie NR 1/2017 Rady Miejskiej w Korszach z dnia 28 grudnia 2017 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu Statutu Gminy Korsze. 4 stycznia 2018. [dostęp 2022-04-30]. (pol.).
  7. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska: geoserwis mapy. [dostęp 2022-05-05]. (pol.).
  8. Jan Oryńczak: Środowisko geograficzne. W: Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic. Olsztyn: Pojezierze, 1978, s. 29, seria: Z dziejów miasta i powiatu.
  9. Jan Oryńczak: Środowisko geograficzne. W: Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic. Olsztyn: Pojezierze, 1978, s. 34, seria: Z dziejów miasta i powiatu.
  10. a b Historia miejscowości na obszarze gminy Korsze [online], www.jerzysikorski.pl [dostęp 2022-05-03] (pol.).
  11. a b Tadeusz Korowaj: Dzieje Miasta i Gminy Korsze. Przewodnik historyczny. Starostwo Powiatowe w Kętrzynie, 2007. s. 61-62. [dostęp 2022-05-03]. (pol.).
  12. Tadeusz Korowaj: Dzieje Miasta i Gminy Korsze. Przewodnik historyczny. Starostwo Powiatowe w Kętrzynie, 2007. s. 182. [dostęp 2022-05-06]. (pol.).
  13. korsze.wm.pl

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Rudolf Grenz, Der Kreis Rastenburg, Marburg/Lahn, 1976.
  • Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic, wyd. „Pojezierze”, Olsztyn, 1978.
  • Zofia Licharewa, Kętrzyn. Z dziejów miasta i powiatu, wyd. „Pojezierze”, Olsztyn 1962, s. 24.