Blackfriars (stacja kolejowa)
51°30′41,0″N 0°06′11,5″W/51,511389 -0,103194.jpg) Główny budynek dworcowy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
| Zarządca | |
| Data otwarcia |
1886 |
| Dane techniczne | |
| Liczba krawędzi peronowych |
4 |
Położenie na mapie City of London  | |
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii  | |
Położenie na mapie Anglii  | |
Położenie na mapie Wielkiego Londynu  | |
| 51°30′41,0″N 0°06′11,5″W/51,511389 -0,103194
| |
| Strona internetowa | |
Blackfriars (London Blackfriars) – stacja i dworzec kolejowy w centralnym Londynie, położona, jako jedyna w brytyjskiej stolicy, nad oboma brzegami Tamizy. Główny budynek dworcowy ulokowany jest na brzegu północnym, w dzielnicy Blackfriars (City of London), a dodatkowe wejście znajduje się nad brzegiem południowym, w dzielnicy Bankside (gmina Southwark). Stacja zajmuje całą długość mostu kolejowego Blackfriars Railway Bridge, na którym znajdują się perony. Ma 4 krawędzie peronowe (2 tory przelotowe, 2 czołowe)[1]. Obsługuje podmiejski i regionalny ruch pasażerski wzdłuż linii kolejowej Thameslink[2].
Ruch pasażerski[edytuj | edytuj kod]
Głównym przewoźnikiem kolejowym obsługującym połączenia do i z Blackfriars jest spółka Thameslink[3], która jest również zarządcą stacji[1]. W rozkładzie 2023/2024 na stacji zatrzymywały się pociągi podmiejskie oraz regionalne: w kierunku północnym m.in. do i z Bedford, Luton, Cambridge i Peterborough, południowym – Brighton, Horsham, portu lotniczego Gatwick, Rainham i Sevenoaks. W godzinach szczytu na stacji zatrzymuje się kilkadziesiąt pociągów na godzinę[3].
W latach 2004–2023 roczna liczba pasażerów rozpoczynających lub kończących podróż na stacji wahała się od 2,1 mln (2020/2021) do 15,1 mln (2014/2015). W tym samym okresie roczna liczba osób przesiadających się na stacji wynosiła od 378 tys. (2004/2005) do 7,7 mln (2022/2023)[a][4].
Stacja kolejowa połączona jest ze stacją metra Blackfriars[5].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Linia kolejowa, na której położona jest stacja, zbudowana została w latach 1860–1866 przez spółkę London, Chatham and Dover Railway. Połączyła ona stację węzłową Herne Hill w południowym Londynie z dworcem Farringdon, położonym w centrum miasta (dystans ok. 7 km)[6]. Pociągi przekraczały Tamizę mostem Blackfriars Railway Bridge, ukończonym w 1864 roku. Wzdłuż nowej linii w bliskim sąsiedztwie otwarto kilka stacji – w tym Blackfriars Bridge[b], na południowym brzegu rzeki, bezpośrednio przy wylocie z mostu, oraz Ludgate Hill[c] na północnym brzegu, około 200 m od lokalizacji obecnego dworca. W 1874 roku przy północnym wylocie z mostu powstała podziemna stacja biegnącej równolegle do Tamizy linii Metropolitan District Railway (prekursor linii metra District Line); stacja ta otrzymała nazwę Blackfriars[7]. Wraz ze wzrostem liczby obsługiwanych pasażerów, w szczególności tych przesiadających się między obiema liniami postanowiono o budowie nowej stacji, położonej w bezpośrednim sąsiedztwie stacji podziemnej. Otwarta w 1886 roku, nazwana St Paul′s[d], w 1937 roku otrzymała swoją obecną nazwę – Blackfriars[6]. Stacja obsługiwała pociągi pasażerskie do południowo-wschodniej Anglii oraz, za pośrednictwem promów kolejowych, do miast w Europie kontynentalnej[8].
Wraz z rozwojem sieci londyńskiego metra w pierwszej połowie XX wieku liczbę pociągów zatrzymujących się na stacji poddano redukcji. Połączenia pasażerskie łączące Blackfriars z dworcem Farringdon wycofano w 1916 roku. W okresie powojennym wzrosła liczba dojeżdżających pociągami do pracy z nowo powstających przedmieść w południowo-wschodnim Londynie[6]. W latach 70. XX wieku stację poddano gruntownej modernizacji[9]. W 1988 roku wznowiono ruch pasażerski wzdłuż osi północ–południe, w ramach nowo ustanowionej linii kolejowej Thameslink[6].
W latach 2008–2012 miała miejsce kolejna gruntowna przebudowa dworca, w ramach szeroko zakrojonego programu mającego zwiększyć przepustowość linii Thameslink. Stację powiększono o prowadzący na nią most kolejowy. Ten poszerzono, wybudowano na nim perony, co pozwoliło na obsługę dłuższych pociągów, o 24 wagonach, zamiast dotychczasowych 12. Wybudowano także dodatkowe wejście na stację na południowym brzegu rzeki[9].
Jedną z nielicznych pozostałości po oryginalnym dworcu z XIX wieku są kamienie z wygrawerowanymi nazwami 54 miast, w Wielkiej Brytanii oraz innych krajach europejskich (wśród nich m.in. Marsylia, Wenecja i Petersburg), do których podróżni mieli możliwość dotrzeć za pośrednictwem dworca[8]. W wielu przypadkach były to połączenia niebezpośrednie[10].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Wejścia na stację nad południowym brzegiem Tamizy -
Widok z południowego brzegu rzeki na Blackfriars Railway Bridge, będący częścią stacji -
Wjazd od strony północnej, 2005 r. -
Pozostałość po XIX-wiecznym dworcu; kamienie z nazwami miast, do których mogli się udać podróżni
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b London Blackfriars. National Rail. [dostęp 2024-01-07]. (ang.).
- ↑ London Blackfriars railway station. Visit London. [dostęp 2024-01-07]. (ang.).
- ↑ a b Electronic national rail timetable, Indeks stacji (NRT December 2023 Station Index); rozkłady jazdy nr 015, 016, 051, 163, 170, 171, 172, 173, 174, 175, 180, 183, 186, Network Rail [dostęp 2024-01-07] (ang.).
- ↑ Table 1415 - Time series of passenger entries and exits and interchanges by station. Office of Rail and Road. [dostęp 2024-01-07]. (ang.).
- ↑ Blackfriars Underground Station. Transport for London. [dostęp 2024-01-07]. (ang.).
- ↑ a b c d Blackfriars. Disused Stations. [dostęp 2024-01-07]. (ang.).
- ↑ a b Blackfriars Bridge. Disused Stations. [dostęp 2024-01-07]. (ang.).
- ↑ a b Restored destination stones unveiled at Blackfriars station. Network Rail, 2012-06-11. [dostęp 2024-01-07]. (ang.).
- ↑ a b London Blackfriars Station Redevelopment, London. Railway Technology, 2014-02-10. [dostęp 2024-01-07]. (ang.).
- ↑ Jack Simmons, Gordon Biddle: The Oxford Companion to British Railway History. Oxford University Press, 1997, s. 289. ISBN 978-0-19-211697-0. (ang.).
- ↑ Ludgate Hill. Disused Stations. [dostęp 2024-01-07]. (ang.).