Marylebone (stacja kolejowa)
51°31′21″N 0°09′47″W/51,522500 -0,163056 Fasada dworca Marylebone | |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
| Zarządca | |
| Data otwarcia |
1899 |
| Dane techniczne | |
| Liczba krawędzi peronowych |
6 |
Położenie na mapie City of Westminster  | |
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii  | |
Położenie na mapie Anglii  | |
Położenie na mapie Wielkiego Londynu  | |
| 51°31′21″N 0°09′47″W/51,522500 -0,163056
| |
| Strona internetowa | |
Marylebone (ⓘ, London Marylebone) – stacja i dworzec kolejowy w centralnym Londynie, na terenie gminy City of Westminster, w dzielnicy Marylebone. Stacja czołowa o 6 krawędziach peronowych, obsługuje pasażerski ruch podmiejski w kierunku północno-zachodnim oraz dalekobieżny do Birmingham[1][2].
Ruch pasażerski[edytuj | edytuj kod]
Jedynym przewoźnikiem kolejowym obsługującym połączenia do i z Marylebone jest spółka Chiltern Railways[3], która jest również zarządcą stacji[4]. W rozkładzie 2023/2024 była to stacja krańcowa dla połączeń do i z Birmingham (stacje Moor Street i Snow Hill), Stourbridge, Warwick, Oksfordu, Banbury, Aylesbury, High Wycombe, Gerrards Cross oraz West Ruislip. W godzinach szczytu ze stacji odjeżdża kilkanaście pociągów na godzinę, a tyle samo przyjeżdża[3].
W latach 1997–2023 roczna liczba pasażerów rozpoczynających lub kończących podróż na stacji wahała się od 2,0 mln (2020/2021) do 16,7 mln (2017/2018). W tym samym okresie roczna liczba osób przesiadających się na stacji wynosiła od 111 tys. (2020/2021) do 1,3 mln (2018/2019)[a][5].
Stacja kolejowa połączona jest ze stacją metra Marylebone[4].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Dworzec Marylebone został ukończony w 1899 roku przez spółkę kolejową Great Central Railway (GCR), jako ostatni spośród dużych dworców londyńskich. W 1905 roku GCR przeniosło tu swoją siedzibę. Według wstępnych planów stacja miała liczyć dziesięć krawędzi peronowych, zbudowano jednak tylko cztery[1]. Naprzeciw budynku dworcowego w tym samym roku co on otwarto, przewyższający go wielkością, hotel Great Central (obecnie The Landmark)[6].
Stację Marylebone zbudowano jako zwieńczenie linii kolejowej Great Central Main Line, prowadzącej przez Rugby, Leicester, Nottingham i Sheffield do Manchesteru. W latach 60. XX wieku linię zlikwidowano, w ramach tzw. „siekiery Beechinga”, gdyż wszystkie większe miasta na jej trasie miały bezpośrednie połączenie z Londynem za pośrednictwem innych linii, m.in. Midland Main Line[1]. Ze względu na niewielką liczbę obsługiwanych pasażerów przyszłość stacji stanęła pod znakiem zapytania; rozważano m.in. wybudowanie w jej miejscu dworca autokarowego. W 1984 roku British Rail przedstawiło plany jej likwidacji, jednak zrezygnowano z nich w 1986 roku w związku ze zmianą strategii kolejowej, w ramach której położono nacisk na rozwój kolei dojazdowych. Marylebone uczyniono stacją krańcową linii Chiltern Main Line, w późniejszych latach uruchomiono także połączenia dalekobieżne do Birmingham. Na stacji przeprowadzono szereg inwestycji, w tym dobudowano dwie nowe krawędzie peronowe[2].
W 1996 roku dworzec wpisano do rejestru zabytkowych budynków jako obiekt klasy II[7].
W kulturze[edytuj | edytuj kod]
Marylebone jest jednym z czterech dworców kolejowych, obok King’s Cross, Fenchurch Street i Liverpool Street, które pojawiają się na standardowej, brytyjskiej wersji planszy do gry Monopoly[8].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Statystyki roczne dla okresów kwiecień–marzec w roku następnym.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Jack Simmons, Gordon Biddle: The Oxford Companion to British Railway History. Oxford University Press, 1997, s. 188-189, 291. ISBN 978-0-19-211697-0. (ang.).
- ↑ a b Almost Terminal: Marylebone’s Brush With Destruction. London Reconnections, 2014-02-20. [dostęp 2024-01-06]. (ang.).
- ↑ a b Electronic national rail timetable, Indeks stacji (NRT December 2023 Station Index); rozkłady jazdy nr 072, 073, 112, 113, Network Rail [dostęp 2024-01-06] (ang.).
- ↑ a b London Marylebone. National Rail. [dostęp 2024-01-06]. (ang.).
- ↑ Table 1415 - Time series of passenger entries and exits and interchanges by station. Office of Rail and Road. [dostęp 2024-01-03]. (ang.).
- ↑ Christopher Hibbert, Ben Weinreb, John Keay, Julia Keay: The London Encyclopaedia. Wyd. 3. Macmillan, 2010, s. 417, 534–535. ISBN 978-1-4050-4925-2.
- ↑ Marylebone station. Historic England. [dostęp 2024-01-06]. (ang.).
- ↑ Chris Leadbeater: Escape the city: 10 amazing adventures less than an hour from London. The Telegraph, 2018-05-16. [dostęp 2024-01-06]. (ang.).