Przejdź do zawartości

Bobrowniki (gmina w województwie kujawsko-pomorskim)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bobrowniki
gmina miejsko-wiejska
Ilustracja
Urząd Gminy
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Powiat

lipnowski

TERC

0408023

Wójt

Jarosław Jacek Poliwko (2014)

Powierzchnia

95,55 km²

Populacja (30.06.2023)
• liczba ludności


3001[1]

• gęstość

31,4 os./km²

Nr kierunkowy

54

Tablice rejestracyjne

CLI

Adres urzędu:
ul. Nieszawska 10
87-617 Bobrowniki
Szczegółowy podział administracyjny
Plan gminy Bobrowniki (powiat lipnowski)
Liczba sołectw

9

Liczba miejscowości

19

Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Bobrowniki”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Bobrowniki”
Ziemia52°47′N 18°57′E/52,776667 18,957222
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Bobrownikigmina miejsko-wiejska w Polsce w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie lipnowskim. W latach 1975–1998 gmina administracyjnie należała do województwa włocławskiego. Siedzibą gminy są Bobrowniki.

30 czerwca 2004[2] gminę zamieszkiwało 3088 osób. Na przestrzeni 19 lat liczba mieszkańców nieznacznie spadła. Według danych GUS 30 czerwca 2023 gminę zamieszkiwało 3001 osób[1].

Placówki oświaty i wychowania znajdują się w miejscowościach Bobrowniki (szkoła podstawowa, przedszkole samorządowe, klub dziecięcy) i Rachcin (punkt przedszkolny). Podstawą ochrony przeciwpożarowej w Gminie jest OSP Bobrowniki włączona do KSRG. Druga z jednostek OSP znajduje się w Rachcinie.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Za Królestwa Polskiego gmina należała do powiatu lipnowskiego w guberni płockiej. 1 stycznia?/13 stycznia 1870 do gminy przyłączono pozbawione praw miejskich Bobrowniki[3].

W okresie międzywojennym gmina Bobrowniki należała do powiatu lipnowskiego w woj. warszawskim. 1 kwietnia 1938 roku gminę wraz z całym powiatem lipnowskim przeniesiono do woj. pomorskiego[4].

Po wojnie gmina weszła w skład terytorialnie zmienionego woj. pomorskiego, przemianowanego 6 lipca 1950 roku na woj. bydgoskie[5]. Według stanu z 1 lipca 1952 roku gmina składała się z 14 gromad: Białebłota, Bobrowniki, Bobrowniki Pole, Bógpomóż Stary, Brzeźno, Dębówiec, Drozdowiec, Gnojno, Komorowo, Oparczyska, Ośmiałowo, Polichnowo, Rybitwy i Żabieniec[6]. Gmina została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[7].

Gminę Bobrowniki reaktywowano 1 stycznia 1973 w powiecie lipnowskim w województwie bydgoskim w związku z kolejną reformą administracyjną kraju[8]. W jej skład weszło 13 sołectw: Barany, Białe Błota, Bobrowniki Osada, Bobrowniki Pole, Bógpomóż, Brzeźno, Brzustowa, Gnojno, Grabiny, Komorowo, Lisek, Polichnowo i Rybitwy[9]. W ten sposób obszar gminy zmienił się w stosunku do 1954 roku, obejmując sołectwa Barany i Grabin, należące dawniej do gminy Kłokock oraz sołectwa Lisek i Brzustowa, należące dawniej do gminy Szpetal. Nie objęła natomiast sołectw Drozdowiec, Ośmiałowo i Żabieniec, które weszły w skład gminy Lipno (Dębówiec i Oparczyska pozostały w gminie Bobrowniki, lecz bez statusu sołectw).

1 czerwca 1975 roku gmina weszła w skład nowo utworzonego woj. włocławskiego[10].

15 stycznia 1976 gmina Bobrowniki została zniesiona, a jej tereny przyłączone do gmin[11]:

  • Lipno – obszary sołectw: Barany, Brzeźno, Grabiny i Komorowo,
  • Szpetal Górny – obszary sołectw: Białe Błota, Bobrowniki Osada, Bobrowniki Pole, Bógpomóż, Brzostowa, Gnojno, Lisek, Polichnowo i Rybitwy (1 września 1979 roku siedzibę gminnych organów władzy i administracji państwowej gminy Szpetal Górny przeniesiono do Fabianek z jednoczesną zmianą nazwy gminy na gmina Fabianki[12]).

1 października 1982 gminę Bobrowniki reaktywowano po raz trzeci z części gminy Fabianki: sołectw Białe Błota, Bobrownickie Pole, Bobrowniki, Bógpomóż, Brzustowa, Gnojno, Polichnowo, Rachcin i Rybitwy oraz wsi Winduga z sołectwa Stary Witoszyn[13]. W porównaniu ze stanem z lat 1973–76 do gminy Bobrowniki powróciło 8 z 9 sołectw właczonych do gminy Szpetal Górny (Fabianki) – Białe Błota, Bobrownickie Pole, Bobrowniki, Bógpomóż, Brzustowa, Gnojno, Polichnowo i Rybitwy; jedynie Lisek pozostał w gminie Fabianki, stanowiąc specyficzną eksklawę, otoczoną całkowicie sołectwami gmin Lipno i Bobrowniki[14]. Zrekompensowano to dodaniem do gminy Bobrowniki sołectwa Rachcin i wsi Winduga (z sołectwa Stary Witoszyn) z gminy Fabianki, które dotąd do gminy Bobrowniki nigdy nie należały. Żadne z czterech sołectw, włączonych w 1976 roku do gminy Lipno (Barany, Brzeźno, Grabiny i Komorowo) nie powróciło w 1982 roku do gminy Bobrowniki.

W 1999 roku gmina Bobrowniki powróciła do reaktywowanego powiatu lipnowskiego w nowo utworzonym województwie kujawsko-pomorskim[15].

26 stycznia 2023, podczas LIV sesji, Rada Gminy Bobrowniki podjęła uchwałę o przeprowadzeniu w dniach 20–26 lutego 2023 konsultacji społecznych z mieszkańcami gminy w sprawie przywrócenia Bobrownikom utraconych w 1870 roku ukazem carskim praw miejskich[16]. Termin konsultacji: od 20 do 24 lutego 2023[17]. W konsultacjach udział wzięło 393 spośród uprawnionych 2463 mieszkańców gminy (frekwencja 16%). Oddano 291 głosów popierających (74% oddanych głosów), 84 głosy przeciwne (21,4%), a 15 osób się wstrzymało (3,8%). W miejscowości Bobrowniki w konsultacjach uczestniczyło 187 spośród 915 uprawnionych do głosowania (frekwencja 20,4%). Głosów popierających oddano 133 (71,1%), przeciw były 42 osoby, a 9 wstrzymało się[18]. Podczas LVIII sesji 23 marca 2023 Rada Gminy Bobrowniki podjęła uchwałę w sprawie wystąpienia z wnioskiem o nadanie statusu miasta miejscowości Bobrowniki[19].

Struktura powierzchni

[edytuj | edytuj kod]

Według danych z roku 2002[20] gmina Bobrowniki ma obszar 95,55 km², w tym:

  • użytki rolne: 43%
  • użytki leśne: 46%

Gmina stanowi 9,41% powierzchni powiatu.

Demografia

[edytuj | edytuj kod]

Dane z 30 czerwca 2004[2]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
populacja 3088 100 1531 49,6 1557 50,4
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)
32,3 16 16,3
  • Piramida wieku mieszkańców gminy Bobrowniki w 2014 r.[21]


Ludzie związani z Bobrownikami

[edytuj | edytuj kod]
 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Bobrownikami.
 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie urodzeni w Bobrownikach.

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]

Wykaz zarejestrowanych zabytków nieruchomych na terenie gminy[22]:

  • zespół kościelny parafii pod wezwaniem św. Anny w Bobrownikach, obejmujący: kościół z 1787 roku; kostnicę; cmentarz przykościelny; ogrodzenie z bramą, nr A/725 z 15.11.1982 roku
  • cmentarz parafialny z przełomu XIX/XX w. w Bobrownikach, nr 291/A z 01.06.1982 roku
  • ruiny zamku z przełomu XIV/XV w. w Bobrownikach, nr 47/382 z 16.10.1957 roku
  • budynek bednarza, stróża i straży wojskowej magazynu solnego w Bobrownikach z 1838 r. (murowany) nr A/1675
  • zespół dworski w Okrągła: dwór (ok. 1920 r., przebudowany w latach 70. XX w.) i park (pocz. XX w.)- pozostałość majątku w Okrągłej. Wpisany do Rejestru Zabytków pod numerem 325/A z 5.11.1993
  • nieczynny cmentarz ewangelicki z połowy XIX w. w miejscowości Stary Bógpomóż, nr 352/A z 17.11.1994 roku.

Ponadto w gminnej ewidencji zabytków (objęte ochroną konserwatorską) są: kancelaria magazynu solnego z ok. 1835 r. (mur.) w Bobrownikach (obecnie stary budynek Urzędu Gminy), nieczynna kaplica ewangelicka (mur.) w Gnojnie z 1930 r., szkoła powszechna w Rachcinie (mur.) z 1926 r., szkoła powszechna w Bobrownikach (mur.) z 1929 r., dwa obiekty murowane z 1930 r. w Starych Rybitwach (szkoła i kaplica ewangelicka, nieczynne).

Poza rejestrem zabytków pozostają obiekty lub nieruchomości w miejscowościach:

  • Białe Błota (nieczynny cmentarz ewangelicki założony w XIX w.),
  • Bobrowniki (co najmniej 6 drewnianych domów z XIX w., murowany dom z końca XIX w.),
  • Gnojno (dom drewniany z 2 ćw. XIX w., nieczynny cmentarz ewangelicki),
  • Miszek (Dom Tubera z końca XVIII w.),
  • Polichnowo (dom drewniany z ok. 1840 r.),
  • Rachcin (drewniany Dom Uciekiniera z 1865 r., gliniany dom z ok. 1900 r.),
  • Stare Rybitwy (nieczynny cmentarz ewangelicki),
  • Stary Bógpomóż (drewniane domy Olendrów z pierwszej ćwierci XIX w.).

Sołectwa

[edytuj | edytuj kod]

Białe Błota, Bobrownickie Pole, Bobrowniki, Brzustowa, Gnojno, Polichnowo, Rachcin, Stare Rybitwy, Stary Bógpomóż.

Pozostałe miejscowości

[edytuj | edytuj kod]

Dębowiec, Nowy Bógpomóż, Oparczyska, Piaski, Stara Rzeczna, Miszek, Winduga.

Najstarsze miejscowości:

  1. Rachcin wzmiankowany w 1236 roku (fakt powyższy zgodnie potwierdzają historycy: M.S. Szacherska, J. Bieniak, J. Święch, ks. J. Nowacki i inni),
  2. Stare Rybitwy lokowane na prawie niemieckim w latach 70. XIII w. (J. Święch, E. Kwiatkowska, Masłowski),
  3. Bobrowniki (najstarsza wzmianka o wsi pochodzi z 1321 r.).

Sąsiednie gminy

[edytuj | edytuj kod]

Czernikowo, Fabianki, Lipno, Lubanie, Nieszawa, Waganiec, Włocławek (miasto)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b GUS, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 czerwca [online], stat.gov.pl [dostęp 2024-01-07] (pol.).
  2. a b Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  3. Postanowienie z 19 (31) grudnia 1869, ogłoszone 1 (13 stycznia) 1870 Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, s. 471)
  4. Dz.U. z 1938 r. nr 27, poz. 240
  5. Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255
  6. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
  7. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  8. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  9. Uchwała Nr XVIII/88/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 6 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie bydgoskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 9 grudnia 1972, Nr. 17, Poz. 200).
  10. Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92
  11. Dz.U. z 1976 r. nr 1, poz. 10.
  12. Dz.U. z 1979 r. nr 20, poz. 119
  13. Dz.U. z 1982 r. nr 23, poz. 166.
  14. Ponadto, od 1999 roku cała gmina Fabianki jest eksklawą powiatu włocławskiego, tzn. nie posiada lądowej granicy z resztą powiatu. Od północy graniczy z czterema gminami powiatu lipnowskiego a od południa z Włocławkiem, stanowiącym odrębny powiat. W takim ukłdzie Lisek jest za razem eksklawą eksklawy.
  15. Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa (Dz.U. z 1998 r. nr 96, poz. 603)
  16. Uchwała LV/296/2023
  17. HARMONOGRAM KONSULTACJI SPOŁECZNYCH W SPRAWIE NADANIA STATUSU MIASTA MIEJSCOWOŚCI BOBROWNIKI
  18. Wyniki konsultacji
  19. Wniosek Bobrowniki
  20. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  21. Gmina Bobrowniki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-14], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  22. Rejestr zabytków nieruchomych na terenie województwa kujawsko-pomorskiego stan na dzień 31 grudnia 2011 roku, s. 51. [dostęp 2012-02-13].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]