Bulwar Filadelfijski w Toruniu
Bulwar widziany z Mostu Drogowego im. Józefa Piłsudskiego | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Dzielnica |
Stare Miasto |
Data założenia |
1973 |
Położenie na mapie Torunia | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego | |
53°00′29″N 18°36′23″E/53,008056 18,606389 |
Bulwar Filadelfijski w Toruniu – nabrzeże znajdujące się na prawym brzegu Wisły w Toruniu.
Lokalizacja
Bulwar znajduje się w prawobrzeżnej części miasta, pomiędzy Zespołem Staromiejskim a Wisłą. Nabrzeże o długości ok. 2 km zaczyna się przy przystani AZS, a kończy przy Moście Kolejowym im. E. Malinowskiego.
Historia
Niemal od założenia miasta do lat 60. XX w. nabrzeże na wysokości Zespołu Staromiejskiego pełniło funkcje portowe i handlowe. To tu m.in. w okresie przynależności Torunia do Hanzy docierały statki morskie, a samo miasto było wówczas jednym z największych nadrzecznych hanzeatyckich ośrodków portowych[1].
W okresie pruskim, po wybudowaniu w 1909 roku Portu Drzewnego w zachodniej części miasta, ówczesne władze planowały likwidację portu i stworzenie tu bulwarów[2].
W okresie międzywojennym w 1935 roku do portu przybiło 3900 statków, 2618 berlinek, odprawiono zaś: 3872 statki, 2590 berlinek. Przewożono nimi głównie: cukier, mąkę, jęczmień i owies. Warto dodać, że do toruńskiego portu dobijały, obok jednostek polskich, statki i berlinki pływające pod banderami Wolnego Miasta Gdańska, Niemiec oraz Szwecji[3].
W tym okresie ówczesny architekt miasta Ignacy Tłoczek także planował budowę bulwarów nadwiślańskich. Wytyczył je od Parku Miejskiego na Bydgoskiem Przedmieściu, aż do okolic obecnego Mostu Drogowego im. E. Zawackiej. Wybuch II wojny światowej zaprzepaścił te plany[4].
W latach 60. XX w. w wyniku coraz mniejszej popularności transportu rzecznego w Polsce port zlikwidowano. Usunięto wówczas dźwigi i żurawie portowe, a tory kolejowe rozebrano.
Budowę nabrzeża w obecnym kształcie rozpoczęto pod koniec lat 60. XX w., a otwarto je w 1973 roku z okazji obchodów Roku Kopernikańskiego. W 1976 roku nazwano je Bulwarem Filadelfijskim, na cześć amerykańskiego miasta partnerskiego Torunia (w Filadelfii jeden z placów nosi nazwę Trójkąt Toruński)[5].
W 2005 roku rozpoczęto pierwszy etap remontu bulwaru na prawie 360-metrowym odcinku między Limnigrafem a ulicą Wola Zamkowa. Wyremontowane zostały wówczas schody, a bruk z trylinki wymieniono na betonowe dyble i kostkę granitową. Drugi etap remontu nabrzeża objął naprawę umocnień między Mostem Drogowym im. Józefa Piłsudskiego a Limnigrafem i zakończył się w 2007 roku, trzeci zaś etap na ponad 645-metrowym odcinku między Wolą Zamkową a Mostem Kolejowym im. E. Malinowskiego ukończono w 2009 roku[6]. Wszystkie etapy dotyczyły remontów i modernizacji skarpy nabrzeża.
W 2013 roku wyremontowano nabrzeże na odcinku od Mostu Drogowego im. Józefa Piłsudskiego do przystani AZS[7], a rok później, także w tej części bulwaru, zagospodarowano jego górną część. Powstała wówczas plaża, plac zabaw, ścieżki rowerowe, boiska i nowoczesna przystań dla jachtów[8].
W 2015 roku powstała koncepcja urbanistyczno-architektoniczna zagospodarowania bulwaru od Mostu Drogowego im. Józefa Piłsudskiego do Mostu Kolejowego im. E. Malinowskiego. Powstać mają tam proste formy architektoniczne na przedłużeniu ulic Zespołu Staromiejskiego, np. schody z platformami widokowymi oraz pawilony gastronomiczne. Koncepcja ta zakłada również ograniczenie ruchu na ul. Bulwar Filadelfijski, na której pierwszeństwo będą mieli piesi i rowerzyści. Bulwar zyska także zieleń o różnych stopniach wysokości – od krzewów i klombów wypełnionych kwiatami po drzewostan[9]. Prace budowlane mają się rozpocząć po 2020 roku[10].
Turystyka
Bulwar to jedno z najczęściej odwiedzanych miejsc w Toruniu. W 2013 roku, według gości odwiedzających Toruń, należał on po Ratuszu Staromiejskim, Domu Kopernika, Katedrze św. św. Janów i Planetarium do największych atrakcji miasta[11].
Kultura
Na bulwarze odbywają się różnego rodzaju wydarzenia kulturalne oraz plenerowe pokazy historyczne, m.in.: Dni Torunia[12] oraz Festiwal Wisły[13].
Ciekawostki
- 1969 - kręcono tu sceny do filmu Rejs w reż. Marka Piwowskiego[14]
- 3 maja 1982 - na bulwarze odbyła się manifestacja antykomunistyczna[15]
Infrastruktura
Na terenie bulwaru znajduje się;
Zdjęcie | Nazwa | Uwagi | Zabytek |
---|---|---|---|
Przystań dla Katarzynki | Pływa po Wiśle w sezonie turystycznym | ||
Przystań dla statku Wanda | Pływa po Wiśle w sezonie turystycznym | ||
Limnigraf | pochodzi z 1899 roku | ||
Parking autokarowy | |||
Plaża oraz boisko do gry w piłkę plażową | |||
Przystań AZS | Przystań służy sekcji wioślarskiej Akademickiego Klubu Sportowego UMK Toruń, uczniom Szkoły Mistrzostwa Sportowego oraz toruńskim miłośnikom żeglarstwa | ||
Pomnik Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej | Odsłonięto w 1972 roku w 50. rocznicę powołania w Toruniu Szkoły Marynarki Wojennej | ||
Katarzynka | Wykonywała spacerowe rejsy z jednego na drugi brzeg Wisły do 2000 roku | ||
Pomost widokowy | Symbolizuje dawny most na Wiśle |
Zobacz też
- Parki i tereny zielone Torunia i okolicy
- Transport i infrastruktura rzeczna w Toruniu
- Powodzie i regulacja Wisły w Toruniu
Przypisy
- ↑ Tradycja morska i Hanza [online], turystyka.torun.pl [dostęp 2019-03-09] (pol.).
- ↑ Katarzyna Kluczwajd , Toruń, którego nie ma, wyd. pierwsze, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy Michał Koliński, 2017, ISBN 978-83-7729-333-1 .
- ↑ Toruński port wiślany [online], turystyka.torun.pl [dostęp 2019-03-08] (pol.).
- ↑ Likwidacja portu - degradacja Torunia - Atrakcje Torunia - Przewodnik po Toruniu | Toruń Tour Toruński Portal Turystyczny [online], Toruński Portal Turystyczny [dostęp 2019-03-08] (pol.).
- ↑ Bulwar Filadelfijski [online], turystyka.torun.pl [dostęp 2019-03-08] (pol.).
- ↑ Wyborcza.pl [online], torun.wyborcza.pl [dostęp 2019-03-08] .
- ↑ Szymon Spandowski , Trwa remont toruńskiego bulwaru. Będzie nowe nabrzeże przy przystani AZS [online], nowosci.com.pl, 13 stycznia 2014 [dostęp 2019-03-08] (pol.).
- ↑ Rekreacja na Bulwarze Filadelfijskim [online], torun.pl [dostęp 2019-03-08] (pol.).
- ↑ Pomysł na toruński bulwar [online], torun.pl [dostęp 2019-03-08] (pol.).
- ↑ b, Nowe życie Bulwaru Filadelfijskiego w Toruniu [online], PortalKomunalny.pl, 22 maja 2015 [dostęp 2019-03-09] (pol.).
- ↑ Monitoring ruchu turystycznego.
- ↑ Dni Torunia na Bulwarze [online], torun.pl [dostęp 2019-03-09] (pol.).
- ↑ Festiwal Wisły [online], torun.pl [dostęp 2019-03-09] (pol.).
- ↑ Toruń. „Rejs” na Bulwarze Filadelfijskim - Otwarty Przewodnik Krajoznawczy [online] [dostęp 2019-03-11] (pol.).
- ↑ Wydarzenia 1 i 3 maja 1982 r. w Toruniu [online], www.szlakipamieci.kujawsko-pomorskie.pl [dostęp 2019-03-11] .