Dobromierz (województwo dolnośląskie)
wieś | |
Pałac w Dobromierzu | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (III 2011) |
847[2] |
Strefa numeracyjna |
74 |
Kod pocztowy |
58-170[3] |
Tablice rejestracyjne |
DSW |
SIMC |
0852022 |
Położenie na mapie gminy Dobromierz | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego | |
Położenie na mapie powiatu świdnickiego | |
50°54′40″N 16°14′18″E/50,911111 16,238333[1] | |
Strona internetowa |
Dobromierz (niem. Hohenfriedeberg[4]) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie świdnickim, w gminie Dobromierz. Siedziba gminy Dobromierz.
W latach 1409–1945 samodzielne miasto. W 1946 r. wieś została włączona administracyjnie do nowo powstałego województwa wrocławskiego tracąc status miasta, a niemieckojęzyczna ludność została wysiedlona.
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Dobromierz. W latach 1945–1947 miejscowość była nazywana Górą Pokoju oraz Wysoką Górą Pokoju. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.
SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0852039 | Bronówek | przysiółek |
0852045 | Serwinów | przysiółek |
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Atrakcyjność turystyczną miejscowość zawdzięcza swemu położeniu na Przedgórzu Sudeckim, w prowincji Masywu Czeskiego pomiędzy Pogórzem Kaczawskim, Górami Wałbrzyskimi a Równiną Wrocławską. W sąsiedztwie wsi znajduje się zbiornik retencyjny na Strzegomce. Położona jest przy drodze krajowej nr 5 i drodze krajowej nr 34.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[5]:
- obręb staromiejski, z 1409 r.
- kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła, późnogotycki z początku XV–XVIII w.
- cmentarz z płytą grobową Carla von Mutius zawierającą herb rodowy[6]
- kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki pomocniczy pw. św. Piotra i Pawła, klasycystyczny, wybudowany w latach 1828–1832.
- plebania, ul. Cmentarna 8, z XVIII w., XIX w.
- zespół pałacowy i folwarczny:
- pałac, barokowy, z około 1727 r., przebudowany w stylu klasycystycznym w XIX w.
- park, z pierwszej z połowy XVIII w., XIX w.
- folwark
- dwie oficyny mieszkalne, z około 1727 r., XIX w.
- wozownia, z pierwszej połowy XVIII w.
- stajnia, z około 1727 r.
- pięć bram, z pierwszej połowy XVIII w.
- ogrody gospodarcze (teren dawnych ogrodów i dziedzińca)
- dom, ul. Cmentarna 2, z XVIII w.
- domy, ul. Kościelna 1, 5, 6, 7, 8, z XIX w.
- domy, ul. Wolności 2, 5, 7, 18, z XIX w.
-
Atak pruskiej piechoty pod Dobromierzem
-
Widok na Dobromierz
-
Figura św. Jana Nepomucena
Historia
[edytuj | edytuj kod]Gmina Dobromierz znajduje się w całości na ziemiach dawnej tzw. Trzebowii - ziemi plemiennej Trzebowian.
Pierwsza wzmianka o Dobromierzu pochodzi z 1277 r. W średniowieczu miasto wchodziło w skład dóbr należących do pobliskiego zamku Cisy[7]. W 1409 r. król Czech Wacław IV Luksemburski nadał ówczesnemu Friedebergowi prawa miejskie oraz herb, który przedstawiał dwie złote litery W przedzielone złotą strzałą ze załamanym grotem na niebieskim tle. W roku 1613 śląski regionalista i historyk Mikołaj Henel z Prudnika wymienił miejscowość w swoim dziele o geografii Śląska pt. Silesiographia podając jej łacińską nazwę: Frideberga[8].
4 czerwca 1745 pod Dobromierzem została stoczona jedna z największych bitew w wojnie o sukcesję austriacką, w której wojska pruskie dowodzone przez króla Prus Fryderyka II Wielkiego odniosły zwycięstwo nad wojskami koalicji austriacko-saskiej pod dowództwem Karola Lotaryńskiego. W 1827 miał miejsce wielki pożar, który zniszczył większą część zabudowy[9].
W 1909 r. został oddany do użytku nowy ratusz.
Wspólnoty wyznaniowe
[edytuj | edytuj kod]Na terenie miejscowości działalność religijną prowadzi:
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 24747
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 230 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 159. [dostęp 2012-10-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- ↑ Dobromierz (Hohenfriedeberg). [dostęp 2024-06-03].
- ↑ http://www.repozytorium.uni.wroc.pl/Content/89407/Boguszewicz_Corona%20Silesiae.pdf
- ↑ Detlef Haberland: Die „Silesiographia” und „Breslo-Graphia” von Nicolaus Henel von Hennenfeld. Arkadiusz Cencora, Diana Codogni-Łańcucka. Wrocław: Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, 2011, s. 175. ISBN 978-83-910595-2-4.
- ↑ Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas: Dolny Śląsk - przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka 1977, s. 204-205
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2014-06-04] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Rezydencje ziemi świdnickiej, zespół redakcyjny: W. Rośkowicz, S. Nowotny, R. Skowron, Świdnica 1997, s. 15.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Serwis gminy
- Hohenfriedberg (niem.), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 94 .
- Dobromierz - Hohenfriedeberg, Wysoka Góra (do 1947 r.) na portalu polska-org.pl
- Bitwa pod Dobromierzem - Schlacht bei Hohenfriedeberg na portalu polska-org.pl