Hydroksowęglan magnezu

Hydroksowęglan magnezu
	Hydromagnezyt; Mg5(OH)2(CO3)4·4H2O
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	dihydroksotetrawęglan pentamagnezu
	Inne nazwy i oznaczenia
farm.	Magnesia alba
inne	hydroksywęglan magnezu; zasadowy węglan magnezu; zasadowy węglan magnezowy; węglan hydroksomagnezu; węglan hydroksymagnezowy; podwęglan magnezu; E504 (ii)
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	Mg5(OH)2(CO3)4
Inne wzory	4MgCO3·Mg(OH)2
Masa molowa	395,58 g/mol
Wygląd	biały lub prawie biały, bezwonny, higroskopijny, krystaliczny proszek
Minerały	artynit: Mg5(OH)2(CO3)4·3H2O; hydromagnezyt: Mg5(OH)2(CO3)4·4H2O; dypingit: Mg5(OH)2(CO3)4·5H2O
	Identyfikacja
Numer CAS	56378-72-4; 39409-82-0
PubChem	9865481
InChI
	InChI=1S/4CH2O3.5Mg.2H2O/c42-1(3)4;;;;;;;/h4(H2,2,3,4);;;;;;21H2/q;;;;5+2;;/p-10
	InChIKey
	SHYZNAKWIGGTLZ-UHFFFAOYSA-D
Właściwości
	Gęstość
	2,16 g/cm³; ciało stałe
	Rozpuszczalność w wodzie
	praktycznie nierozpuszczalny
	w innych rozpuszczalnikach
	rozpuszczalny w rozcieńczonych kwasach (z wydzieleniem pęcherzyków gazu), praktycznie nierozpuszczalny w etanolu
Temperatura topnienia	2500–2800 °C
Temperatura wrzenia	3600 °C
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Substancja nie jest klasyfikowana jako; niebezpieczna według kryteriów GHS; (na podstawie podanej karty charakterystyki).
	Europejskie oznakowanie substancji
	oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
	Substancja nie jest klasyfikowana jako; niebezpieczna według europejskich kryteriów; (na podstawie podanej karty charakterystyki).
	NFPA 704
Na podstawie; podanego źródła	0 0 0
Temperatura zapłonu	niepalny
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Klasyfikacja medyczna
ATC	A02 AA01
Farmakokinetyka
Działanie	uzupełnienie niedoborów magnezu, alkalizujące, przeczyszczające
Procent wchłaniania	30%
Wydalanie	przez nerki
Uwagi terapeutyczne
Drogi podawania	doustnie

Hydroksowęglan magnezu (zasadowy węglan magnezu), Mg₅(OH)₂(C O₃)₄ – nieorganiczny związek chemiczny, hydroksosól węglanu magnezu i wodorotlenku magnezu.

Uwodniony hydroksywęglan magnezu znany jest pod nazwą „magnezja biała” (łac. magnesia alba)^[5]^[a]. Występuje naturalnie jako minerały: artynit (trihydrat)^[7], hydromagnezyt (tetrahydrat)^[8] i dypingit (pentahydrat)^[9].

Właściwości[edytuj | edytuj kod]

Gęstość nasypowa: około 60–600 g/dm³.

Otrzymywanie[edytuj | edytuj kod]

Hydroksywęglan magnezu otrzymać można w wyniku dodawania sody do roztworu siarczanu magnezu^[5]. Może też być strącany z roztworów innych soli magnezu węglanami innych litowców^[10].

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

wypełniacz do farb^[5]
odtrutka po spożyciu kwasów i związków metali^[5]
puder^[5]
we wspinaczce – zapobiega ślizganiu się spoconych dłoni i palców po chwytach (oprócz magnezji w proszku stosowana jest również magnezja w płynie – zawiesina magnezji w alkoholu z dodatkiem kalafonii)
w sporcie, a zwłaszcza w atletyce – zapobiega ześlizgiwaniu się spoconych dłoni z gryfów, drążków i innych przyrządów gimnastycznych

Użycie medyczne^[11][edytuj | edytuj kod]

Zasadowy węglan magnezu jako substancja do stosowania w lecznictwie ma swoją monografię szczegółową w Farmakopei Polskiej VIII pod nazwą łac. Magnesii subcarbonas levis i Magnesii subcarbonas ponderosus oraz w Farmakopei Polskiej VI pod nazwą łac. Magnesii carbonas^[3]^[12].

Hydroksywęglan magnezu stosuje się leczniczo w uzupełnianiu obniżonej ilości magnezu w organizmie co objawia się kurczami mięśni i drętwieniu kończyn, bólem mięśni, przewlekłym zmęczeniem, nadmierną pobudliwością nerwową, zaburzeniami snu. Ponadto używany jest w leczeniu wspomagającym zaburzeń rytmu serca i niewydolności serca z towarzyszącymi komorowymi zaburzeniami rytmu oraz jako składnik leków zobojętniających kwas żołądkowy i osmotycznych środków przeczyszczających^[12].
Stosowany jest też profilaktycznie w okresie długotrwałego stosowania niektórych leków moczopędnych, w okresie stosowania doustnych środków antykoncepcyjnych, podczas kuracji odchudzających oraz w okresie wzmożonego wysiłku fizycznego.

Przeciwwskazania[edytuj | edytuj kod]

nadwrażliwość na substancję czynną
hipermagnezemia
ciężka niewydolność nerek
blok przedsionkowo-komorowy
miastenia
hipotonia
biegunka

Interakcje[edytuj | edytuj kod]

Hydroksywęglan magnezu może zmniejszyć wchłanianie:

Wchłanianie magnezu z przewodu pokarmowego mogą zmniejszać:

fosforany
duże dawki wapnia
nadmiar lipidów
fityniany

Wydalanie z moczem nasilają:

Witamina B6 może nasilać działanie magnezu, natomiast dożylne podanie soli wapnia może jego działanie osłabiać.

Działanie niepożądane[edytuj | edytuj kod]

Preparaty magnezu są na ogół dobrze tolerowane po podaniu doustnym. Mogą wystąpić niezbyt często zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego, takie jak biegunka, nudności lub wymioty.

Dawkowanie[edytuj | edytuj kod]

Profilaktycznie:

600 mg, 3 razy na dobę

Leczniczo:

dawkowanie indywidualne; w celu uzupełnienia niedoboru magnezu zwykle 1,5 g, 3 razy na dobę; przeczyszczająco 2–4 g, 2 razy na dobę

Preparaty[edytuj | edytuj kod]

Tabletki Magnezin (Polfa Grodzisk)

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Nazwa „magnezja biała” (magnesia alba) może odnosić się także do węglanu magnezu, MgCO₃^[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Magnesium carbonate hydroxide (nr 467480) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski.
↑ Magnesium carbonate hydroxide. [w:] Chemical Book [on-line]. [dostęp 2014-09-04].
↑ ^a ^b Farmakopea Polska VIII, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2008, s. 3491, ISBN 978-83-88157-53-0 .
↑ Hydroksowęglan magnezu (nr 467480) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Jerzy Chodkowski (red.): Mały słownik chemiczny. Wyd. V. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
↑ węglan magnezowy. W: Encyklopedia techniki. Chemia. Warszawa: WNT, 1965.
↑ Artinite. [w:] mindat.org [on-line]. [dostęp 2014-09-04].
↑ Hydromagnesite. [w:] mindat.org [on-line]. [dostęp 2014-09-04].
↑ Dypingite. [w:] mindat.org [on-line]. [dostęp 2014-09-04].
↑ Węglan magnezu MgCO₃. [dostęp 2010-06-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-09-13)]. (pol.).
↑ Karta charakterystyki produktu leczniczego Magnezin dostępna dla pacjenta. [dostęp 2011-09-09]. (pol.).
↑ ^a ^b Farmakopea Polska VI, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2002, s. 1176, ISBN 83-88157-18-3 .

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Solvay Chemicals: Safety Data Sheet – Magnesium Carbonate Hydroxide. [dostęp 2010-06-06]. (ang.).

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[7] Nazwa „magnezja biała” (magnesia alba) może odnosić się także do węglanu magnezu, MgCO₃^[6].

[SA-1] Magnesium carbonate hydroxide (nr 467480) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski.

[CB-2] Magnesium carbonate hydroxide. [w:] Chemical Book [on-line]. [dostęp 2014-09-04].

[FP8-3] Farmakopea Polska VIII, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2008, s. 3491, ISBN 978-83-88157-53-0 .

[SA2-4] Hydroksowęglan magnezu (nr 467480) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych.

[Słownik_chemiczny-5] Jerzy Chodkowski (red.): Mały słownik chemiczny. Wyd. V. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.

[Encyklopedia-6] węglan magnezowy. W: Encyklopedia techniki. Chemia. Warszawa: WNT, 1965.

[Artinite-8] Artinite. [w:] mindat.org [on-line]. [dostęp 2014-09-04].

[Hydromagnesite-9] Hydromagnesite. [w:] mindat.org [on-line]. [dostęp 2014-09-04].

[Dypingite-10] Dypingite. [w:] mindat.org [on-line]. [dostęp 2014-09-04].

[EwaMalecka-11] Węglan magnezu MgCO₃. [dostęp 2010-06-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-09-13)]. (pol.).

[KCPL-12] Karta charakterystyki produktu leczniczego Magnezin dostępna dla pacjenta. [dostęp 2011-09-09]. (pol.).

[FP6-13] Farmakopea Polska VI, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2002, s. 1176, ISBN 83-88157-18-3 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[a]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[6]