Hydroksowęglan magnezu

Hydroksowęglan magnezu
	Hydromagnezyt; Mg5(OH)2(CO3)4·4H2O
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	dihydroksotetrawęglan pentamagnezu
	Inne nazwy i oznaczenia
farm.	Magnesia alba
inne	hydroksywęglan magnezu; zasadowy węglan magnezu; zasadowy węglan magnezowy; węglan hydroksomagnezu; węglan hydroksymagnezowy; podwęglan magnezu; E504 (ii)
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	Mg5(OH)2(CO3)4
Inne wzory	4MgCO3·Mg(OH)2
Masa molowa	395,58 g/mol
Wygląd	biały lub prawie biały, bezwonny, higroskopijny, krystaliczny proszek
Minerały	artynit: Mg5(OH)2(CO3)4·3H2O; hydromagnezyt: Mg5(OH)2(CO3)4·4H2O; dypingit: Mg5(OH)2(CO3)4·5H2O
	Identyfikacja
Numer CAS	56378-72-4; 39409-82-0
PubChem	9865481
Właściwości
	Gęstość
	2,16 g/cm³; ciało stałe
	Rozpuszczalność w wodzie
	praktycznie nierozpuszczalny
	w innych rozpuszczalnikach
	rozpuszczalny w rozcieńczonych kwasach (z wydzieleniem pęcherzyków gazu), praktycznie nierozpuszczalny w etanolu
Temperatura topnienia	2500–2800 °C
Temperatura wrzenia	3600 °C
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Substancja nie jest klasyfikowana jako; niebezpieczna według kryteriów GHS; (na podstawie podanej karty charakterystyki).
	Europejskie oznakowanie substancji
	oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
	Substancja nie jest klasyfikowana jako; niebezpieczna według europejskich kryteriów; (na podstawie podanej karty charakterystyki).
	NFPA 704
Na podstawie; podanego źródła	0 0 0
Temperatura zapłonu	niepalny
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Klasyfikacja medyczna
ATC	A02 AA01
Farmakokinetyka
Działanie	uzupełnienie niedoborów magnezu, alkalizujące, przeczyszczające
Procent wchłaniania	30%
Wydalanie	przez nerki
Uwagi terapeutyczne
Drogi podawania	doustnie

Hydroksowęglan magnezu (zasadowy węglan magnezu), Mg₅(OH)₂(C O₃)₄ – nieorganiczny związek chemiczny, hydroksosól węglanu magnezu i wodorotlenku magnezu.

Uwodniony hydroksywęglan magnezu znany jest pod nazwą „magnezja biała” (łac. magnesia alba)^[5]^[a]. Występuje naturalnie jako minerały: artynit (trihydrat)^[7], hydromagnezyt (tetrahydrat)^[8] i dypingit (pentahydrat)^[9].

Właściwości

Gęstość nasypowa: około 60–600 g/dm³.

Otrzymywanie

Hydroksywęglan magnezu otrzymać można w wyniku dodawania sody do roztworu siarczanu magnezu^[5]. Może też być strącany z roztworów innych soli magnezu węglanami innych litowców^[10].

Zastosowanie

wypełniacz do farb^[5]
odtrutka po spożyciu kwasów i związków metali^[5]
puder^[5]
we wspinaczce – zapobiega ślizganiu się spoconych dłoni i palców po chwytach (oprócz magnezji w proszku stosowana jest również magnezja w płynie – zawiesina magnezji w alkoholu z dodatkiem kalafonii)
w sporcie, a zwłaszcza w atletyce – zapobiega ześlizgiwaniu się spoconych dłoni z gryfów, drążków i innych przyrządów gimnastycznych

Użycie medyczne^[11]

Zasadowy węglan magnezu jako substancja do stosowania w lecznictwie ma swoją monografię szczegółową w Farmakopei Polskiej VIII pod nazwą łac. Magnesii subcarbonas levis i Magnesii subcarbonas ponderosus oraz w Farmakopei Polskiej VI pod nazwą łac. Magnesii carbonas^[3]^[12].

Hydroksywęglan magnezu stosuje się leczniczo w uzupełnianiu obniżonej ilości magnezu w organizmie co objawia się kurczami mięśni i drętwieniu kończyn, bólem mięśni, przewlekłym zmęczeniem, nadmierną pobudliwością nerwową, zaburzeniami snu. Ponadto używany jest w leczeniu wspomagającym zaburzeń rytmu serca i niewydolności serca z towarzyszącymi komorowymi zaburzeniami rytmu oraz jako składnik leków zobojętniających kwas żołądkowy i osmotycznych środków przeczyszczających^[12].
Stosowany jest też profilaktycznie w okresie długotrwałego stosowania niektórych leków moczopędnych, w okresie stosowania doustnych środków antykoncepcyjnych, podczas kuracji odchudzających oraz w okresie wzmożonego wysiłku fizycznego.

Przeciwwskazania

nadwrażliwość na substancję czynną
hipermagnezemia
ciężka niewydolność nerek
blok przedsionkowo-komorowy
miastenia
hipotonia
biegunka

Interakcje

Hydroksywęglan magnezu może zmniejszyć wchłanianie:

Wchłanianie magnezu z przewodu pokarmowego mogą zmniejszać:

fosforany
duże dawki wapnia
nadmiar lipidów
fityniany

Wydalanie z moczem nasilają:

Witamina B6 może nasilać działanie magnezu, natomiast dożylne podanie soli wapnia może jego działanie osłabiać.

Działanie niepożądane

Preparaty magnezu są na ogół dobrze tolerowane po podaniu doustnym. Mogą wystąpić niezbyt często zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego, takie jak biegunka, nudności lub wymioty.

Dawkowanie

Profilaktycznie:

600 mg, 3 razy na dobę

Leczniczo:

dawkowanie indywidualne; w celu uzupełnienia niedoboru magnezu zwykle 1,5 g, 3 razy na dobę; przeczyszczająco 2–4 g, 2 razy na dobę

Preparaty

Tabletki Magnezin (Polfa Grodzisk)

Uwagi

↑ Nazwa „magnezja biała” (magnesia alba) może odnosić się także do węglanu magnezu, MgCO₃^[6].

Przypisy

↑ ^a ^b Magnesium carbonate hydroxide (nr 467480) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski.
↑ Magnesium carbonate hydroxide. [w:] Chemical Book [on-line]. [dostęp 2014-09-04].
↑ ^a ^b Farmakopea Polska VIII, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2008, s. 3491, ISBN 978-83-88157-53-0 .
↑ Hydroksowęglan magnezu (nr 467480) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Jerzy Chodkowski (red.): Mały słownik chemiczny. Wyd. V. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
↑ węglan magnezowy. W: Encyklopedia techniki. Chemia. Warszawa: WNT, 1965.
↑ Artinite. [w:] mindat.org [on-line]. [dostęp 2014-09-04].
↑ Hydromagnesite. [w:] mindat.org [on-line]. [dostęp 2014-09-04].
↑ Dypingite. [w:] mindat.org [on-line]. [dostęp 2014-09-04].
↑ Węglan magnezu MgCO₃. [dostęp 2010-06-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-09-13)]. (pol.).
↑ Karta charakterystyki produktu leczniczego Magnezin dostępna dla pacjenta. [dostęp 2011-09-09]. (pol.).
↑ ^a ^b Farmakopea Polska VI, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2002, s. 1176, ISBN 83-88157-18-3 .

Bibliografia

Solvay Chemicals: Safety Data Sheet – Magnesium Carbonate Hydroxide. [dostęp 2010-06-06]. (ang.).

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[7] Nazwa „magnezja biała” (magnesia alba) może odnosić się także do węglanu magnezu, MgCO₃^[6].

[SA-1] Magnesium carbonate hydroxide (nr 467480) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski.

[CB-2] Magnesium carbonate hydroxide. [w:] Chemical Book [on-line]. [dostęp 2014-09-04].

[FP8-3] Farmakopea Polska VIII, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2008, s. 3491, ISBN 978-83-88157-53-0 .

[SA2-4] Hydroksowęglan magnezu (nr 467480) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych.

[Słownik_chemiczny-5] Jerzy Chodkowski (red.): Mały słownik chemiczny. Wyd. V. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.

[Encyklopedia-6] węglan magnezowy. W: Encyklopedia techniki. Chemia. Warszawa: WNT, 1965.

[Artinite-8] Artinite. [w:] mindat.org [on-line]. [dostęp 2014-09-04].

[Hydromagnesite-9] Hydromagnesite. [w:] mindat.org [on-line]. [dostęp 2014-09-04].

[Dypingite-10] Dypingite. [w:] mindat.org [on-line]. [dostęp 2014-09-04].

[EwaMalecka-11] Węglan magnezu MgCO₃. [dostęp 2010-06-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-09-13)]. (pol.).

[KCPL-12] Karta charakterystyki produktu leczniczego Magnezin dostępna dla pacjenta. [dostęp 2011-09-09]. (pol.).

[FP6-13] Farmakopea Polska VI, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2002, s. 1176, ISBN 83-88157-18-3 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[a]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[6]