Jan Ciołkosz

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan Ciołkosz
Bolesław Żelisławski
major piechoty major piechoty
Data i miejsce urodzenia

31 lipca 1893
Mielec

Data i miejsce śmierci

1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

1914–1940

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

3 pułk piechoty,
2 pułk piechoty,
18 pułk piechoty,
37 pułk piechoty,
57 pułk piechoty,
22 pułk piechoty,
75 pułku piechoty

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-bolszewicka,
II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941) Srebrny Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Brązowy za Długoletnią Służbę
Krzyż Polskiej Organizacji Wojskowej Odznaka II Brygady Legionów Polskich

Jan Ciołkosz (ur. 31 lipca 1893 w Mielcu, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – major piechoty Wojska Polskiego, kawaler Krzyża Niepodległości, prawnik, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie Jana i Antoniny z Lucińskich. Uczeń c.k. Gimnazjum Państwowego w Mielcu (1909–1913). Działacz niepodległościowy „Związku Jastrzębiego” i Związku Walki Czynnej, ps. „Bolesław Żelisławski”. Za działalność niepodległościową relegowany ze szkoły a następnie aresztowany i uwięziony na Montelupich w Krakowie. Po zwolnieniu z więzienia kontynuował naukę w III Gimnazjum Rządowym w Krakowie. Maturę zdał w Wiedniu. Ukończył kurs podoficerski Polskich Drużyn Strzeleckich w Nowym Sączu. W 1914 wstąpił do Legionów Polskich. Początkowo walczył w 3 kompanii Scaevoli-Wieczorkiewicza III batalionu pod dowództwem Edwarda Rydza-Śmigłego. 12 października 1914 mianowany chorążym, przeniesiony do 6 kompanii 3 pułku piechoty na dowódcę plutonu a następnie dowodził II plutonem 10 kompanii 2 pułku piechoty II Brygady Legionów. Walczył w kampanii karpackiej pod Marmaros-Sziget, pod Nadwórną, Wilkowem, Mołotkowem, Pasieczną, Osmołodą, Krzyworównią i o górę Kliwa. Pod Orkomezo został ranny w nogę i w dniach 22 grudnia 1914 – 20 stycznia 1915 r. przebywał w szpitalu w Szotmarnemet. W czasie walk o górę Kirlibaba nabawił się zapalenia płuc, i został wysłany na leczenie do szpitala w Grazu, a następnie do szpitala w Wiedniu[1]. Po wyleczeniu wrócił do szeregów 10 kompanii. Wziął udział w bitwie pod Rafajłową, pod Bielgowem 7 listopada 1915, został ranny w kark i dostał się do niewoli rosyjskiej[2]. Osadzony w więzieniu w Lipnicy następnie w obozie jenieckim w Dernicy k. Kijowa. Po powrocie do Mielca w 1918 zorganizował Komendę Polskiej Organizacji Wojskowej. Jako instruktor Związku Strzeleckiego zorganizował i przeszkolił kompanię ochotników. Z tym oddziałem rozbroił Austriaków w Mielcu (31 X – 1 XI 1918 r.) i w Dębicy. Został komendantem POW w Mielcu. W marcu 1919 wraz z całą kompanią POW został wcielony do kompanii szturmowej 18 pułku piechoty w Rzeszowie. Od 13 października do 23 listopada 1919 i od 19 grudnia 1919 do 23 lipca 1920 roku dowodził 7 kompanią 18 pułku piechoty. Podczas wojny 1920 r. awansowany na stopnień porucznika. Z wykształcenia prawnik.

W okresie międzywojennym pozostał w wojsku. 30 września 1922 awansował do stopnia kapitana (starszeństwo z dniem 19 czerwca 1919 i 712 lokatą w korpusie oficerów piechoty). W 1923 służył w 37 pułku piechoty[3]. W 1923 jako oficer nadetatowy 37 pp służył w Szkolnym Batalionie Piechoty nr 4 jako instruktor[4]. W 1928 był w Szkolnym Batalionie Podchorążych Rezerwy w Gródku Jagiellońskim[5]. W latach 1923–1934 komendant SPRPiech w Skierniewicach i Siedlcach. Następnie przeniesiony do 57 pułku piechoty. Awansował na stopnień majora (starszeństwo z dniem 1 stycznia 1930 i 9 lokatą w korpusie oficerów piechoty) służył w 22 pułku piechoty[6]. 7 czerwca 1934 roku został przeniesiony do 75 pułku piechoty w Chorzowie na stanowisko kwatermistrza[7].

W kampanii wrześniowej dowódca batalionu marszowego 75 pp. Batalion wsparty 1 haubicą 100 mm (OZN 23 pułku artylerii lekkiej) bronił mostu w Bojszowach. Następnie w dniach 14–17 września maszerował trasą Lubaczów – Niemirów – Żółkiew. Wyróżnił się w czasie walk pod Tomaszowem Lubelskim[8]. W okolicach Rawy Ruskiej[2] wzięty do niewoli przez Sowietów, osadzony w Kozielsku. Między 11 a 12 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD, lista wywózkowa 025/1 z 09.04.1940[9] poz. 25, nr akt 3885[10]. Został zamordowany między 13 a 14 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[9]. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943, zapis w dzienniku ekshumacji pod datą 30.04.1943, figuruje na liście AM-186-777[11] i liście Komisji Technicznej PCK pod numerem 0777[9][12].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Żonaty z Sabiną z Jeleńczaków.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

  • Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopień podpułkownika. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
  • Tabliczka z nazwiskiem na Ścianie Katyńskiej, przy bazylice św. Mateusza Apostoła i Ewangelisty w Mielcu[18][19].
  • Na tablicy katyńskiej na Ścianie Pamięci kościoła św. Stanisława w Siedlcach[20].
  • Dąb Pamięci posadzony przez Szkołę Podstawową nr 6 w Elblągu, przy al. Piłsudskiego 4 w Elblągu. Certyfikat nr 000465/000348/WE/2008[21].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Lista chorych, rannych, zabitych, zaginionych Legionistów do kwietnia 1915 roku, 1915, s. 7.
  2. ↑ a b Strona domeny www.encyklopediamiastamielca.pl [online], www.encyklopediamiastamielca.pl [dostęp 2017-08-21].
  3. ↑ Rocznik Oficerski, 1923, s. 223, 411.
  4. ↑ Rocznik Oficerski, 1924, s. 217, 1377.
  5. ↑ Rocznik Oficerski MSWojsk, 1928, s. 128.
  6. ↑ a b Rocznik Oficerski MSWojsk., 1932, s. 36, 552.
  7. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 159.
  8. ↑ a b c Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2017-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-22)].
  9. ↑ a b c УБИТЫ В КАТЫНИ, 2015, s. 805.
  10. ↑ Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 647.
  11. ↑ Amtliches Material zum Massenmord von Katyn.
  12. ↑ Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 88.
  13. ↑ Mielecki poczet kawalerów Orderu Virtuti Militari, „„Rocznik Mielecki””, 1999.
  14. ↑ M.P. z 1931 r. nr 111, poz. 163 „za pracę w dziele odzyskania Niepodległości”.
  15. ↑ BETA Księgi Cmentarne [online], ksiegicmentarne.muzeumkatynskie.pl [dostęp 2017-08-21].
  16. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
  17. ↑ a b na podstawie zdjęcia
  18. ↑ Super User, Mielec - ściana katyńska [online], www.miejscapamiecinarodowej.pl [dostęp 2017-08-21] (pol.).
  19. ↑ Katyńskie tablice [online], tmzm.mielec.pl [dostęp 2017-08-21].
  20. ↑ l, Oficjalna strona Miasta Siedlce : Miłość do Ojczyzny zażądała ofiary [online], www.siedlce.pl [dostęp 2017-08-21] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-22] (pol.).
  21. ↑ Tomasz Lewandowski, Adam Nielski, Katyń - strona główna [online], www.katyn-pamietam.pl [dostęp 2017-08-21] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-22] (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Ciołkosz&oldid=72125590”