Jozafat Bułhak

Jozafat Bułhak

Kraj działania	Imperium Rosyjskie
Data urodzenia	20 kwietnia 1758
Data śmierci	25 lutego 1838
Miejsce pochówku	Nadmorska Pustelnia Trójcy Świętej i św. Sergiusza z Radoneża
Metropolita kijowski
Okres sprawowania	1817-1838
Arcybiskup połocki
Okres sprawowania	1833-1838
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	Kościół unicki
Prezbiterat	27 marca 1785
Nominacja biskupia	24 kwietnia 1787
Sakra biskupia	26 września 1790

Sukcesja apostolska

Data konsekracji	26 września 1790
Konsekrator	Teodozy Rostocki
Współkonsekratorzy	Symeon Młocki Stefan Lewiński
Konsekrowani biskupi Jakub Martusiewicz 1818 Cyryl Syrotyński 1825 Józef Siemaszko 1829 Jozafat Żarski 1834 Antoni Zubko 1834 Bazyli (Łużyński) 1834
Współkonsekrowani biskupi Jan Krassowski 1811 Adrian Hołownia 1811 Leon Ludwik Jaworowski 1811

Jozafat Ignacy Bułhak (ur. 20 kwietnia 1758, zm. 25 lutego 1838) – duchowny greckokatolicki, kolejno unicki biskup koadiutor piński (1787-1795), biskup brzeski (1798-1828), biskup litewski (1828-1833) i arcybiskup połocki (1833-1838), w latach 1817-1838 – zwierzchnik Kościoła greckounickiego w Imperium Rosyjskim z tytułem metropolity kijowskiego.

Często mylony ze swoim kuzynem, unickim biskupem pińskim i turowskim Jerzym Bułhakiem - opatem klasztoru bazylianów w Supraślu.

Młodość

Pochodził z rzymskokatolickiej rodziny szlacheckiej herbu Syrokomla osiadłej w powiecie słonimskim.

Nauki pobierał w szkole przy monasterze Zaśnięcia Matki Bożej w Żyrowicach, prowadzonej przez zakon bazyliański, do którego wstąpił w 1774 r. Studia odbywał w latach 1782-1785 w Rzymie w Kolegium Urbanum przy Kongregacji Rozkrzewiania Wiary. Powróciwszy do Polski pełnił posługę nauczyciela w bazyliańskich szkołach średnich w Żyrowicach i Głębokiem Litewskim.

Posługa biskupia

Szybko awansował. W 1790 został unickim biskupem turowskim - koadiutorem pińskim. Funkcję tę pełnił do 1795 r. W latach 1798–1828 r. pozostawał biskupem rozległej diecezji brzeskiej. Od 1828 r. pełnił funkcję biskupa nowo utworzonej diecezji litewskiej. Decyzją rządu rosyjskiego, dnia 14 kwietnia 1833 r.przeniesiony na rządcę diecezji białoruskiej z siedzibą w Połocku (zachowując godność arcybiskupa połockiego). W 1817 r. powołany na unickiego metropolitę w Rosji. Pełnił funkcję przewodniczącego II departamentu Kolegium Rzymskokatolickiego w Petersburgu, a od 1829 prezesa Kolegium Unickiego - kolegialnego zarządu nad Kościołem unickim w Imperium Rosyjskim. Doceniany przez ministra Aleksandra Golicyna, w 1818 r. powołany na wiceprezydenta Rosyjskiego Towarzystwa Biblijnego, dzięki czemu na ziemiach zabranych popularyzował polski przekład Pisma Świętego. Poprzez swoje milczenie, godził się na wiele kontrowersyjnych zmian wprowadzanych przez ks. Józefa Siemaszkę - autora poufnego planu likwidacji unii brzeskiej, późniejszego biskupa - apostatę. Zmarł dnia 9 marca 1838 - pochowany w Petersburgu w Siergiejewskiej Ławrze. Metropolita Ignacy Jozafat Bułhak potępił powstanie listopadowe w liście pasterskim z 16 grudnia 1830 r., rozpowszechnionym w nakładzie 2 tys. egzemplarzy.

Kilka miesięcy po śmierci metropolity J. I. Bułhaka zlikwidowano Cerkiew unicką działająca na terenie Imperium Rosyjskiego, a jej wiernych wcielono (często przy pomocy siły oraz nacisków administracji), do Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Postać Bułhaka zamyka kartę historii unii kościelnej na dawnych Kresach Rzeczypospolitej, wcielonych do Cesarstwa Rosyjskiego (tzw. ziemie zabrane). Pod władzą Rosji pozostali jedynie unici na terenie Królestwa Polskiego.

Zobacz też

• Synod połocki
• Zwierzchnicy Kościoła greckokatolickiego (Ukraińskiej Cerkwi greckokatolickiej)
• Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-ukraińskiego

Bibliografia

• J. Bohowicz, „Ostatni Metropoplita unicki na Białejrusi”, [w:] „Oriens”, VI (1938), z. 1-2.
• Dmytro Blazejowskyj, „Hierarchy of the Kyivan Church (861-1990)”, Rome 1990, s. 258, 259, 280, 287 i 294.
• Ks. Kazimierz Dola, „Katalog arcybiskupów i biskupów rezydencjalnych eparchii polskich obrządku grecko-unickiego od Unii Brzeskiej (1596) do roku 1945”, [w:] „Historia Kościoła w Polsce” t. II 1764-1945, cz. 2 1918-1945, Poznań-Warszawa 1979, s. 304-311, s. 311.
• ks. Czesław Falkowski, Bułhak Ignacy Jozafat, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t.3, Kraków 1937, s.127-129.
• Religja i carkwa na Belarusi. Encyklapedyczny dawednik, Minsk 2001, s.58
• Edward Likowski, Dzieje Kościoła Unickiego na Litwie i Rusi w XVIII i XIX w., cz.2. Warszawa 1906.
• Іриней Назарко. “Київські і галицькі митрополити: біографічні нариси (1590-1960)”. – Рим, 1960. s. 133-137.

Linki zewnętrzne

• Jozafat Ignacy Bułhak
• Jozafat Bułhak [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2013-03-29]  (ang.).