Kamienica przy ul. Przejście Garncarskie 10 we Wrocławiu
 nr rej. A/2907/130 z 15.02.1962[1]
| |
 Kamienica przy ul. Przejście Garncarskie 10 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
Ulica Przejście Garncarskie 10 |
| Styl architektoniczny |
renesans |
| Kondygnacje |
III |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie Wrocławia  | |
 51°06′36,75″N 17°01′49,41″E/51,110208 17,030392
| |
Kamienica przy ul. Garncarskiej 10 – zabytkowa kamienica na wrocławskim Rynku, w wewnętrznej części tretu[a] w Przejściu Garncarskim[3].
Historia kamienicy
[edytuj | edytuj kod]
W miejscu, gdzie dziś wznoszą się kamienice przy Przejściu Garncarskim, od XV wieku znajdowały się Kramy Płócienników sprzedających tu swoje wyroby z surowego białego wzorzystego płótna lnianego. Najwcześniejsza wzmianka o uliczce płócienników pochodzi z 1423 roku choć wzmianka o samych kramach zwanych podcieniami płócienników pochodzi z 1299[4] lub z 1346 roku[5]. Nazwa ta wiąże się z drewnianymi kramami w formie bud, nakrytych pulpitowym dachem wysuniętym w stronę przejścia[5]. Kramy stały po obu stronach przejścia i sięgały od południa do Kramów Bogatych, a od północy do Smartuza. W XV wieku Kramy Bogate zostały powiększone o tylne trakty, które w okresie renesansowym przekształciły się w dwutraktowe, jednopiętrowe szczytowe kamienice o dekorowanych fasadach i frontach. Z tego okresu i w tej formie zachowały się obecne kamienice nr od 6 do 12[5].
Kamienica nr 10 została wzniesiona ok. 1541 roku. Jest budynkiem trzykondygnacyjnym, z jednokondygnacyjnym poddaszem. Elewacja północna jest czteroosiowa, nieregularna (dwie osie okienne wschodnie znajdują się bliżej siebie). W części parterowej znajduje się prostokątny portal z nadświetlem, na którym umieszczono monogram "H,V" połączonym w pionie z "k" i "h" oraz napis na nadprożu wersalikami "Chrvs salvtis nostrae ostiv" ("Chrystus błogosławi nasz dom")[6]. Wszystkie okna od strony północnej oraz okna na pierwszym piętrze od strony południowej mają renesansowe opaski kamienne[7].
Podczas działań wojennych w 1945 roku kamienica nie uległa dużym zniszczeniu, a nad jej odbudową w 1960 roku[8] czuwała architekt Halina Dziurowa[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.
- ↑ Słownik języka polskiego PWN
- ↑ Czerner 1976 ↓, s. 28.
- ↑ Harasimowicz 1997 ↓, s. 225.
- ↑ a b c Harasimowicz 2006 ↓, s. 725.
- ↑ Eysymontt i in. 2011 ↓, s. 279.
- ↑ a b Czerner 1976 ↓, s. 144.
- ↑ Czerner 1976 ↓, s. 113.
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Olgierd Czerner: Rynek wrocławski. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1976.
- Jan Harasimowicz: Encyklopedia Wrocławia. Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006. ISBN 83-7384-561-5.
- Tadeusz Broniewski, Mieczysław Zlat: Sztuka Wrocławia. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1967.
- Rafał Eysymontt, Jerzy Ilkosz, Agnieszka Tomaszewicz, Jadwiga Urbanik (red.): Leksykon architektury Wrocławia. Wrocław: Via Nova, 2011.
- Jan Harasimowicz (red.): Atlas architektury Wrocławia t.I. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1997. ISBN 83-7023-679-0.