Kaplica loretańska w Nowej Rudzie
Kaplica | |||||||||||||||||
![]() Widok od ul. Cmentarnej | |||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Miejscowość |
Nowa Ruda | ||||||||||||||||
Adres |
ul. Loretańska | ||||||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie Nowej Rudy ![]() | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski ![]() | |||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego ![]() | |||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego ![]() | |||||||||||||||||
![]() |
Kaplica loretańska w Nowej Rudzie – barokowa kaplica wzniesiona w latach 1765–1767 z inicjatywy Antona Klambta. W latach 1773–1841 obok budynku utworzono niewielką kalwarię. W latach 1945–1994 kaplica nie była użytkowana, w 1994 roku została wyremontowana i ponownie konsekrowana. Jest to jedyny tego typu obiekt na terenie powiatu kłodzkiego.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Inicjatorem budowy barokowej kaplicy loretańskiej przy ul. Cmentarnej był Anton Klambt, noworudzki sukiennik pochodzący z Broumova[1]. Na pomysł budowy kaplicy wotywnej mógł wpaść m.in. podczas podróży do Włoch[2]. Po otrzymaniu zezwolenia władz i zgody arcybiskupa praskiego Anton Klambt rozpoczął stawianie kaplicy od położenia kamienia węgielnego w 1765 roku[1]. Nie mając wszystkich środków finansowych podróżował w ich poszukiwaniu między innymi po hrabstwie kłodzkim. Budowa trwała dwa lata – do 1767 roku, a konsekracja nastąpiła dopiero rok później, 20 stycznia 1768 roku, z powodu niechęci władz pruskich do tego typu katolickich inicjatyw[1]. Głównymi fundatorami kaplicy byli noworudzcy sukiennicy[1]. W latach 1773–1841 przy budynku utworzono niewielką kalwarię, którą ufundował Jakob Steiner[1]. W roku 1884 przeprowadzono pierwszy remont obiektu, następny wykonano w 1918 roku[1].
Po II wojnie światowej kaplica była opuszczona. Staraniem Fundacji Odnowy Ziemi Noworudzkiej została odremontowana w 1994 roku[1]. Ponownej konsekracji kaplicy dokonał w dniu 15 października 1994 roku ówczesny metropolita wrocławski kard. Henryk Gulbinowicz[1].
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Kaplica jest barokową budowlą murowaną typu blokowego, wzniesioną na planie prostokąta i nakrytą czterospadowym dachem z sygnaturką[1]. Wejście znajduje się od strony północnej, a jedyne okno usytuowano w ścianie zachodniej. W 1842 roku we wnętrzu budynku podzielonym kratą na dwie części znajdował się ołtarz i stacje drogi krzyżowej.
Od południa do kaplicy prowadzą schody z ogrójcem, w którym znajdują się figury modlącego się Jezusa i trzech śpiących apostołów: Jana, Piotra i Jakuba z księgą[1]. Powyżej schodów ustawiono grupę ukrzyżowania z rzeźbami Marii i św. Jana Apostoła po bokach[1]. Na cokole krzyża płaskorzeźba przedstawiającą pelikana karmiącego swoją krwią pisklęta, symbolizującego ofiarę Chrystusa[3], oraz napis w j. łac. In Tene CrVCIfIXVM DeLenes.[4] A[nno]. 1773 JS (inicjały fundatora Jakoba Steinera), z rokiem i chronostychem MDCCLXVVIII - 1773. Na postumentach murków po obu stronach schodów znajdowało się siedem aniołków[5]
Kaplica loretańska w Nowej Rudzie jest jedynym takim obiektem na terenie powiatu kłodzkiego[1].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Postument S. Iohanes Evangelist
-
Postument Mater Doloro[sa]
-
Płaskorzeźba: pelikan karmiący
-
Napis, rok 1773, chronostych
-
Krzyż
-
Rzeźba Chrystusa w Ogrójcu
-
Apostoł w Ogrójcu
-
Apostołowie w Ogrójcu
-
Krzyż
-
Szlak kaplic loretańskich – tablica
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l Andrzej Behan: Nowa Ruda. Przewodnik historyczno-turystyczny. Nowa Ruda: Wydawnictwo „Maria”, 2007, s. 188–191. ISBN 83-60478-08-2.
- ↑ Według studium hist.-urb. przed pielgrzymką do Rzymu ślubował, że zbuduje kaplicę.
- ↑ Symbolika i znaczenie pelikana. [dostęp 2025-04-09].
- ↑ Miej w krzyżu ukojenie
- ↑ Dokumenty NID. [dostęp 2025-04-09].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Nowa Ruda studium historyczno-urbanistyczne, T. 2, Iwona Rybka-Ceglecka; współpraca przy katalogu zabytków Magdalena Kirycz, Beata Sebzda; archeologia Maria Sikorska, Donata Wiśniewska; plansze Emilia Dymarska, Regionalny Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego, Wrocław, 2001, s. 97
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Góry Sowie, Wzgórza Włodzickie, T. 11, pod red. Marka Staffy, Wrocław: Wyd. I-Bis 1995, s. 268–269, ISBN 83-85773-12-6.
- Andrzej Behan: Nowa Ruda. Przewodnik historyczno-turystyczny, Nowa Ruda: Wydawnictwo Maria, 2007, ISBN 83-60478-08-2.
- Nowa Ruda przewodnik, zespół redakcyjny (Andrzej Behan i inni), Nowa Ruda: Fundacja Odnowy Ziemi Noworudzkiej 1995, s. 95–99. OCLC 802616826.