Kazimierz Skowroński-Prus
rotmistrz | |
Data i miejsce urodzenia |
18 grudnia 1900 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
1940 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1917–1940 |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Stanowiska |
adiutant |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Kazimierz Skowroński-Prus (ur. 18 grudnia 1900 w Szpikowie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – rotmistrz Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 18 grudnia 1900 w Szpikowie, w ówczesnym powiecie bracławskim guberni podolskiej, w rodzinie Wacława i Felicji z Walickich[1]. Ukończył 7 klas gimnazjum w Niemirowie, po czym wstąpił do oddziału partyzanckiego rtm. Szemiota w Winnicy. W 1918 wcielony do szwadronu ziemi humańskiej. Po bitwie kaniowskiej, rozbrojony przez Niemców, wysłany do twierdzy w Kijowie. Po ucieczce z niewoli wstąpił do II Korpusu Polskiego. Następnie, po przedostaniu się na Kubań wstąpił do polskiego oddziału i walczył z bolszewikami. 1 listopada 1918 wstąpił do WP, do 4 Dywizji gen. Żeligowskiego. Pełnił służbę w szwadronie mjr. Plisowskiego w Odessie. W 14 pułku ułanów służył do sierpnia 1921, walczył w bitwach stoczonych przez pułk w wojnie z bolszewikami 1920.
W okresie międzywojennym ukończył Szkołę Podchorążych w Warszawie (1922, zdał również maturę) i Oficerską Szkołę Jazdy w Grudziądzu. 14 września 1923 prezydent RP mianował go podporucznikiem z dniem 1 września 1923 i 6. lokatą w korpusie oficerów jazdy[2], a minister spraw wojskowych wcielił do 12 pułku ułanów w Krzemieńcu[3]. W 1925 otrzymał przydział na stanowisko instruktora Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii we Lwowie. 21 grudnia 1925 prezydent RP nadał mu stopień porucznika z dniem 1 września 1925 w korpusie oficerów kawalerii i 4. lokatą[4]. W 1928 przeniesiony na dowódcę plutonu w 8 pułku ułanów w Krakowie. Po ukończeniu kursu łączności w Zegrzu objął dowództwo plutonu łączności. 22 lutego 1934 prezydent RP nadał mu z dniem 1 stycznia 1934 stopień rotmistrza w korpusie oficerów kawalerii i 22. lokatą[5]. Po skończeniu kursu dowódców szwadronów w CWKaw. w Grudziądzu (1934) objął dowództwo szwadronu. Od 1937 adiutant 8 pułku ułanów. W marcu 1939 obowiązki adiutanta łączył z funkcją dowódcy szwadronu gospodarczego[6].
W kampanii wrześniowej walczył na stanowisku adiutanta 8 puł., m.in. pod Woźnikami, Szczekocinami, Pińczowem, Baranowem, Tarnogrodem i Tomaszowem. Po agresji ZSRR na Polskę – w czasie próby przedostania się na Węgry – wzięty do niewoli przez Sowietów i osadzony w obozie w Starobielsku[1]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[1], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[7]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 3050[1].
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło – decyzją nr 439/MON[8] – mianował go pośmiertnie na stopień majora[9][10]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[11][12][13].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari - za kampanię wrześniową[1]
- Krzyż Walecznych czterokrotnie[14][15]
- Srebrny Krzyż Zasługi[14][16]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[1]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[1]
21 czerwca 1938 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie mu tego odznaczenia[17].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 490.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 61 z 18 września 1923, s. 568.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 62 z 25 września 1923, s. 578.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 136 z 23 grudnia 1925 roku, s. 737.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 23 lutego 1934, s. 74.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 694.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 69 [dostęp 2024-10-11] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 136.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-07-15]..
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-07-15]..
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-07-15]..
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Kazimierz Banaszek, Krystyna Wanda Roman, Zdzisław Sawicki: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (czterokrotnie)
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Oficerowie 8 Pułku Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego
- Oficerowie 12 Pułku Ułanów Podolskich
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani w Charkowie
- Rotmistrzowie II Rzeczypospolitej
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Urodzeni w 1900
- Zmarli w 1940
- Żołnierze II Korpusu Polskiego w Rosji 1917–1918
- Żołnierze 14 Pułku Ułanów Jazłowieckich
- Pochowani na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu na Piatichatkach w Charkowie