Konflikt w Tigraju

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Konflikt w Tigraju
Ilustracja
mapa konfliktu
Czas

od 3 listopada 2020

Miejsce

Tigraj

Terytorium

 Etiopia

Strony konfliktu
 Etiopia
 Erytrea 		Tigrajski Ludowy Front Wyzwolenia
Dowódcy
Abiy Ahmed Ali,
Birhanu Jula Gelalcha 		Debretsion Gebremichael
Siły
140 000 żołnierzy ogółem[1] 250 000 żołnierzy i milicji[1]
Straty
? 550+ zabitych[2]

Konflikt w Tigraju – konflikt wewnętrzny w Etiopii pomiędzy siłami rządowymi a władzami regionu Tigraj trwający od listopada 2020.

Tło[edytuj | edytuj kod]

Od zakończenia wojny domowej w Etiopii krajem rządził Etiopski Ludowo-Rewolucyjny Front Demokratyczny, będący koalicją kilku mniejszych partii. Wybijającym się ugrupowaniem oraz trzonem koalicji był Tigrajski Ludowy Front Wyzwolenia, którego członkowie, często weterani wojny domowej, zajmowali prominentne stanowiska w rządzie i dominowali na arenie krajowej[3]. Od momentu wyboru na premiera Abiya Ahmeda Aliego, wywodzącego się z ludu Oromo, TLFW zaczął tracić na znaczeniu. Tigrajscy urzędnicy skarżyli się na marginalizowanie oraz niesłuszne oskarżenia o korupcję. Oliwy do ognia dolał sam premier, gdy lata 1991–2018 nazwał „27-leciem ciemności”[4]. Dodatkowo pod koniec 2019 roku powołał do życia nową partię, mającą zastąpić istniejącą koalicję. W skład partii weszło większość ugrupowań koalicyjnych, jednakże TFLW nie zgodził się na połączenie i po raz pierwszy od 1991 znalazł się poza rządem[5]. Napięcia pomiędzy rządem a władzami TLFW zaczęły narastać we wrześniu 2020, gdy władze Tigraju zdecydowały się przeprowadzić regionalne referendum pomimo sprzeciwu premiera, wynikającego z trwania pandemii koronawirusa[6]. 3 listopada parlament federalny zaproponował uznanie TLFW za organizację terrorystyczną[7].

Tigrajczycy stanowią około 7% ludności Etiopii[8]. Region Tigraj jest piątym pod względem wielkości regionem administracyjnym Etiopii, zaś stolica regionu Mekelie (310 tysięcy mieszkańców) jest czwartym pod względem ludności miastem państwa[potrzebny przypis]. Jest to region górzysty, z najwyższym szczytem sięgającym prawie 4 tysięcy metrów. Jednocześnie jest położony blisko granicy z Erytreą, przez co wielu Tigrajczyków posiada doświadczenie wojskowe[9]. Oceniano, że TFLW mógł zmobilizować nawet 250 tysięcy ludzi jako żołnierzy i milicjantów; Etiopia w 2020 roku dysponowała siłami zbrojnymi liczącymi 140 tysięcy żołnierzy[1].

Przebieg konfliktu[edytuj | edytuj kod]

Operacja wojskowa Etiopii w Tigraju

4 listopada premier Abiy Ahmed Ali poinformował o rozpoczęciu interwencji militarnej, jako odpowiedź rządu na zajęcie bazy wojskowej przez zbrojne ramię TFLW[10]. Przejęta miała zostać baza wojskowa w ponad 300-tysięcznym Mekelie, położonym niedaleko granicy z Erytreą. Premier informował, że siły TFLW przejęły m.in. składy amunicji artyleryjskiej[11]. W regionie ogłoszony został stan wyjątkowy na okres sześciu miesięcy[12]. Zamknięte zostały wszystkie lotniska oraz węzły komunikacyjne. Zablokowany został dostęp do Internetu oraz sieci telefonicznej. Na prośbę rządu etiopskiego, Sudan zamknął granicę z Etiopią, odcinając Tigraj od pomocy z zewnątrz[13]. Dwa dni później premier Ali poinformował o rozpoczęciu nalotów na region[14].

8 listopada służby prasowe powiązane z rządem poinformowały o zwolnieniu szefa MSZ, szefa sztabu armii oraz szefa wywiadu. Nowym szefem sztabu został generał-porucznik Birhanu Jula Gelalcha[15]. 9 listopada źródła wojskowe poinformowały o „setkach zabitych”. Przedstawiciele wojskowi poinformowali o ponad 500 ofiarach po stronie sił Tigraju[16]. 9 listopada pracownicy Amnesty International informowali o możliwej masakrze, która miała dokonać się w miejscowości Mai-Kadra. Zasztyletowanych zostało „dziesiątki, a może setki” osób[17]. Dwa dni później Amharowie zamordowali dwudziestu Tigrajczyków w miejscowości Humera[18][19]. W tym czasie strona rządowa informowała już o 550 zabitych po stronie Tigraju[2].

12 listopada premier Ali poinformował o „wyzwoleniu zachodniego Tigraju”. Jednocześnie stwierdził, że znaleziono ciała żołnierzy etiopskich zabitych przez wojska Tigraju[20]. Dzień później władze Tigraju poinformowały o ostrzelaniu rakietowym dwóch lotnisk w regionie Amhara. Zaatakowane zostały porty lotnicze w Gondra i Bahyr Dar. Podczas ataku zginąć miały dwie osoby, zaś 15 zostało rannych[21].

14 listopada pociski rakietowe spadły w pobliżu lotniska w Asmarze, stolicy sąsiedniej Erytrei[22][23]. Przywódca TFLW Debretsion Gebremichael powiedział w rozmowie z dziennikarzami Reutersa, że miała to być odpowiedź na pomoc Erytrei dla etiopskich sił rządowych. Jednocześnie zdementował pogłoski o wkroczeniu wojsk TFLW do Erytrei[24]. Dodatkowo władze TFLW oskarżyły Zjednoczone Emiraty Arabskie o wysłanie nad terytorium konfliktu bezzałogowych statków powietrznych z miejscowości Asab w Erytrei, które miały wspomagać siły rządowe[25]. Tego samego dnia wojska rządowe wkroczyły do miasta Alamata, położonego w zachodniej części Tigraju. Oddzialy TFLW uciekły z miasta, według sił rządowych zabierając ze sobą około 10 tysięcy cywilów[26].

17 listopada premier Ali ogłosił wejście interwencji w decydująca fazę po tym, jak siły rządowe rozpoczęły marsz na Mekelie[27]. 22 listopada rząd Etiopii ogłosił ultimatum, dając Tigrajowi 72 godziny na poddanie się[28]. 26 listopada, po upływie ultimatum, wojska rządowe uderzyły na stolicę Tigraju[29]. Wg miejscowych lekarzy w silnym ostrzale artyleryjskim zginęło 27 osób, a 100 zostało rannych[30]. Mekelie padło 28 listopada; wówczas władze Etiopii ogłosiły koniec operacji wojskowej w Tigraju[31].

Po zakończeniu operacji[edytuj | edytuj kod]

Wraz z oficjalnym zakończeniem operacji w Tigraju, władze etiopskie zapowiedziały ściganie przywódców TFLW[31].

15 grudnia w incydencie na granicy etiopsko-sudańskiej zginęło czterech żołnierzy Sudanu[32][33]. Po tym zajściu Sudan przystąpił do koncentracji wojsk przy granicy z Etiopią[34], obsadzając całą granicę do 25 grudnia[35].

Sytuacja humanitarna[edytuj | edytuj kod]

Niestabilna sytuacja polityczna w sąsiednich państwach oraz trwające od lat konflikty, spowodowały, że Etiopia stała się jednym z największych ośrodków azylowych dla uchodźców na świecie. Na początku 2020 roku w kraju przebywało 735 204 uchodźców, głównie z Sudanu Południowego. Tigraj był jednym z regionów, który gościł większą liczbę uchodźców[36]. Wybuch konfliktu odwrócił diametralnie rolę: to obywatele Etiopii stali się uchodźcami. Według danych UNHCR z 13 listopada, ponad 14,5 tys. dzieci, kobiet oraz mężczyzn uciekło przed wojną do Sudanu Południowego. Dodatkowo wielu Etiopczyków opuściło swoje domy i przedostało się w głąb kraju, gdzie nie toczą się walki. Jednocześnie znacznie pogorszyła się sytuacja 96 tysięcy uchodźców z Erytrei przebywających w Tigraju[37]. 17 listopada dane UNHCR mówiły już o 27 000 uchodźców[38]. Ponad 600 osób, głównie obcokrajowców z organizacji międzynarodowych, zostało przewiezionych w dwóch transportach z Tigraju do Addis Abeby[27].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c David Lewis i inni, Factbox: The forces fighting in Ethiopia's Tigray conflict, „Reuters”, 13 listopada 2020, Cytat: Ethiopian National Defence Force (ENDF) has around 140,000 active personnel [...] As many as 250,000 soldiers and militia serve under regional commanders in Tigray, according to the International Crisis Group. (ang.).
  2. ↑ a b Ethiopia: 550 rebels dead as Tigray offensive continues, Anadolu Agency, 11 listopada 2020 [zarchiwizowane z adresu 2020-11-19] (ang.).
  3. ↑ Tigray crisis: Why there are fears of civil war in Ethiopia (ang.). BBC. [dostęp 2020-11-16].
  4. ↑ Ethiopia Escalates Fight Against Its Powerful Tigray Region (ang.). nytimes.com. [dostęp 2020-11-16].
  5. ↑ Why Abiy Ahmed’s Prosperity Party could be bad news for Ethiopia (ang.). Al-Dżazira. [dostęp 2020-11-11]./.
  6. ↑ Ethiopia on the edge as conflict breaks out in Tigray (ang.). Al-Dżazira. [dostęp 2020-11-11].
  7. ↑ Tigray crisis: Ethiopia orders military response after army base seized (ang.). BBC. [dostęp 2020-11-11].
  8. ↑ CIA World Factbook – Ethiopia (ang.). [dostęp 2020-11-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-24)].
  9. ↑ Tigray crisis: ‘They know how to fight and they can do it ’til the end’ (ang.). Financial Times. [dostęp 2020-11-15].
  10. ↑ Giulia Paravicini, Dawit Endeshaw, Ethiopia sends army into Tigray region, heavy fighting reported, „Reuters”, 4 listopada 2020 (ang.).
  11. ↑ Jacek Raubo: Etiopia: wojskowa odpowiedź w bogatym regionie kraju (pol.). defence24.pl. [dostęp 2020-11-14].
  12. ↑ Ethiopia declares state of emergency in opposition-ruled Tigray (ang.). Al-Dżazira. [dostęp 2020-11-14].
  13. ↑ Konrad Gadera: Etiopia chce rozbroić Tigraj, oskarża zagranicę o jątrzenie. konflikty.pl. [dostęp 2020-11-14].
  14. ↑ Ethiopian PM announces airstrikes in country’s Tigray region (ang.). apnews.com. [dostęp 2020-11-14].
  15. ↑ Etiopii grozi wojna domowa. Premier zwalnia najważniejszych urzędników (pol.). polskieradio.pl. [dostęp 2020-11-14].
  16. ↑ Etiopia: setki ofiar ofensywy w Tigraju (pol.). defence24.pl. [dostęp 2020-11-14].
  17. ↑ Etiopia. Amnesty International donosi o setkach zmasakrowanych cywilów w Tigraju (pol.). wp.pl. [dostęp 2020-11-14].
  18. ↑ Will Brown, After the bombs they attacked with knives, claim Ethiopians fleeing peace prize winner's war, „The Telegraph”, 23 listopada 2020, ISSN 0307-1235 (ang.).
  19. ↑ Emmanuel Akinwotu, Tigray's traumatised war refugees, „The Guardian”, 2 grudnia 2020, ISSN 0261-3077 (ang.).
  20. ↑ Setki ofiar, oskarżenia o egzekucje. „Zachodni Tigraj został wyzwolony” (pol.). tvn24.pl. [dostęp 2020-11-14].
  21. ↑ Ethiopia: Tigray forces target airports, threaten Eritrea (ang.). Al-Dżazira. [dostęp 2020-11-14].
  22. ↑ Rockets fired from Ethiopia's Tigray hit Eritrean capital, diplomats say, Deutsche Welle (ang.).
  23. ↑ Ethiopia Tigray crisis: Rockets hit outskirts of Eritrea capital (ang.). BBC. [dostęp 2020-11-15].
  24. ↑ Ethiopia: Tigray leader confirms bombing Eritrean capital (ang.). Al-Dżazira. [dostęp 2020-11-15].
  25. ↑ Rakiety z Tigraj spadły w stolicy Erytrei (pol.). defence24.pl. [dostęp 2020-11-16].
  26. ↑ Ethiopia says new town seized in Tigray (ang.). Al-Dżazira. [dostęp 2020-11-16].
  27. ↑ a b Giulia Paravicini: Ethiopia says its troops marching on Tigrayan capital. reuters.com. [dostęp 2020-11-17].
  28. ↑ Jason Burke, Ethiopian prime minister gives Tigrayan rebels 72 hours to surrender, „The Guardian”, 22 listopada 2020, ISSN 0261-3077 (ang.).
  29. ↑ Jason Burke, Ethiopia's military to begin final offensive against Tigray capital, „The Guardian”, 26 listopada 2020 (ang.).
  30. ↑ Simon Marks, Declan Walsh, From Shelled Ethiopian City, Doctors Tally Deaths and Plead for Help, „The New York Times”, 3 grudnia 2020, ISSN 0362-4331 (ang.).
  31. ↑ a b Ethiopia says military operation in Tigray region is over, hunt for Tigray leaders begins, Reuters, 28 listopada 2020 (ang.).
  32. ↑ Wojska sudańskie zaatakowane przez Etiopię - Defence24, defence24.pl [dostęp 2020-12-21].
  33. ↑ Khalid Abdelaziz, Ali Mirghani, Nafisa Eltahir, Analysis-Spillover from Tigray conflict adds to pressure on Sudan, „Reuters”, 18 grudnia 2020 (ang.).
  34. ↑ Sudan deploys large number of reinforcements to Ethiopian border, Al-Masdar News, 19 grudnia 2020 [dostęp 2021-01-04] [zarchiwizowane z adresu 2020-12-21] (ang.).
  35. ↑ Sudanese army takes control of Ethiopian border area as conflict escalates, Al-Masdar News, 25 grudnia 2020 [dostęp 2021-01-04] [zarchiwizowane z adresu 2020-12-25] (ang.).
  36. ↑ UNHCR: Ethiopia Country Refugee Response Plan 2020–2021 (ang.). eliefweb.int. [dostęp 2020-11-16].
  37. ↑ Humanitarian crisis deepens amid ongoing clashes in Ethiopia’s Tigray region (ang. • fr. • hiszp.). UNHCR. [dostęp 2020-11-16].
  38. ↑ Pace of Ethiopian refugee arrivals in Sudan unseen in the last two decades (ang. • fr.). unhcr.org.pl. [dostęp 2020-11-17].
Obecne konflikty zbrojne
Afryka
Ameryka Południowa
Ameryka Północna
Azja
Bliski Wschód
Europa
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Konflikt_w_Tigraju&oldid=67287134”