Kościół św. Mikołaja w Nowej Rudzie
 nr rej. A/929/973/WŁ z dnia 8.12.1983[1]
| |||||||||||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||||||||||
 Widok od południa | |||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||
| Adres |
ul. Kościelna | ||||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
6 grudnia | ||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego  | |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Nowej Rudy  | |||||||||||||||||||||
 50°34′44,01″N 16°29′57,05″E/50,578892 16,499181
| |||||||||||||||||||||
Kościół świętego Mikołaja – rzymskokatolicki kościół parafialny należący do dekanatu Nowa Ruda diecezji świdnickiej. Znajduje się w dzielnicy Centrum Nowej Rudy.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwotną, późnogotycką świątynię zbudowano jako ewangelicką w 1515 roku[2]. Po 1623 roku przejęli ją katolicy. W 1884 roku została zniszczona przez pożar[2]. Odbudowa w obecnym, neogotyckim kształcie w latach 1885-1887 według projektu Josepha Ebersa[2] i Josepha Elsnera. Kościół był remontowany w roku 1968 i latach 1970-1975[2].
Architektura
[edytuj | edytuj kod]
Jest to duży, trzynawowy kościół halowy o długości około 72 metrów i szerokości 22 metrów[2]. Bryła świątyni jest mocno rozczłonkowana z wydzielonym, wielobocznie zakończonym prezbiterium i jednakowo zamkniętymi nawami bocznymi[2]. Wieża zwieńczona jest strzelistym hełmem, z narożnikowymi małymi hełmami-sterczynami[2]. Na kalenicy dachu znajduje się bardzo smukła, czworokątna sygnaturka[2]. Wnętrze nakryte jest sklepieniami. kościół posiada bardzo bogate detale ceglane w stylu neogotyckim (są to m.in. opaski okienne, portale, fryzy, przypory itp.)[2].
Wnętrze posiada bogate, jednolite wyposażenie w stylu neogotyckim, pochodzące z końca XIX wieku (są to drewniane, polichromowane ołtarze; drewniany prospekt organowy)[2]. Oprócz tego ze starej świątyni zachowały się: chrzcielnica z piaskowca datowana na XIII wiek[3], gotycka kamienna figura św. Krzysztofa z 1511 roku; gotycka, drewniana, polichromowana figurka Matki Bożej z XV wieku i późnogotycka figura św. Jana Nepomucena z XVI wieku[4].
Organy
[edytuj | edytuj kod]Organy wybudowała w 1890 roku firma Schlag & Söhne jako opus 310. To jedne z największych zachowanych mechanicznych organów tej firmy. Wiatrownice z bocznymi klapkami są autorską konstrukcją tego zakładu. Instrument ostatnio remontowany przez firmę organmistrzowską z Wrocławia[5].
Dyspozycja instrumentu:
| Manuał I | Manuał II | Manuał III | Pedał |
|---|---|---|---|
| 1. Pryncypał 8’ | 1. Klarnet 8’ | 1. Progr. Har 2–3x | 1. Puzon 32’ |
| 2. Gamba 8’ | 2. Rurflet 8’ | 2. Gedakt 16’ | 2. Majorbas 32’ |
| 3. Tuba 8’ | 3. Portunal 8’ | 3. Obój 8’ | 3. Oktawa 4’ |
| 4. Burdon 16’ | 4. Gemshorn 8’ | 4. Prync. Skrzyp 8’ | 4. Kwintbas 10 2/3’ |
| 5. Pryncypał 16’ | 5. Salicet 8’ | 5. Aeolina 8’ | 5. Gamba 16’ |
| 6. Fagot 16’ | 6. Pryncypał 8’ | 6. Voxcelestis 8’ | 6. Wiolon 16’ |
| 7. Holflet 8’ | 7. Mikstura 5x | 7. Gedakt 8’ | 7. Prync. Bas 16’ |
| 8. Gedakt 8’ | 8. Kwinta 2 2/3’ | 8. Traversflet 4’ | 8. Puzon 16’ |
| 9. Kwinta 2 2/3’+2’ | 9. Kwintaton 16’ | 9. Oktawa 4’ | 9. Trąbka 8’ |
| 10. Kornet 3–5x | 10. Wiolina 4’ | 10. Kornet 3x | |
| 11. Mikstura 5x | 11. Rurflet 4’ | 11. Cello 8’ | |
| 12. Trąbka 8’ | 12. Róg nocny 2’ | 12. Oktawbas 8’ | |
| 13. Oktawa 4’ | 13. Fletbas 8’ | ||
| 14. Flet 4’ | 14. Subbas 16’ | ||
| 15. Pikolo 2’ |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 82 [dostęp 2016-05-17].
- ↑ a b c d e f g h i j Marek Staffa: Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 11: Góry Sowie, Wzgórza Włodzickie. Wrocław: I-Bis, 1994, s. 267. ISBN 83-85773-12-6.
- ↑ Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas, Dolny Śląsk – przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka, 1977, s. 281-284.
- ↑ O mieście – Zabytki Nowej Rudy. Nowaruda.info. [dostęp 2016-05-17]. (pol.).
- ↑ Nowa Ruda ( Kościół św. Mikołaja) [online], musicamsacram.pl [dostęp 2024-02-15] (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 11: Góry Sowie, Wzgórza Włodzickie. Wrocław: Wyd: I-Bis 1995, ISBN 83-85773-12-6.