Przejdź do zawartości

Literatura słowacka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Literatura słowacka

Do upadku państwa wielkomorawskiego na ziemiach słowackich uprawiana była literatura w języku starosłowiańskim zapoczątkowana przez misję chrystianizacyjną Cyryla i Metodego. Od tego czasu aż do XV wieku w powszechnym użyciu była literatura węgierska i czeska, zwłaszcza łacińska. Pierwszym utworem literackim dotyczącym ziem słowackich, okolic miast Nitra i Trenczyn, była tzw. legenda Maurusa(inne języki) (słow. Maurova legenda), czyli Żywot świętych pustelników: Świerada, czyli Andrzeja i Benedytka (łac. Vitae Sanctorum Zoerardi seu Andreas et Benedicti eremitarum)[1].

Po najazdach mongolskich część słowackich miast objęta została kolonizacją na prawie niemieckim. Napływ ludności niemieckiej doprowadził do antagonizmów z ludnością miejscową, wśród której zaczęło rozpowszechniać się pisarstwo w języku narodowym. Jednocześnie brak ośrodka literackiego i funkcjonowanie licznych dialektów skłoniły Słowaków do używania języka czeskiego, którego forma literacka była już rozwinięta. Na rozpowszechnienie czeszczyzny wśród Słowaków wpływ miała m.in. popularyzacja husytyzmu. Z XIV w. pochodzą stworzone na Słowacji w języku czeskim poezje o charakterze religijnym: O wierni chrześcijanie (cz. Ó, verný kresťane)[1] oraz powstałe w 1380 Mario, Matko, racz prosić o to (cz. Mária, matko, ráč prositi za to)[2]. Wpływy języka polskiego widoczne są w powstałych w 1480 Modlitwach spiskich (cz. Spišské modlitby)[1]. Do innego zabytku literatury z tamtego okresu należy powstała w 1457 poezja o tematyce miłosnej O, miła panno... (cz. Ó, milá panna...) spisana przez Leonarda z Uničova(inne języki). W tych utworach, pisanych w języku czeskim, widoczne były wpływy języka słowackiego[3].

Zabytkiem literatury słowackiej powstałym w połowie XVIII wieku jest Biblia kamedulska.

Pierwsza fala realizmu

[edytuj | edytuj kod]

Druga fala realizmu

[edytuj | edytuj kod]

Poezja okresu międzywojennego

[edytuj | edytuj kod]

Trzecia fala realizmu

[edytuj | edytuj kod]

Poezja po drugiej wojnie światowej

[edytuj | edytuj kod]

Proza po drugiej wojnie światowej

[edytuj | edytuj kod]

Dramat dwudziestowieczny

[edytuj | edytuj kod]

Współcześni prozaicy (po 1995)

[edytuj | edytuj kod]

Poezja współczesna

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Magnuszewski 1989 ↓, s. 815.
  2. Magnuszewski 1989 ↓, s. 815–816.
  3. Magnuszewski 1989 ↓, s. 816.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Józef Magnuszewski: Literatura słowacka. W: Dzieje literatur europejskich. red. Władysław Floryan. T. 3, cz. 1: Literatura rosyjska, literatura ukraińska, literatura białoruska, literatura czeska, literatura słowacka, literatura łużycka. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989. ISBN 83-01-07003-X.