Lucjan Janiszewski

Lucjan Janiszewski
Pluch
	pułkownik dyplomowany piechoty
Pełne imię i nazwisko	Lucjan Karol Janiszewski
Data i miejsce urodzenia	6 czerwca 1891 ; Dąbrowica
Data i miejsce śmierci	kwiecień 1940 ; Charków
	Przebieg służby
Lata służby	1914–1940
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	35 Dywizja Piechoty
Stanowiska	dowódca piechoty dywizyjnej
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; wojna polsko-bolszewicka; II wojna światowa
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Lucjan Karol Janiszewski, ps. „Pluch” (ur. 6 czerwca 1891 w Dąbrowicy, zm. w kwietniu 1940 w Charkowie) – pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 6 czerwca 1891 w Dąbrowicy, w ówczesnym powiecie rówieńskim guberni wołyńskiej, w rodzinie Władysława herbu Sas (ur. 1840) i Antoniny z Wysoczańskich^[1]. Uczył się w Lubelskiej Szkole Handlowej, gdzie zdał maturę w 1910 roku. Następnie podjął studia na Politechnice w Liège. W tym okresie swego życia był członkiem Związku Strzeleckiego i Związku Walki Czynnej.

W sierpniu 1914 roku wstąpił do pierwszego plutonu Pierwszej Kompanii Kadrowej^[2]^[3], dowodzonej przez porucznika Tadeusza Kasprzyckiego. Następnie służył w 5 pułku piechoty Legionów^[2]. W lipcu 1916 roku został odkomenderowany przez Józefa Piłsudskiego do pracy w Polskiej Organizacji Wojskowej. Działał na stanowisku dowódcy okręgu w Kaliszu. 4 maja 1917 roku wrócił do 5 pp Leg^[2]. Po kryzysie przysięgowym, z racji tego, że był oficerem (podporucznikiem) został internowany w Beniaminowie. Po zwolnieniu z obozu działał w warszawskiej POW. W listopadzie 1918 roku został oddelegowany do Siemiatycz, w celu przeprowadzenia mobilizacji POW^[2].

W marcu 1919 roku został wcielony do 22 pułku piechoty w stopniu porucznika, był tam dowódcą kompanii, a czasowo batalionu^[2]. 1 grudnia tego roku awansował na kapitana. W 1921 roku odkomenderowany został na II Kurs Normalny Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie^[2]. 1 października 1923 roku po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego przydzielony został do Oddziału I Sztabu Generalnego na stanowisko referenta, a następnie kierownika referatu^[2]. 31 marca 1924 roku awansował na majora ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 60. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W listopadzie 1925 roku został dowódcą baonu w 80 pułku piechoty, a w marcu 1927 roku powrócił do pracy w Oddziale I Sztabu Głównego. 23 stycznia 1929 roku został awansowany na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1929 roku i 32. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W tym samym roku objął stanowisko szefa sztabu Dowództwa Okręgu Korpusu Nr III w Grodnie^[4]. W marcu 1932 roku wyznaczony został na stanowisko zastępcy dowódcy 50 pułku piechoty w Kowlu^[2]^[5]. W styczniu 1934 roku mianowany został dowódcą pułku KOP „Głębokie”^[2]^[6]. 1 stycznia 1936 roku awansował na pułkownika. W 1938 roku został mianowany dowódcą Obszaru Warownego „Wilno”.

W czasie kampanii wrześniowej był dowódcą piechoty dywizyjnej 35 Dywizji Piechoty Rezerwowej. Brał udział w obronie Lwowa, po agresji ZSRR na Polskę i kapitulacji miasta przed Armią Czerwoną dostał się do niewoli sowieckiej i wbrew warunkom kapitulacji został skierowany do obozu w Starobielsku. Wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie (wykaz, poz. 3944)^[3] i pogrzebany w Piatichatkach. Od 17 czerwca 2000 roku spoczywa na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie.

Był rozwiedziony^[7].

Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z dnia 5 października 2007 roku został mianowany pośmiertnie do stopnia generała brygady^[8]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, w Lutomiersku został zasadzony Dąb Pamięci honorujący Lucjana Janiszewskiego.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 6575^[a]^[3]
Krzyż Niepodległości – 20 stycznia 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[9]
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 10 listopada 1928 „za zasługi na polu organizacji wojska”^[10]
Krzyż Walecznych trzykrotnie^[11]
Złoty Krzyż Zasługi – 19 marca 1937 „za zasługi w służbie wojskowej”^[12]^[13]
Krzyż Zasługi Wojsk Litwy Środkowej^[14]
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[11]
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[11]
Odznaka Pamiątkowa „Pierwszej Kompanii Kadrowej”^[15]
Oficer Orderu Gwiazdy Rumunii – 12 grudnia 1929^[16]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Lucjan Janiszewski w kwestionariuszu kawalera Orderu Virtuti Militari podał, że posiada krzyż z wybitym numerem „6675”. Numer ten został przekreślony, a obok dopisany numer „6575”^[1]. Posiadaczem krzyża z numerem „6675” był Adam Dobrodzicki.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Kolekcja VM ↓, s. 1.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Kolekcja VM ↓, s. 4.
↑ ^a ^b ^c Banaszek, Roman i Sawicki 2000 ↓, s. 110.
↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 5 z 12 marca 1929
↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 232.
↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 19.
↑ Kolekcja VM ↓, s. 2.
↑ M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 885.
↑ M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31.
↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 632.
↑ ^a ^b ^c Kolekcja VM ↓, s. 3.
↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 96.
↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”, s. 1, nr 1 z 19 marca 1937. Ministerstwo Spraw Wojskowych.
↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych G.M.I.L. 1254 z 1926 r. (Dziennik Personalny z 1926 r. Nr 12, s. 72).
↑ 6 sierpień: 1914–1934, Warszawa: Zarząd Główny Związku Legjonistów Polskich, 1934, s. 19 .
↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 19 z 12 grudnia 1929 r., s. 361.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Janiszewski Lucjan Karol. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.37-2833 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-09-23].
Lista oficerów dyplomowanych (stan z dnia 15 kwietnia 1931 r.), Sztab Główny WP, Warszawa 1931, s. 7.
Rocznik Oficerski 1932, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1932, s. 23, 578.
Kazimierz Banaszek, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Warszawa: Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
Majchrowski Jacek M., Pierwsza Kompania Kadrowa – portret oddziału, Kraków 2002.
Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Charków. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2003. s. 183. [dostęp 2014-12-06].
Lucjan Janiszewski. katyn-pamietam.pl. [dostęp 2014-12-06].

[9] Lucjan Janiszewski w kwestionariuszu kawalera Orderu Virtuti Militari podał, że posiada krzyż z wybitym numerem „6675”. Numer ten został przekreślony, a obok dopisany numer „6575”^[1]. Posiadaczem krzyża z numerem „6675” był Adam Dobrodzicki.

[CITEREFKolekcja_VMs._1-1] Kolekcja VM ↓, s. 1.

[CITEREFKolekcja_VMs._4-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Kolekcja VM ↓, s. 4.

[CITEREFBanaszekRomanSawicki2000110-3] Banaszek, Roman i Sawicki 2000 ↓, s. 110.

[4] Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 5 z 12 marca 1929

[5] Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 232.

[6] Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 19.

[CITEREFKolekcja_VMs._2-7] Kolekcja VM ↓, s. 2.

[8] M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 885.

[10] M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31.

[11] M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 632.

[CITEREFKolekcja_VMs._3-12] Kolekcja VM ↓, s. 3.

[13] M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 96.

[14] Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”, s. 1, nr 1 z 19 marca 1937. Ministerstwo Spraw Wojskowych.

[15] Rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych G.M.I.L. 1254 z 1926 r. (Dziennik Personalny z 1926 r. Nr 12, s. 72).

[16] 6 sierpień: 1914–1934, Warszawa: Zarząd Główny Związku Legjonistów Polskich, 1934, s. 19 .

[17] Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 19 z 12 grudnia 1929 r., s. 361.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[a]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]