Maria Piłsudska (1865–1921)
| ||
| ||
| Data i miejsce urodzenia | 1865 Wilno, gubernia wileńska, Imperium Rosyjskie | |
| Data i miejsce śmierci | 17 sierpnia 1921 Kraków, Polska | |
| Pierwsza dama Polski | ||
| Okres | od 14 listopada 1918 do 17 sierpnia 1921 | |
| Małżonek | Józef Piłsudski | |
| Następczyni | Aleksandra Piłsudska | |
| Odznaczenia | ||
| ||
Maria Piłsudska, de domo Koplewska, primo voto Juszkiewiczowa, secundo voto Piłsudska (ur. 1865 w Wilnie[1], zm. 17 sierpnia 1921 w Krakowie) – polska nauczycielka, działaczka Polskiej Partii Socjalistycznej; pierwsza żona Józefa Piłsudskiego.
Była córką Ludmiły z Chomiczów i Konstantego Koplewskiego. Ukończyła uniwersytet dla kobiet w Sankt Petersburgu, tzw. studia Bestużewa[2]. Pracowała jako nauczycielka. Należała do Wielkiego Proletariatu. W 1885 została uwięziona[3] (brak danych co do miejsca osadzenia). Działała w PPS; była współorganizatorką łódzkiej drukarni PPS. Aresztowana w 1900, była więziona przez 11 miesięcy w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej[3].
Nazywana była przez działaczy PPS Piękną Damą lub Piękną Panią. O względy Marii ubiegał się także zakochany w niej Roman Dmowski. Według endeckiego polityka, Jędrzeja Giertycha, Dmowski miał z nią romans. Jednak rywalizację o Marię wygrał Piłsudski, co mogło doprowadzić do utrzymującej się do końca życia wrogości pomiędzy rywalami.
Z pierwszego małżeństwa, zakończonego rozwodem miała córkę Wandę (1889–1908). Piłsudski ożenił się z Marią 15 lipca 1899 w luterańskim kościele w Paproci Dużej[4][5]. Formalnie pozostała żoną Piłsudskiego do końca życia, faktycznie po 1907 partnerką życiową Piłsudskiego była Aleksandra Szczerbińska.
Maria Piłsudska została pochowana na cmentarzu Na Rossie w Wilnie.
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
Krzyż Niepodległości (1930, pośm.)[6]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Andrzej Garlicki, Romansy i awansy, Polityka.
- ↑ Rochelle Goldberg Ruthchild: Equality and Revolution: Women’s Rights in the Russian Empire, 1905-1917. University of Pittsburgh Press: 2010. ISBN 978-0-8229-6066-9.
- ↑ a b Stefan Król, Cytadela Warszawska, Książka i Wiedza, Warszawa 1978, s. 190.
- ↑ Andrzej Garlicki: Józef Piłsudski: 1867–1935. Warszawa: Czytelnik, 1988, s. 63–64. ISBN 83-07-01715-7.
- ↑ Właśnie w związku z koniecznością zawarcia małżeństwa w Kościele ewangelicko-augsburskim Józef Piłsudski dokonał wówczas aktu konwersji.
- ↑ M.P. 1930 nr 300, poz. 423.
| ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
- Członkowie I Proletariatu
- Ludzie urodzeni w Wilnie
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Pochowani na Cmentarzu na Rossie w Wilnie
- Piłsudscy herbu własnego
- Politycy Polskiej Partii Socjalistycznej (1892–1906)
- Polskie pierwsze damy
- Więźniowie Cytadeli Warszawskiej (Królestwo Kongresowe)
- Urodzeni w 1865
- Zmarli w 1921
