New Horizons

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
New Horizons
Ilustracja
Zaangażowani

NASA

Indeks COSPAR

2006-001A

Indeks NORAD

28928

Rakieta nośna

Atlas V 551 z dodatkowym stopniem Star-48B

Miejsce startu

Cape Canaveral Air Force Station, Stany Zjednoczone

Cel misji

Jowisz

Cel misji

Pluton

Orbita (docelowa, początkowa)
Czas trwania
Początek misji

19 stycznia 2006 (19:00 UTC)

Koniec misji

?

Wymiary
Wymiary

kadłub: 0,7 m × 2,1 m × 2,7 m

Masa całkowita

478 kg

Masa aparatury naukowej

30 kg

Multimedia w Wikimedia Commons
Sonda New Horizons podczas przygotowań przedstartowych
Rozmieszczenie instrumentów pokładowych
Start sondy New Horizons
Start sondy New Horizons

Start sondy z Cape Canaveral Air Force Station - 19 stycznia 2006

Pomoc
Trajektoria New Horizons na tle Układu Słonecznego
Io z widocznymi erupcjami wulkanicznymi. Fotografia wykonana 28 lutego 2007 r. przez sondę New Horizons.
Zdjęcie Plutona wykonane przez sondę 13 lipca 2015 roku, gdy znajdowała się w odległości 768 tys. km
Zdjęcie powierzchni Plutona zrobione podczas największego zbliżenia sondy 14 lipca 2015 roku
Zdjęcie obiektu (486958) Arrokoth zrobione 1 stycznia 2019 roku

New Horizons (pol. Nowe Horyzonty) – międzyplanetarna sonda kosmiczna amerykańskiej agencji NASA, której celem było zbadanie Plutona (planety karłowatej na krańcach Układu Słonecznego), jego księżyca Charona oraz co najmniej jeszcze jednego innego obiektu Pasa Kuipera. W związku z odkryciem czterech małych księżyców Plutona (Nixa, Hydry, Kerberosa i Styxa), do celów misji zostały dodane zadania związane z badaniem tych obiektów. W drodze do Plutona, sonda sfotografowała księżyce i pierścienie Jowisza oraz wykonała manewr asysty grawitacyjnej. Sonda nie została wprowadzona na orbitę Plutona, lecz przeleciała obok niego 14 lipca 2015 roku. Po opuszczeniu Plutona sonda została skierowana do jednego z obiektów Pasa Kuipera (486958) Arrokoth, do którego dotarła 1 stycznia 2019 roku.

Sonda została wyniesiona rakietą nośną Atlas V 551 z przylądka Canaveral na Florydzie 19 stycznia 2006 roku. Po starcie została wprowadzona na trajektorię transferową do Plutona, będącą jednocześnie trajektorią ucieczkową z Układu Słonecznego. Sonda opuściła Ziemię z prędkością wynoszącą 16,26 km/s (58 539 km/h). Opuszczenie układu Ziemia - Księżyc zajęło 9 godzin. Dla porównania loty załogowe na Księżyc w ramach programu Apollo zajmowały około 3 dób.

Misja New Horizons realizowana jest w ramach programu New Frontiers. Jest ona piątą sondą w historii eksploracji przestrzeni kosmicznej, która znalazła się na trajektorii ucieczkowej z Układu Słonecznego. Cztery poprzednie sondy, które opuściły już Układ Słoneczny to Pioneer 10, Pioneer 11, Voyager 1 i Voyager 2.

Całkowity koszt misji wynosi około 720 milionów USD. W sumie tej zawarty jest koszt budowy sondy, jej instrumentów naukowych, rakiety nośnej, analizy zebranych danych oraz koszty operacyjne misji w latach 2001–2017[1].

Cele misji[edytuj | edytuj kod]

  • Wykonanie map składu powierzchni Plutona i Charona.
  • Zbadanie budowy geologicznej i morfologicznej Plutona i Charona.
  • Zbadanie atmosfery Plutona i tempa jej utraty.
  • Poszukiwanie atmosfery wokół Charona.
  • Pomiary temperatury powierzchni Plutona i Charona.
  • Poszukiwanie pierścieni i nowych księżyców Plutona.
  • Obserwacja zmian w czasie występujących na powierzchni i w atmosferze Plutona.
  • Wykonanie stereoskopowych zdjęć Plutona i Charona.
  • Obserwacja jonosfery Plutona i jej interakcji z wiatrem słonecznym.
  • Poszukiwanie pola magnetycznego Plutona i Charona.
  • Uzyskanie dokładniejszych wartości podstawowych parametrów fizycznych (promień, masa, gęstość) i elementów orbity Plutona i Charona.

W przypadku przedłużenia misji i skierowania sondy do kolejnych ciał Pasa Kuipera zostaną przeprowadzone analogiczne obserwacje mijanych obiektów.

Cele podczas przelotu koło Jowisza[edytuj | edytuj kod]

  • Wykonanie manewru asysty grawitacyjnej w locie ku Plutonowi.
  • Przeprowadzenie testów i kalibracji systemów sondy i instrumentów naukowych.
  • Przeprowadzenie obserwacji magnetosfery Jowisza, w tym podczas pierwszego w historii wielomiesięcznego przelotu sondy wewnątrz ogona magnetosfery tej planety.
  • Obserwacje struktury i dynamiki atmosfery Jowisza.
  • Obserwacje pierścieni planety.
  • Wykonanie badań składu powierzchni i obserwacje śladowych atmosfer największych księżyców Jowisza (Io, Europy, Ganimedesa i Kallisto).

Konstrukcja sondy[edytuj | edytuj kod]

Kadłub sondy wykonany jest z aluminium i ma kształt graniastosłupa trójkątnego o długości 2,11 m, maksymalnej szerokości 2,74 m i wysokości 0,68 m. Do boku kadłuba przymocowany jest generator radioizotopowy (RTG) zawierający 11 kg ditlenku plutonu. Na początku misji generator dostarczał energii o mocy około 240 W i napięciu 30 V. Podczas przelotu koło Jowisza dostarczana moc wynosiła 234 W, a podczas przelotu koło Plutona spadła do około 200 W. Łączność z sondą zapewniają: antena główna o średnicy 2,1 m, mniejsza antena o średnicy 0,3 m oraz dwie anteny pomocnicze, które używane były tylko do odległości 5 AU od Ziemi. Prędkość przesyłania danych na Ziemię z okolic Plutona wynosi od 600 do 1200 bitów na sekundę. Sonda wyposażona jest w zestaw 4 silników o ciągu 4,4 N i 12 silników o ciągu 0,8 N. Służą one do wykonywania korekt kursu i do kontroli położenia sondy. Materiał pędny dla silników stanowi hydrazyna. Sonda przez większą część lotu jest stabilizowana obrotowo, natomiast podczas przelotów obok planet używana jest stabilizacja trójosiowa. Całkowita wysokość sondy od podstawy kadłuba do szczytu zestawu anten wynosi 2,2 m. Całkowita masa startowa wynosiła 478 kg, w tym 77 kg hydrazyny i 30 kg masy aparatury naukowej.

Instrumenty naukowe[edytuj | edytuj kod]

  • Ultraviolet Imaging Spectrometer (Alice) – spektrometr obrazujący w ultrafiolecie badający skład i strukturę atmosfery; obserwacje w zakresie długości fal 465–1880 Å
  • Visible Imager and Imaging Spectrometer (Ralph) – instrument składający się z dwóch części:
    • Multispectral Visible Imaging Camera (Ralph/MVIC) – kamera multispektralna w świetle widzialnym i bliskiej podczerwieni wykona panchromatyczne i barwne mapy powierzchni badanych ciał; obserwacje w zakresie długości fal 400–975 nm
    • Linear Etalon Imaging Spectral Array (Ralph/LEISA) – spektrometr mapujący w bliskiej podczerwieni wykonujący mapy mineralogiczne i pomiary temperatury powierzchni; obserwacje w zakresie długości fali 1250–2500 nm
  • Radio Science Experiment (REX) – pomiary ciśnienia i temperatury atmosfery oraz gęstości jonosfery, pomiary masy i rozmiarów badanych ciał
  • Long Range Reconnaissance Imager (LORRI) – kamera panchromatyczna wysokiej rozdzielczości; obserwacje w zakresie długości fal 350–850 nm
  • Solar Wind at Pluto (SWAP) – detektor cząstek wiatru słonecznego; wykona pomiary prędkości i gęstości wiatru słonecznego oraz tempa ucieczki atmosfery Plutona
  • Pluto Energetic Particle Spectrometer Science Investigation (PEPSSI) – spektrometr cząstek naładowanych
  • Venetia Burney Student Dust Counter (VB-SDC) – czujnik cząstek pyłowych

Przebieg misji[edytuj | edytuj kod]

Sonda New Horizons została wyniesiona w przestrzeń kosmiczną z przylądka Canaveral na Florydzie, przy użyciu rakiety nośnej Atlas V 551, 19 stycznia 2006 roku.

Bezpośrednio po starcie sonda została wprowadzona na trajektorię transferową do Plutona, będącą jednocześnie trajektorią ucieczkową z Układu Słonecznego. Po zakończeniu pracy silników rakietowych oraz głównego silnika (łącznie 47 min 22 s), sonda opuściła okolice Ziemi z prędkością wynoszącą 16,26 km/s (58 536 km/h), co czyni ją pojazdem kosmicznym opuszczającym Ziemię z największą w historii startów uzyskaną prędkością[2]. Z tą prędkością opuszczenie układu Ziemia – Księżyc zajęło sondzie około 9 godzin. Dla porównania loty translunarne programu Apollo zajmowały około 3 doby.

Aby ograniczyć grawitacyjne oddziaływanie Słońca, powodujące stopniowe zmniejszanie prędkości sondy w czasie opuszczania przez nią Układu Słonecznego, trajektorię zaplanowano w taki sposób, aby wykorzystać asystę grawitacyjną Jowisza, ponownie zwiększyć prędkość sondy i skrócić tym samym czas lotu do Plutona. 28 lutego 2007 sonda przeleciała koło Jowisza, wykonując obserwacje tej planety, jej księżyców i pierścieni.

Około dwie trzecie czasu lotu sonda spędziła w hibernacji – była 18 razy wprowadzana i potem wybudzana. Najkrócej „spała” 36 dni, najdłużej 202[3].

Na pokładzie sondy została umieszczona płyta CD z nazwiskami 435 000 osób, które wpisały się na listę chętnych. Na pokładzie znajduje się także amerykańska flaga, niewielki kawałek kadłuba samolotu rakietowego SpaceShipOne oraz mały aluminiowy pojemnik z prochami odkrywcy Plutona, Clyde’a Tombaugha[4][5].

Jeszcze zanim sonda przeleciała obok Plutona poszukiwano potencjalnych kolejnych obiektów do badań. Znaleziono 5 ewentualnych kandydatów, spośród których odrzucono trzy, a ostateczny wybór miał dokonać się pomiędzy 2014 MU69 a 2014 PN70. 28 sierpnia 2015 roku NASA poinformowała, że to właśnie 2014 MU69 został wybrany jako kolejny cel sondy New Horizons. Decyzja taka została podjęta z uwagi na najmniejsze zużycie paliwa, które będzie potrzebne, by dostać się do obiektu, według szacunków sonda miałaby zużyć na to około 1/3 paliwa pozostałego jej po przelocie obok Plutona[6][7].

Przelot 1 stycznia 2019 w pobliżu (486958) Arrokoth nie oznacza końca misji. Sonda ma nadal wystarczającą ilość paliwa aby zbadać z bliska jeszcze jeden obiekt, o ile będzie się on znajdował w pobliżu aktualnej trajektorii lotu. Dotychczasowe poszukiwania za pomocą Teleskopu Subaru nie przyniosły rezultatów, jednak Alan Stern potwierdził, że będą kontynuowane w kolejnych latach ponieważ "potencjał do przełomowych odkryć podczas kolejnego przelotu jest zbyt duży, aby nie szukać dalej"[8]

Wydarzenia minione (Etap przygotowań)[edytuj | edytuj kod]

  • 8 stycznia 2001: Zespół ds. Propozycji po raz pierwszy spotyka się twarzą w twarz w Laboratorium Fizyki Stosowanej Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa[9]
  • 5 lutego 2001: Wybrano nazwę sondy - New Horizons.[9][10]
  • 6 kwietnia 2001: propozycja nazwy "New Horizons" przesłana do NASA. Była to jedna z pięciu złożonych propozycji, z których tylko dwie wybrano do fazy A: POSSE (Pluto and Outer Solar System Explorer) i New Horizons.[9]
  • 29 listopada 2001: propozycja nazwy New Horizons została wybrana przez NASA. Początek badań nad fazą B.[11]
  • Marzec 2002: Budżet misji został anulowany przez administrację prezydenta Busha, później zmieniony..[12][13]
  • 13 czerwca 2005: Statek kosmiczny opuścił Laboratorium Fizyki Stosowanej w celu przeprowadzenia ostatecznych testów. Przechodzi końcowe testy w Centrum Lotów Kosmicznych Goddarda.[14]
  • 24 września 2005: Statek kosmiczny wysłany do Przylądku Canaveral Został przetransportowany przez bazę sił powietrznych Andrews na pokładzie samolotu towarowego C-17 Globemaster III.[15]
  • 17 grudnia 2005: Statek kosmiczny gotowy do etapu pozycjonowania. Przeniesiony z zakładu obsługi niebezpiecznej do zakładu integracji pionowej w Space Launch Complex 41.[16]
  • 11 stycznia 2006 r.: Otwarto główne okno uruchamiania. Start został opóźniony z powodu dalszych testów.[17]
  • 16 stycznia, 2006: Rakietę przeniesiono na platformę startową. Wyrzutnia Atlas V o numerze seryjnym AV-010, wprowadzona na platformę.[18]
  • 17 stycznia, 2006: Start opóźniony. Próby startu pierwszego dnia nie powiodły się z powodu niedopuszczalnych warunków pogodowych (silny wiatr).
  • 18 stycznia 2006: Start ponownie opóźniony. Druga próba nie powiodła się z powodu przerwy w dostawie prądu w Laboratorium Fizyki Stosowanej.[19]

Wydarzenia minione (po starcie)[edytuj | edytuj kod]

  • 19 stycznia 2006 – udany start o 19:00 UTC (14:00 EST), po krótkim opóźnieniu spowodowanym silnym wiatrem i przerwą w zasilaniu[20].
  • 20 stycznia 2006 – przelot poza orbitę Księżyca. Odległość od Ziemi wyniosła 413 892 km.
  • 7 kwietnia 2006 – minięcie przez sondę orbity Marsa. Odległość od Ziemi wyniosła 93 541 123 km.
  • 13 czerwca 2006 – przelot w odległości około 102 000 km od planetoidy (132524) APL, o średnicy około 5 km, orbitującej dookoła Słońca między orbitami Marsa i Jowisza w pasie planetoid.
  • 28 lutego 2007 – przelot koło Jowisza celem przyspieszenia sondy przy wykorzystaniu asysty grawitacyjnej. Minięcie planety nastąpiło o godzinie 05:43:40 UTC w odległości 2 304 537 km (poza orbitą jowiszowego księżyca Kallisto). Podczas wykonywania tego manewru sonda została przyspieszona do maksymalnej prędkości podczas misji wynoszącej 22,85 km/s, czyli 82 260 km/h (jest to prędkość sondy względem Słońca)[21]. W tym czasie sonda wykonała badania magnetosfery i atmosfery planety oraz kilku księżyców. Zrobiła między innymi bardzo dobre zdjęcia księżyca Io i jego aktywności wulkanicznej[3].
  • 25 września 2007 – dokonano korekty trajektorii sondy. O godzinie 20:04 na 15 min i 37 s uruchomiony został silnik, co spowodowało przyrost prędkości o 2,37 m/s[22].
  • 8 czerwca 2008 – sonda z prędkością 18,26 km/s (65 736 km/h) minęła orbitę Saturna. Po 870 dniach lotu sondy odległość od Słońca wyniosła 10,06 j.a., czyli ponad 1,5 mld kilometrów. Sonda, po wzbudzeniu i serii testów została ponownie wyłączona, aż do momentu mijania orbity Urana w roku 2011.
  • 29 grudnia 2009 – sonda znalazła się bliżej Plutona niż Ziemi.
  • 18 marca 2011 – minięcie przez sondę orbity Urana.
  • 10 lipca 2013 – wykonanie i przesłanie pierwszego zdjęcia Plutona i Charona.
  • 25 października 2013 – sonda znalazła się w odległości 5 au od Plutona[23].
  • 24 sierpnia 2014 – minięcie przez sondę orbity Neptuna.
  • 6 grudnia 2014 – sonda została wybudzona, co oznacza, że rozpoczęła się realizacja głównej misji. W tym czasie New Horizons dzieliła od Plutona odległość 260 mln km. Informacja o udanym wybudzeniu dotarła do kontrolerów w stacji Deep Space Network w Australii po czterech godzinach i 26 minutach[3].
  • 15 stycznia 2015 – sonda rozpoczęła obserwację Plutona[24].
  • 25-27 stycznia 2015 – przy pomocy kamery LORRI wykonano pierwsze w 2015 roku zdjęcia Plutona z odległości 203 mln km. Na zdjęciach widoczny był Pluton i jego największy księżyc Charon. Sonda pędziła w kierunku Plutona z prędkością prawie 50 tys. km/h, zbierając informacje o przestrzeni międzyplanetarnej[24].
  • 10 marca 2015 – został wykonany manewr korygujący trajektorię lotu[24].
  • 12 kwietnia 2015 – rozpoczęcie operacji zbliżania do układu Plutona.
  • pierwsza połowa kwietnia 2015 – sonda wykonała zdjęcia, na których są widoczne struktury powierzchni Plutona. Zdjęcia były wykonane z odległości 110 milionów km. Widoczne są jasne i ciemne plamy. Jasny obszar w okolicach jednego z biegunów może być czapą polarną. Na zdjęciach widoczny był księżyc Charon[25][26].
  • od połowy maja 2015 układ Plutona i jego pięciu księżyców widać lepiej niż na zdjęciach wykonanych przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a[24].
  • 14 lipca 2015 – przelot koło Plutona o godzinie 11:49:57 UTC (13:49:57 czasu polskiego)[27] w odległości około 12 500 km od jego powierzchni[28][29] przy prędkości 13,78 km/s.
  • 14 lipca 2015 – przelot koło Charona około godziny 12:04 (UTC)[27] w odległości około 27 000 km[30] przy prędkości 13,87 km/s.
  • 15 lipca 2015 – do centrum kontroli lotów dotarł sygnał z sondy potwierdzający dobry stan New Horizons po przelocie obok Plutona. Przekazanie wszystkich danych może potrwać około 16 miesięcy[31].
  • 5 września 2015 – początek przesyłania danych zgromadzonych przez sondę w trakcie przelotu obok Plutona. Przesyłanie danych zapisanych na kartach pamięci potrwa około szesnastu miesięcy. Od końca lipca sonda przesyłała tylko informacje zebrane przez instrumenty badające cząsteczki energetyczne, wiatr słoneczny i pył kosmiczny[32].
  • 22 października 2015 – pierwszy manewr mający na celu skierowanie sondy w kierunku (486958) Arrokoth[33].
  • 25 października 2015 – drugi manewr[33].
  • 28 października 2015 – kolejny, trzeci, manewr kierujący New Horizons w kierunku planetoidy z Pasa Kuipera[33].
  • 4 listopada 2015 – zakończył się sukcesem czwarty, ostatni, manewr sondy, który miał na celu skierowanie New Horizons w kierunku obiektu (486958) Arrokoth (2014 MU69). Przeprowadzone manewry „popchnęły” sondę trochę w bok z prędkością 57 m/s. Naukowcy mieli nadzieję na przelot w pobliżu 2014 MU69 w odległości jeszcze mniejszej niż w przypadku Plutona. Manewr miał miejsce gdy sonda znajdowała się 135 milionów kilometrów za Plutonem i ponad 5,1 mld km od Ziemi. W tym czasie poruszała się z prędkością 50 tysięcy km/godz i znajdowała się około 1,44 mld km od Arrokoth. Wszystkie systemy sondy pracowały prawidłowo i New Horizons kontynuował przesyłanie danych zgromadzonych podczas przelotu obok Plutona[33].
  • 2016 – na początku roku zespół misji New Horizons planował złożyć do NASA wniosek o przedłużenie misji do 2014 MU69[33].
  • 17 maja 2016 – sonda zbadała kolejny obiekt z Pasa Kuipera, planetoidę 1994 JR1 z odległości ponad 100 mln km. Ustalono, że nie jest to, jak podejrzewano, odległy quasi-księżyc Plutona oraz wyznaczono jego okres obrotu (5,5 godziny)[34].
  • w połowie 2016 NASA zaakceptowała przedłużenie misji sondy, w celu dotarcia do obiektu 2014 MU69[35].
  • 25 października 2016 – NASA otrzymała ostatni zestaw danych od sondy. Zestaw obejmował sekwencje obserwacji Plutona i Charona wykonanych przez instrument Ralph/ LEISA. W tym czasie sonda znajdowała się około pięć miliardów km od Ziemi (5 godzin i 8 minut świetlnych). Po weryfikacji danych sonda otrzyma polecenie wyczyszczenia zapisów, aby zwolnić miejsce dla danych, które będą zbierane w ramach Kuiper Belt Extended Mission[36].
  • 5 grudnia 2017 roku za pomocą kamery LORRI zostało wykonane rutynowe zdjęcie kalibracyjne jednej z galaktycznych gromad otwartych. Sonda znajdowała się wtedy 6,12 miliarda kilometrów od Ziemi (40,9 au). To zdjęcie stało się najdalej w historii wykonanym zdjęciem po tym, jak pobiło rekord ustanowiony ponad 27 lat wcześniej przed sondę Voyager 1. Zaledwie dwie godziny później New Horizons pobiła swój własny rekord, wykonując zdjęcia obiektów Pasa Kuipera: 2012 HZ84 i 2012 HE85[37][38][39][40][41].
  • 9 grudnia 2017 roku sonda wykonała najodleglejszy w historii manewr korekty kursu, kierując się w stronę obiektu Pasa Kuipera o nazwie (486958) 2014 MU69[37].
  • 5 czerwca 2018 roku zakończył się ostatni okres hibernacji przed przelotem obok (486958) Arrokoth (2014 MU69). Od tego momentu rozpoczęła się faza aktywnego zbliżania sondy do celu[42].
  • 16 sierpnia 2018 roku kamery zainstalowane na sondzie wykonały zdjęcia, na których, pomimo gęstego pola gwiazd w tle, widać mały, ciemny obiekt znajdujący się wciąż ponad 160 milionów kilometrów od niej. Ultima Thule, jak prowizorycznie nazywano kolejny cel, była dokładnie tam, gdzie przewidzieli naukowcy. Rekord zdjęcia wykonanego najdalej od Słońca znów został pobity. Obserwacja pomogła doprecyzować trajektorię lotu[43].
  • 3 października 2018 roku sonda wykonała korektę trajektorii. Silniki zostały włączone na trzy i pół minuty. Spowodowało to zmianę prędkości o 2,1 m/s. Manewr ten pobił kolejny rekord misji – była to najodleglejsza korekta kursu przeprowadzona przez sondę kosmiczną w historii[44].
  • 2 grudnia 2018 roku, na niecały miesiąc przed przelotem, konieczne było dodatkowe odpalenie silników do korekty kursu. Odpalono je na 105 sekund, które zmieniły prędkość sondy o ponad 1 metr na sekundę. Potwierdzenie udanego manewru otrzymano po ponad 6 godzinach – tyle czasu potrzebowały sygnały radiowe, aby dotrzeć na Ziemię z odległości 5,48 miliarda kilometrów. Był to najdalszy manewr korekty kursu w historii badań Układu Słonecznego. Wprowadził on sondę na trajektorię, by zbliżyła się na 3500 km do swojego celu[45].
  • 1 stycznia 2019 – przelot w pobliżu (486958) Arrokoth[6], obiektu znajdującego się w odległości 43,4 au. Przelot nastąpił o godzinie 6:33 czasu polskiego[45].
  • styczeń 2019 – profilowanie otoczenia gazowego i pyłowego (486958) Arrokoth[46].
  • marzec 2019 – obserwacja obiektu Pasa Kuipera 2014 PN70, który był celem alternatywnym dla (486958) Arrokoth. Obiekt był widoczny dla kamer sondy jedynie jako kropka, jednak zdjęcia miały dostarczyć informacji na temat jego okresu obrotu, właściwości powierzchni, kształtu i ewentualnych satelitów[47].

Aktualne zadania[edytuj | edytuj kod]

  • 2019-2020 – wysyłanie danych naukowych, zebranych podczas przelotu w pobliżu (486958) Arrokoth i 2014 PN70[46].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ NASA: New Horizons Pluto Flyby Press Kit. [dostęp 2015-07-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-16)]. (ang.).
  2. ↑ New Horizons Mission Guide. NASA, styczeń 2006. [dostęp 2015-07-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (ang.).
  3. ↑ a b c Przemek Berg. Katedra na końcu świata. „Wiedza i Życie”. 2 (962), s. 30-35, 2015. Warszawa: Prószyński Media. ISSN 0137-8929. 
  4. ↑ Pluto mission lifts off after days of delay. MSNBC, 2006-01-26.
  5. ↑ Alan Stern: Happy 100th Birthday, Clyde Tombaugh. JHU Applied Physics Laboratory, 2006-02-03.
  6. ↑ a b NASA’s New Horizons Team Selects Potential Kuiper Belt Flyby Target. nasa.gov, 2015-08-28. [dostęp 2015-09-01]. (ang.).
  7. ↑ 2014 MU69 – cel przelotu New Horizons. kosmonauta.net, 2015-08-30. [dostęp 2015-09-01].
  8. ↑ New Horizons: PI Perspectives?page=piPerspective_11_04_2020, pluto.jhuapl.edu [dostęp 2021-02-24].
  9. ↑ a b c Alan Stern. The New Horizons Pluto Kuiper belt Mission: An Overview with Historical Context. „Space Science Reviews”. 140 (1–4), s. 3–21, 2008. DOI: 10.1007/s11214-007-9295-y. arXiv:0709.4417. Bibcode: 2008SSRv..140....3S. [dostęp 2015-05-20]. (ang.). 
  10. ↑ S. Alan Stern: New Horizons indeed. 9 maja, 2005. (ang.).
  11. ↑ D. Savage: NASA Selects Pluto-Kuiper Belt Mission For Phase B Study. NASA, 29 listopada, 2001. [dostęp 2011-01-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (8 marca, 2011)]. (ang.).
  12. ↑ Cuts threaten mission to Pluto. [dostęp 2020-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-07)]. (ang.).
  13. ↑ The Planetary Society. (ang.).
  14. ↑ APL-Built Pluto Spacecraft Begins Launch Preparations. Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory, 26 września, 2005. [dostęp 2014-08-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (15 stycznia, 2015)]. (ang.).
  15. ↑ NASA'S Pluto Space Probe Begins Launch Preparations. SpaceDaily, 27 września, 2005. [dostęp 2011-01-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (31 grudnia, 2009)]. (ang.).
  16. ↑ Bob Granath: NASA Met Unprecedented Challenges Sending Spacecraft to Pluto. 30 czerwca, 2015. [dostęp 2018-05-01]. (ang.).
  17. ↑ David Leonard: New Horizons Pluto Probe Readied For Launch. 1 września, 2005. (ang.).
  18. ↑ Ben Cooper: New Horizons Rollout. Launch Photography, January 2006. (ang.).
  19. ↑ Power Outage Delays Launch of NASA's Pluto Probe. (ang.).
  20. ↑ New Horizons Launch Information. NASA (www.nasa.gov). [dostęp 2015-06-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-28)]. (ang.).
  21. ↑ Passing the Planets. [w:] Oficjalna strona sondy New Horizons [on-line]. The Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory. [dostęp 2015-07-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-15)]. (ang.).
  22. ↑ "Maneuver Puts New Horizons on a Straight Path to Pluto". (ang.) Johns Hopkins APL. 2007-09-27. Zarchiwizowano 2011-03-01 [dostęp 2018-12-30].
  23. ↑ JHU/APL: On the Path to Pluto, 5 AU and Closing. JHU/APL, 2013-10-25. [dostęp 2013-11-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
  24. ↑ a b c d Hubert Siejkowski. New Horizons! Pobudka!. „Urania-Postępy Astronomii”. 775 (1), s. 42, 2015-01-01. Polskie Towarzystwo Astronomiczne. Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii. ISSN 1689-6009. (pol.). 
  25. ↑ Krzysztof Czart: Sonda New Horizons sfotografowała struktury na powierzchni Plutona. Urania – Postępy Astronomii, 2015-04-30. s. 1. [dostęp 2015-04-30]. (pol.).
  26. ↑ Dwayne Brown, Michael Buckley: NASA’s New Horizons Detects Surface Features, Possible Polar Cap on Pluto. nasa.gov, 201-04-29. [dostęp 2015-05-04]. (ang.).
  27. ↑ a b New Horizons, pluto.jhuapl.edu (ang.)
  28. ↑ Mike Wall: Hello, Pluto! NASA Spacecraft Makes Historic Dwarf Planet Flyby. [w:] Space.com [on-line]. 2015-07-14. [dostęp 2015-07-17]. (ang.).
  29. ↑ New Horizons najbliżej Plutona. Historyczny moment.. tvn meteo, 2015-07-14. [dostęp 2015-07-14]. (pol.).
  30. ↑ New Horizons Web Site. pluto.jhuapl.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-07-23)]. (ang.)
  31. ↑ Krzysztof Czart: Sonda New Horizons skontaktowała się z Ziemią po przelocie koło Plutona.. Urania – Postępy Astronomii, 2015-07-15. [dostęp 2015-07-16]. (pol.).
  32. ↑ Kosarzycki: New Horizons wznawia transmisję danych. Urania – Postępy Astronomii, 2015-09-05. [dostęp 2015-11-09]. (pol.).Sprawdź autora:1.
  33. ↑ a b c d e Radek Kosarzycki: New Horizons zmierza do obiektu Pasa Kuipera 2014 MU69.. Urania – Postępy Astronomii, 2015-11-06. [dostęp 2015-11-08]. (pol.).
  34. ↑ Marek Muciek. Kronika, maj 2016. „Urania – Postępy Astronomii”. 784, s. 7, październik 2016. Polskie Towarzystwo Astronomiczne, Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii. ISSN 1689-6009. (pol.). 
  35. ↑ New Horizons Receives Mission Extension to Kuiper Belt, Dawn to Remain at Ceres. NASA, 2016-07-01. [dostęp 2016-09-29]. (ang.).
  36. ↑ Krzysztof Czort: Ostatnie bajty danych z sondy New Horizons. Urania – Postępy Astronomii, 2016-11-08. [dostęp 2018-08-29]. (pol.).
  37. ↑ a b Radek Kosarzycki: New Horizons wykonuje rekordowe zdjęcia w Pasie Kuipera. Puls Kosmosu, 2018-02-12. [dostęp 2018-08-29]. (pol.).
  38. ↑ Krzysztof Kanawka: New Horizons obserwuje 2012 HZ84 i 2012 HE85. Kosmonauta.net, 2018-02-12. [dostęp 2018-08-29]. (pol.).
  39. ↑ Rafał Gdak: Rekord Voyagera pobity. Sonda New Horizons przysłała najdalej wykonane od Ziemi zdjęcie. Spider’s Web, 2018-02-09. [dostęp 2018-08-29]. (pol.).
  40. ↑ Rafał Grabiański: New Horizons bije zdjęciowy rekord sondy Voyager. Urania – Postępy Astronomii. [dostęp 2018-08-29]. (pol.).
  41. ↑ Tomasz Kurzak: Sonda kosmiczna New Horizons przesyła zdjęcia z rekordowej odległości. Komputer Świat. [dostęp 2018-08-29]. (pol.).
  42. ↑ Krzysztof Kanawka: Początek fazy zbliżania do 2014 MU69. Kosmonauta.net, 2018-06-05. [dostęp 2018-08-29]. (pol.).
  43. ↑ Radek Kosarzycki: Ultima Thule w zasięgu wzroku: sonda New Horizons zlokalizowała kolejny cel swojej podróży. Puls Kosmosu, 2018-08-29. [dostęp 2018-08-29]. (pol.).
  44. ↑ Rafał Grabiański: Sonda New Horizons koryguje kurs w drodze do Ultima Thule. Urania – Postepy Astronomii, 2018-10-09. [dostęp 2018-10-11]. (pol.).
  45. ↑ a b Michał Moroz: New Horizons odpala silniki na krańcu Układu Słonecznego. Kosmonauta.net, 2018-12-06. [dostęp 2018-12-06]. (pol.).
  46. ↑ a b Rafał Grabiański: Co już wiemy o Ultima Thule, a czego dowiemy się podczas przelotu sondy New Horizons. Urania – Postępy Astronomii, 29 grudnia 2018. [dostęp 2019-01-01].
  47. ↑ The Pl’s Perspektive: We Did It – The Bullseye Flyby of Ultima Thule!. New Horizons: Beyond Pluto, 17 stycznia 2019. [dostęp 2019-01-19]. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Misje sond kosmicznych do planetoid i planet karłowatych
Przeloty
Orbitery
Lądowniki i impaktory
Misje nieudane
Przyszłe misje
Misje anulowane
  • Pogrubieniem zaznaczono misje aktualnie prowadzone.
Misje do układu Jowisza
Przeloty
Orbitery
Wejście w atmosferę
Przyszłe misje
Misje planowane
Misje anulowane

Galileo's Arrival at Jupiter (SPD-SLRSY-2064).jpg

  • Pogrubieniem zaznaczono misje aktualnie prowadzone.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=New_Horizons&oldid=69134120”