Ochodzita
49°32′45″N 18°57′15″E/49,545833 18,954167 Ochodzita widziana z przysiółka Wyrch Czadeczka | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Pasmo | |
| Wysokość |
894 m n.p.m. |
| Wybitność |
128[a] m |
Położenie na mapie Beskidu Śląskiego  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
| 49°32′45″N 18°57′15″E/49,545833 18,954167
| |
Ochodzita (895 m n.p.m.) – wybitna, bezleśna góra o kopulastym kształcie w Beskidzie Śląskim, wznosząca się w głównym grzbiecie karpackim na terenie Koniakowa. Stanowi zwornik dla odgałęziającego się tu ku północy właściwego grzbietu Beskidu Śląskiego. Stoki w większości wykorzystywane rolniczo: w niższej części jako pola uprawne lub łąki kośne, wyżej jako pastwiska.
Geologia
Ochodzita zbudowana jest z gruboławicowych, gruboziarnistych, wapnistych piaskowców krośnieńskich, znacznie odporniejszych na erozję niż skały, budujące jej otoczenie. Dzięki temu wznosi się w centrum rozległego obniżenia Bramy Koniakowskiej, górując przeciętnie 100–200 m nad otaczającymi ją grzbietami. Na północnych stokach Ochodzitej, poniżej szosy Jaworzynka-Milówka, w dolince tuż na wschód od osiedla Polana, znajduje się jedno z największych młodych osuwisk w Beskidzie Śląskim. Powstało ono w czasie dużych opadów deszczu w końcu lat 50. XX w. Osuwisko, którego górna krawędź znajduje się na wysokości 820 m n.p.m., tuż poniżej wspomnianej szosy, ma szerokość do 150 m i długość blisko 450 m.
Nazwa
Wypreparowanie Ochodzitej spośród otaczających ją obniżeń zadecydowało zapewne o nazwie góry: wędrowca idącego z którejkolwiek strony ukształtowanie terenu zmusza do obchodzenia szczytu. Popularna ludowa legenda z tego regionu umieszczała na wierzchołku Ochodzitej siedzibę zbójników. Mieli oni z tego wyniosłego punktu obserwować biegnący stokami góry trakt handlowy w oczekiwaniu na karawany kupieckie. Kupcy ciągnący tym szlakiem, nie chcąc wpaść w ręce rabusiów, musieli nadkładać drogi, z dużym wysiłkiem okrążając górę. Sława niebezpiecznej góry, którą trzeba było obchodzić (a więc Obchodzitej → Ochodzitej) utrwaliła się zatem w jej nazwie.
Panorama
Bezleśny wierzchołek Ochodzitej jest punktem widokowym. Roztacza się z niego jedna z najpełniejszych panoram górskich w całych Beskidach Zachodnich.
Na północnym zachodzie, tuż poniżej szczytu Ochodzitej, leżą zabudowania Koniakowa. Dalej widać ciągnący się po południowych stokach Złotego Gronia sznur zabudowań Istebnej. Poza doliną Olzy ciemne lasy wspinają się na stoki Młodej Góry i widocznych za nią Kiczor. Bardziej na prawo, na ostatnim planie, widać wierzchołek Wielkiej Czantorii. Ponad wyraźnie wciętą przełęczą Kubalonka widzimy obniżenie doliny Wisły, a na prawo, na ostatnim planie – Równicę z jasną plamą podszczytowej polany.
Widok w kierunku północnym zamyka ciemny wał zachodniego ramienia Baraniej Góry. Na ich tle widzimy niepozorny grzbiet, upstrzony polanami, biegnący od zwornikowej Karolówki w stronę przełęczy Kubalonka. Od Karolówki biegnie ku nam – przez Gańczorkę, spłaszczony, bezleśny Tyniok, Przełęcz Koniakowską i niepozorny Koczy Zamek – główny grzbiet Beskidu Śląskiego.
W kierunku północno-wschodnim, w perspektywie doliny Soły, widać obniżenie Kotliny Żywieckiej. Poza nią horyzont zamyka wschodnia część Beskidu Małego, tzw. Góry Zasolskie – w konturze głównego grzbietu tej grupy górskiej rozróżnić można m.in. jej najwyższy szczyt – Madahorę. W kierunku wschodnim i południowo-wschodnim widoczny jest prawie cały Beskid Żywiecki. Wyróżnimy tu m.in. płaski, ciemny grzbiet Romanki, a na prawo od niej wysoki garb Lipowskiego Wierchu. Spoza niego wystaje czubek Pilska, zasłaniając najwyższy szczyt Beskidów Zachodnich – Babią Górę. Na prawo od Pilska ciągnie się graniczny grzbiet Beskidu Żywieckiego. Ponad głębokim obniżeniem przełęczy Glinka (Ujsolskiej), na lewo od rozległego, pokrytego lasami Muńcuła, można często dostrzec Tatry.
Na prawo od Muńcuła, na tle dwuwierzchołkowej Rycerzowej, rozpościera się rozłożysty Rachowiec z podszczytową polaną, zaś prawie dokładnie na południu widzimy Wielką Raczę. Na horyzoncie, na prawo od Rycerzowej, można czasem zauważyć niewielki ząbek szczytu Wielkiego Chocza wznoszącego się nad słowacką Orawą. W kierunku południowym na horyzoncie widoczne są najwyższe szczyty słowackiej Małej Fatry, kolejno od lewej: poszarpany, skalisty blok Wielkiego Rozsutca, foremny stożek Stohu i spłaszczona piramida Wielkiego Krywania Fatrzańskiego.
Zwracając się na południowy zachód, ujrzymy – ponad niewysokimi grzbietami w rejonie Jaworzynki, którymi biegnie granica państwa – szczyty słowackich Beskidów Kisuckich i Jaworników. Na prawo od nich, poza kopułą Girowej, kryje się Przełęcz Jabłonkowska. Za nią widzimy w wielkim skrócie perspektywicznym pasmo Wielkiego Połomu, już w Beskidzie Śląsko-Morawskim, którym biegnie granica czesko-słowacka.
Dokładnie w kierunku zachodnim widać głęboko wciętą dolinę Łomnej, ograniczoną od północy rozłożystą kopą Kozubowej. Na horyzoncie, ponad doliną Łomnej, wznosi się najwyższy szczyt Beskidu Śląsko-Morawskiego – Łysa Góra (czes. Lysá hora), charakterystyczna z uwagi na wysoki maszt nadajnika telewizyjnego. Panoramę zamyka ostatni wyższy szczyt tej grupy górskiej – Ostry, którego zbocza opadają w prawo do doliny Olzy.
-
Widok w kierunku zachodnim -
Widok w kierunku płn.-zach., na Istebną i Koniaków -
Widok w kierunku płd.-zach., na Jaworzynkę -
Widok w kierunku południowym
Inne
Na szczycie Ochodzitej znajduje się stacja przekaźnikowa-telewizyjna, radiowa oraz telefonii komórkowej. Tuż poniżej szczytu niewielka kapliczka – dzieło Ludwika Kubaszczyka, ludowego twórcy z Koniakowa.
Na północno-zachodnich stokach Ochodzitej znajduje się orczykowy wyciąg narciarski.
Uwagi
Panorama
Bibliografia
- Barański Mirosław: Beskid Śląski. Pasmo Baraniej Góry, Warszawa 1999, ISBN 83-7005-423-4;
- Ochodzita, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 366.