Parafia św. Jana Chrzciciela w Nałęczowie
.jpg)
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Siedziba | |
| Adres |
ul.Bochotnica 3 |
| Data powołania |
ok. 1350 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Archidiecezja | |
| Dekanat | |
| Kościół | |
| Filie | |
| Proboszcz |
ks. kan. Marek Kazimierz Czerko (od 2006) |
| Wezwanie | |
| Wspomnienie liturgiczne | |
Położenie na mapie Nałęczowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu puławskiego  | |
Położenie na mapie gminy Nałęczów  | |
 51°17′09,8880″N 22°13′30,0720″E/51,286080 22,225020
| |
| Strona internetowa | |
Parafia pw. św. Jana Chrzciciela w Nałęczowie – parafia rzymskokatolicka w Nałęczowie, należąca do Dekanatu Garbów Archidiecezji lubelskiej. Do 1947 parafia nosiła nazwę Bochotnica (od wsi, na terenie której się znajdowała).
Historia[edytuj | edytuj kod]
Powstanie parafii[edytuj | edytuj kod]
Wzgórze Kościelne w Bochotnicy prawdopodobnie już od czasów piastowskich było ośrodkiem władzy; świadczy o tym umocnienie wzgórza głębokimi fosami. Parafia w Bochotnicy powstała przed 1350, najstarsza wzmianka występuje w wykazach świętopietrza z 1350 r. Jan Długosz w Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis zaznacza, że Bochotnica jest wsią królewską i ma kościół pw. Jana Ewangelisty. Być może parafia istniała już wcześniej ok. roku 1325, podobnie jak parafie sąsiednie, a nie wymieniano jej w spisie z uwagi na kumulację kilku beneficjów w ręku jednego plebana.
Parafia początkowo znajdowała się pod patronatem królewskim i była dobrze uposażona. Do plebana należała wieś Cynków oraz karczma i młyn na Wzgórzu Kościelnym. Przy parafii funkcjonowała szkoła oraz szpital dla ubogich. Życie religijne ożywiały bractwa różańcowe.[1]
Szkoła parafialna[edytuj | edytuj kod]
W 1489 na Wzgórzu Kościelnym założona została szkoła parafialna. Jej rektorem był Jakub Soliżyński z diecezji poznańskiej, funkcję kantora sprawował Stanisław z Lubania z diecezji gnieźnieńskiej. Proboszcz nadzorował szkołę i zapewniał jej utrzymanie oraz wynagrodzenie nauczycieli. Uczniami szkoły parafialnej były dzieci chłopów oraz ubogiej szlachty. Program szkoły obejmował: czytanie, pisanie, rachunki, katechizm, ministranturę, pieśni nabożne i śpiew kościelny.[2]
Reformacja i powstanie kościoła pw. Św. Jana Chrzciciela[edytuj | edytuj kod]
W 1566 miejscowi włościanie pod wodzą Mikołaja Samborzeckiego zaatakowali parafię głównie ze względu na jej bogate uposażenie, zajęli plebanię, zniszczyli częściowo wnętrze kościoła i zamienili go na zbór (prawdopodobnie kalwiński). Protestanci przejęli następujące dobra parafialne: wieś Cynków, grunty w Bochotnicy, karczmę, młyn i stawy. Do reformacji przystąpiła szlachta z Bochotnicy, Strzelec, Sadurek i Czesławic, natomiast szlachta z Chruszczowa pozostawała na uboczu i wspierała katolicyzm, m.in. ukrywając szaty liturgiczne z kościoła. W tym samym roku szlachta przestała opłacać dziesięcinę.
Pleban Krzysztof Rzepichowski, nie widząc możliwości utrzymania parafii w rękach katolików, dokonał zupełnego zniszczenia kościoła zamienionego w zbór. Reformacja nie przyjęła się w Bochotnicy, ponieważ już w 1568 szlachta sadurska, która wcześniej założyła zbór, wystąpiła przeciwko plebanowi Rzepichowskiemu oraz Stanisławowi Samborzeckiemu (synowi Mikołaja Samborzeckiego) z powodu zniszczenia kościoła i braku nabożeństw katolickich. W 1593 kościół został odbudowany przez młodego dziedzica Samborzeckiego. Był to kościół drewniany pod wezwaniem Jana Chrzciciela, który spłonął podczas pożaru, którego przyczyna i data nie są znane.[2]
Wiek XVIII i budowa murowanego kościoła[edytuj | edytuj kod]
Budowa obecnego kościoła rozpoczęła się w połowie XVIII w. przez Felicjana z Targowisk Gałęzowskiego, kasztelana lubelskiego, a ukończył ją następny kolator, Stanisław Małachowski (starosta wąwolnicki). Z lewej strony nawy głównej umieszczono epitafium Marianny z Potockich Małachowskiej zmarłej w 1772 małżonki Stanisława. W 1938 kościół parafialny uznano za zabytkowy. W latach 1956-1962 przy usilnych staraniach ówczesnego proboszcza ks. kan. Aleksandra Miszczuka i ofiarności parafian oraz kuracjuszy nastąpiła konserwacja i rozbudowa świątyni. Dobudowane zostały dwie nawy boczne, zakrystia i wieża.
Parafia odzyskała częściowo uposażenie odebrane przez reformację; pleban użytkował Wzgórze Kościelne i pola w Bochotnicy oraz w Cynkowie.
W początku XVIII wieku parafia zaczęła systematycznie prowadzić księgi metrykalne. Księgi chrztów i zgonów zachowały się od roku 1726, a małżeństw od 1728.[3]
Rozbudowa kościoła w wieku XX[edytuj | edytuj kod]
W dniu 8 czerwca 1947 biskup lubelski Stefan Wyszyński mianował księdza Aleksandra Miszczuka administratorem parafii bochotnickiej. Ksiądz Miszczuk przeprowadził rozbudowę kościoła parafialnego; dobudowano wówczas nawy boczne oraz przeniesiono zakrystię. Proboszcz szerzył w parafii kult Miłosierdzia Bożego, dlatego w 1952 roku w ołtarzu głównym umieszczono obraz Jezusa Miłosiernego namalowany przez Bronisława Rutkowskiego.[4]
Kult Matki Bożej Łaskawej[edytuj | edytuj kod]
Na terenie parafii rozwinął się szczególny kult Matki Bożej Łaskawej czczonej w kościele parafialnym. Po rozbudowie kościoła w dawnej zakrystii urządzono kaplicę z obrazem Matki Bożej. Świadectwem kultu są liczne wota przy obrazie oraz cotygodniowe nabożeństwo.[1]
Kościoły i kaplice publiczne na terenie parafii[1][edytuj | edytuj kod]
- Kościół parafialny Św. Jana Chrzciciela;
- Kościół rektoralny św. Karola Boromeusza w Nałęczowie (poświęcony w 1919 jako kaplica, w 1997 zmieniono status kaplicy na kościół rektoralny);
- Kaplica podwyższenia Krzyża Świętego w Sadurkach - kaplica dojazdowa;
- Kaplica Matki Bożej Częstochowskiej w Archidiecezjalnym Domu Rekolekcyjnym w Nałęczowie.
Współcześnie[edytuj | edytuj kod]
W letnie, niedzielne popołudnia w kościele odbywają się koncerty organowe.
Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
Organizacje Parafialne[edytuj | edytuj kod]
W parafii działają organizacje religijne: Akcja Katolicka, Koła Żywego Różańca oraz chór parafialny „Ars Cantica”.
Miejscowości należące do parafii[edytuj | edytuj kod]
Antopol, Bochotnica kol., Chruszczów, Cynków, Czesławice, Ludwinów, Nałęczów, Sadurki, Strzelce.
Zakony[edytuj | edytuj kod]
Na terenie parafii działają:
- Zgromadzenie Sióstr Sług Jezusa
- Siostry Urszulanki Unii Rzymskiej
- Towarzystwo Boskiego Zbawiciela – Salwatorianie
- Zgromadzenie Sióstr Służek NMP Niepokalanej
Proboszczowie parafii[edytuj | edytuj kod]
Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
| Imię i nazwisko | Okres urzędowania | Informacje |
|---|---|---|
| Krzysztof Rzepichowski | XVI w. | Nie miał święceń kapłańskich, zniszczył kościół zajęty przez protestantów. |
| Ks. Józef Czubaszek | 1837 - 1862 | |
| Ks. Henryk Kowalski | Administrator | |
| Ks. Stanisław Strus | 1839 - 1890 | Administrator |
| Ks. Feliks Słomczyński | 1894 - 1915 | |
| Ks. Maciej Wójtowicz | 1915 - 1919 | Administrator |
| Ks. Franciszek Zdzisław Łuczycki | 1919 - 1927 | Administrator |
| Ks. Józef Kostkowski | 1927 - 1935 | Administrator, następnie proboszcz |
| Ks. Aleksander Miszczuk | 1947 - 1977 | Administrator, następnie proboszcz
Jego staraniem przeprowadzono rozbudowę kościoła parafialnego w latach 1956-1962 oraz zakupiono organy |
| Ks. Aleksander Plewik | 1977 - 2006 | |
| Ks. Marek Kazimierz Czerko | 2006 - | W 2023 roku rozpoczął renowację wszystkich ołtarzy w kościele parafialnym |
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dzieje Nałęczowa Michał Tarka, Towarzystwo Przyjaciół Nałęczowa, 1989
- Strona www parafii
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Marek Zachajkiewicz (red.), Archidiecezja lubelska. Historia i administracja, Lublin 2000, s. 232-233 (pol.).
- ↑ a b Michał Tarka, Dzieje Nałęczowa, 1989, s. 33-35 (pol.).
- ↑ Piotr Rachwał, Księgi metrykalne i stanu cywilnego (do 1900 roku) w archiwach parafialnych Lubelszczyzny, Lublin: Wydawnictwo KUL, 2021, s. 39-42, ISBN 978-83-8061-970-8 (pol.).
- ↑ Stanisław Tarka (red.), Parafia Nałęczów i jej niezapomniany proboszcz Ks. Aleksander Miszczuk, Nałęczów: Zespół Kronikarski w Strzelcach, 2003, s. 5-15, ISBN 83911223-0-3 (pol.).