Parafia wojskowa św. Kazimierza Królewicza w Katowicach
 Kościół parafialny (2013) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Siedziba | |
| Adres |
ul. M. Skłodowskiej-Curie 20, 40-058 Katowice |
| Data powołania |
21 stycznia 1993 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Diecezja | |
| Dekanat | |
| Kościół | |
| Proboszcz |
ks. ppłk Grzegorz Bechta |
| Wezwanie | |
| Wspomnienie liturgiczne |
niedziela przed albo po 4 marca |
Położenie na mapie Katowic  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°15′16,4″N 19°00′53,6″E/50,254556 19,014889
| |
| Strona internetowa | |
Parafia wojskowa św. Kazimierza Królewicza w Katowicach – rzymskokatolicka parafia w Katowicach, należąca do dekanatu Sił Powietrznych Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego. Siedziba parafii znajduje się przy ulicy M. Skłodowskiej-Curie 20 w dzielnicy Śródmieście.
Świątynią parafialną jest zabytkowy kościół pw. św. Kazimierza Królewicza, konsekrowany 25 czerwca 1933 roku. Powstał on w stylu funkcjonalizmu.
Historia
[edytuj | edytuj kod]W 1922 roku wraz z włączeniem części Górnego Śląska do Polski w katowickich koszarach został zakwaterowany I batalion 73 Pułku Piechoty, a jego duszpasterzem został ks. Karol Mathea[1]. Dla potrzeb katowickiego garnizonu pierwotnie myślano raczej o przejęciu istniejącego wówczas kościoła, lecz by nie pozostać bezczynnym powołano Komitet Budowy Kościoła Garnizonowego i Szkolnego, a zaprojektowanie świątyni powierzono Leonowi Dietz d'Armie[2].
23 czerwca 1930 roku rozpoczęto budowę kościoła pw. św. Kazimierza Królewicza, a jego budowniczym został ks. mjr Stanisław Sinkowski. Został on konsekrowany 25 czerwca 1933 roku przez bpa Józefa Gawlinę[3]. W 1933 roku została powołana rzymskokatolicka parafia wojskowa św. Kazimierza Królewicza, która przynależała do Krakowskiego Dekanatu Wojskowego[1]. W nowopowstałej parafii pracowali tylko kapelani wojskowi, którzy byli niezależni od proboszcza parafii śś. ap. Piotra i Pawła[4].
1 września 1939 roku w czasie nabożeństwa ppłk Ludwik Bombas powierzył kościół ks. kan. Henrykowi Prokschowi, a w styczniu 1940 roku rektorem kościoła został ks. Stanisław Wilczewski. Od wybuchu II wojny światowej msze św. odprawiane były w językach polskim i niemieckim, a od połowy czerwca 1940 roku tylko po niemiecku. Odprawiał je przybyły z Nysy kapelan Wehrmachtu ks. Schölzel[4].
Pierwsza po wyzwoleniu miasta spod niemieckiej okupacji msza św. odprawiona została 4 lutego 1945 roku. Po 1945 roku duszpasterstwo wojskowe zostało podporządkowane Ministerstwu Obrony Narodowej. Ordynariat Polowy Wojska Polskiego został przywrócony 21 stycznia 1991 roku[4].
Parafia wojskowa została ponownie ustanowiona 21 stycznia 1993 roku przez bpa polowego Sławoja Leszka Głodzia[5]. Dekretem bpa polowego Józefa Guzdka z 16 lutego 2012 roku parafia została włączona dekanatu Sił Powietrznych Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego[6].
Proboszczowie
[edytuj | edytuj kod]- ks. płk prał. Stanisław Sinkowski (1924–1934)[5]
- ks. płk inf. Ludwik Bombas (1934–1939)[5]
- ks. mjr Henryk Proksch (administrator 1939–1940)[5]
- ks. Stanisław Wilczewski (rektor 1940–1948)[5]
- ks. mjr Joachim Kowalski (rektor 1948)[5]
- ks. kpt. Maksymilian Goszyc (rektor 1948–1950)[5]
- ks. kpt. Tadeusz Jańczak (rektor 1950–1952)[5]
- ks. mjr Franciczek Wilczek (rektor 1952–1969)[5]
- ks. płk Wilhelm Kubsz OMI (rektor 1969–1972)[5]
- ks. płk Bolesław Spychała (1972–1982)[5]
- ks. płk Marian Kubera SDS (1982–1991)[5]
- ks. mjr Tadeusz Bieniek (1991–1999)[5]
- ks. płk kan. Wiesław Lucjan Korpeta (1999–2007)[7]
- ks. płk prał. Mirosław Sułek (2007–2012)[7]
- ks. ppłk dr Jerzy Niedzielski (2012–2013)[7]
- ks. mjr Grzegorz Golec (2013–2015)[7][8]
- ks. mjr Janusz Kłopot (2015–2018)[8]
- ks. ppłk dr Witold Mach (2018–2021)[8]
- ks. płk kan. Zenon Pawelak (2021–2022)[8]
- ks. ppłk Grzegorz Bechta (od 2022)[8]
Kościół parafialny
[edytuj | edytuj kod]
Kościół parafialny znajduje się na rogu ulic M. Kopernika i M. Skłodowskiej-Curie. Został on zbudowany w stylu funkcjonalizmu według projektu Leona Dietz d'Army przy współpracy z Janem Zarzyckim. Został on konsekrowany przez bpa polowego Józefa Gawlinę 25 czerwca 1933 roku. Świątynia ma kubistyczną bryłę z dominantą w postaci dzwonnicy usytuowanej w narożniku kościoła. Jest on orientowany, w układzie pseudobazylikowym. Znajdują się tutaj dwie kaplice: św. Józefa i Matki Boskiej Królowej Korony Polskiej[9]. Wpisany jest do rejestru zabytków nieruchomych[10].
Działalność duszpasterska
[edytuj | edytuj kod]Msze św. w kościele parafialnym odprawiane są w tygodniu dwukrotnie, a w niedziele i święta czterokrotnie[11]. Odpust parafialny odbywa się w niedzielę przed albo po 4 marca[5]. Przy parafii funkcjonują m.in. Żywy Różaniec czy katowicki oddział Stowarzyszenia Kapelanów Katyńskich[12].
Pod opieką parafii znajduje się cmentarz garnizonowy przy ulicy Meteorologów, który został założony w latach 20. XX wieku. Powstał on w miejscu cmentarza więźniów wojennych z 1917 roku[13].
Zasięg parafii
[edytuj | edytuj kod]Parafia wojskowa św. Kazimierza Królewicza ma swoją siedzibę w Katowicach przy ulicy M. Skłodowskiej-Curie 20[3], na terenie dzielnicy Śródmieście[14]. Położona jest na obszarze dekanatu Katowice-Śródmieście archidiecezji katowickiej[3][15]. Przynależy ona do dekanatu Sił Powietrznych Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego[16].
Do parafii św. Kazimierza Królewicza przynależą następujące jednostki wojskowe (stan na 2024 roku): Ośrodek Zamiejscowy Centralnego Wojskowego Centrum Rekrutacji w Katowicach, Wojskowe Komendy Uzupełnień Katowice, Tychy, Chorzów, Będzin i Rybnik, Służba Kontrwywiadu Wojskowego, 34 Dywizjon Rakietowy Obrony Powietrznej w Bytomiu, 13 Śląska Brygada Obrony Terytorialnej w Katowicach, 330 Kompania Radiotechniczna w Radzionkowie, Wojskowa Komenda Transportu w Katowicach, Wojskowe Biuro Emerytalne w Katowicach, Sekcja Obsługi Infrastruktury 4 Wojskowego Oddziału Gospodarczego w Katowicach i Komenda Regionalna Straży Ochrony Kolei w Katowicach[17].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Grzegorek i Tabaczyński 2014 ↓, s. 152.
- ↑ Grzegorek i Tabaczyński 2014 ↓, s. 160.
- ↑ a b c Katalog… 2005 ↓, s. 256.
- ↑ a b c Grzegorek i Tabaczyński 2014 ↓, s. 153.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Katalog… 2005 ↓, s. 257.
- ↑ Dekret biskupa Józefa Guzdka ustalający przynależność parafii wojskowych do dekanatów. Ordynariat Polowy Wojska Polskiego, 2012-02-16. [dostęp 2017-10-20]. (pol.).
- ↑ a b c d Grzegorek i Tabaczyński 2014 ↓, s. 156.
- ↑ a b c d e Parafia Wojskowa św. Kazimierza Królewicza w Katowicach: Historia Parafii. www.garnizonowa.wiara.org.pl. [dostęp 2024-06-23]. (pol.).
- ↑ Grzegorek i Tabaczyński 2014 ↓, s. 155.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2024-06-23].
- ↑ Parafia Wojskowa św. Kazimierza Królewicza w Katowicach. www.garnizonowa.wiara.org.pl. [dostęp 2024-06-23]. (pol.).
- ↑ Parafia Wojskowa św. Kazimierza Królewicza w Katowicach: Grupy parafialne. www.garnizonowa.wiara.org.pl. [dostęp 2024-06-23]. (pol.).
- ↑ Grzegorek i Tabaczyński 2014 ↓, s. 154.
- ↑ Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. emapa.katowice.eu. [dostęp 2024-06-22]. (pol.).
- ↑ Archidiecezja katowicka: Świętego Kazimierza Królewicza - Katowice. archidiecezjakatowicka.pl, 2019-06-23. [dostęp 2024-06-23]. (pol.).
- ↑ Ordynariat Polowy Wojska Polskiego: Parafie wojskowe. ordynariat.wp.mil.pl. [dostęp 2024-06-23]. (pol.).
- ↑ Parafia Wojskowa św. Kazimierza Królewicza w Katowicach: Jednostki wojskowe objęte opieką duszpasterską. www.garnizonowa.wiara.org.pl. [dostęp 2024-06-23]. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Grzegorz Grzegorek, Piotr Tabaczyński, Parafie i kościoły Katowic, Katowice: Wydawnictwo „Prasa i Książka”, 2014, ISBN 978-83-63780-06-7.
- Katalog Archidiecezji Katowickiej. Część II Dekanaty i parafie, Katowice: Kuria Metropolitalna w Katowicach, 2005, ISBN 978-83-922482-7-9 (pol.).