Park Narodowy Gór Pindos
39°54′00″N 21°07′00″E/39,900000 21,116667.jpg) Park Narodowy Gór Pindos w 2020 roku | |
| park narodowy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba |
Asprangeli, gm. Zagori[1] |
| Data utworzenia |
1966 |
| Powierzchnia |
6930 ha[2] |
Położenie na mapie Grecji  | |
| 39°54′00″N 21°07′00″E/39,900000 21,116667
| |
| Strona internetowa | |
Park Narodowy Gór Pindos[3] (gr. Εθνικός Δρυμός Πίνδου – trb. Etnikos Drimos Pindu), Walia Kalnda[4] (gr. Βάλια Κάλντα) – leśny park narodowy (gr. εθνικός δρυμός – etnikos drimos) znajdujący się na granicy jednostek regionalnych Grewena i Janina w administracji Epir-Macedonia Zachodnia, w północno-zachodniej Grecji, na obszarze gór Pindos.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Park Narodowy Gór Pindos został założony w 1966 roku celem ochrony flory i fauny jednego z największych i najbardziej dziewiczych kompleksów leśnych Grecji[5][4]. Powierzchnia parku wynosi 6930 ha[2] i obejmuje dolinę Walia Kalnda (gr. Βάλια Κάλντα) znajdującą się na wysokości ok. 1400 m n.p.m., którą od północy, wschodu i południa otaczają wchodzące w skład Pindosu pasma Lingos (gr. Λύγκος) i Mawrowuni (gr. Μαυροβούνι) ze szczytami Flenga (gr. Φλέγκα; 2159 m n.p.m.) i Awjo (gr. Αυγό; 2177 m n.p.m.)[5][4].
Z doliny wypływają dwa niewielkie górskie potoki – Salaturas (gr. Σαλατούρας) i Zesto Rema (gr. Ζεστό Ρέμα) – które łączą się z większym strumieniem o nazwie Arkudorema (gr. Αρκουδόρεμα), który z kolei wpada do rzeki Wjosy[4]. Oprócz tego na terenie parku znajdują się trzy górskie jeziora; jedno z nich położone jest na wysokości 1750 m n.p.m., a dwa kolejne na północ od szczytu Flenga, na wysokości ok. 1930 m n.p.m.[5]
Park narodowy obejmuje dwa obszary funkcjonujące w ramach sieci obszarów chronionych Natura 2000:
- Valia Kalnta kai techniti limni Aoou (GR1310002), o powierzchni 14 459,9 ha, ustanowiony w październiku 1987[6],
- Ethnikos Drymos Pindou (Valia Kalnta) – evryteri periochi (GR1310003), o powierzchni 6 724,69 ha, ustanowiony w sierpniu 1996[7].
W 2005 roku Park Narodowy Gór Pindos wraz z leśnym Parkiem Narodowym Wikos-Wjosa oraz kilkoma innymi obszarami chronionymi wszedł w skład parku narodowego (gr. εθνικό πάρκο) Etniko Parko Worias Pindu (gr. Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου)[8].
Klimat[edytuj | edytuj kod]
Choć nazwa Walia Kalnda oznacza w języku arumuńskim „ciepłą dolinę”, to teren parku narodowego należy do najchłodniejszych i najbardziej wilgotnych obszarów w całym kraju[4]. Klimat jest śródziemnomorski kontynentalny, z wyraźnymi cechami górskimi; lata są chłodne i deszczowe, od października do maja występują przymrozki, a przez 7–8 miesięcy w roku na terenie lasów może występować pokrywa śnieżna[4]. Roczna suma opadów wynosi ok. 1500 mm[4].
Geologia[edytuj | edytuj kod]
Podłoże Parku Narodowego Gór Pindos tworzą skały fliszowe z przewagą serpentynów oraz dużą ilością wapieni, dolomitów i gabro[4]. Gleby powstały w wyniku wietrzenia serpentynu i perydotytu, są gliniaste, bogate w magnez i żelazo oraz mają kwaśny odczyn[4].
Flora[edytuj | edytuj kod]
Dominującym typem roślinności na terenie parku są lasy porośnięte sosną czarną (Pinus nigra), występujące na wysokości 1300–1700 m n.p.m.[5] Północne stoki gór do wysokości 1800 m n.p.m. porastają również buki zwyczajne (Fagus sylvatica), natomiast na wysokości od 1500 m n.p.m. występują pojedyncze sosny bośniackie (Pinus heldreichii), dla których Pindos jest najbardziej na południe wysuniętym obszarem występowania[5]. W rozproszeniu rosną tu również drzewa innych gatunków, takich jak jodła (w tym jodła bułgarska Abies × borisii-regis), dąb i klon[4] czy bardzi rzadkie w Grecji sosny zwyczajne (Pinus sylvestris)[2]. Wzdłuż cieków wodnych dominują olchy, platany i wierzby[4], w miejscach bardziej suchych oraz w dolinach, w runie występuje bukszpan zwyczajny (Buxus sempervirens)[5].
Północne stoki szczytów Flenga (gr. Φλέγκα), Aftia (gr. Αυτιά) i Kapetan Klidi (gr. Καπετάν Κλείδη) ze względu na swoją stromość i utrudniony dostęp zwierzyny charakteryzują się największą różnorodnością flory. W jej skład wchodzi wiele gatunków endemicznych dla Grecji[6]. Należą do nich m.in. Bornmuellera baldaccii subsp. rechingeri, Bornmuellera tymphaea, Asperula aristata subsp. thessala, lepnica Silene pindicola i S. haussknechtii, rogownica Cerastium vourinense, chaber Centaurea vlachorum, goździk kropkowany (Dianthus deltoides subsp. degenii) czy szachownica Fritillaria epirotica[6].
Oprócz wspomnianej jodły bułgarskiej na terenie Parku Narodowego Gór Pindos występują również inne gatunki roślin, które można zaliczyć do endemitów Półwyspu Bałkańskiego[6]. Są nimi m.in. kasztanowiec pospolity (Aesculus hippocastanum), którego osobniki wymagają ochrony czynnej, dzwonek Campanula hawkinsiana, smagliczka Alyssum smolikanum, urdzik gruczołkowaty (Soldanella pindicola), macierzanka Thymus stojanovii oraz Viola albanica i Viola dukadjinica, których stanowiska w górach Pindos są najbardziej wysuniętymi na południe[6].
Występują tutaj również kuklik szkarłatny (Geum coccineum), pokrzyk wilcza jagoda (Atropa belladonna), Drymocallis geoides oraz rojownik Heuffela (Jovibarba heuffelii)[6], a także rumianica Onosma pygmaea, goździki Dianthus haematocalyx subsp. ventricosus i Dianthus haematocalyx subsp. pindicola, gnieźnik leśny (Neottia nidus-avis) oraz gółka Gymnadenia frivaldii[2].
Fauna[edytuj | edytuj kod]
Na terenie parku narodowego występują rusałki żałobniki oraz rusałki wierzbowce[2]. Herpetofaunę reprezentują m.in. żaba strumieniowa, żaba trawna, kumak górski, ropucha zielona i traszka górska żyjące na obszarach podmokłych oraz salamandra plamista występująca w lesie bukowym[2]. Na polanach spotkać można następujące gatunki gadów: jaszczurkę trójpręgą, jaszczurkę zieloną, murówkę egejską, gniewosza plamistego, zaskrońca rybołowa, żmiję nosorogą, połoza wysmukłego oraz żółwia greckiego[2].
Na obszarze parku występuje niemal 80 gatunków ptaków lęgowych, w tym ptaki drapieżne – orzeł cesarski, orzeł przedni, raróg górski, jastrząb, krogulec krótkonogi, gadożer oraz ścierwnik, dzięcioły – czarny, syryjski, białogrzbiety oraz średni, w najwyższych partiach gór gniazdują też górniczki z rodziny skowronków, występują też bociany czarne oraz pomurniki[2].
Park Narodowy Gór Pindos to jedno z ostatnich siedlisk niedźwiedzia brunatnego na terenie Grecji, a populacja tego podgatunku zamieszkująca Pindos jest najbardziej wysuniętą na południe w obrębie Europy, będąc jednocześnie geograficznie oddzieloną od pozostałych europejskich populacji[6][4]. Spośród ssaków występują też wilki, żbiki, kuny, sarny, wiewiórki oraz dziki, a wzdłuż potoków wydry[2].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Jedno z jezior w pobliżu szczytu Flenga (2012) -
Sztuczny zbiornik na rzece Wjosa (2016) -
Las na terenie parku narodowego (2015) -
Las na terenie parku narodowego (2020) -
Walia Kalnda zimą (2013) -
Strumień przepływający przez park (2020) -
Formacje skalne i wodospad na terenie parku (2017)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Northern Pindos National Park | The Protected Area [online] [dostęp 2024-03-31] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i Bob Gibbons: Greece: Nature Guides. Oxford University Press, 2003, s. 42–44. ISBN 978-0-19-850437-5. [dostęp 2024-03-31].
- ↑ Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata, wydanie 2, 2019 rok [online], Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej, 2019 [dostęp 2024-03-31] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l Εθνικός Δρυμός Βάλια Κάλντα – Τουριστικός Οδηγός Π.Ε. Γρεβενών [online], Τουριστικός Οδηγός [dostęp 2024-03-31] (gr.).
- ↑ a b c d e f Natura 2000 Data Form. Site code: GR1310002. [w:] NATURA 2000 [on-line]. 2009. [dostęp 2024-03-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-16)]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Natura 2000 Data Form. Site code: GR1310002 [online], natura2000.eea.europa.eu, lipiec 2020 [dostęp 2024-03-31] (ang.).
- ↑ Natura 2000 Data Form. Site code: GR1310003 [online], natura2000.eea.europa.eu, lipiec 2020 [dostęp 2024-03-31] (ang.).
- ↑ General Description [online], Management Unit of Northern Pindos National Park – N.E.C.C.A., 29 grudnia 2021 [dostęp 2024-03-31] (ang.).