Powiat nowomiejski
| |||||
| |||||
| |||||
Państwo | ![]() | ||||
Województwo | warmińsko-mazurskie | ||||
TERYT | 6.28.35.12.00.0 | ||||
Siedziba | Nowe Miasto Lubawskie | ||||
Starosta | Andrzej Ochlak | ||||
Powierzchnia | 695,01 km² | ||||
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności |
44 237[1] | ||||
• gęstość | 63,7 os./km² | ||||
Urbanizacja | 25,6% | ||||
Tablice rejestracyjne | NNM | ||||
Adres urzędu: Rynek 113-300 Nowe Miasto Lubawskie | |||||
Szczegółowy podział administracyjny | |||||
| |||||
Położenie na mapie województwa![]() | |||||
53°25′N 19°35′E/53,416667 19,583333 | |||||
Strona internetowa | |||||
Portal ![]() |
Powiat nowomiejski – powiat w Polsce (województwo warmińsko-mazurskie), istniał w latach 1948–1975 jako następca powiatu lubawskiego, a ponownie utworzony w roku 1999 w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Nowe Miasto Lubawskie.
Spis treści
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Powiat nowomiejski leży w południowo-zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego i składa się z:
- gminy miejskiej: Nowe Miasto Lubawskie
- gmin wiejskich: Biskupiec, Grodziczno, Kurzętnik, Nowe Miasto Lubawskie
- miasta: Nowe Miasto Lubawskie.
Graniczy z powiatem iławskim, działdowskim, brodnickim i grudziądzkim. Powiat zamieszkuje ponad 44 tys. mieszkańców w 101 miejscowościach.
Powiat leży na styku historycznych ziem: sasińskiej, pomezańskiej, chełmińskiej, lubawskiej i michałowskiej. Ze względu na bogatą przeszłość historyczną na jego obszarze znajduje się wiele obiektów zabytkowych: sakralne, m. in. Bazylika św. Tomasza Apostoła w Nowym Mieście Lubawskim z XIII-XV wieku oraz zespoły dworskie, m.in. w Kurzętniku, Bratianie, Bielicach, Czachówkach i Łąkorku. Z architektury zachowały się ruiny gotyckiego zamku kapituły chełmińskiej w Kurzętniku z XIV wieku, pozostałości kościoła i klasztoru reformatów w Łąkach Bratiańskich oraz pozostałości bram i murów obronnych w Nowym Mieście Lubawskim. Przez teren powiatu przebiega Szlak Turystyczny Pętli Grunwaldzkiej łączący najważniejsze punkty na trasie związane z jedną z największych bitew, która odbyła się 15 lipca 1410 r.
Gospodarka powiatu nowomiejskiego reprezentowana jest przez rolnictwo oraz przemysł. Dominującą gałęzią przemysłu jest przemysł drzewny, głównie meblarski i wyrobów stolarskich, w tym galanterii drzewnej, stolarki budowlanej oraz tartaczny. Największe firmy tej branży to Szynaka Meble, ORiSTO, Jawor-Parkiet oraz DOORSY. Kolejną wyróżniającą się gałęzią przemysłu jest przemysł metalowy oraz związany z przetwarzaniem materiałów z tworzyw sztucznych reprezentowany przez firmę Expom, Lüttgens Polska.
Teren powiatu charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem rzeźby terenu: dominują tu pagórki, jeziora, rzeki i lasy. W granicach administracyjnych znajdują się częściowo dwa parki krajobrazowe: Brodnicki, Welski, a także obszary chronionego krajobrazu i liczne rezerwaty przyrody. Przez powiat przepływa rzeka Drwęca, najdłuższy i największy prawy dopływ Wisły w północnej Polsce. Czyste środowisko i dziewicza przyroda były zachętą do tworzenia licznych gospodarstw agroturystycznych. Turyści mogą korzystać z wędkowania, żeglowania, kajakarstwa, jazdy konnej, wędrówek pieszych, jazdy rowerowej oraz skosztować lokalnych przysmaków regionalnych. W sezonie działają ośrodki wypoczynkowe w Rynku nad jeziorem Kiełpińskim, nad jeziorem Wielkie Partęczyny i w Ostaszewie nad jeziorem Hartowieckim. Latem organizowane są plenerowe imprezy kulturalne. Do najważniejszych z nich należą: Dni Nowego Miasta Lubawskiego, Dni Kurzętnika, Święto Gęsi w Biskupcu, Powiatowe Święto Plonów, Jarmark Wielkanocny, Jarmark Bożonarodzeniowy oraz liczne koncerty, festyny i pikniki organizowane przez gminy. Unikatowe walory przyrodnicze sprawiają, że wypoczynek oferowany w powiecie nowomiejskim może zamienić się w prawdziwą przygodę, a to za sprawą największego w północnej Polsce ośrodka sportów zimowych Kurza Góra w Kurzętniku. Obiekt to raj dla zwolenników sportów zimowych, wyposażony jest w dwie trasy zjazdowe dla narciarzy i snowboardzistów, lodowisko oraz zimowy park rozrywki dla dzieci.
Władze[edytuj | edytuj kod]
Rada Powiatu w Nowym Mieście Lubawskim - VI kadencja (2018-2023):
- Marcin Buliński
- Jan Czapliński
- Jerzy Czapliński
- Mirosław Galiński - Wiceprzewodniczący Rady
- Barbara Grzywacz
- Romuald Koszewski - Wiceprzewodniczący Rady
- Wojciech Kozłowski
- Andrzej Lewandowski
- Teresa Łątkowska
- Mieczysław Łydziński
- Andrzej Ochlak
- Marek Piątkowski
- Jan Rochewicz
- Marek Romanowski
- Jacek Rydel
- Kazimierz Wiśniewski - Przewodniczący Rady
- Daniel Zdanowski
Komisje przy Radzie Powiatu w Nowym Mieście Lubawskim - VI kadencja:
Komisja Rewizyjna:
- Jan Czapliński – Przewodniczący
- Daniel Zdanowski – Zastępca Przewodniczącego
- Andrzej Lewandowski – Sekretarz
Komisja Skarg, Wniosków i Petycji:
- Marek Romanowski – Przewodniczący
- Marek Piątkowski – Zastępca Przewodniczącego
- Mieczysław Łydziński – Sekretarz
Komisja Budżetowa:
- Jerzy Czapliński – Wiceprzewodniczący
- Mirosław Galiński
- Barbara Grzywacz
- Wojciech Kozłowski – Przewodniczący
- Teresa Łątkowska
- Jan Rochewicz
Komisja Oświaty, Kultury, Polityki Społecznej i Ochrony Zdrowia:
- Barbara Grzywacz – Wiceprzewodnicząca
- Romuald Koszewski
- Teresa Łątkowska
- Marek Piątkowski – Przewodniczący
- Jacek Rydel
- Daniel Zdanowski
Komisja Bezpieczeństwa Publicznego:
- Marcin Buliński – Przewodniczący
- Mirosław Galiński
- Wojciech Kozłowski
- Mieczysław Łydziński – Wiceprzewodniczący
Komisja Rolnictwa, Ochrony Środowiska i Przyrody:
- Jan Czapliński
- Jerzy Czapliński
- Andrzej Lewandowski
- Jan Rochewicz – Przewodniczący
- Marek Romanowski – Wiceprzewodniczący
Zarząd Powiatu w Nowym Mieście Lubawskim - VI kadencja:
- Marcin Buliński
- Jerzy Czapliński
- Barbara Grzywacz
- Andrzej Ochlak - Przewodniczący Zarządu Powiatu
- Teresa Łątkowska
Starosta Nowomiejski - Andrzej Ochlak, Wicestarosta - Jerzy Czapliński, Sekretarz - Ewa Kalisz-Górzkowska, Skarbnik - Halina Bartkowska
Starostowie po 1999 roku[edytuj | edytuj kod]
- Zbigniew Muchliński - 12.11.1998 - 12.04.1999
- Wacław Derlicki - 27.04.1999 - 16.11.2002
- Stanisław Czajka - 16.11.2002 - 30.11.2010
- Ewa Dembek - 30.11.2010 - 01.12.2014
- Zbigniew Ziejewski - 01.12.2014 - 27.02.2015
- Andrzej Ochlak - od 27.02.2015 - 22.11.2018
- Andrzej Ochlak - od 22.11.2018
Historia[edytuj | edytuj kod]
W latach 1818-1948 na terenie obecnego województwa warmińsko-mazurskiego, istniał powiat lubawski poprzednik obecnego powiatu nowomiejskiego. Powiat powstał 1 kwietnia 1818 na terenie Prus Zachodnich. Był jednym z najrdzenniejszych polskich powiatów (o wskaźniku 96,6% ludności polskiej). Mimo że nazwa powiatu wywodzi się od miasta Lubawy, ośrodkiem administracyjnym było ważniejsze pod względem społeczno-gospodarczym Nowe Miasto Lubawskie (dawniej Nowe Miasto nad Drwęcą). Urzędował tu landrat pruski).
Na mocy traktatu wersalskiego z 28 czerwca 1919 powiat został przyłączony do Polski. Polskie władze przejęły powiat 19 stycznia 1920. W okresie międzywojennym powiat lubawski należał do województwa pomorskiego z siedzibą w Toruniu i był powiatem przygranicznym (na odcinku ok. 100 km). Również po II wojnie światowej przejściowo (do 1950 roku) podlegał władzom w Bydgoszczy. Na krótko, siedzibą powiatowej rady ludowej przejściowo została Lubawa, jako najsilniejszy ośrodek polski.
W 1948 zmieniono nazwę powiatu na powiat nowomiejski, który w 1950 przeniesiono do województwa olsztyńskiego (po raz pierwszy w dziejach Lubawy i Nowego Miasta Lubawskiego, miasta te podlegały pod Olsztyn). W 1975 roku, w związku z nową reformą administracyjną (utworzenie 49 województw i likwidacja powiatów), oba silnie ze sobą związane miasta rozdzielono przez nowe województwo olsztyńskie i województwo toruńskie.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- Ruiny sanktuarium maryjnego i klasztoru reformatów w Łąkach Bratiańskich.
- Ruiny zamku kapituły chełmińskiej w Kurzętniku.
- Pozostałości budowli obronnych (mury, baszta, fosa) w Nowym Mieście Lubawskim.
- Bazylika w Nowym Mieście Lubawskim (m.in. figura Matki Bożej Łąkowskiej, malowidła gotyckie, barokowe, gotycka grupa Dźwiganie Krzyża, gotycki nagrobek Kunona von Liebensteina, kaplica Działyńskich, renesansowe i barokowe ołtarze).
- Ruiny zamku w Bratianie.
- Założenie urbanistyczne Kurzętnika.
- Inne (zespoły dworskie, kościoły).
Komunikacja[edytuj | edytuj kod]
Przez powiat przebiegają:
- droga krajowa nr 15 (Trzebnica – Ostróda)
- droga wojewódzka nr 538 (Radzyń Chełmiński – Rozdroże)
- droga wojewódzka nr 541 (Lubawa – Dobrzyń nad Wisłą)
- linia kolejowa z Gdańska do Warszawy: stacje Montowo i Zajączkowo Lubawskie
- linia kolejowa z Poznania Wsch. do Žielieznodorožnyj: stacje: Ostrowite koło Jabłonowa, Lipinki, Biskupiec Pomorski, Jamielnik
Sąsiednie powiaty[edytuj | edytuj kod]
- warmińsko-mazurskie: powiat iławski, powiat działdowski
- kujawsko-pomorskie: powiat brodnicki, powiat grudziądzki
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ http://www.polskawliczbach.pl/powiat_nowomiejski, w oparciu o dane GUS.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
|
|
|