Prim
Prim (łac. primus – pierwszy) – znak ′ (U+2032). Stosowany jest w matematyce, fizyce i chemii do wyróżniania grup zmiennych, liczebników lub lokantów oraz jako symbol metryczny.
Prim jest często mylony z apostrofem, pseudoapostrofem ASCII i innymi podobnymi znakami.
Spis treści
Znak prim w unikodzie[edytuj | edytuj kod]
| Znak | Unicode | Kod HTML | Nazwa unikodowa | Nazwa polska[1] | Zastosowanie |
|---|---|---|---|---|---|
| ′ | U+2032 | ′ lub ′ lub ′
|
PRIME | prim | matematyka, fizyka, chemia |
| ʹ | U+02B9 | ʹ lub ʹ |
MODIFIER LETTER PRIME | prim modyfikator litery | fonetyka i transliteracja |
Zastosowanie znaku prim[edytuj | edytuj kod]
Chemia[edytuj | edytuj kod]
Stosowany jako afiks w nazwach związków organicznych. Np. 4-cyjano-3′-metylobifenyl
Matematyka[edytuj | edytuj kod]
W matematyce znak prim najczęściej wyróżnia obiekty lub zmienne z grupy elementów powiązanych ze sobą (np. poddane przekształceniom w stosunku do obiektu pierwotnego), w szczególności:
- w geometrii prim stosuje się do oznaczania trójkątów podobnych, np: ΔABC ~ ΔA′B′C′, co czytamy: „trójkąt ABC jest podobny do trójkąta A prim B prim C prim”,
- w analizie matematycznej prim stosuje się do oznaczania funkcji pochodnej,
- w teorii zbiorów prim oznacza dopełnienie zbioru.
Jednostki miary[edytuj | edytuj kod]
Stosowany jako symbol stopy i minuty kątowej[2]
Transliteracja[edytuj | edytuj kod]
W transliteracji cyrylicy na łacinkę prim modyfikator litery określany inaczej znakiem zmiękczenia stosuje się na oznaczenie ь miękkiego znaku.
Znaki powiązane[edytuj | edytuj kod]
| Znak | Unicode | Kod HTML | Nazwa unikodowa | Nazwa polska |
|---|---|---|---|---|
| ′ | U+2032 | ′ lub ′ lub ′ |
PRIME | prim |
| ″ | U+2033 | ″ lub ″ lub ″ |
DOUBLE PRIME | bis (łac. ‘dwa razy’) |
| ‴ | U+2034 | ‴ lub ‴ lub ‴ |
TRIPLE PRIME | ter (łac. ‘trzy razy’) |
| ⁗ | U+2057 | ⁗ lub ⁗ lub ⁗ |
QUADRUPLE PRIME | quater (łac. ‘cztery razy’) |
| ‵ | U+2035 | ‵ lub ‵ lub ‵ |
REVERSED PRIME | |
| ‶ | U+2036 | ‶ lub ‶ |
REVERSED DOUBLE PRIME | |
| ‷ | U+2037 | ‷ lub ‷ |
REVERSED TRIPLE PRIME | |
| ʹ | U+02B9 | ʹ lub ʹ |
MODIFIER LETTER PRIME | prim modyfikator litery |
| ʺ | U+02BA | ʺ lub ʺ |
MODIFIER LETTER DOUBLE PRIME | bis modyfikator litery |
Zastosowanie pozostałych znaków[edytuj | edytuj kod]
W matematyce znak bis i następne najczęściej oznaczają kolejne elementy grupy obiektów powiązanych ze sobą, np. drugą pochodną. Jako symbol metryczny bis stosowany jest do oznaczenia cala oraz sekundy i sekundy kątowej. W transliteracji cyrylicy na łacinkę modyfikator bis stosuje się na oznaczenie znaku twardego (Ъ ъ).
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Nazwy polskie zaczerpnięte lub utworzone na podstawie Robert Bringhurst, Elementarz stylu w typografii (Załącznik A), Design Plus, Kraków 2007.
- ↑ Robert Bringhurst: Elementarz stylu w typografii. Wyd. 3. Kraków: d2d.pl, 2013, s. 346. ISBN 978-83-927308-6-6.
| |||||
