Prim
Prim (od łac. primus ‘pierwszy’) – znak ′ (U+2032). Stosowany jest w matematyce, fizyce i chemii do wyróżniania grup zmiennych, liczebników lub lokantów oraz jako symbol metryczny.
Prim jest często mylony z apostrofem, pseudoapostrofem ascii i innymi podobnymi znakami.
Spis treści
Znak prim w unikodzie[edytuj | edytuj kod]
| Znak | Kod | Nazwa unikodowa | Nazwa polska[1] | Zastosowanie |
|---|---|---|---|---|
| ′ | U+2032 | PRIME | prim | matematyka, fizyka, chemia |
| ʹ | U+02B9 | MODIFIER LETTER PRIME | prim modyfikator litery | fonetyka i transliteracja |
Zastosowanie znaku prim[edytuj | edytuj kod]
Chemia[edytuj | edytuj kod]
- Stosowany jako afiks w nazwach związków organicznych. Np. 4-cyjano-3′-metylobifenyl
Matematyka[edytuj | edytuj kod]
W matematyce znak prim najczęściej wyróżnia obiekty lub zmienne z grupy elementów powiązanych ze sobą (np. poddane przekształceniom w stosunku do obiektu pierwotnego), w szczególności:
- w geometrii prim stosuje się do oznaczania trójkątów podobnych, np: ΔABC ~ ΔA′B′C′, co czytamy: „trójkąt ABC jest podobny do trójkąta A prim B prim C prim”,
- w analizie matematycznej prim stosuje się do oznaczania funkcji pochodnej,
- w teorii zbiorów prim oznacza dopełnienie zbioru.
Jednostki miary[edytuj | edytuj kod]
- Stosowany jako symbol stopy i minuty kątowej[2]
Transliteracja[edytuj | edytuj kod]
- W transliteracji cyrylicy na łacinkę prim modyfikator litery określany inaczej znakiem zmiękczenia stosuje się na oznaczenie ь miękkiego znaku.
Znaki powiązane[edytuj | edytuj kod]
| Znak | Kod | Nazwa unikodowa | Nazwa polska | Encja HTML |
|---|---|---|---|---|
| ′ | U+2032 | PRIME | prim | ′ ′ |
| ″ | U+2033 | DOUBLE PRIME | bis (łac. ‘dwa razy’) | ″ ″ |
| ‴ | U+2034 | TRIPLE PRIME | ter (łac. ‘trzy razy’) | ‴ ‴ |
| ⁗ | U+2057 | QUADRUPLE PRIME | quater (łac. ‘cztery razy’) | ⁗ ⁗ |
| ‵ | U+2035 | REVERSED PRIME | ‵ ‵ |
|
| ‶ | U+2036 | REVERSED DOUBLE PRIME | ‶ |
|
| ‷ | U+2037 | REVERSED TRIPLE PRIME | ‷ |
|
| ʹ | U+02B9 | MODIFIER LETTER PRIME | prim modyfikator litery | ʹ |
| ʺ | U+02BA | MODIFIER LETTER DOUBLE PRIME | bis modyfikator litery | ʺ |
Zastosowanie pozostałych znaków[edytuj | edytuj kod]
W matematyce znak bis i następne najczęściej oznaczają kolejne elementy grupy obiektów powiązanych ze sobą, np. drugą pochodną. Jako symbol metryczny bis stosowany jest do oznaczenia cala oraz sekundy i sekundy kątowej. W transliteracji cyrylicy na łacinkę modyfikator bis stosuje się na oznaczenie znaku twardego (Ъ ъ).
Przypisy
- ↑ Nazwy polskie zaczerpnięte lub utworzone na podstawie Robert Bringhurst, Elementarz stylu w typografii (Załącznik A), Design Plus, Kraków 2007.
- ↑ Robert Bringhurst: Elementarz stylu w typografii. Wyd. 3. Kraków: d2d.pl, 2013, s. 346. ISBN 978-83-927308-6-6.
