Prim
Prim (łac. primus – pierwszy) – znak ′ (U+2032), stosowany w matematyce, fizyce i chemii oraz jako symbol metryczny.
Prim jest często mylony z apostrofem, pseudoapostrofem ASCII i innymi podobnymi znakami.
W Unikodzie[edytuj | edytuj kod]
| Znak | Unikod | Kod HTML | Nazwa unikodowa | Nazwa polska[1] | Zastosowanie |
|---|---|---|---|---|---|
| ′ | U+2032 | ′ lub ′ lub ′
|
PRIME | prim | matematyka, fizyka, chemia, technika |
| ʹ | U+02B9 | ʹ lub ʹ |
MODIFIER LETTER PRIME | prim modyfikator litery | fonetyka i transliteracja |
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
Chemia[edytuj | edytuj kod]
W nazwach związków organicznych znak prim stosowany jest dla odróżnienia lokantów o tym samym numerze – na przykład 2,2′,2ʺ-nitrylotri(etan-1-ol).
Matematyka[edytuj | edytuj kod]
W matematyce znak prim najczęściej wyróżnia obiekty lub zmienne z grupy elementów powiązanych z sobą (na przykład poddane przekształceniom w stosunku do obiektu pierwotnego), w szczególności:
- w geometrii prim stosuje się do oznaczania trójkątów podobnych, na przykład ΔABC ~ ΔA′B′C′, co czyta się tak: „trójkąt ABC jest podobny do trójkąta A prim B prim C prim”
- w analizie matematycznej prim stosuje się do oznaczania (pierwszej) pochodnej
- w teorii mnogości prim oznacza dopełnienie zbioru.
Jednostki miary[edytuj | edytuj kod]
Stosowany jest jako symbol stopy i minuty kątowej[2]
Transliteracja[edytuj | edytuj kod]
W transliteracji cyrylicy na łacinkę prim modyfikator litery, zwany znakiem zmiękczenia, stosuje się na oznaczenie znaku miękkiego (Ъ, ъ).
Znaki powiązane[edytuj | edytuj kod]
| Znak | Unikod | Kod HTML | Nazwa unikodowa | Nazwa polska |
|---|---|---|---|---|
| ′ | U+2032 | ′ lub ′ lub ′ |
PRIME | prim |
| ″ | U+2033 | ″ lub ″ lub ″ |
DOUBLE PRIME | bis (łac. ‘dwa razy’) |
| ‴ | U+2034 | ‴ lub ‴ lub ‴ |
TRIPLE PRIME | ter (łac. ‘trzy razy’) |
| ⁗ | U+2057 | ⁗ lub ⁗ lub ⁗ |
QUADRUPLE PRIME | quater (łac. ‘cztery razy’) |
| ‵ | U+2035 | ‵ lub ‵ lub ‵ |
REVERSED PRIME | |
| ‶ | U+2036 | ‶ lub ‶ |
REVERSED DOUBLE PRIME | |
| ‷ | U+2037 | ‷ lub ‷ |
REVERSED TRIPLE PRIME | |
| ʹ | U+02B9 | ʹ lub ʹ |
MODIFIER LETTER PRIME | prim modyfikator litery |
| ʺ | U+02BA | ʺ lub ʺ |
MODIFIER LETTER DOUBLE PRIME | bis modyfikator litery |
Zastosowanie pozostałych znaków[edytuj | edytuj kod]
W matematyce znaki bis, ter i quater [wym. kfater] najczęściej oznaczają kolejne elementy grupy obiektów powiązanych z sobą. Jako symbol metryczny bis stosowany jest do oznaczenia cala oraz sekundy i sekundy kątowej. W transliteracji cyrylicy na łacinkę modyfikator bis stosuje się na oznaczenie znaku twardego (Ъ ъ).
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Nazwy polskie zaczerpnięte lub utworzone na podstawie Robert Bringhurst, Elementarz stylu w typografii (Załącznik A), Design Plus, Kraków 2007.
- ↑ Robert Bringhurst: Elementarz stylu w typografii. Wyd. 3. Kraków: d2d.pl, 2013, s. 346. ISBN 978-83-927308-6-6.