Przejdź do zawartości

Seweryn Rzewuski: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Konarski (dyskusja | edycje)
11 504 edycje
→‎Działalność polityczna: drobne merytoryczne
Linia 34: Linia 34:
W roku 1760 zyskał nominację na generała majora wojsk koronnych, wkrótce potem (1761) był już starostą dolińskim, a nieco później także starostą stuleńskim. Poseł podolski na sejm [[1762]] roku. Poseł podolski na [[sejm konwokacyjny (1764)|sejm konwokacyjny 1764 roku]]. W 1764 roku jako poseł podolski na [[sejm elekcyjny]] podpisał elekcję [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta Poniatowskiego]] z [[województwo podolskie|województwa podolskiego]]<ref>Akt elekcyi Roku Tysiąć Siedemset Sześćdziesiątego Czwartego, Miesiąca Sierpnia, Dnia dwudziestego siódmego, s. 74.</ref>.
W roku 1760 zyskał nominację na generała majora wojsk koronnych, wkrótce potem (1761) był już starostą dolińskim, a nieco później także starostą stuleńskim. Poseł podolski na sejm [[1762]] roku. Poseł podolski na [[sejm konwokacyjny (1764)|sejm konwokacyjny 1764 roku]]. W 1764 roku jako poseł podolski na [[sejm elekcyjny]] podpisał elekcję [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta Poniatowskiego]] z [[województwo podolskie|województwa podolskiego]]<ref>Akt elekcyi Roku Tysiąć Siedemset Sześćdziesiątego Czwartego, Miesiąca Sierpnia, Dnia dwudziestego siódmego, s. 74.</ref>.


Przystąpił do [[konfederacja radomska|konfederacji radomskiej]]<ref>[http://ipsb.nina.gov.pl/index.php/a/seweryn-rzewuski-h-krzywda# biogram z XXXIV tomu Polskiego Słownika Biograficznego autorstwa Zofii Zielińskiej]</ref>. Seweryn był posłem podolskim na [[sejm delegacyjny]] [[1767]] ([[Sejm Repninowski]]). W wyniku sprzeciwu wobec żądań [[Ambasadorowie i posłowie rosyjscy w Rzeczypospolitej 1763–1794|posła rosyjskiego]] [[Nikołaj Repnin|Nikołaja Repnina]] został wraz z ojcem porwany (nocą 13/14 października 1767) przez wojsko rosyjskie (gen. O. A. Igelström) i wywieziony na zesłanie do [[Kaługa (miasto)|Kaługi]]. Powrócił do Polski w styczniu 1773, osiadł w Siedliskach (ziemia chełmska), a kilkanaście miesięcy później (kwiecień [[1774]]) otrzymał po ojcu buławę i tytuł hetmana polnego koronnego. W roku następnym (1775) otrzymał wraz z ojcem, od króla tytułem zadośćuczynienia za zesłanie, bogate starostwo kowelskie, a także order Św. Stanisława (4 września 1775). Pomimo tego, wkrótce potem, w czasie przeprowadzania reform ustroju Rzeczypospolitej w roku [[1776]] (kiedy to mocno ograniczono władzę hetmanów) ostro występował przeciwko królowi [[Stanisław August Poniatowski|Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu]] i [[Rada Nieustająca|Radzie Nieustającej]]. Był chciwy i próżny w swych działaniach, funkcji hetmańskich nie pełnił, oddany gospodarce i działalności opozycyjnej. W roku [[1788]] prosił [[Berlin]] o pomoc w celu zdobycia dla siebie dyktatury. Był członkiem konfederacji [[Sejm Czteroletni|Sejmu Czteroletniego]]<ref> Kalendarzyk narodowy y obcy na rok ... 1792. ..., Warszawa 1791, s. 310.</ref>. W czasie Sejmu Czteroletniego stanął na czele obozu hetmańskiego, wrogiego wszelkim reformom. Wydał wówczas szereg pism politycznych. M. in. ''"O sukcesji tronu w Polsce"''<ref>Seweryn Rzewuski, [[Stanisław Szczęsny Potocki]] [http://dziedzictwo.polska.pl/katalog/skarb,Protestacja_Seweryna_Rzewuskiego_i_Szczesnego_Potockiego_przeciw_sukcesji_tronu_w_Polsce_z_15_VIII_1790_roku,gid,269348,cid,5016.htm ''Protestacya przeciw Sukcesji Tronu w Polszcze''] [[1790]]</ref> [[1789]], ''"Punkta do reformy rządu"'' ([[1790]]), ''"O tronie polskim zawsze obieralnym dowody"'' [[1790]]. Wyjechał do [[Wiedeń|Wiednia]], gdzie zgromadził obóz malkontentów, niechętnych jakimkolwiek zmianom. W [[1791]] przybył do [[Petersburg]]a, by pod protekcją cesarzowej [[Katarzyna II Wielka|Katarzyny II]] rozwinąć działalność przeciwko [[konstytucja 3 maja|konstytucji 3 maja]]. Był jednym z inicjatorów zawiązania konfederacji targowickiej, występując jako jej dowódca wojskowy. Był konsyliarzem konfederacji generalnej koronnej w konfederacji targowickiej<ref>Dariusz Rolnik, Szlachta koronna wobec konfederacji targowickiej (maj 1792 - styczeń 1793), Katowice 2000, s. 163.</ref>. W [[1793]] po ujawnieniu planów rozbiorowych [[Rosja|Rosji]] i [[Królestwo Prus|Prus]] wyjechał do [[Królestwo Galicji i Lodomerii|Galicji]] i wycofał się z życia politycznego. Zmarł w [[Wiedeń|Wiedniu]].
Przystąpił do [[konfederacja radomska|konfederacji radomskiej]]<ref>[http://ipsb.nina.gov.pl/index.php/a/seweryn-rzewuski-h-krzywda# biogram z XXXIV tomu Polskiego Słownika Biograficznego autorstwa Zofii Zielińskiej]</ref>. Seweryn był posłem podolskim na [[sejm delegacyjny]] [[1767]] ([[Sejm Repninowski]]). W wyniku sprzeciwu wobec żądań [[Ambasadorowie i posłowie rosyjscy w Rzeczypospolitej 1763–1794|posła rosyjskiego]] [[Nikołaj Repnin|Nikołaja Repnina]] został wraz z ojcem porwany (nocą 13/14 października 1767) przez wojsko rosyjskie (gen. O. A. Igelström) i wywieziony na zesłanie do [[Kaługa (miasto)|Kaługi]]. Powrócił do Polski w styczniu 1773, osiadł w Siedliskach (ziemia chełmska), a kilkanaście miesięcy później (kwiecień [[1774]]) otrzymał po ojcu buławę i tytuł hetmana polnego koronnego. W roku następnym (1775) otrzymał wraz z ojcem, od króla tytułem zadośćuczynienia za zesłanie, bogate starostwo kowelskie, a także order Św. Stanisława (4 września 1775). W [[1775]] odznaczony [[Order Orła Białego|Orderem Orła Białego]] i [[Order Świętego Stanisława|Orderem Świętego Stanisława]]<ref>Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, 2008, s.216.</ref>. Pomimo tego, wkrótce potem, w czasie przeprowadzania reform ustroju Rzeczypospolitej w roku [[1776]] (kiedy to mocno ograniczono władzę hetmanów) ostro występował przeciwko królowi [[Stanisław August Poniatowski|Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu]] i [[Rada Nieustająca|Radzie Nieustającej]]. Był chciwy i próżny w swych działaniach, funkcji hetmańskich nie pełnił, oddany gospodarce i działalności opozycyjnej. W roku [[1788]] prosił [[Berlin]] o pomoc w celu zdobycia dla siebie dyktatury. Był członkiem konfederacji [[Sejm Czteroletni|Sejmu Czteroletniego]]<ref> Kalendarzyk narodowy y obcy na rok ... 1792. ..., Warszawa 1791, s. 310.</ref>. W czasie Sejmu Czteroletniego stanął na czele [[Stronnictwo hetmańskie|obozu hetmańskiego]], wrogiego wszelkim reformom. Wydał wówczas szereg pism politycznych. M. in. ''"O sukcesji tronu w Polsce"''<ref>Seweryn Rzewuski, [[Stanisław Szczęsny Potocki]] [http://dziedzictwo.polska.pl/katalog/skarb,Protestacja_Seweryna_Rzewuskiego_i_Szczesnego_Potockiego_przeciw_sukcesji_tronu_w_Polsce_z_15_VIII_1790_roku,gid,269348,cid,5016.htm ''Protestacya przeciw Sukcesji Tronu w Polszcze''] [[1790]]</ref> [[1789]], ''"Punkta do reformy rządu"'' ([[1790]]), ''"O tronie polskim zawsze obieralnym dowody"'' [[1790]]. Wyjechał do [[Wiedeń|Wiednia]], gdzie zgromadził obóz malkontentów, niechętnych jakimkolwiek zmianom. W [[1791]] przybył do [[Petersburg]]a, by pod protekcją cesarzowej [[Katarzyna II Wielka|Katarzyny II]] rozwinąć działalność przeciwko [[konstytucja 3 maja|konstytucji 3 maja]]. Był jednym z inicjatorów zawiązania konfederacji targowickiej, występując jako jej dowódca wojskowy. Był konsyliarzem konfederacji generalnej koronnej w konfederacji targowickiej<ref>Dariusz Rolnik, Szlachta koronna wobec konfederacji targowickiej (maj 1792 - styczeń 1793), Katowice 2000, s. 163.</ref>.
Wydał rozkaz obrony twierdzy w Kamieńcu Podolskim "za wszelką cenę" przed wojskami rosyjskimi, pomimo którego komendant targowiczanin poddał ją bez walki. W [[1793]] po ujawnieniu planów rozbiorowych [[Rosja|Rosji]] i [[Królestwo Prus|Prus]] wyjechał do [[Królestwo Galicji i Lodomerii|Galicji]] i wycofał się z życia politycznego.


W czasie [[Insurekcja kościuszkowska|insurekcji kościuszkowskiej]] [[Sąd Najwyższy Kryminalny]] skazał go na [[kara śmierci|karę śmierci]] przez [[powieszenie]], wieczną [[infamia|infamię]], konfiskatę majątków i utratę wszystkich urzędów. Wobec nieobecności skazanego, wyrok wykonano ''[[in effigie]]'' [[29 września]] [[1794]].
W czasie [[Insurekcja kościuszkowska|insurekcji kościuszkowskiej]] [[Sąd Najwyższy Kryminalny]] skazał go na [[kara śmierci|karę śmierci]] przez [[powieszenie]], wieczną [[infamia|infamię]], konfiskatę majątków i utratę wszystkich urzędów. Wobec nieobecności skazanego, wyrok wykonano ''[[in effigie]]'' [[29 września]] [[1794]].


Zmarł w [[Wiedeń|Wiedniu]] w 1811 roku.
W [[1775]] odznaczony [[Order Orła Białego|Orderem Orła Białego]] i [[Order Świętego Stanisława|Orderem Świętego Stanisława]]<ref>Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, 2008, s.216.</ref>.


== Twórczość ==
== Twórczość ==

Wersja z 10:20, 28 wrz 2016

Seweryn Rzewuski
Ilustracja
Seweryn Rzewuski, portret nieznanego malarza polskiego po 1774 roku
Herb
Krzywda
Rodzina

Rzewuscy herbu Krzywda

Data i miejsce urodzenia

13 marca 1743
Podhorce

Data i miejsce śmierci

11 grudnia 1811
Wiedeń

Ojciec

Wacław Piotr Rzewuski

Matka

Anna z Lubomirskich Rzewuska

Żona

Konstancja Rzewuska

Dzieci

Wacław Seweryn Rzewuski
Maria Rzewuska
Izabela Rzewuska

Odznaczenia
Order Orła Białego Order Świętego Stanisława (Rzeczpospolita Obojga Narodów)
Multimedia w Wikimedia Commons
Seweryn Rzewuski, portret pędzla nieznanego malarza z XVIII wieku

Seweryn Rzewuski herbu Krzywda, krypt.: S. R. S. D. G. M. W. K. I. K. Mci; S. R. S. D. GM. Poseł Podolski Współwięzień, (ur. 13 marca 1743 w Podhorcach, zm. 11 grudnia 1811 w Wiedniu) – hetman polny koronny, generał major wojsk koronnych w 1760 roku, jeden z przywódców konfederacji targowickiej, starosta doliński, kowelski i stuleński, pisarz polityczny, mówca, poeta, dramatopisarz.

Dzieciństwo i młodość

Jego ojcem był późniejszy hetman wielki koronny Wacław Rzewuski, matką natomiast Anna z Lubomirskich. Pierwsze nauki pobierał u warszawskich teatynów. Począwszy od roku 1754, wychowawcą wszystkich młodych Rzewuskich był L. A. Caraccioli i to pod jego czujną opieką przebywali przez niemal 5 lat poza granicami Polski (w latach 1755-1759 odwiedzali kolejno Austrię, Włochy i Francję).

Działalność polityczna

W roku 1760 zyskał nominację na generała majora wojsk koronnych, wkrótce potem (1761) był już starostą dolińskim, a nieco później także starostą stuleńskim. Poseł podolski na sejm 1762 roku. Poseł podolski na sejm konwokacyjny 1764 roku. W 1764 roku jako poseł podolski na sejm elekcyjny podpisał elekcję Stanisława Augusta Poniatowskiego z województwa podolskiego[1].

Przystąpił do konfederacji radomskiej[2]. Seweryn był posłem podolskim na sejm delegacyjny 1767 (Sejm Repninowski). W wyniku sprzeciwu wobec żądań posła rosyjskiego Nikołaja Repnina został wraz z ojcem porwany (nocą 13/14 października 1767) przez wojsko rosyjskie (gen. O. A. Igelström) i wywieziony na zesłanie do Kaługi. Powrócił do Polski w styczniu 1773, osiadł w Siedliskach (ziemia chełmska), a kilkanaście miesięcy później (kwiecień 1774) otrzymał po ojcu buławę i tytuł hetmana polnego koronnego. W roku następnym (1775) otrzymał wraz z ojcem, od króla tytułem zadośćuczynienia za zesłanie, bogate starostwo kowelskie, a także order Św. Stanisława (4 września 1775). W 1775 odznaczony Orderem Orła Białego i Orderem Świętego Stanisława[3]. Pomimo tego, wkrótce potem, w czasie przeprowadzania reform ustroju Rzeczypospolitej w roku 1776 (kiedy to mocno ograniczono władzę hetmanów) ostro występował przeciwko królowi Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu i Radzie Nieustającej. Był chciwy i próżny w swych działaniach, funkcji hetmańskich nie pełnił, oddany gospodarce i działalności opozycyjnej. W roku 1788 prosił Berlin o pomoc w celu zdobycia dla siebie dyktatury. Był członkiem konfederacji Sejmu Czteroletniego[4]. W czasie Sejmu Czteroletniego stanął na czele obozu hetmańskiego, wrogiego wszelkim reformom. Wydał wówczas szereg pism politycznych. M. in. "O sukcesji tronu w Polsce"[5] 1789, "Punkta do reformy rządu" (1790), "O tronie polskim zawsze obieralnym dowody" 1790. Wyjechał do Wiednia, gdzie zgromadził obóz malkontentów, niechętnych jakimkolwiek zmianom. W 1791 przybył do Petersburga, by pod protekcją cesarzowej Katarzyny II rozwinąć działalność przeciwko konstytucji 3 maja. Był jednym z inicjatorów zawiązania konfederacji targowickiej, występując jako jej dowódca wojskowy. Był konsyliarzem konfederacji generalnej koronnej w konfederacji targowickiej[6].

Wydał rozkaz obrony twierdzy w Kamieńcu Podolskim "za wszelką cenę" przed wojskami rosyjskimi, pomimo którego komendant targowiczanin poddał ją bez walki. W 1793 po ujawnieniu planów rozbiorowych Rosji i Prus wyjechał do Galicji i wycofał się z życia politycznego.

W czasie insurekcji kościuszkowskiej Sąd Najwyższy Kryminalny skazał go na karę śmierci przez powieszenie, wieczną infamię, konfiskatę majątków i utratę wszystkich urzędów. Wobec nieobecności skazanego, wyrok wykonano in effigie 29 września 1794.

Zmarł w Wiedniu w 1811 roku.

Twórczość

Ważniejsze dzieła i mowy

  1. Mens humana immortalis. Canente Severino Rzewuski, Poczajów 1760; wyd. 2 Warszawa 1761, (wiersz dedykowany H. Brühlowi); autorstwo według karty tytułowej, J. H. Rychtera i J. Majerowej; natomiast Estreicher XXVI (1915) 561, (za L. A. Caracciolim i H. Juszyńskim) przypisuje go Wacławowi Rzewuskiemu
  2. Supplex libellus populorum ad reges. Scriptore Severino Rzewuski, Poczajów 1762; przekł. polski: rękopis Ossolineum, sygn. 1178 (obecnie we Lwowie); autorstwo jak wyżej poz. 1; natomiast Estreicher XXVI (1915) 556, 563, sugeruje autorstwo Wacława Rzewuskiego
  3. Felicitas Poloniae rex incolumis, Warszawa 1763, (wiersz z pochwałą Augusta III); autorstwo jak wyżej poz. 1; natomiast Estreicher XXVI (1915) 567 sugeruje autorstwo Wacława Rzewuskiego
  4. Głos... wojewodzica krakowskiego, starosty dolińskiego, posła podolskiego na Sejmie Ekstraordynaryjnym Warszawskim dnia 6 października 1767, brak miejsca wydania (1767)
  5. List... do Przeświętnych Województw, Ziem i Powiatów, na sejmiki przedsejmowe poselskie pisany. R. P. 1776, brak miejsca wydania (po 1 lipca 1776)
  6. Mowa... miana na sejmie dnia 28 Augusti 1776, brak miejsca wydania (1776, 2 wydania); przekł. francuski: Discours prononcé par... à la Diète le 28 Août 1776, brak miejsca wydania (1776); w czasie tego sejmu ogł. także osobno mowy z: 6, 23, 27 września; 10, 12 października; rękopisy: Ossolineum, sygn. 575/III, 577/III, 1074/II
  7. List... do Jaśnie Wielmożnego (Adama) Rzewuskiego, posła nowogrodzkiego. Gruszczyn 4 Novembris 1782, brak miejsca wydania (1782)
  8. Do mojej żony (wiersz), powst. po roku 1782, brak miejsca i roku wydania; egz. z własnoręcznymi poprawkami autora w Ossolineum, sygn. XVIII-12224-III; rękopis: zobacz poz. 21; wyd. anonimowe
  9. Gesta populi Poloni ab excessu Augusti III, powst. przed rokiem 1787, niewydane; o napisanie tej i zapisanej poniżej broszury informuje L. A. Caraccioli (De La Platière: Galerie universelle des hommes, Paryż 1787, s. 58); rękopis się prawdopodobnie w nieuporządkowanym Archiwum Podhoreckim (Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Krakowie)
  10. Paradoxa politica, powst. przed rokiem 1787, niewydane; porównaj notkę do poz. 9
  11. O sukcesji tronu w Polszcze rzecz krótka, Amsterdam (Drezno, a może Kraków?) 1789; (Warszawa) 1789 (2 odbicia); broszura ta wywołała szereg pism polemicznych, głos zabierali: A. S. Krasiński, H. Kołłątaj, F. S. Jezierski, T. Morski, I. Potocki; w jej obronie wystąpił natomiast Wojciech Turski
  12. Punkta do formy rządu w Polszcze, brak miejsca wydania (1789); wyd. następne: brak miejsca wydania (1790)
  13. Nad prawem, które by szlachcie bez posesji activitatem na sejmikach odbierało, uwagi, brak miejsca wydania (1790); (Warszawa 1790)
  14. O tronie polskim zawsze obieralnym z dziejów i prawa dowody, (Warszawa 1790)
  15. Odpis na list przyjaciela względem listu J. M. Ks. Krasińskiego, biskupa kamienieckiego, (Warszawa 1790); (Lwów 1790)
  16. Protestacja przeciw sukcesji tronu w Polszcze... W Wiedniu dnia 15 sierpnia 1790, brak miejsca wydania (1790); wydano także jako: Wypis z Ksiąg Ziemskich Województwa Bracławskiego 25 września 1790, brak miejsca wydania (1790); współautor: S. Sz. Potocki
  17. Lettre... au Roi. De Jassy le 1 janvier 1792, brak miejsca wydania 1792; przekł. polski: Kopia listu... do Najjaśniejszego Stanisława Augusta..., brak miejsca wydania (1792); pt. List... do Jego Królewskiej Mości. Die 1 Januarii 1792. Jassy, brak miejsca wydania (1792); w broszurze: Listy... Stanisława Szczęsnego Potockiego... i Seweryna Rzewuskiego, brak miejsca wydania (po 10 stycznia 1792)
  18. Uniwersał dla wszystkich... Dan w Targowicy... dnia 14 miesiąca maja 1792, brak miejsca wydania (1792)
  19. Głos... na sesji konfederackiej dnia 31 stycznia 1793 roku miany, względem wkroczenia wojska pruskiego w granice polskie, brak miejsca wydania (1793)
  20. Protestacja... z okoliczności podziału krajów polskich. Działo się w Grodnie na sesji Konfederacji Generalnej Koronnej dnia 17 kwietnia 1793, brak miejsca wydania (1793); wydano także jako: Wypis Protestacji... z okoliczności podziału krajów polskich, brak miejsca wydania (1793); przedr. W. Smoleński: Konfederacja targowicka, Kraków 1903, s. 424-425
  21. Poezje, powst. w latach 1765-1797, rękopisy: Ossolineum, sygn. 851/I (ofiarowany w roku 1833 przez S. Lubicz Jaszowskiego) – fragmenty ogł. J. H. Rychter, "Tygodnik Ilustrowany" 1884 nr 96 (tu także poz. 8), sygn. 691/I, 7070/II (Teki L. Bernackiego, t. 43); wiersze z okresu zesłania kałuskiego znajdowały się w rękopisach Biblioteki Narodowej (zwróconych z Cesarskiej Biblioteki Publicznej w Petersburgu, sygn. Pol. Q.XIV.3, Pol. Q.XIV.107); Śnieżek. Wiersz do... ogł. "Pamiętnik Lwowski" 1818, t. 2, s. 121.

Autorstwa S. Rzewuskiego są także prawdopodobnie 2 dramaty zachowane w rękopisach Archiwum Podhoreckiego (Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Krakowie): Mitrydates, tragedia tłumaczona oraz tragedia bez tytułu o Czetwertyńskim i buntach Chmielnickiego (porównaj J. Majerowa, s. 14-15, 37).

Prace edytorskie

  1. Mowy i listy... Wacława Rzewuskiego... zebrane przez S. R. S. D. G. M. W. K. I. K. Mci, Poczajów 1761 (2 wydania); wyd. 3 Supraśl 1788.

Listy i materiały

  1. Korespondencja ze Stanisławem Augustem z lat 1775-1776, 1783 i z synowcem z roku 1782, kopie: Ossolineum , sygn. 1074/II – z lat 1786, 1791; rękopis: Biblioteka Czartoryskich, sygn. 929, (porównaj także poz. 10)
  2. Do I. Potockiego z 11 maja 1786, rękopis: Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Krakowie (Archiwum Podhoreckie, sygn. XV/1); fragmenty cyt. E. Rostworowski w: Sprawa aukcji wojska na tle sytuacji politycznej przed Sejmem Czteroletnim, Warszawa 1957 – z 25 września 1787 i 29 stycznia 1788; rękopisy: Archiwum Główne Akt Dawnych (Archiwum Wilanowskie, sygn. 279 a-b)
  3. Do S. Sz. Potockiego z 30 lipca 1788, rękopis: Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Krakowie (Archiwum Sanguszków, sygn. 771, t. 2, nr 55) – z 11 lipca 1788, ogł. W. Kalinka: Sejm Czteroletni t. 1, Kraków 1896, s. 131 (z kopiariusza Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Krakowie – Archiwum Potockich Domowe, sygn. 231) – z lat 1788-1800, rękopisy: Biblioteka Czartoryskich, sygn. 2889-2890; list z 1 października 1788 ogł. E. Rostworowski, "Przegląd Historyczny" t. 45 (1954), zeszyt 4 – z lat 1789-1794, rękopis jak wyżej, sygn. 3471-3475; fragm. i listy z 27 stycznia, 25, 28 lutego 1791 ogł. E. Rostworowski jak wyżej
  4. Do Leopolda II i Józefa II – z lat 1791-1792; Projet donné... au mois de février à sa Majesté sur une confédération et révolution à opérer; inne pisma polityczne; rękopisy: Haus-Hof-und Staatsarchiv w Wiedniu (Polen fasc. 66 specialia)
  5. Do J. J. Sieversa z Grodna 25 kwietnia 1793, rękopis: Biblioteka Polska w Paryżu, ogł. B. Dembiński: Zmierzch hetmana, "Studia historyczne ku czci S. Kutrzeby" t. 2, Kraków 1938 i odb.; według Estreichera XXVI (1915) 556: brak miejsca wydania (1793) pt. List do J. W. Siwersa, posła wielkiego rosyjskiego; druk ten miał być zniszczony przez rząd rosyjski
  6. Do Katarzyny II koncept listu z 1 czerwca 1793, rękopis: Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Krakowie (Archiwum Podhoreckie) – z 12 września 1794, rękopis: Ossolineum, sygn. 6847/I-II, cz. 1, s. 583-602
  7. Do Stefana Lubowidzkiego z 2 lipca 1793, ogł. W. Smoleński: Konfederacja targowicka, Kraków 1903 (dodatek)
  8. Do J. M. Ossolińskiego z 26 marca 1805, rękopis: Ossolineum, sygn. 921/II
  9. Koncepty listów S. Rzewuskiego, rękopis: Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Krakowie (Archiwum Podhoreckie, sygn. XV/1)
  10. Od ojca, W. Rzewuskiego, z lat 1764-1788; K. Sołtyska z 6 maja 1773; Stanisława Augusta z 27 sierpnia 1775; fragmenty ogł. L. Rzewuski w: Kronika podhorecka, 1706-1779, Kraków 1860
  11. Od S. Sz. Potockiego z lat 1773-1796, 39 listów i biletów wizytowych, rękopis: Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Krakowie (Archiwum Podhoreckie, sygn. II 2/84) – z roku 1788, rękopis: Biblioteka Czartoryskich, sygn. 2889 – z roku 1789 i innych (kopie z XIX w.), rękopis: Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Krakowie (Archiwum Potockich Domowe, sygn. 321) – 20 listów i fragm. z lat 1788-1796 z rękopisów jak wyżej ogł. E. Rostworowski jak wyżej poz. 3
  12. Od różnych adresatów z lat 1779-1788, m.in. od: C. C. Rulhière'a prawdopodobnie z roku 1779; F. K. Branickiego z 4 i 17 września 1782, 23 czerwca 1783; M. Dzierżanowskiego z 20 stycznia 1785; gen. Kobyłeckiego z 18 października, 3, 17, 22 listopada 1786; A. K. Czartoryskiego z 22 listopada 1786 i 19 marca 1788; M. Paca z 18 maja 1787; W. Suchodolskiego z 12 października 1787; M. Sierakowskiego z 29 listopada 1787; od S. Piatollego z 6 stycznia 1788; rękopisy: Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Krakowie (Archiwum Podhoreckie, sygn. II 2/5, 2/21, 2/27-28, 2/41, 2/46, 2/77, 2/77a, 2/80, 3/22 i inne
  13. Od I. Potockiego z 3 listopada 1784, 21 marca 1785, 16 listopada 1786 i inne; rękopis jak wyżej sygn. II 2/86; fragmenty cyt. E. Rostworowski jak wyżej poz. 2
  14. Od F. Karpińskiego z 6 listopada 1784, z rękopisu Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Krakowie (Archiwum Podhoreckie, sygn. II 2/39a), wyd. T. Mikulski, R. Sobol w: Korespondencja F. Karpińskiego, Wrocław 1958 "Archiwum Literatury" nr 4
  15. Od W. A. Kaunitza z 15 września 1788, z rękopisu Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Krakowie (Archiwum Podhoreckie, sygn. II 2/40) ogł. A. Beer: Leopold II, Franz II und Katharina II. Korrespondenz, Lipsk 1874
  16. Od A. Naruszewicza z 20 maja 1790, z rękopisu Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Krakowie (Archiwum Podhoreckie, sygn. XIII 2/35) wyd. J. Platt w: Korespondencja Adama Naruszewicza 1762-1796, Wrocław 1959
  17. Od J. J. Sieversa z 24 kwietnia 1794, rękopis: Ossolineum, sygn. 6847/I-II (Teki Kalinki, t. 3)
  18. Relacje i diariusze z lat 1761-1764, ogł. L. Rzewuski jak wyżej poz. 10.

Różne pisma Rzewuskiego zachowały się także w rękopisach: Ossolineum, sygn. 6847/I-II (Teki Kalinki, t. 3); Biblioteka Czartoryskich; Biblioteka PAN Kraków, sygn. 615; Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Krakowie (Archiwum Podhoreckie).

Bardziej szczegółową bibliografię wierszy Rzewuskiego zachowanych w rękopisie Ossolineum, sygn. 851/I uzupełnioną wykazem jego prac drukowanych podaje J. H. Rychter: Nie wydane poezje S. Rzewuskiego, "Wiadomości Bibliograficzne" rocznik 3 (1884), s. 182-183.

Bibliografia

  • T. 6, cz. 1: Oświecenie. W: Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1970, s. 133-136.

Linki zewnętrzne

  1. ↑ Akt elekcyi Roku Tysiąć Siedemset Sześćdziesiątego Czwartego, Miesiąca Sierpnia, Dnia dwudziestego siódmego, s. 74.
  2. ↑ biogram z XXXIV tomu Polskiego Słownika Biograficznego autorstwa Zofii Zielińskiej
  3. ↑ Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, 2008, s.216.
  4. ↑ Kalendarzyk narodowy y obcy na rok ... 1792. ..., Warszawa 1791, s. 310.
  5. ↑ Seweryn Rzewuski, Stanisław Szczęsny Potocki Protestacya przeciw Sukcesji Tronu w Polszcze 1790
  6. ↑ Dariusz Rolnik, Szlachta koronna wobec konfederacji targowickiej (maj 1792 - styczeń 1793), Katowice 2000, s. 163.
Hetmani polni koronni

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Seweryn_Rzewuski&oldid=46943955”