Marian Buczek (komunista): Różnice pomiędzy wersjami

Marian Buczek
Data i miejsce urodzenia	26 września 1896 ; Nurzyna, Królestwo Polskie
Data i miejsce śmierci	9 września 1939 ; Ożarów Mazowiecki, Polska
Przynależność polityczna	Polska Partia Socjalistyczna,; PPS-Opozycja,; Komunistyczna Partia Polski
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 15:55, 10 cze 2021

Marian Buczek (ur. 26 września 1896 we wsi Nurzyna, zm. 9 września 1939 pod Ożarowem Mazowieckim) – polski działacz socjalistyczny i komunistyczny. Członek kolejno Polskiej Partii Socjalistycznej, PPS-Opozycji i Komunistycznej Partii Polski.

Życiorys

W latach 1915–1917 w Legionach Polskich gdzie dosłużył się stopnia podporucznika. Po odmowie złożenia przysięgi na wierność cesarzowi Niemiec Wilhelmowi II nazwanej „kryzysem przysięgowym” zdezerterował i powrócił na Lubelszczyznę. Od 1916 działał w Polskiej Organizacji Wojskowej pod nazwiskiem „Wacław Sturmer”, a później także w Pogotowiu Bojowym PPS. Był organizatorem i uczestnikiem szeregu akcji zbrojnych na terenie Lubelszczyzny, między innymi likwidacji komisarza austro-węgierskiej policji politycznej w Lublinie – Terleckiego. Po powołaniu w listopadzie 1918 Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej przez Ignacego Daszyńskiego został szefem wydziału śledczego Milicji Ludowej PPS w Lublinie, która ochraniała ten rząd.

W XX-leciu międzywojennym kilkakrotnie skazany na wieloletni pobyt w więzieniu za antypaństwową działalność komunistyczną i przynależność do sekcji wojskowej^[1] Komunistycznej Partii Polski będącej agenturą Związku Sowieckiego. W 1935 odmówił zrzeczenia się obywatelstwa polskiego w zamian za propozycję wcześniejszego zwolnienia z więzienia i wyjazdu do ZSRR.

Ogółem przesiedział w aresztach i więzieniach II Rzeczypospolitej 16 lat; był więźniem politycznym o najdłuższym stażu więziennym w II RP^[2].

Po wybuchu II wojny światowej i ucieczce władz więziennych 1 września, w związku z amnestią ogłoszoną z dniem wybuchu wojny uwolniony z więzienia w Rawiczu, zgłosił się do najbliższej jednostki wojskowej, gdzie został aresztowany i przewieziony do Poznania, a po dwóch dniach zwolniony.

Zginął w nocy z 9 na 10 września 1939 pod Ożarowem Mazowieckim, gdzie oddziały Wojska Polskiego i uciekinierzy cywilni znaleźli się w śmiertelnej pułapce. Buczek ocenił, że ich jedyną szansą było przedarcie się przez pierścień okrążenia. Uciekinierzy którzy próbowali przeczołgać się koło gniazda karabinu maszynowego za pozycje niemieckie, zostali oświetleni i ostrzelani. Marian Buczek w trakcie tego ostrzału zginął^[3]. Pochowano go na cmentarzu wojennym w Ołtarzewie^[4].

W okresie Polski Ludowej Buczek był symbolem eksponowanym przez władze. Jego imię nadano ulicom w wielu miastach (na przykład w Warszawie obecnej ulicy Słomińskiego, w Cieszynie obecnej ulicy Barteczka^[5], w Lublinie obecnej ulicy Zamojskiej, w Szczecinie obecnej ulicy Piłsudskiego, w Świnoujściu obecnej ulicy Norweskiej, w Suwałkach obecnej ulicy Raczkowskiej, w Kielcach obecnej ulicy Paderewskiego, w Opolu obecnej ulicy kard. Kominka, w Redzie obecnej ulicy Konopnickiej, w Wejherowie obecnej ulicy Rzeźnickiej, w Hajnówce obecnej ulicy ks. Ignacego Wierobieja, w Tarnowskich Górach obecnej ulicy Wojciecha Korfantego, w Gdańsku obecnej ulicy Jana Styp-Rekowskiego) szkołom i zakładom pracy.

Zdaniem prof. Pawła Wieczorkiewicza, Marian Buczek, przeciwnie do swojej legendy, w istocie był współpracownikiem polskiej policji politycznej, rozpracowującej komunistów^[6]^[7].

Przypisy

↑ Sekcja wojskowa KPP współpracowała z wywiadem ZSRR i prowadziła działalność szpiegowską w jednostkach Wojska Polskiego.
↑ WładysławW. Gomułka WładysławW., Pamiętniki, AndrzejA. Werblan (red.), t. I, Warszawa: BGW, 1994, s. 446, ISBN 83-7066-552-7, OCLC 749646794 .
↑ Anna Grażyna Kister: Marian Buczek, czyli co się kryje za mitem o bohaterskiej śmierci polskiego komunisty
↑ Bohaterowie 1939: Marian Buczek
↑ Maciej Dembiniok: Indeks zmian nazw ulic i placów miasta Cieszyna od końca XIX wieku do dziś
↑ Mimo wszystko Stalin nas szanował. Wywiad z profesorem Pawłem Wieczorkiewiczem, „Dziennik” z 11 sierpnia 2007
↑ Paweł Wieczorkiewicz, Justyna Błażejowska: Przez Polskę Ludową na przełaj i na przekór. Poznań: Zysk i S-ka, 2011, s. 465. ISBN 978-83-7506-651-7. OCLC 756901714. (pol.).

Bibliografia

Praca zbiorowa pod redakcją Grażyny Kieniewiczowej i Aliny Sokołowskiej: Od Agrykoli do Żywnego. Mały słownik patronów ulic warszawskich, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza Warszawa 1968, s. 30–31.

Linki zewnętrzne

Nad mogiłą bohatera w bazie Repozytorium Cyfrowego Filmoteki Narodowej.

[1] Sekcja wojskowa KPP współpracowała z wywiadem ZSRR i prowadziła działalność szpiegowską w jednostkach Wojska Polskiego.

[2] WładysławW. Gomułka WładysławW., Pamiętniki, AndrzejA. Werblan (red.), t. I, Warszawa: BGW, 1994, s. 446, ISBN 83-7066-552-7, OCLC 749646794 .

[3] Anna Grażyna Kister: Marian Buczek, czyli co się kryje za mitem o bohaterskiej śmierci polskiego komunisty

[4] Bohaterowie 1939: Marian Buczek

[5] Maciej Dembiniok: Indeks zmian nazw ulic i placów miasta Cieszyna od końca XIX wieku do dziś

[6] Mimo wszystko Stalin nas szanował. Wywiad z profesorem Pawłem Wieczorkiewiczem, „Dziennik” z 11 sierpnia 2007

[7] Paweł Wieczorkiewicz, Justyna Błażejowska: Przez Polskę Ludową na przełaj i na przekór. Poznań: Zysk i S-ka, 2011, s. 465. ISBN 978-83-7506-651-7. OCLC 756901714. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

@@ Linia 33: / Linia 33: @@
 Zginął w nocy z 9 na 10 września 1939 pod [[Ożarów Mazowiecki|Ożarowem Mazowieckim]], gdzie oddziały [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego]] i uciekinierzy cywilni znaleźli się w śmiertelnej pułapce. Buczek ocenił, że ich jedyną szansą było przedarcie się przez pierścień okrążenia. Uciekinierzy którzy próbowali przeczołgać się koło gniazda [[Karabin maszynowy|karabinu maszynowego]] za pozycje [[III Rzesza|niemieckie]], zostali oświetleni i ostrzelani. Marian Buczek w trakcie tego ostrzału zginął<ref>[[Anna Grażyna Kister]]: [http://nowahistoria.interia.pl/ii-rzeczpospolita/news-marian-buczek-czyli-co-sie-kryje-za-mitem-o-bohaterskiej-smi,nId,1834268#utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=firefox ''Marian Buczek, czyli co się kryje za mitem o bohaterskiej śmierci polskiego komunisty'']</ref>. Pochowano go na [[Cmentarz wojenny w Ołtarzewie|cmentarzu wojennym]] w [[Ołtarzew]]ie<ref>Bohaterowie 1939: [http://www.bohaterowie1939.pl/polegly,buczek,marian,9412.html Marian Buczek]</ref>.
-W okresie [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|Polski Ludowej]] Buczek był symbolem eksponowanym przez władze. Jego imię nadano ulicom w wielu miastach (na przykład w [[Warszawa|Warszawie]] obecnej [[Ulica Zygmunta Słomińskiego w Warszawie|ulicy Słomińskiego]], w [[Cieszyn]]ie obecnej ulicy [[Franciszek Barteczek|Barteczka]]<ref>Maciej Dembiniok: [http://stajniaaugiasza.net/index.php?s=ulice ''Indeks zmian nazw ulic i placów miasta Cieszyna od końca XIX wieku do dziś'']</ref>, w [[Lublin]]ie obecnej [[Ulica Zamojska w Lublinie|ulicy Zamojskiej]], w [[Szczecin]]ie obecnej [[Ulica Marszałka Józefa Piłsudskiego w Szczecinie|ulicy Piłsudskiego]], w [[Świnoujście|Świnoujściu]] obecnej [[Ulica Norweska w Świnoujściu|ulicy Norweskiej]], w [[Suwałki|Suwałkach]] obecnej [[Ulica Raczkowska w Suwałkach|ulicy Raczkowskiej]], w [[Kielce|Kielcach]] obecnej [[Ulica Ignacego Jana Paderewskiego w Kielcach|ulicy Paderewskiego]], w Opolu obecnej ulicy kard. Kominka, w [[Reda (miasto)|Redzie]] obecnej [[Ulica Marii Konopnickiej w Redzie|ulicy Konopnickiej]], w [[Wejherowo|Wejherowie]] obecnej ulicy Rzeźnickiej, w [[Hajnówka|Hajnówce]] obecnej ulicy ks. Ignacego Wierobieja, w [[Tarnowskie Góry|Tarnowskich Górach]] obecnej ulicy Wojciecha Korfantego, w [[Gdańsk|Gdańsku]] obecnej ulicy Jana Styp-Rekowskiego) szkołom i zakładom pracy.
+W okresie [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|Polski Ludowej]] Buczek był symbolem eksponowanym przez władze. Jego imię nadano ulicom w wielu miastach (na przykład w [[Warszawa|Warszawie]] obecnej [[Ulica Zygmunta Słomińskiego w Warszawie|ulicy Słomińskiego]], w [[Cieszyn]]ie obecnej ulicy [[Franciszek Barteczek|Barteczka]]<ref>Maciej Dembiniok: [http://stajniaaugiasza.net/index.php?s=ulice ''Indeks zmian nazw ulic i placów miasta Cieszyna od końca XIX wieku do dziś'']</ref>, w [[Lublin]]ie obecnej [[Ulica Zamojska w Lublinie|ulicy Zamojskiej]], w [[Szczecin]]ie obecnej [[Ulica Marszałka Józefa Piłsudskiego w Szczecinie|ulicy Piłsudskiego]], w [[Świnoujście|Świnoujściu]] obecnej [[Ulica Norweska w Świnoujściu|ulicy Norweskiej]], w [[Suwałki|Suwałkach]] obecnej [[Ulica Raczkowska w Suwałkach|ulicy Raczkowskiej]], w [[Kielce|Kielcach]] obecnej [[Ulica Ignacego Jana Paderewskiego w Kielcach|ulicy Paderewskiego]], w [[Opole|Opolu]] obecnej ulicy kard. Kominka, w [[Reda (miasto)|Redzie]] obecnej [[Ulica Marii Konopnickiej w Redzie|ulicy Konopnickiej]], w [[Wejherowo|Wejherowie]] obecnej ulicy Rzeźnickiej, w [[Hajnówka|Hajnówce]] obecnej ulicy ks. Ignacego Wierobieja, w [[Tarnowskie Góry|Tarnowskich Górach]] obecnej ulicy Wojciecha Korfantego, w [[Gdańsk|Gdańsku]] obecnej ulicy Jana Styp-Rekowskiego) szkołom i zakładom pracy.
 Zdaniem prof. [[Paweł Wieczorkiewicz|Pawła Wieczorkiewicza]], Marian Buczek, przeciwnie do swojej legendy, w istocie był współpracownikiem polskiej policji politycznej, rozpracowującej komunistów<ref>[https://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/220259,wieczorkiewicz-mimo-wszystko-stalin-nas-szanowal.html ''Mimo wszystko Stalin nas szanował''. Wywiad z profesorem Pawłem Wieczorkiewiczem, „Dziennik” z 11 sierpnia 2007]</ref><ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = Wieczorkiewicz |imię = Paweł |autor link=Paweł Wieczorkiewicz|nazwisko2 = Błażejowska | imię2 =Justyna |tytuł = Przez Polskę Ludową na przełaj i na przekór |wydawca = Zysk i S-ka |miejsce = Poznań |rok = 2011 |isbn = 978-83-7506-651-7 |język = pl |oclc=756901714 |strony=465}}</ref>.