Stefan Orłowski

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stefan Orłowski
Hołowczyc, Sulima
podpułkownik NSZ podpułkownik NSZ
Data i miejsce urodzenia

1 kwietnia 1887
Sulbiny Górne, Królestwo Polskie

Data i miejsce śmierci

30 maja 1969
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1914–1943

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

1 Pułk Ułanów Legionów Polskich
30 Pułk Strzelców Kaniowskich
13 Pułk Ułanów Wileńskich
Oddział IV Sztabu Generalnego WP
Biuro Ścisłej Rady Wojennej
Dowództwo Okręgu Korpusu Nr VIII
9 Pułk Strzelców Konnych (II RP)
Dowództwo Okręgu Korpusu Nr III

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Odznaczenia
Odznaka honorowa za Rany i Kontuzje - dwukrotnie ranny
Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Odznaka Sztabu Generalnego Odznaka 9 Pułku Strzelców Konnych
Multimedia w Wikimedia Commons

Stefan Orłowski, ps. „Hołowczyc”, „Sulima” (ur. 1 kwietnia 1887 w Sulbinach Górnych, pow. Garwolin, zm. 30 maja 1969 w Warszawie) – legionista, major dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego, podpułkownik NSZ.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie Edwarda i Michaliny z Zaleskich, którzy posiadali majątek w Sulbinach Górnych[1]. Był bratem Ludomira, Janiny Puczkowskiej (zm. 1940) i Romany Wyszomirskiej. Od 1900 roku uczęszczał do szkoły realnej w Kaliszu. W 1904 roku zorganizował w szkole tajną organizacją skupiającą ok. 90 uczniów – wśród członków był m.in. Juliusz Ulrych. W lutym 1905 został wydalony ze szkoły za udział w strajku szkolnym. W listopadzie 1905 roku przyjęty do Polskiej Szkoły Handlowej w Kaliszu. Również w tym czasie wstąpił do Narodowego Związku Robotniczego, był współpracownikiem Związku Młodzieży Polskiej, a potem Związku Młodzieży Polskiej. Organizował manifestacje i strajki szkolne domagające się nauki w szkołach w języku polskim[2]. W kwietniu 1907 zaczął wydawać w Kaliszu pismo „Dźwignia”. W tym samym roku wyjechał do Krakowa, gdzie w 1909 zdał maturę i wstąpił na wydział medyczny. Orłowski udzielał się w działalności konspiracyjnej oraz w skautingu, Drużynach Strzeleckich. W roku 1910 ukończył w Drużynach Strzeleckich Szkołę Podchorążych.

6 sierpnia 1914 roku przerwał studia i wstąpił do Legionów[3]. Brał udział w bitwach pod Kielcami, Chmielnikiem, Mniewem, Wiślicą, Staszowem, Szczytnikami, Czarkową, Opatowem, Nowym Korczynem, Wodzisławicami, Uliną, Jordanowem, Tymbarkiem, Białem, Marcinkowicami, Dąbrówką, Nowym Sączem i Łowczówkiem. Ciężko ranny 23 czerwca 1915 roku i przez cały rok przebywał na leczeniu[2]. W drugiej połowie 1916 roku brał udział w walkach na froncie wołyńskim i litewskim. W maju 1917 roku był uczestnikiem tajnego zjazdu w Ostrołęce[4]. Po kryzysie przysięgowym internowany w obozie w Szczypiornie[5].

W 1918 roku był słuchaczem kursu Wyszkolenia Kawalerii w Mińsku Mazowieckim jako dowódca plutonu. Od października 1918 roku w garnizonie w Warszawie. W styczniu 1919 roku dostał przydział do nowo sformowanego 30 pułku piechoty jako adiutant I batalionu. W szeregach tego pułku walczył w wojnie polsko-bolszewickiej jako dowódca oddziału konnego zwiadu. Ranny w walkach pod Dunajewem.

Pod koniec 1920 roku przydzielony do 13 pułku Ułanów Wileńskich jako dowódca oddziału sztabowego, a następnie oficer szwadronu. 14 kwietnia 1921 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu rotmistrza, w kawalerii, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich[6]. W grudniu 1922 roku został odkomenderowany do Oddziału IV Sztabu Generalnego, a w 1923 roku do Oddziału IIIa Biura Ścisłej Rady Wojennej[7]. W latach 1923–1925 był słuchaczem Wyższej Szkoły Wojennej[8]. W latach 1925–1927 w Dowództwie Okręgu Korpusu Nr VIII w Toruniu. Od 1928 roku dowódca szwadronu w 9 pułku strzelców konnych[9]. W marcu 1930 roku został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr III w Grodnie[10][11]. Z dniem 31 sierpnia 1933 roku został przeniesiony w stan spoczynku[12]. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Białystok. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr III. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[13].

W latach 1933–1936 w Białymstoku na stanowisku Inspektora Okręgowego OPLiG.(Obrona Przeciwlotnicza i Gazowa) oraz jako komendant Okręgu Związku Rezerwistów Nr 3 w Białymstoku.

W czasie II wojny światowej brał czynny udział w konspiracji w formacjach NSZ jako szef wywiadu komunikacyjnego w KG[14][15], awansowany na stopień podpułkownika[potrzebny przypis].

Od 1936 roku mieszkał w Ożarowie Mazowieckim, zmarł w Warszawie 30 maja 1969 roku[2].

W 1925 roku ożenił się z Marią Wędrowską, malarką, młodszą od niego o 15 lat. Mieli dwie córki Krystynę Ewę Marię Romanę i Annę Teresę[16].

Awanse[edytuj | edytuj kod]

  • starszy ułan - 20 grudnia 1914 r.
  • kapral – 6 stycznia 1915 r.
  • plutonowy – 17 kwietnia 1915 r.
  • wachmistrz – 23 czerwca 1915 r.
  • chorąży – 1 listopada 1916 roku[17]
  • podporucznik – 20 grudnia 1917 r.
  • rotmistrz – 1 kwietnia 1922 roku zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku
  • major – 1 lutego 1930 roku ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930 r.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Dwory i Pałace Mazowsza – Dwór Sulbiny [online], mazowieckie.dipp.info.pl [dostęp 2018-01-13] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-14] (pol.).
  2. ↑ a b c Legionista Stefan Orłowski, „Salon Tradycji Polskiej”, 30 grudnia 2017 [dostęp 2018-01-19] (pol.).
  3. ↑ Piotr Hubiak, Belina i jego ułani [dostęp 2018-01-30].
  4. ↑ Tajny zjazd oficerów legionowych w Ostrołęce w 1917 roku; Janusz Gołota Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego.
  5. ↑ Władysław Kęsik, Za drutami Szczypiorna i Łomży; Wspomnienia b. żołnierza I Brygady Leg. Pol.
  6. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 23 kwietnia 1921 roku, s. 801.
  7. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 69, 625, 680.
  8. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 565, 603, 1364.
  9. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 330, 345.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931 roku, s. 103.
  11. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 145, 459.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 20 maja 1933 roku, s. 118.
  13. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 337, 892.
  14. ↑ Waldemar Sadaj [Scypion], Narodowe Siły Zbrojne. [online], www.dws-xip.pl [dostęp 2018-01-14].
  15. ↑ Historia ONR i NSZ [online], www.onr.czyz.org [dostęp 2018-01-14] (ang.).
  16. ↑ Grażyna Lipska Zaremba, Misericordia, 15 stycznia 2018, ISSN 2300-0279.
  17. ↑ Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 44.
  18. ↑ M.P. z 1931 r. nr 156, poz. 227 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  19. ↑ Legionista Stefan Orłowski | Salon Tradycji Polskiej [online], 30 grudnia 2017 [dostęp 2022-11-16] (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stefan_Orłowski&oldid=68764124”