Przejdź do zawartości

Tadeusz Falewicz

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tadeusz Falewicz
Ilustracja
pułkownik kawalerii pułkownik kawalerii
Pełne imię i nazwisko

Tadeusz Antoni Falewicz

Data i miejsce urodzenia

25 czerwca 1892
Wilno

Data i miejsce śmierci

1 kwietnia 1971
Warszawa

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

9 pułk strzelców konnych

Stanowiska

dowódca pułku

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Faksymile
Odznaczenia
Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Medal Niepodległości Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Srebrny za Długoletnią Służbę Medal Brązowy za Długoletnią Służbę Medal Zwycięstwa (międzyaliancki) Order Świętej Anny IV klasy (Imperium Rosyjskie)
Multimedia w Wikimedia Commons
Grób Tadeusza Falewicza na cmentarzu wojskowym na Powązkach

Tadeusz Antoni Falewicz (ur. 25 czerwca 1892 w Wilnie, zm. 1 kwietnia 1971 w Warszawie) – pułkownik kawalerii Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 25 czerwca 1892 w Wilnie, ówczesnej stolicy guberni wileńskiej, w rodzinie Wojciecha (1863–1935), tytularnego generała dywizji Wojska Polskiego, i Heleny z Falewiczów[1][2][3]. Był bratem Jana (1890–1965), porucznika kawalerii rezerwy Wojska Polskiego, inżyniera, profesora i prorektora Wyższej Szkoły Ekonomicznej we Wrocławiu, i Andrzeja Benona (1894–1976), rotmistrza rezerwy 3 pułku ułanów śląskich, odznaczonego czterokrotnie Krzyżem Walecznych[4][5]. Jego dziadkiem był powstaniec styczniowy Karol Feliks Falewicz. Stryjem był Marszałek Senior Sejmu Litwy Środkowej Jan Marcin Falewicz, natomiast kuzynem żołnierz AK i NSZ Kazimierz Falewicz[6]. Wykształcenie podstawowe uzyskał w domu[7]. Następnie uczęszczał do średniej szkoły handlowej księcia Teniszewa w Petersburgu. W 1910 rozpoczął studia na Wydziale Agronomicznym Politechniki Ryskiej i do wybuchu I wojny światowej zdążył ukończyć siedem semestrów[8]. Od 1 grudnia 1914 do 1 czerwca 1915 był słuchaczem oficerskiego kursu w Korpusie Paziów w Petersburgu[9]. Po ukończeniu kursu został mianowany podporucznikiem i przeniesiony do pułku ułanów Lejbgwardii Jego Wysokości na stanowisko młodszego oficera szwadronu[9]. W szeregach tego oddziału walczył na froncie do 1 listopada 1917, awansując kolejno na porucznika i sztabsrotmistrza[9][10]. Po rewolucji lutowej 1917 w Rosji zorganizował w macierzystym pułku, a następnie w I Brygadzie 3 Dywizji Kawalerii Gwardii – Związek Wojskowych Polaków i został wybranym jego prezesem[7]. W listopadzie 1917 zorganizował z Polaków szwadron, z którym dołączył do I Korpusu Polski w Rosji[7]. Został wcielony do 3 pułku ułanów i wyznaczony na stanowisko dowódcy szwadronu[9]. W lipcu 1918, po demobilizacji I Korpusu, wrócił do Warszawy[11].

11 listopada 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego i przydzielony do odtwarzanego 3 pułku ułanów[7]. W styczniu 1919 na czele 1. szwadronu wyruszył na front w Małopolsce Wschodniej[12]. Od kwietnia tego roku walczył przeciwko bolszewikom na Polesiu, a później Białorusi[13]. Wyróżnił się 4 sierpnia nacierając na czele 1. szwadronu na przeprawę przez rzekę Morocz pod wsią Kołki[14]. Wywabiwszy nieprzyjaciela za most odciął mu odwrót i zgromił. Wydzielone dwa plutony, rzucone przez most, wpadły do wsi i po krótkiej walce z resztą załogi zajęły ją[14]. Od 20 października 1919 był słuchaczem Oficerskiej Szkoły Kawalerii w Saumur, we Francji[9]. Po powrocie do kraju (15 lipca 1920) został przydzielony do Centralnej Szkoły Jazdy w Grudziądzu na stanowisko instruktora[9][11]. 27 sierpnia 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu rotmistrza, w kawalerii, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej[15].

Od 1 stycznia 1921 pełnił służbę w macierzystym pułku na stanowisku oficera sztabowego[9]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu rotmistrza ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 38. lokatą w korpusie oficerów jazdy[16]. W lipcu tego roku został przydzielony do Oficerskiej Szkoły dla Podoficerów w Bydgoszczy na stanowisko dowódcy klasy kawaleryjskiej[9][17]. W październiku 1924 został przeniesiony do 16 pułku ułanów, który stacjonował w tym samym garnizonie[18][19]. 1 grudnia 1924 prezydent RP nadał mu stopień majora z dniem 15 sierpnia 1924 i 13. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[20][21]. Później zastąpił majora Lucjana Chojeckiego na stanowisku dowódcy szwadronu zapasowego 16 puł.[9] W grudniu 1927 został przeniesiony do 25 pułku ułanów w Prużanie na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[22][23]. 24 grudnia 1929 prezydent RP nadał mu z dniem 1 stycznia 1930 stopień podpułkownika w korpusie oficerów kawalerii i 1. lokatą[24][25]. W październiku 1931 został przeniesiony do 9 pułku strzelców konnych w Grajewie na stanowisko dowódcy pułku[26][27][28]. Na tym stanowisku awansował na pułkownika ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 2. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[25][29]. Pułkiem dowodził do 1939[30] i na jego czele walczył w kampanii wrześniowej[31][32]. Od 6 października 1939, po bitwie pod Kockiem, przebywał w niewoli niemieckiej, w Oflagu VII A Murnau[9].

29 kwietnia 1945 został uwolniony z niewoli[9]. Od 12 lipca 1945 do 2 maja 1946 jako oficer 2. grupy przebywał na stażu w 2 Warszawskiej Dywizji Pancernej[9]. W międzyczasie (od 1 listopada 1945 do 1 marca 1946) był słuchaczem kursu w brytyjskim Centrum Wyszkolenia Pancernego w Egipcie[9]. 16 października 1945 wysłał do gen. bryg. Zygmunta Podhorskiego „wnioski o odznaczenie za kampanię 1939 oficerów i szeregowych” 9 psk, sztabu Podlaskiej BK, szwadronu łączności nr 10 i 14 dak[33]. 28 kwietnia 1946 wysłał do Franciszka Jana Pułaskiego w Paryżu „notatkę historyczną 9 psk im. gen. K. Pułaskiego w kampanii 1939 roku” opracowaną przez oficerów pułku w obozie jeńców w Murnau, „w warunkach b. ciężkiej konspiracji”[34]. 2 maja 1946 podjął decyzję o powrocie do Polski[9], wyłącznie z powodów rodzinnych[35].

W sierpniu 1946 wrócił do kraju i zamieszkał w Warszawie przy ul. Szymona Zimorowica 3[11]. 26 lipca 1946 szef Oddziału II Sztabu Generalnego płk. Wacław Komar i szef Wydziału II Głównego Zarządu Informacji WP płk. Ignacy Krzemień poinformowali szefa Departamentu Personalnego, że nie należy pułkownika Falewicza mobilizować do służby w Wojsku Polskim[36]. Z dniem 31 lipca 1950 został przeniesiony w stan spoczynku[11]. Pracował w Stołecznej Komunikacji Samochodowej, a następnie w przedsiębiorstwie budowlanym „Beton-Stal”[11]. Zmarł 1 kwietnia 1971 w Warszawie i został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera B18, rząd 7, miejsce 15)[11].

20 lutego 1922 ożenił się z Marią Zofią z Lubańskich (zm. 1942), z którą miał syna Aleksandra (ur. 20 listopada 1924)[37][2][3].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Kolekcja ↓, s. 1, 4.
  2. ↑ a b Arkusz ewid. pers. ↓, s. 2.
  3. ↑ a b Łoza 1938 ↓, s. 170.
  4. ↑ Stawecki 1994 ↓, s. 112.
  5. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 119 i 919 oraz 118 i 588.
  6. ↑ Wielka Genealogia Minakowskiego - M.J. Minakowski [online], wielcy.pl [dostęp 2024-06-01].
  7. ↑ a b c d Kolekcja ↓, s. 4.
  8. ↑ Kolekcja ↓, s. 2, 4.
  9. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Arkusz ewid. pers. ↓, s. 3.
  10. ↑ a b c d e Kolekcja ↓, s. 3.
  11. ↑ a b c d e f g Dowódcy pułku 2013 ↓, s. 77.
  12. ↑ Dobrzyński 1929 ↓, s. 13.
  13. ↑ Dobrzyński 1929 ↓, s. 17.
  14. ↑ a b Dobrzyński 1929 ↓, s. 21.
  15. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 1 września 1920, s. 795.
  16. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 159.
  17. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 605, 678, 1510.
  18. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 103 z 2 października 1924, s. 567.
  19. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 571,.
  20. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924, s. 735.
  21. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 600.
  22. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 23 grudnia 1927, s. 364.
  23. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 314, 340.
  24. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 24 grudnia 1929, s. 439.
  25. ↑ a b Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 374.
  26. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931, s. 330.
  27. ↑ Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 38, 71.
  28. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 141, 663.
  29. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 127.
  30. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 716.
  31. ↑ Notatka 1946 ↓, s. 11.
  32. ↑ Dudziński 2013 ↓, s. 54.
  33. ↑ Wnioski 1945 ↓, s. 57.
  34. ↑ List 1946 ↓, s. 6.
  35. ↑ List 1946 ↓, s. 9.
  36. ↑ Arkusz ewid. pers. ↓, s. 6, 7.
  37. ↑ Kolekcja ↓, s. 2.
  38. ↑ Kolekcja ↓, s. 1.
  39. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26 stycznia 1922, s. 12.
  40. ↑ Dobrzyński 1929 ↓, s. 46.
  41. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 141.
  42. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938, s. 13.
  43. ↑ M.P. z 1938 r. nr 259, poz. 612 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  44. ↑ M.P. z 1933 r. nr 24, poz. 33.
  45. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 19 marca 1933, s. 60.
  46. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 314.
  47. ↑ Памяти героев Великой войны 1914–1918 : Поиск героев войны : Фалевич Фаддей. Управление Министерства обороны Российской Федерации по увековечению памяти погибших при защите Отечества. [dostęp 2023-06-18]. (ros.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tadeusz_Falewicz&oldid=74812986”