Ulica Józefa Korola w Tarnowskich Górach

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
ulica Józefa Korola
Bobrowniki Śląskie-Piekary Rudne
Ilustracja
ulica Józefa Korola – widok w kierunku południowym
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Tarnowskie Góry

Długość

2100 m

Przebieg
↑ ul. Bytomska
światła 0 m Obwodnica Tarnowskich Gór:
← 78 →
← 11
100 m parking McDonald’s
stacja benzynowa BP
130 m ul. Swobodna
180 m ul. Władysława Kurka
350 m ul. Tarninowa
450 m ul. Podmiejska
światła 700 m ← ul. Topolowa
→ ul. ks. Wiktora Sojki
850 m (8 t) ul. Radzionkowska
900 m ul. Główna
1000 m ul. 23 Stycznia
1200 m ul. Krucza
1200 m ul. Aleksandra Puszkina
2100 m ul. Józefa Korola
↓ ul. Strzelców Bytomskich 11 (Bytom)
Położenie na mapie Tarnowskich Gór
Mapa konturowa Tarnowskich Gór, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „ulica Józefa Korola”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Józefa Korola”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Józefa Korola”
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego
Mapa konturowa powiatu tarnogórskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Józefa Korola”
50,424692°N 18,867640°E/50,424692 18,867640
Multimedia w Wikimedia Commons

Ulica Józefa Korola w Tarnowskich Górach – jedna z głównych arterii komunikacyjnych Tarnowskich Gór łącząca to miasto z Bytomiem. Przebiega przez dzielnicę Bobrowniki Śląskie-Piekary Rudne oraz stanowi w całości część drogi krajowej nr 11 (drogi jednojezdniowej klasy GP na odcinku Tworóg – Bytom)[1].

Przebieg[edytuj | edytuj kod]

Ulica Korola ma przebieg południkowy. Stanowi kontynuację ulicy Bytomskiej i rozpoczyna swój bieg od skrzyżowania z ulicą Obwodnicą. Biegnie w kierunku południowym, krzyżując się m.in. z ulicą Radzionkowską (drogą powiatową nr 3271S bezpośrednio łączącą Tarnowskie Góry z Radzionkowem[2]) oraz ulicą Główną (drogą gminną nr 270 052 S prowadzącą m.in. w kierunku Zabytkowej Kopalni Srebra i Parku Kunszt[3]). Kończy się na granicy administracyjnej gminy miejskiej Tarnowskie Góry z miastem na prawach powiatu Bytomiem. Jej kontynuacją na terenie Bytomia jest ulica Strzelców Bytomskich[4].

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Tabliczka z dawną nazwą ulicy na kamienicy z ok. 1890 roku[5]

Ulica Korola od 1925 do 1939 roku oraz od 1945 roku do czasu włączenia w 1973 roku[6] gromady Bobrowniki w granice administracyjne miasta Tarnowskie Góry nosiła nazwę ul. Tarnogórska[7]. Przed 1925 rokiem oraz w latach II wojny światowej oficjalnie obowiązującą nazwą była niemieckojęzyczna Tarnowitzerstraße[8]. W latach 1973–1990 ulica Generała Aleksandra Zawadzkiego[8][9], od 1990 nosi nazwę upamiętniającą Józefa Korola – polskiego działacza narodowego na Górnym Śląsku, pracownika administracji publicznej oraz starostę tarnogórskiego w latach 1931–1935, zabitego w 1940 roku w Wiśle-Jaworniku[10].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Bezimienna droga prowadząca z Tarnowskich Gór do Bytomia pojawia się na jednej z najwcześniejszych map tych okolic – mapie księstwa opolskiego autorstwa Iohannesa Wolfganga Wielanda z 1736 roku[11] – jednak trakt łączący oba miasta istnieć musiał już od czasu założenia Tarnowskich Gór w XVI wieku, ponieważ kontakty między Bytomiem a nowo powstałym ośrodkiem górniczym były bardzo ożywione i miały charakter polityczny, społeczny oraz gospodarczy[12].

Krzyż przydrożny z 1913 roku u zbiegu ulic Korola i Topolowej

W 1805 roku rozpoczęto budowę ówczesnej Tarnowitzerstraße będącej częścią drogi prowadzącej z Królewskiej Huty przez Bytom do Tarnowskich Gór. W latach 1830–1831 szosę przebudowano i utwardzono. Wcześniej korzystano z krętych dróg nieutwardzonych należących często do prywatnych właścicieli[13]. Część z nich (obecnie ulice: Bolesława Śmiałego, Zwycięstwa i 23 Stycznia oraz fragment obecnej ulicy Korola) stanowiła granicę między Bobrownikami a Piekarami Rudnymi – dwiema odrębnymi wsiami, które w 1945 weszły w skład wspólnej gminy, następnie w 1954 utworzyły jedną gromadę, zaś w 1973 roku zostały wchłonięte w procesach urbanizacyjnych przez miasto Tarnowskie Góry[14], tworząc w 1998 roku jego dzielnicę o nazwie Bobrowniki Śląskie-Piekary Rudne[15].

Budynki[edytuj | edytuj kod]

Przy ulicy Korola zachowało się niewiele budynków starszych niż z początku XX wieku. Tylko osiem obiektów zostało uznanych za zabytkowe, przy czym nie są one chronione wpisem do rejestru zabytków; figurują jedynie w Gminnej Ewidencji Zabytków miasta Tarnowskie Góry[5]:

  • dwie stodoły z II połowy XIX wieku – ul. Korola 14 i 36,
  • cztery budynki mieszkalne z końca XIX i początku XX wieku – ul. Korola 32, 38, 40 i 53,
  • dawna świetlica wiejska z ok. 1890, obecnie restauracja i pokoje gościnne „Kropka” – ul. Korola 28,

a także krzyż przydrożny z 1913 na skrzyżowaniu ul. Korola i ul. Topolowej.

Fragment budynku tzw. szkoły tysiąclecia – Szkoły Podstawowej nr 11 im. Władysława Broniewskiego

Innymi historycznymi budynkami są:

  • dom mieszkalny przy ul. Korola 16 – druga w historii siedziba urzędu pocztowego dla Bobrownik i Piekar Rudnych[16], a w latach 1929–1939 zakład mechaniczno-ślusarski mistrza kowalskiego Józefa Kazimierka[17],
  • budynek Szkoły Podstawowej nr 11 im. Władysława Broniewskiego z 1962 roku – jedna z tzw. szkół tysiąclecia będąca formą uczczenia jubileuszu Tysiąclecia Państwa Polskiego[18][19]; od 2020 roku siedziba Rady Dzielnicy Bobrowniki Śląskie-Piekary Rudne[20] – ul. Korola 38a[21].

Ponadto przy ulicy Korola znajdują się:

  • stacja benzynowa BP oraz restauracja McDonald’s – ul. Korola 71[22][23],
  • przedszkole publiczne nr 12 – ul. Korola 18[24],
  • salon samochodowy Mazda Mirai Motors – ul. Korola 14a[25],

a także wiele innych, mniejszych przedsiębiorstw prywatnych z branży m.in. usług, budownictwa i ochrony zdrowia[26].

Komunikacja[edytuj | edytuj kod]

Ulica Józefa Korola – widok w kierunku północnym

Według stanu z marca 2024 roku ulicą Korola kursują autobusy organizowane przez Zarząd Transportu Metropolitalnego[27], obsługujące następujące linie[28]:

Przy ulicy zlokalizowany jest przystanek autobusowy Bobrowniki Śląskie[28].

Mieszkalnictwo[edytuj | edytuj kod]

Według danych Urzędu Stanu Cywilnego na dzień 31 grudnia 2022 roku przy ulicy Korola zameldowanych na pobyt stały było 270 osób[29].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ GDDKiA: Zarządzenie nr 83 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 24/12 2009 r. zmieniające zarządzenie w sprawie klas istniejących dróg krajowych. gddkia.gov.pl, 2009-12-24. [dostęp 2018-02-23]. (pol.).
  2. ↑ BIP – Zarząd Dróg Powiatowych w Tarnowskich Górach: Aktualny wykaz dróg powiatowych. 2020-09-09. [dostęp 2020-09-24]. (pol.).
  3. ↑ Wykaz dróg w administracji MZUiM; Biuletyn Informacji Publicznej UM w Tarnowskich Górach.
  4. ↑ Ulica Józefa Korola w Tarnowskich Górach na mapie Polski Targeo.
  5. ↑ a b BIP – Urząd Miejski w Tarnowskich Górach: Gminna Ewidencja Zabytków. 2013-09-06. [dostęp 2015-09-15]. (pol.).
  6. ↑ Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971.
  7. ↑ Historia parafii – Parafia pw. Przemienienia Pańskiego w Tarnowskich Górach-Bobrownikach Śląskich [online], parafia.tgory.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
  8. ↑ a b informacja na podstawie ORSIP – Otwartego Regionalnego Systemu Informacji Przestrzennej województwa śląskiego.
  9. ↑ Miejska Rada Narodowa w Tarnowskich Górach: Uchwała nr XI/60/90 Miejskiej Rady Narodowej w Tarnowskich Górach z dnia 16 lutego 1990 r. w sprawie dokonania zmian w nazewnictwie ulic oraz zmiany nazwy osiedla w mieście Tarnowskie Góry. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Katowickiego nr 3, poz. 79 [on-line]. sbc.org.pl, 1990-03-20. [dostęp 2020-03-13]. (pol.).
  10. ↑ Ryszard Hajduk, „Nieznana karta tajnego frontu”, MON, W-wa 1985, ISBN 83-11-07208-6.
  11. ↑ Jan Kwak, Tarnowskie Góry w okresie habsburskim (1526-1763), [w:] Jan Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 79, ISBN 83-911508-3-6.
  12. ↑ Jan Kwak, Tarnowskie Góry w okresie habsburskim (1526-1763), [w:] Jan Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, ISBN 83-911508-3-6.
  13. ↑ Przemysław Nadolski, Miasto pod panowaniem pruskim i w obrębie II Rzeszy Niemieckiej (1763-1918), [w:] Jan Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 238, ISBN 83-911508-3-6.
  14. ↑ Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 listopada 1972 r. w sprawie utworzenia, zniesienia i zmiany granic niektórych miast. (Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327).
  15. ↑ Jerzy Myszor, Lata II wojny światowej i powojennego półwiecza. Stosunki wyznaniowe, [w:] Jan Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 592, ISBN 83-911508-3-6.
  16. ↑ Franciszek Żurek: Historia Bobrownik Śląskich. Tarnowskie Góry: PUHW „AXON”, 2003, s. 203–204. ISBN 83-909898-7-5.
  17. ↑ Franciszek Żurek: Historia Bobrownik Śląskich. Tarnowskie Góry: PUHW „AXON”, 2003, s. 226. ISBN 83-909898-7-5.
  18. ↑ Zdzisław Franus, Lata II wojny światowej i powojennego półwiecza. Oświata, [w:] Jan Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 604, ISBN 83-911508-3-6.
  19. ↑ Franciszek Żurek: Historia Bobrownik Śląskich. Tarnowskie Góry: PUHW „AXON”, 2003, s. 214–215. ISBN 83-909898-7-5.
  20. ↑ Biuletyn Informacji Publicznej – Urząd Miejski w Tarnowskich Górach: Zebranie Rady Dzielnicy Bobrowniki Śląskie-Piekary Rudne. 2020-10-12. [dostęp 2021-01-01]. (pol.).
  21. ↑ Szkoła Podstawowa Nr 11 im. Władysława Broniewskiego w Tarnowskich Górach – kontakt.
  22. ↑ targeo.pl – BP, Korola Józefa 71, Tarnowskie Góry 42-605, godziny otwarcia, numer telefonu.
  23. ↑ Restauracje McDonald’s: Tarnowskie Góry, śląskie – kontakt.
  24. ↑ Przedszkole nr 12 w Tarnowskich Górach – kontakt.
  25. ↑ Mazda Mirai – kontakt.
  26. ↑ – Firmy ul. Korola, Tarnowskie Góry, woj. śląskie. panoramafirm.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-13)]..
  27. ↑ Pawlik 2019 ↓.
  28. ↑ a b Zarząd Transportu Metropolitalnego: Lista przystanków: Tarnowskie Góry. Transport GZM. [dostęp 2024-03-04]. (pol.).
  29. ↑ BIP – Urząd Miejski w Tarnowskich Górach: Ludność miasta Tarnowskie Góry według stanu na dzień 31.12.2022 r.. 2023-01-11. [dostęp 2023-01-25]. (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ulica_Józefa_Korola_w_Tarnowskich_Górach&oldid=73055506”