Wiśniowiec
| Wiśniowiec Вишнівець |
|||
 Pałac Wiśniowieckich i Mniszchów |
|||
|
|||
| Państwo |  Ukraina |
||
| Obwód |  tarnopolski |
||
| Powierzchnia | 6 km² | ||
| Populacja • liczba ludności • gęstość |
3 469 555 os./km² |
||
| Kod pocztowy | 47313 | ||
|
Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego
 Wiśniowiec
|
|||
|
Położenie na mapie Ukrainy
Wiśniowiec
|
|||
 49°54′N 25°44′E/49,900000 25,733333 |
|||
Portal  Ukraina |
|||
Wiśniowiec (ukr. Вишнівець) – osiedle typu miejskiego leżące w obwodzie tarnopolskim Ukrainy, w rejonie zbaraskim, dawna siedziba magnaterii polskiej. Miasto liczy około 3400 mieszkańców.
Spis treści
Historia[edytuj]
Pierwsze wzmianki o osadzie pochodzą z roku 1395, ale pod nazwą Wiśniowiec miejscowość wymieniona została po raz pierwszy w połowie XV wieku. Wiśniowiec od początku swego istnienia aż do ostatniego rozbioru wchodził w skład Polski i był częścią województwa wołyńskiego.
28 kwietnia 1512 roku wojsko polsko-litewskie w bitwie pod Wiśniowcem zadało armii tatarskiej jedną z największych klęsk na ziemiach Rzeczypospolitej[1].
Podczas powstania Chmielnickiego miejscowi prawosławni wraz z Kozakami dokonali rzezi Polaków i zakonników z klasztoru karmelitów[1].
Do roku 1744 miejscowość wchodziła w skład posiadłości Wiśniowieckich, a po śmierci hetmana wielkiego litewskiego Michała Serwacego Wiśniowieckiego przeszła w ręce rodu Mniszchów, a po nich w połowie XIX wieku Platerów.
Od 1795 do traktatu ryskiego w 1921 Wiśniowiec należał do państwa rosyjskiego, następnie do 1939 znów do Polski (województwo wołyńskie). Miejscowość była siedzibą gminy Wiśniowiec.
W wyniku agresji radzieckiej 17 września 1939 roku miasto dostało się pod okupację ZSRR, w 1941-1944 było pod okupacją niemiecką.
W latach 1941-1942 Niemcy dokonali eksterminacji Żydów, którzy stanowili wówczas większość mieszkańców miasta. Największa egzekucja odbyła się w dniach 11-12 sierpnia 1942, gdy SD przy współudziale niemieckiej żandarmerii i ukraińskiej policji rozstrzelało 2669 osób[2].
Podczas rzezi wołyńskiej w 1943 r. Wiśniowiec obsadzony załogą niemiecko-węgierską stanowił dla ludności polskiej z okolicznych wsi miejsce schronienia przed atakami Ukraińskiej Powstańczej Armii. Polacy chronili się głównie w klasztorze karmelitów bosych i w kościele. 21 lutego 1944 r. do klasztoru wtargnął oddział UPA i zamordował ok. 300 cywili, głównie kobiet i dzieci. W tym samym czasie w Wiśniowcu Starym zabito 138 Polaków.
W 1944 r. nastąpiła ponowna okupacja radziecka. W 1945 na podstawie traktatu pokojowego kończącego drugą wojnę światową Wiśniowiec ostatecznie znalazł się w Ukraińskiej SRR, a po upadku ZSRR w roku 1991 miasto należy do Ukrainy.
Pomimo licznych działań wojennych prowadzonych na tych terenach w ciągu ostatnich 300 lat zachowały się w Wiśniowcu liczne zabytki, z których największym jest pałac Wiśniowieckich.
Zabytki[edytuj]
- pałac Wiśniowieckich z 1720 r. przebudowany przez Mniszchów w XIX wieku
- park pałacowy o powierzchni 8 ha, obecnie park krajobrazowy objęty ochroną[1].
- cerkiew Wniebowstąpienia Pańskiego (Wozniesieńska) z 1530 r.[3]
- drewniana cerkiew pw. św. Michała z 1726 r., przebudowana w XIX wieku[1].
- klasztor oo. karmelitów bosych[4], obecnie mieści się w nim internat[1].
- kościół klasztorny pw. św. Michała Archanioła z 1740 r. - spalony w 1944 roku przez UPA, ruiny wysadzono w czasach sowieckich. Obecnie nie ma po nim śladu[1][5].
Ciekawostki[edytuj]
W Trylogii Sienkiewicza wojska księcia Jeremiego Wiśniowieckiego opuszczając Łubnie odsyłają dwór księżnej Gryzeldy, jego żony, do Wiśniowca dla ochrony przed rebelią Chmielnickiego.
Zobacz też[edytuj]
- Bitwa pod Łopusznem (znana także jako bitwa pod Wiśniowcem)
- 5 Pułk Koronny Przedniej Straży
Przypisy
- ↑ a b c d e f Grzegorz Rąkowski, Wołyń. Przewodnik po Ukrainie Zachodniej. Część I, Rewasz, Pruszków 2005, ISBN 83-89188-32-5, s. 412-418
- ↑ Холокост на территории СССР: Энциклопедия, Moskwa 2009, ISBN 978-5-8243-1296-6 s.165
- ↑ Aleksander Strojny, Krzysztof Bzowski, Artur Grossman: Ukraina zachodnia: tam szum Prutu, Czeremoszu.... Kraków: Wyd. Bezdroża, 2005, s. 224-5. ISBN 83-921981-6-6.
- ↑ Tokarski J.: Lwów i okolice. Bielsko-Biała: Pascal, 2007, s. 333-4. ISBN 978-83-7304-776-1.
- ↑ Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939-1945, Warszawa 2000, ISBN 83-87689-34-3, s. 473
Bibliografia[edytuj]
- Ukraina zachodnia: tam szum Prutu, Czeremoszu..., zespół red. A. Strojny, K. Bzowski, A. Grossman, Kraków, Wyd. Bezdroża, 2005, ISBN 83-921981-6-6, s. 224-5
- Tokarski Jacek Lwów i okolice, Wyd. Pascal, Bielsko-Biała, 2007, ISBN 978-83-7304-776-1, s. 333-4.
Linki zewnętrzne[edytuj]
- MSN World Atlas
- zdjęcia z Wiśniowca
- Wiśniowiec w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego, Tom XIII (Warmbrun – Worowo) z 1893 r.
|
|||||||
|
||||||||||||||
