Mikulińce
49°23′N 25°36′E/49,383333 25,600000 Fragment ruin zamku w Mikulińcach | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Prawa miejskie | |||||
| Powierzchnia |
4 km² | ||||
| Populacja (2017) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Nr kierunkowy |
+380 3551 | ||||
| Kod pocztowy |
48120 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
BO | ||||
Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego  | |||||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||||
| 49°23′N 25°36′E/49,383333 25,600000
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Portal  Ukraina
| |||||
Mikulińce (ukr. Мику́линці / Mykułynci) – osiedle typu miejskiego w rejonie trembowelskim obwodu tarnopolskiego, 18 km na południe od Tarnopola, nad rzeką Seret na Podolu na Ukrainie. Mikulińcom administracyjnie podlegają także: Wola (do 1939 r. Wola Mazowiecka), Konopkówka i Krzywki (odpowiednio ukr. Воля, Конопківка, Кривки). W okolicy znajduje się stacja kolejowa Mikulińce-Strusów, na linii z Tarnopola do Kopyczyniec.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Gród Mikulin wymieniany był w źródłach już w 1084 roku[2]. Po najazdach tatarskich w połowie XIII w. osada upadła, a na jej miejscu powstała wieś Mikulińce.
Właścicielem miasteczka był Krzysztof Strzemeski[3].
Aleksander Walewski, miecznik sieradzki, 1 maja 1723 sprzedał wielu posiadłości, m.in. klucz mikuliniecki, ks. Jerzemu Aleksandrowi Lubomirskiemu. Poprzednimi właścicielami Mikuliniec byli synowie Marianny z Koniecpolskich Walewskiej, wojewodzianki parnawskiej, oraz jej męża Zygmunta, kasztelana rozpirskiego, prawne sukcessorowie Jana Aleksandra Koniecpolskiego[4].
16 grudnia 1758 król August III potwierdził prawa miejskie, których później austriackie władze zaborcze nie podtrzymały. W 1840 roku hrabia Mieczysław Rey uruchomił browar. Na przełomie XIX i XX wieku około połowy – z 4 tysięcy mieszkańców – stanowili Żydzi, resztę Polacy i Ukraińcy. W listopadzie 1918 Mikulińce znalazły się na obszarze proklamowanej przez Ukraińców Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej. 27.11.1918 roku podczas wojny polsko-ukraińskiej doszło tu do przegranej przez polski oddział pułkownika Czesława Rybińskiego bitwy. W latach 1920–1939 miasto w powiecie tarnopolskim, województwo tarnopolskie. Liczba ludności spadła, miejscowość miała charakter letniskowy. W ramach reformy administracyjnej 1.08.1934 utworzono Gminę Mikulińce. Po agresji ZSRR na Polskę – obszar ten włączono do Ukraińskiej SRR. W roku 1942 Niemcy wywieźli miejscowych Żydów do obozów zagłady. Po zakończeniu wojny władze radzieckie wysiedliły większość ludności polskiej na Dolny Śląsk.
Podczas okupacji pozbawione praw miejskich i włączone do wiejskiej gminy Mikulińce[5].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- ruiny zamku[6] z XVI w. Kiedy przywileje miastu na prawie magdeburskim nadawał w 1595 r. król Zygmunt III, w Mikulińcach istniał już zamek obronny wzniesiony przez Annę z Sieniawskich Jordanową. Potem na tej ziemi panowały słynne polskie rody – Koniecpolskich, Sieniawskich, Lubomirskich, Mniszchów, Konopków, Rejów[7]
- odrestaurowany barokowy kościół pw. Trójcy Przenajświętszej z 1779 roku wybudowany i uposażony przez Ludwikę z Mniszchów Potocką, będąca wdową po hetmanie wielkim koronnym – Józefie Potockim. Po upadku ZSRR zwrócony rzymskokatolickiej Archidiecezji Lwowskiej
- pałac, dawniej Konopków i Reyów, mieści obecnie sanatorium
- na przykościelnym cmentarzu zachowały się stare polskie nagrobki.
Ludzie związani z miastem[edytuj | edytuj kod]
- Marcin Twardowski – „snycerz mikuliniecki”
- Osoby urodzone w Mikulińcach
- Karol Hukan (1888-1958) – polski rzeźbiarz
- Czesław Krzyszowski (1922-2007) – polski doktor inżynier, żołnierz AK, generał dywizji Ludowego Wojska Polskiego
- Janusz Morgenstern (1922-2011) – polski reżyser i producent filmowy
- Bronisław Szczyradłowski (1887-1940) - ppłk WP, kawaler Orderu Virtuti Militari, prawnik, ofiara zbrodni katyńskiej
Miasta partnerskie[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2017 року. Державна служба статистики України. Київ, 2017. стор.66
- ↑ Микулинці, ukraine.kingdom.kiev.ua [dostęp 2021-01-12].
- ↑ Stanisław Józef Duńczewski, O familii Lubiczów Strzemeskich [w:] Herbarz Wielu Domow Korony Polskiey y W. X. Litewskiego, T. 2. 1757, s. 18
- ↑ Sadok Barącz, Pamiątki jazłowieckie, Lwów, 1862, s. 145-146. [dostęp 2017-02-28]
- ↑ Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG
- ↑ Mikulince. [dostęp 2013-08-25].
- ↑ Mikulińce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 412.
- ↑ Ukraińska kultura zagościła w Sędziszowie, Echo Dnia Świętokrzyskie, 28 grudnia 2011 [dostęp 2023-08-21] (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jan K. Ostrowski: Kościół pw. Św. Trójcy i klasztor Misjonarzy w Mikulińcach. [W:] Materiały do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej. Praca zbiorowa. T. 4. Cz. I: Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego. Kraków : Międzynarodowe Centrum Kultury, Drukarnia narodowa, 1996, s. 53—64. ISBN 83-85739-34-3.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Mikulińce ''z Wolą mazowiecką i Konopkówką'', [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 412.
- Zamek w Mikulińcach
- zdjęcia z Mikuliniec
- strona Browaru Mikulińce
- Archiwalne widoki miejscowości w bibliotece Polona
- Kościół Św. Trójcy w Mikulińcach na filmie z drona.
