Wojciech Piwowarczyk
Sługa Boży prezbiter | |
Kraj działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
Miejsce pochówku |
cmentarz Stary w Kielcach, |
Ojciec duchowny Wyższego Seminarium Duchownego w Kielcach | |
Okres sprawowania |
(dts) – |
Wyznanie | |
Kościół | |
Inkardynacja | |
Diakonat |
1927 |
Prezbiterat |
19 czerwca 1927 |
Narodowość | |
---|---|
Tytuł naukowy | |
Edukacja | |
Rodzice |
|
Strona internetowa |
Wojciech Piwowarczyk (ur. 18 stycznia 1902 w Kamienicy k. Miechowa, zm. 27 lipca 1992 w Kielcach) – polski ksiądz katolicki diecezji kieleckiej, doktor teologii, ojciec duchowny Wyższego Seminarium Duchownego w Kielcach, założyciel żeńskiego Instytutu Świeckiego Chrystusa Króla, duszpasterz młodzieży, a następnie chorych i niepełnosprawnych oraz Sługa Boży Kościoła katolickiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w pobożnej, wielodzietnej rodzinie rolniczej Wojciecha Piwowarczyka i Joanny z domu Suchta[1] jako szóste ich dziecko (miał ośmioro rodzeństwa: Wincentego, Marcina, Celestynę, Katarzynę, Marię, Michała, Jakuba i Annę)[2]. Dzień po narodzeniu (19 stycznia 1902), w kościele św. Franciszka Salezego w Gołczy otrzymał sakrament chrztu[3]. W jego domu rodzinnym panował zwyczaj, że gromadka dzieci siadała w sadzie i słuchała jak ich ojciec czytał im Pismo Święte[2]. W wieku 9 lat zaczął uczęszczać do szkoły powszechnej w Gołczy, po czym w 1914 po zdaniu egzaminu wstępnego został przyjęty do progimnazjum rosyjskiego w Miechowie, lecz wybuch I wojny światowej uniemożliwił mu dalszą naukę[2]. Po rocznej przerwie uczył się następnie w szkole powszechnej w Kamienicy oraz w domu rodzinnym, korzystając z pomocy kleryka Teofila Banacha, a od 1916 uczęszczał przez siedem lat do gimnazjum im. Tadeusza Kościuszki w Miechowie[2]. W czasie wakacji w 1922 zgłosił się na obóz szkolenia wojskowego do Rytra k. Starego Sącza[4]. Po dwóch tygodniach pobytu na obozie, z powodu trudnych warunków atmosferycznych i braku ciepłej odzieży rozchorował się na dyzenterię[4]. Przeleżał kilka tygodni w szpitalu, a dalszą opiekę sprawowała nad nim jego matka w domu rodzinnym[4]. 19 czerwca 1923 zdał egzamin maturalny przed Komisją Edukacyjną[3].
Idąc za głosem powołania, 1 września 1923[4] wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Kielcach, gdzie ojcem duchownym był ks. Jan Białecki, znawca problematyki społecznej, autor książki pt. „Rozmyślania dla kleryków”, będący autorytetem do umiłowania życia modlitewnego i ascetycznego dla seminarzystów[2]. W Seminarium działał on w kołach zainteresowań, głównie w kole misyjnym oraz w Sodalicji Mariańskiej[4]. W 1927 z rąk bp. Augustyna Łosińskiego przyjął święcenia diakonatu, a następnie 19 czerwca tegoż roku w katedrze kieleckiej święcenia prezbiteratu[4].
Będąc kapłanem pierwszy miesiąc pracy poświęcił na posłudze duszpasterskiej w szpitalu św. Anny w Miechowie, gdzie zastępował kapelana, a następnie został wikariuszem w parafii Narodzenia NMP w Wiślicy[2]. Następnie w latach 1928–1932 był wikariuszem w parafii Trójcy Świętej w Jędrzejowie, gdzie opiekował się parafialnymi grupami: Katolickim Stowarzyszeniem Młodzieży Męskiej i Katolickim Stowarzyszeniem Młodzieży Żeńskiej[2].
1 września 1932 podjął studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Warszawskiego, uzyskując w czerwcu 1935 tytuł magistra teologii moralnej[2]. Mieszkał on w tym okresie, w konwikcie Księży Misjonarzy św. Wincentego à Paulo. Następnie, w czasie wakacji zastępował proboszcza parafii Wniebowzięcia NMP w Świętomarzy, ks. Kornobisa, po czym przez rok był wikariuszem parafii św. Wojciecha w Kielcach, a potem od 9 lipca 1937 wikariuszem w parafii katedralnej[2]. Tutaj do jego obowiązków należało m.in. posługiwanie w więzieniu, jako kapelan, oraz w szkole powszechnej na Baranówku, gdzie był prefektem[2].
23 maja 1938 obronił na Uniwersytecie Warszawskim pracę doktorską na temat: „Charakter. Jego istota”[2]. Po jej obronie został mianowany sekretarzem Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Męskiej oraz organizatorem Chrześcijańskich Związków Robotniczych w diecezji kieleckiej[2]. W 1938 bp Czesław Kaczmarek powierzył mu obowiązki spowiednika alumnów Wyższego Seminarium Duchownego w Kielcach, a od 26 lipca 1939 został mianowany ojcem duchownym i profesorem tegoż Seminarium[2]. Tutaj zastał go 1 września 1939 wybuch II wojny światowej. Cztery dni później, 5 września żołnierze niemieccy wkroczyli do Kielc, bombardując miasto[2]. W wyniku tych bombardowań wiele osób zostało rannych. Ksiądz Wojciech Piwowarczyk wraz z ks. Józefem Pawłowskim, późniejszym błogosławionym, konnym zaprzęgiem, z narażeniem życia wozili rannych do szpitala św. Aleksandra, a ciała zabitych przenosili do wspólnej mogiły na miejscowy cmentarz[2]. Ponadto razem z bp. sufraganem Franciszkiem Sonikiem spowiadał na ulicy, opatrywał rannych żołnierzy oraz cywilów[4]. Budynek Seminarium został przez Niemców zamieniony na szpital, co było powodem tego, że klerycy i profesorowie byli zmuszeni mieszkać w różnych miejscach Kielc, m.in. od wiosny 1941 w domu przy ul. Niecałej 5[2].
W 1942 towarzyszył on w tworzeniu się nieformalnej grupy dziewcząt, które pragnęły kierować się radami ewangelicznymi czystości, ubóstwa i posłuszeństwa, a równocześnie żyć w świecie jako osoby świeckie[1]. Warto dodać, że w 1947 grupa ta została uznana przez kościół za Instytut Świecki Chrystusa Króla[1], który działa do dzisiaj i jest jednym z prężniejszych Świeckich Instytutów Życia Konsekrowanego w Polsce[1].
Po zakończeniu działań wojennych powrócił do pracy jako ojciec duchowny Seminarium kieleckiego, pełniąc ją do 28 czerwca 1958[5]. W tym okresie pracy w Seminarium w każdym tygodniu (przeważnie w czwartki przed kolacją) głosił konferencje ascetyczne[2]. Starał się rozmawiać z każdym klerykiem indywidualnie przynajmniej raz w miesiącu[2]. Troszczył się, by czytali dużo lektur duchowych[2]. Był ich spowiednikiem i kierownikiem duchowym. Jednocześnie interesował się ich potrzebami materialnymi, wspomagał również ich rodziny[2]. Klerycy nadali mu nawet przydomek „Ojciec”[2]. Opiekę „ojcowską” wobec swych wychowanków pełnił praktycznie do końca swego życia, żywo interesując się ich losami[2]. Jeden z jego podopiecznych stwierdził, że zdarzało się, że przed wyjazdem na ferie czy wakacje dyskretnie wciskał on w rękę alumna jakąś sumę pieniędzy na drogę, mówiąc[6]:
Synku, kiedyś pomożecie komuś innemu.
W 1946 zaliczono go do grona Posynodalnych Sędziów Sądu Biskupiego, a od 1947, na terenie diecezji kieleckiej kierował Unią Apostolską Kleru[7]. W tymże roku otrzymał on również kanonię honorową w kolegiacie wiślickiej[7]. Po uwięzieniu ordynariusza kieleckiego bp. Czesława Kaczmarka, rektora seminarium ks. Szczepana Sobalkowskiego, pracowników seminarium i kurii kieleckiej oraz innych kapłanów, w atmosferze zastraszenia, umacniał innych w znoszeniu reżimu stalinowskiego[4]. Był nieustannie śledzony przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa[4]. 15 marca 1954 oficer z kieleckiego UB Wiktor Muszyński proponował swoim przełożonym usunięcie go ze stanowiska ojca duchownego w seminarium[4]. Postanowiono opracować charakterystykę księdza i posłać ją do Komitetu Centralnego PZPR w celu uzyskania akceptacji tej propozycji[4]. W dokumencie tym zapisano[4]:
Ks. Piwowarczyk prowadzi wśród kleryków pracę organizacyjną o charakterze b. organizacji katolickich. Ks. Piwowarczyk wykorzystuje każdą okazję, aby podtrzymywać wśród kleryków, a nawet innych kapłanów tendencję, że Kościołowi w Polsce dzieje się krzywda, że jest prześladowany (...).
Przedstawionej w KC PZPR propozycji usunięcia ojca duchownego z seminarium jednak nie zrealizowano[4].
Był entuzjastą celebracji mszy świętej. Troszczył się o jej piękno i estetykę (w tym m.in. śpiew gregoriański)[2]. Pielęgnował w seminarium praktykę wielu nabożeństw pozaliturgicznych (m.in. Drogę Krzyżową w każdy piątek, litanię do Chrystusa Kapłana w pierwszy czwartek miesiąca, godzinki o Najświętszym Sercu Pana Jezusa w pierwszy piątek czy godzinki o Niepokalanym Poczęciu NMP w każdą sobotę)[6]. Jednocześnie był człowiekiem ciągłej modlitwy[6]. Jego ulubionym miejscem był wąski placyk przylegający do absydy kościoła Świętej Trójcy w seminaryjnym ogrodzie[6]. Tam go często widywano z różańcem lub brewiarzem w ręku, kiedy korzystał z krótkiego spaceru z dala od zgiełku, modląc się przed figurą Matki Bożej[6][5]. Od kwietnia 1957 został cenzorem książek o treści religijnej[7]. 26 sierpnia 1958 został zwolniony z obowiązków ojca duchownego w Seminarium (spowiednikiem kleryków pozostał do lat 80.), a mianowany ojcem duchownym księży diecezji kieleckiej, którą pełnił do 1978 (była to pierwsza tego rodzaju nominacja w kościele polskim)[2]. W tym czasie głosił księżom konferencje ascetyczne podczas konferencji rejonowych, organizował i prowadził dni skupienia oraz rekolekcje, a przede wszystkim był ich spowiednikiem[2]. Pełnił również inne przydzielone mu prace i obowiązki w diecezji kieleckiej. W latach 1958–1993 był referentem do spraw zakonnych i wizytatorem klasztorów i zgromadzeń żeńskich[2]. W 1960 został mianowany diecezjalnym referentem dobroczynności[2]. Troszczył się o systematyczną pracę kół charytatywnych w parafiach diecezji, organizował Tygodnie Miłosierdzia, duszpasterzował osobom niepełnosprawnym: głuchoniemym i niewidomym[2]. W 1962 papież Jan XXIII mianował go swoim prałatem domowym[7]. Był zwolennikiem misji w kościele[2]. 2 czerwca 1979 został mianowany dyrektorem czterech Dzieł misyjnych i dyrektorem do spraw misyjnych[8]. Organizował Tygodnie Misyjne i starał się jak najczęściej uwrażliwiać diecezjan na potrzeby misjonarzy[2]. Z nominacji bp. Jana Jaroszewicza został 13 marca 1973 prałatem archidiakonem w Kieleckiej Kapitule Katedralnej, a w 1983, protonotariuszem apostolskim (infułatem)[8].
Z pomocą kleryków i wolontariuszy świeckich zorganizował w Szewnej koło Ostrowca Świętokrzyskiego w 1980 pierwsze tzw. wczasorekolekcje dla osób niepełnosprawnych z diecezji kieleckiej, a następnie je upowszechnił i zorganizował w latach następnych kolejne turnusy[2]. Od 1993 wczasorekolekcje odbywają się w Domu dla Niepełnosprawnych w Piekoszowie[2]. Przy domu tym w 2007 wybudowano Centrum Usług Rehabilitacyjnych (drugą, po Dąbkach placówkę dla chorych na stwardnienie rozsiane) na 100 miejsc, którego pomysłodawcą był ks. Wojciech Piwowarczyk[9][10].
Umacniał ludzi w czasie nocy wprowadzenia stanu wojennego 13 grudnia 1981[4]. Jako infułat, pod nieobecność biskupów, w dni papieskie (16. dnia każdego miesiąca), udzielał w katedrze kieleckiej sakramentu bierzmowania[4]. Odwiedzające go osoby zawsze prowadził do kaplicy przed Najświętszy Sakrament[4].
Będąc już w podeszłym wieku udawał się do mieszkań chorych i niepełnosprawnych, spowiadał ich i ich rodziny oraz ich sąsiadów oraz celebrował dla nich Eucharystię[2]. Został znanym kieleckim jałmużnikiem[2]. Wiele osób znalazło u niego wsparcie materialne i duchowe, a jednocześnie sam żył skromnie i ubogo[2]. Jego mieszkanie przy ul. Czerwonego Krzyża 7 w Kielcach zostało przygotowane na intensywnie prowadzoną posługę duszpasterską[2]. Od 1973 zostało przekształcone w jego prywatną kaplicę, która była miejscem sprawowania sakramentów, modlitwy i spotkań m.in.: młodzieży, niewidomych, głuchoniemych i wielu innych wspólnot religijnych[2].
4 czerwca 1991 uczestniczył w uroczystościach pielgrzymki Jana Pawła II do ojczyzny[7]. Słabe zdrowie uniemożliwiło mu bezpośrednie uczestnictwo w tym wydarzeniu[7]. Z balkonu swego mieszkania, na wózku inwalidzkim, obserwował on niektóre fragmenty tej wizyty[7]. Gdy papieżowi wskazano miejsce jego pobytu, udzielił on mu swojego błogosławieństwa[7]. Zmarł 27 lipca 1992 w wieku 90 lat po długiej chorobie[4]. Spoczął na cmentarzu Starym w Kielcach przy ulicy ks. Piotra Ściegiennego we wspólnym grobie kanoników Kapituły Katedralnej[5].
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]W 1938 kielecka drukarnia św. Józefa wydała drukiem jego pracę doktorską[11]. Wydawnictwo „Jedność” wydało w 1999 zbiór jego rozważeń rekolekcyjnych zatytułowany „O Bogu i o człowieku”[2]. Można dodać, że pozostawił konferencje i homilie, które są w rękopisach lub nagrane są na taśmie magnetofonowej i być może zostaną w przyszłości opublikowane[2].
- Wojciech Piwowarczyk , Charakter. Jego istota, Kielce: Wydawnictwo św. Józefa, 1938 .
- Wojciech Piwowarczyk , O Bogu i o człowieku. Rozważania rekolekcyjne, Kielce: Wydawnictwo Jedność, 1999, ISBN 83-7224-090-6, OCLC 751097320 .
Proces beatyfikacyjny
[edytuj | edytuj kod]Z inicjatywy Instytutu Świeckiego Chrystusa Króla w Katowicach podjęto próbę wyniesienia go na ołtarze[12]. W 2003 biskupi diecezji kieleckiej rozpoczęli starania o otwarcie procesu beatyfikacyjnego[13]. 16 marca 2006 Stolica Apostolska wydała zgodę tzw. Nihil obstat na rozpoczęcie procesu jego beatyfikacji[12], po czym 2 grudnia 2006 w Kielcach rozpoczął się uroczystą mszą świętą sprawowaną przez bp. Kazimierza Ryczana proces jego beatyfikacji na szczeblu diecezjalnym z licznym udziałem duchowieństwa, wiernych oraz osób niepełnosprawnych[14]. Odtąd przysługuje mu tytuł Sługi Bożego. Powołany został przez biskupa kieleckiego Trybunał diecezjalny w celu przeprowadzenia sprawnego postępowania, w następującym składzie[14]:
- bp Kazimierz Ryczan (do 2014), bp Jan Piotrowski (od 2014);
- ks. dr Jan Jagiełka (postulator);
- ks. Wojciech Wąsik (delegat biskupa);
- ks. Dariusz Gącik (promotor sprawiedliwości);
- ks. Karol Stach (notariusz);
- s. Lucjana Mucha (notariusz);
- s. Barbara Duda (doręczycielka pism).
Przesłuchano już wielu świadków świątobliwości jego życia, którzy go swego czasu spotkali[13].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Święci i błogosławieni Kościoła katolickiego
- Polscy święci i błogosławieni
- modlitwa za pośrednictwem świętego
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Chrystusa Króla, [w:] Serwis informacyjny Konferencji Wyższych Przełożonych Zakonów Męskich w Polsce [online], zyciezakonne.pl, 8 kwietnia 2008 [zarchiwizowane 2016-08-07] .
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am „Dobry Samarytanin” naszej diecezji. Ks. Wojciech Piwowarczyk (1902-1992). (PDF) [online], diecezjakielce.pl [zarchiwizowane z adresu 2022-03-08] .
- ↑ a b Pielgrzymka śladami ojca Wojciecha Piwowarczyka (II część), [w:] Instytut Świecki Chrystusa Króla [online], instchrkr.katowice.opoka.org.pl [zarchiwizowane 2016-08-21] .
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Daniel Wojciechowski , Ojciec duchowny kapłanów i wiernych. Sługa Boży ks. infułat Wojciech Piwowarczyk (1902-1990), [w:] Interaktywna Polska [online], iap.pl, 28 czerwca 2008 [zarchiwizowane z adresu 2016-08-06] .
- ↑ a b c Pielgrzymka śladami ojca Wojciecha Piwowarczyka (I część), [w:] Instytut Świecki Chrystusa Króla [online], instchrkr.katowice.opoka.org.pl [zarchiwizowane 2016-08-21] .
- ↑ a b c d e Stanisław Czerwik , Ks. Wojciech Piwowarczyk (1902-1992) jako ojciec duchowny w pamięci księży – jego byłych wychowanków. (PDF), „Kieleckie Studia Teologiczne”, Nr 4, bazhum.muzhp.pl, 2005, s. 415-424 [zarchiwizowane z adresu 2022-05-16] .
- ↑ a b c d e f g h Życie i działalność Sługi Bożego ks. Wojciecha Piwowarczyka, docplayer.pl [zarchiwizowane 2020-11-04] .
- ↑ a b Katarzyna Dobrowolska , Dla wszystkich ojciec, „Tygodnik katolicki „Niedziela””, Nr 48/2005, 2012 [zarchiwizowane z adresu 2016-08-22] .
- ↑ Drugi w Polsce ośrodek dla chorych na SM, [w:] Medycyna praktyczna dla lekarzy [online], mp.pl, 29 października 2007 [zarchiwizowane z adresu 2016-08-07] .
- ↑ Nowy ośrodek dla chorych na SM, [w:] Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej [online], prawapacjenta.eu, 30 października 2007 [zarchiwizowane 2017-07-16] .
- ↑ Życiorys, [w:] Instytut Świecki Chrystusa Króla [online], instchrkr.katowice.opoka.org.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-08-21] .
- ↑ a b ~1992~ (Wojciech Piwowarczyk) [online], newsaints.faithweb.com [dostęp 2016-07-23] (ang.).
- ↑ a b Trybunał beatyfikacyjny w katedrze [online], echodnia.eu, 3 grudnia 2006 [zarchiwizowane z adresu 2016-09-21] .
- ↑ a b Kielce: rozpoczął się proces beatyfikacyjny ks. Wojciecha Piwowarczyka, [w:] Katolicka Agencja Informacyjna [online], system.ekai.pl, 2 grudnia 2006 [zarchiwizowane 2016-08-22] .
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Ojciec Wojciech Piwowarczyk 1902-1992, [w:] Dom dla niepełnosprawnych [online], ddn.org.pl [zarchiwizowane 2016-09-14] .
- Agnieszka Dziarmaga , Wspominali dzieło sługi Bożego ks. Wojciecha Piwowarczyka, „Tygodnik katolicki „Niedziela””, Nr 24/2012, niedziela.pl, 2012 [zarchiwizowane z adresu 2016-08-22] .
- Jan Jagiełka , Działalność charytatywna ks. Wojciecha Piwowarczyka. (PDF), „Kieleckie Studia Teologiczne”, Nr 4, bazhum.muzhp.pl, 2005, s. 425-437 [zarchiwizowane z adresu 2020-11-04] .
- Grażyna Karolewicz , Ks. Wojciech Piwowarczyk w świetle wspomnień osób świeckich. (PDF), „Kieleckie Studia Teologiczne”, Nr 4, bazhum.muzhp.pl, 2005, s. 439-452 [zarchiwizowane z adresu 2021-09-25] .