Wikipedia:Strona główna
Z nowych i ostatnio rozbudowanych artykułów w Wikipedii:
…gdzie „bycze jaja” (na zdjęciu) upamiętniają loty w kosmos?
…kiedy okazało się, że domy trzymają się dzięki pająkom i poezji?
…że skrzydlate słowa Goethego i Schillera znane są również w Polsce?
…kto był zobowiązany do uzyskania karty woźnicy i czym można ją było zastąpić?
…która nowa lektura szkolna dla dzieci porusza poważne tematy takie jak choroba i śmierć?
Inwazja Rosji na Ukrainę • Wojna Izraela z Hamasem • Powódź w Europie Środkowej
- Laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki, w uznaniu „fundamentalnych odkryć i wynalazków umożliwiających uczenie maszynowe z wykorzystaniem sztucznych sieci neuronowych”, zostali fizyk John Hopfield oraz informatyk i psycholog poznawczy Geoffrey Hinton (na zdjęciu) (8 października)
- Amerykańscy biolodzy Victor Ambros i Gary Ruvkun otrzymali Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny „za odkrycie mikroRNA i jego roli w potranskrypcyjnej regulacji genów” (7 października)
- Urząd prezydenta Meksyku objęła Claudia Sheinbaum, pierwsza kobieta na tym stanowisku (1 października)
- Lider Hezbollahu, Hasan Nasr Allah, zginął w izraelskim ataku bombowym na podziemną bazę tej organizacji w południowym Bejrucie (27 września)
Zmarli: Johan Neeskens • A.Q.M. Badruddoza Chowdhury • Jerzy Molga • Farida • Dikembe Mutombo • Kris Kristofferson • Alexandre do Nascimento • Jadwiga Romańska • Hasan Nasr Allah • Maggie Smith • John Ashton • Giancarlo Crosta
9 października: imieniny obchodzą m.in.: Aaron, Ginter i Sybilla; Światowy Dzień Poczty
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1454 – na zamku w Malborku została zawarta umowa, dająca krzyżackim wojskom najemnym prawo sprzedaży zamku, gdyby nie otrzymali żołdu; w 1457 na mocy tej umowy twierdzę kupiła od nich Polska
- 1604 – została zaobserwowana supernowa SN 1604 (Gwiazda Keplera) (na fotografii obecne pozostałości)
- 1874 – w szwajcarskim Bernie założono Powszechny Związek Pocztowy (na ilustracji flaga)
- 1879 – urodził się niemiecki fizyk Max von Laue, prekursor analizy rentgenowskiej, laureat Nagrody Nobla za odkrycie zjawiska dyfrakcji promieniowania rentgenowskiego na kryształach
- 1934 – podczas wizyty we Francji został zamordowany król Jugosławii Aleksander I Karadziordziewić, podczas zamachu zginął również francuski minister spraw zagranicznych Louis Barthou (wydarzenie zostało zarejestrowane na taśmie filmowej – obejrzyj zamach na króla w kronice filmowej z 1934); zamachowiec Włado Czernozemski został zmasakrowany przez tłum widzów i zmarł tego samego dnia
- 1939 – ukazał się ostatni numer wydawanego nieprzerwanie przez 118 lat „Kurjera Warszawskiego”
- 1974 – zmarł niemiecki przedsiębiorca Oskar Schindler, właściciel fabryki naczyń emaliowanych, który zasłynął uratowaniem swoich żydowskich robotników przed zagładą w obozach koncentracyjnych w czasie II wojny światowej
Kurelom i kumom – w wierzeniach ruchu świętych w dniach ostatnich zwierzęta wykorzystywane przez Jeredytów. Pojawiają się we wchodzącej w skład Księgi Mormona Księdze Etera. Miały być szczególnie przydatne człowiekowi. Niektórzy komentatorzy wnioskują z tego, że mogły być udomowione, inni, spoglądając na szerszy kontekst, wyciągają wniosek dokładnie przeciwny. Utrwalone w kulturze świętych w dniach ostatnich, nazywane są najbardziej osobliwymi oraz najbardziej tajemniczymi zwierzętami wymienianymi w Księdze Mormona. Istnienie kurelomów i kumomów nie znalazło potwierdzenia w źródłach zewnętrznych. Od dawna są niemniej obiektem spekulacji. Badacze podejmowali próby identyfikacji tych zwierząt. Przyjmuje się, jakoby miały przynależeć do gatunków rodzimych dla zamieszkanego przez Jeredytów starożytnego kontynentu amerykańskiego. Zwraca się również uwagę na to, iż w procesie określanym mianem tłumaczenia Księgi Mormona Joseph Smith nie znalazł dlań słowa w języku angielskim. Z uwagi na ten fakt czasem wspomina się o lamach oraz alpakach. Czytaj więcej…
Richard Taylor (ur. 19 maja 1962 w Cambridge) – brytyjsko-amerykański matematyk, laureat Nagrody Shawa w dziedzinie matematyki z 2007 roku, a także Breakthrough Prize in Mathematics za rok 2015. Specjalizuje się w teorii liczb. Zainteresowania matematyczne Taylora koncentrują się na związku pomiędzy dwoma bardzo różnymi rodzajami symetrii: pewnymi dyskretnymi symetriami równań wielomianowych oraz symetriami ciągłymi występującymi w geometrii. Wpisuje się to w realizację tzw. programu Langlandsa. Jego realizacja doprowadziła w szczególności do rozwiązania starych problemów teorii liczb, najbardziej znanym przykładem jest tu dowód Wielkiego Twierdzenia Fermata autorstwa Andrew Wilesa. Przez prawie cały rok Taylor pomagał Wilesowi uzupełnić lukę w pierwszej wersji dowodu, starania te zakończyły się sukcesem. Czytaj więcej…
Most Żelazny w Kłodzku zalany podczas powodzi w 2024