Przejdź do zawartości

Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny (szw. Nobelpriset i fysiologi eller medicin) – nagroda przyznawana corocznie przez Instytut Karolinska za wyjątkowe osiągnięcia naukowe z różnych dziedzin fizjologii lub medycyny.

Jest jedną z pięciu Nagród Nobla ustanowionych w testamencie przez Alfreda Nobla (zm. 1896)[1]. Jak zapisał on w swoim testamencie, nadzór nad nagrodą sprawuje Fundacja Noblowska, a przyznawana jest ona przez zgromadzenie wybierane przez Instytut Karolinska[2]. Nazywana potocznie „Nagrodą Nobla z medycyny”, w rzeczywistości była precyzyjnie opisana przez Nobla w jego testamencie jako nagroda z fizjologii lub medycyny. Z tego powodu może być przyznana w każdej ze szczegółowych dziedzin obu tych nauk. Pierwszym laureatem nagrody był Emil Adolf von Behring w 1901 r.

Nominacja i selekcja kandydatów

[edytuj | edytuj kod]

Obecnie Nagroda Nobla może być przyznana za dwie różne prace, ale w sumie liczba nagrodzonych osób nie może przekroczyć trzech. Do 1968 roku regulamin zezwalał na przyznanie nagrody większej liczbie osób, ale nigdy nie zdarzyło się to w praktyce[3].

Laureaci nagrody są wybierani przez Zgromadzenie Noblowskie Instytutu Karolinska, w skład którego wchodzi 50 profesorów tej instytucji. Ciałem wykonawczym Zgromadzenia jest Komitet Noblowski, który składa się z pięciu członków wybranych przez Zgromadzenie. Nominacja i selekcja kandydatów zaczyna się, we wrześniu roku poprzedzającego nadanie nagrody, przez wysłanie przez Komitet zaproszeń do nominacji do około 3000 profesorów z różnych światowych instytucji naukowych, poprzednich laureatów nagrody i członków Zgromadzenia. Nikt nie może nominować siebie samego. Z końcem stycznia następnego roku upływa termin nominacji, a w lutym Komitet zawęża liczbę nominowanych. Następnie od marca do maja zasięga się opinii wybranych ekspertów, by we wrześniu przedstawić Zgromadzeniu pisemny raport z rekomendowanymi kandydatami. Rekomendacje dyskutuje się na dwóch kolejnych zebraniach Zgromadzenia, które w październiku wybiera ostatecznych laureatów drogą głosowania większościowego. W tym samym miesiącu ogłasza się nazwiska laureatów. Nazwiska nominowanych, jak i nominujących, a także opinie i przebieg wyborów pozostają utajnione (klauzula tajności dotyczy zarówno kontaktów publicznych, jak i prywatnych) przez następne 50 lat[4].

Nagroda

[edytuj | edytuj kod]

Każdy laureat otrzymuje medal, dyplom i nagrodę pieniężną, której wysokość jest różna w różnych latach[5]. W 1901 roku von Behring otrzymał 150 782 korony szwedzkie (SEK)[6]. W 2023 przyznano nagrodę w wysokości 11 000 000 SEK[7]. Nagroda jest uroczyście wręczana 10 grudnia w Sztokholmie, w rocznicę śmierci Nobla[4].

Laureaci

[edytuj | edytuj kod]

Do 2025 roku włącznie 232 osobom przyznano 116 Nagród Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny. Nagrody nie przyznano w dziewięciu latach: 1915–1918, 1921, 1925, 1940–1942[8]. Do 2025 roku nagrodę dostało 14 kobiet[9]. Najmłodszym laureatem nagrody był nagrodzony w wieku 32 lat Frederick Banting (w roku 1923), a najstarszym, mający 87 lat Peyton Rous (w roku 1966). W 1947 roku nagrodę wspólnie otrzymało małżeństwo Gerty i Carl Cori, a w 2014 roku May-Britt i Edvard Moser[8].

W 1939 roku jeden z laureatów, Niemiec Gerhard Domagk, nie dostał pozwolenia od rządu Hitlera na odebranie nagrody, podobnie jak Richard Kuhn w 1938 r. i Adolf Butenandt w 1939 r. w dziedzinie chemii. Medal i dyplom, ale nie nagrodę pieniężną, otrzymali oni w późniejszych latach[8].

Chronologiczna lista laureatów
Rok Laureat Kraj rezydencji/narodowość Uzasadnienie[a]
1901 Behring, Emil Adolf vonEmil Adolf von Behring  Cesarstwo Niemieckie „za pracę nad terapią surowicą, w szczególności jej stosowania w leczeniu błonicy, która otworzyła nową drogę w dziedzinie nauk medycznych, dając do rąk lekarza zwycięską broń przeciwko chorobie i śmierci”[10]
1902 Ross, RonaldRonald Ross  Wielka Brytania „za pracę nad malarią, którymi pokazał, jak dostaje się ona do organizmu i tym samym stworzył podstawy dla badań tej choroby i metod jej zwalczania”[11]
1903 Finsen, Niels RybergNiels Ryberg Finsen  Dania „[za] wkład w leczenie chorób, szczególnie gruźlicy skórnej, skoncentrowanymi promieniami świetlnymi, czym otworzył nową drogę dla nauk medycznych”[12]
1904 Pawłow, IwanIwan Pawłow[b]  Imperium Rosyjskie „w uznaniu pracy nad fizjologią układu trawiennego, przez co zmieniła i powiększyła się wiedza na temat życiowych aspektów tego tematu”[13]
1905 Koch, RobertRobert Koch  Cesarstwo Niemieckie „za badania i odkrycia dotyczące gruźlicy”[14]
1906 Golgi, CamilloCamillo Golgi  Włochy „w uznaniu za pracę nad strukturą układu nerwowego”[15]
Cajal, Santiago Ramón ySantiago Ramón y Cajal  Hiszpania
1907 Laveran, CharlesCharles Laveran  Francja „w uznaniu prac nad rolą pierwotniaków w powodowaniu chorób”[16]
1908 Miecznikow, IljaIlja Miecznikow[c]  Imperium Rosyjskie „w uznaniu pracy nad odpornością”[17]
Ehrlich, PaulPaul Ehrlich  Cesarstwo Niemieckie
1909 Kocher, Emil TheodorEmil Theodor Kocher  Szwajcaria „za pracę nad fizjologią, patologią i chirurgią tarczycy”[18]
1910 Kossel, AlbrechtAlbrecht Kossel  Cesarstwo Niemieckie „w uznaniu wkładu w naszą wiedzę na temat chemii komórki poczynionego w jego pracy nad białkami, włączając w to substancje nukleinowe”[19]
1911 Gullstrand, AllvarAllvar Gullstrand  Szwecja „za pracę nad dioptryką oka”[20]
1912 Carrel, AlexisAlexis Carrel  Francja „[za] pracę nad techniką szwu naczyń i transplantacją naczyń krwionośnych i organów”[21]
1913 Richet, CharlesCharles Richet  Francja „[za] pracę nad anafilaksją”[22]
1914 Bárány, RobertRobert Bárány  Austro-Węgry „za pracę nad fizjologią i patologią układu przedsionkowego”[23]
1915 nagrody nie przyznano
1916 nagrody nie przyznano
1917 nagrody nie przyznano
1918 nagrody nie przyznano
1919 Bordet, JulesJules Bordet  Belgia „za odkrycia związane z odpornością”[24]
1920 Krogh, Schack August SteenbergSchack August Steenberg Krogh  Dania „za odkrycie mięśniowego mechanizmu regulacyjnego kapilar”[25]
1921 nagrody nie przyznano
1922 Hill, Archibald VivianArchibald Vivian Hill  Wielka Brytania „za odkrycia związane z wytwarzaniem ciepła w mięśniach”[26]
Meyerhof, Otto FritzOtto Fritz Meyerhof  Niemcy „za odkrycie ścisłego związku pomiędzy zużyciem tlenu a metabolizmem kwasu mlekowego w mięśniu”[26]
1923 Banting, Frederick GrantFrederick Grant Banting  Kanada „za odkrycie insuliny”[27]
Macleod, John James RichardJohn James Richard Macleod  Kanada
1924 Einthoven, WillemWillem Einthoven  Holandia „za odkrycie zasady elektrokardiogramu”[28]
1925 nagrody nie przyznano
1926 Fibiger, Johannes Andreas GribJohannes Andreas Grib Fibiger  Dania „za odkrycie Spiroptera carcinoma”[29]
1927 Wagner-Jauregg, JuliusJulius Wagner-Jauregg  Republika Austriacka „za odkrycie terapeutycznego znaczenia inokulacji malarii w leczeniu porażenia postępującego”[30]
1928 Nicolle, Charles Jules HenriCharles Jules Henri Nicolle  Francja „za pracę nad tyfusem”[31]
1929 Eijkman, ChristiaanChristiaan Eijkman  Holandia „za odkrycie witaminy hamującej zapalenie nerwów”[32]
Hopkins, Frederick GowlandFrederick Gowland Hopkins  Wielka Brytania „za odkrycie witamin stymulujących wzrost”[32]
1930 Landsteiner, KarlKarl Landsteiner  Republika Austriacka „za odkrycie ludzkich grup krwi”[33]
1931 Warburg, Otto HeinrichOtto Heinrich Warburg  Niemcy „za odkrycie natury i zasady działania enzymu oddechowego”[34]
1932 Sherrington, Charles ScottCharles Scott Sherrington  Wielka Brytania „za odkrycia dotyczące funkcji neuronów”[35]
Adrian, Edgar DouglasEdgar Douglas Adrian  Wielka Brytania
1933 Morgan, Thomas HuntThomas Hunt Morgan  Stany Zjednoczone „za odkrycia dotyczące roli chromosomu w dziedziczeniu”[36]
1934 Whipple, George HoytGeorge Hoyt Whipple  Stany Zjednoczone „za odkrycia związane z leczeniem wątroby w przypadkach anemii”[37]
Minot, George RichardsGeorge Richards Minot  Stany Zjednoczone
Murphy, William ParryWilliam Parry Murphy  Stany Zjednoczone
1935 Spemann, HansHans Spemann  Niemcy „za odkrycie efektu organizatora podczas rozwoju zarodkowego”[38]
1936 Dale, Henry HallettHenry Hallett Dale  Wielka Brytania „za odkrycie dotyczące chemicznego przekazywania impulsów nerwowych”[39]
Loewi, OttoOtto Loewi  Austria
1937 Szent-Györgyi, AlbertAlbert Szent-Györgyi[d]  Węgry „za odkrycia dotyczące biologicznych procesów spalania, ze szczególnym uwzględnieniem witaminy C i przemian fumaranu”[40]
1938 Heymans, Corneille Jean FrançoisCorneille Jean François Heymans  Belgia „za odkrycie funkcji pełnionej przez zatokę szyjną i kłębek szyjny w regulacji oddychania”[41]
1939 Domagk, GerhardGerhard Domagk  Niemcy „za odkrycie antybakteryjnych właściwości prontosilu”[42]
1940 nagrody nie przyznano
1941 nagrody nie przyznano
1942 nagrody nie przyznano
1943 Dam, Carl Peter HenrikCarl Peter Henrik Dam  Dania „za odkrycie witaminy K”[43]
Doisy, Edward AdelbertEdward Adelbert Doisy  Stany Zjednoczone „za odkrycie chemicznej natury witaminy K”[43]
1944 Erlanger, JosephJoseph Erlanger  Stany Zjednoczone „za odkrycia związane z wysoce zróżnicowanymi funkcjami pojedynczych włókien nerwowych”[44]
Gasser, Herbert SpencerHerbert Spencer Gasser  Stany Zjednoczone
1945 Fleming, AlexanderAlexander Fleming  Wielka Brytania „za odkrycie penicyliny i jej leczniczego działania w różnych chorobach zakaźnych”[45]
Chain, Ernst BorisErnst Boris Chain  Wielka Brytania
Florey, Howard WalterHoward Walter Florey  Australia
1946 Muller, Hermann JosephHermann Joseph Muller  Stany Zjednoczone „za odkrycie indukcji mutacji za pomocą napromieniowywania promieniami X”[46]
1947 Cori, Carl FerdinandCarl Ferdinand Cori  Stany Zjednoczone „za odkrycie przebiegu katalitycznej przemiany glikogenu”[47]
Cori, GertyGerty Cori[e]  Stany Zjednoczone
Houssay, Bernardo AlbertoBernardo Alberto Houssay  Argentyna „za odkrycie roli odgrywanej przez hormon przedniego płata przysadki w metabolizmie węglowodanów”[47]
1948 Müller, PaulPaul Müller  Szwajcaria „za odkrycie wysokiej skuteczności DDT, jako kontaktowego środka trującego przeciwko wielu stawonogom”[48]
1949 Hess, Walter RudolfWalter Rudolf Hess  Szwajcaria „za odkrycie funkcjonalnej organizacji śródmózgowia, jako ośrodka koordynującego aktywność organów wewnętrznych”[49]
Moniz, EgasEgas Moniz  Portugalia „za odkrycie terapeutycznej wartości lobotomii w pewnych psychozach”[49]
1950 Hench, Philip ShowalterPhilip Showalter Hench  Stany Zjednoczone „za odkrycia dotyczące hormonów kory nadnerczy, ich struktury i działania biologicznego”[50]
Kendall, Edward CalvinEdward Calvin Kendall  Stany Zjednoczone
Reichstein, TadeuszTadeusz Reichstein  Szwajcaria
 Polska
1951 Theiler, MaxMax Theiler  Południowa Afryka „za odkrycia związane z żółtą gorączką i jej zwalczaniem”[51]
1952 Waksman, Selman AbrahamSelman Abraham Waksman  Stany Zjednoczone „za odkrycie streptomycyny, pierwszego antybiotyku skutecznego w zwalczaniu gruźlicy”[52]
1953 Krebs, Hans AdolfHans Adolf Krebs  Wielka Brytania „za odkrycie cyklu kwasu cytrynowego”[53]
Lipmann, Fritz AlbertFritz Albert Lipmann  Stany Zjednoczone „za odkrycie koenzymu A i jego pośredniczącej roli w metabolizmie”[53]
1954 Enders, John FranklinJohn Franklin Enders  Stany Zjednoczone „za odkrycie zdolności wirusa polio do wzrostu w kulturach różnego rodzaju tkanek”[54]
Robbins, Frederick ChapmanFrederick Chapman Robbins  Stany Zjednoczone
Weller, Thomas HuckleThomas Huckle Weller  Stany Zjednoczone
1955 Theorell, Axel Hugo TheodorAxel Hugo Theodor Theorell  Szwecja „za odkrycia dotyczące natury i działania enzymów oksydacyjnych”[55]
1956 Cournand, André FrédéricAndré Frédéric Cournand  Stany Zjednoczone „za odkrycia dotyczące cewnikowania serca i patologicznych zmian w układzie krążenia”[56]
Forssmann, WernerWerner Forssmann  Niemcy Zachodnie
Richards, Dickinson W.Dickinson W. Richards  Stany Zjednoczone
1957 Bovet, DanielDaniel Bovet  Włochy „za odkrycia dotyczące syntetycznych związków, które hamują działanie pewnych substancji w organizmie i szczególnie do ich działania na system krwionośny i mięśnie szkieletowe”[57]
1958 Beadle, George WellsGeorge Wells Beadle  Stany Zjednoczone „za odkrycie, że geny działają poprzez regulowanie określonych wydarzeń chemicznych”[58]
Tatum, Edward LawrieEdward Lawrie Tatum  Stany Zjednoczone
Lederberg, JoshuaJoshua Lederberg  Stany Zjednoczone „za odkrycia dotyczące rekombinacji genetycznej i organizacji materiału genetycznego bakterii”[58]
1959 Kornberg, ArthurArthur Kornberg  Stany Zjednoczone „za odkrycie mechanizmów biologicznej syntezy kwasów rybonukleinowych i kwasów deoksyrybonukleinowych”[59]
Ochoa, SeveroSevero Ochoa  Stany Zjednoczone
 Hiszpania
1960 Burnet, Frank MacfarlaneFrank Macfarlane Burnet  Australia „za odkrycie nabytej tolerancji immunologicznej”[60]
Medawar, Peter BrianPeter Brian Medawar  Wielka Brytania
1961 Békésy, Georg vonGeorg von Békésy  Stany Zjednoczone „za odkrycie fizycznego mechanizmu stymulacji wewnątrz ślimaka”[61]
1962 Crick, Francis Harry ComptonFrancis Harry Compton Crick  Wielka Brytania „za odkrycie dotyczące struktury molekularnej kwasów nukleinowych i jej znaczenia w przekazywaniu informacji w substancjach ożywionych”[62]
Watson, James DeweyJames Dewey Watson  Stany Zjednoczone
Wilkins, Maurice Hugh FrederickMaurice Hugh Frederick Wilkins  Wielka Brytania
 Nowa Zelandia
1963 Eccles, John CarewJohn Carew Eccles  Australia „za odkrycia dotyczące mechanizmów jonowych zaangażowanych w pobudzanie i inhibicję peryferyjnych i centralnych części błony komórkowej nerwów”[63]
Hodgkin, Alan LloydAlan Lloyd Hodgkin  Wielka Brytania
Huxley, Andrew FieldingAndrew Fielding Huxley  Wielka Brytania
1964 Bloch, KonradKonrad Bloch  Stany Zjednoczone „za odkrycia dotyczące mechanizmu i regulacji metabolizmu cholesterolu i kwasów tłuszczowych”[64]
Lynen, FeodorFeodor Lynen  Niemcy Zachodnie
1965 Jacob, FrançoisFrançois Jacob  Francja „za odkrycia dotyczące genetycznej kontroli enzymów i syntezy wirusów”[65]
Lwoff, AndréAndré Lwoff  Francja
Monod, JacquesJacques Monod  Francja
1966 Rous, PeytonPeyton Rous  Stany Zjednoczone „za odkrycie wirusów indukujących powstawanie guzów”[66]
Huggins, Charles BrentonCharles Brenton Huggins  Stany Zjednoczone „za odkrycia dotyczące leczenia hormonalnego raka prostaty”[66]
1967 Granit, RagnarRagnar Granit  Szwecja
 Finlandia 		„za odkrycia dotyczące podstawowych fizjologicznych i chemicznych procesów widzenia w oku”[67]
Hartline, Haldan KefferHaldan Keffer Hartline  Stany Zjednoczone
Wald, GeorgeGeorge Wald  Stany Zjednoczone
1968 Holley, Robert W.Robert W. Holley  Stany Zjednoczone „za interpretację kodu genetycznego i jego funkcji w syntezie białka”[68]
Khorana, Har GobindHar Gobind Khorana  Stany Zjednoczone
Nirenberg, Marshall W.Marshall W. Nirenberg  Stany Zjednoczone
1969 Delbrück, MaxMax Delbrück  Stany Zjednoczone „za odkrycia dotyczące mechanizmów replikacji i struktury genetycznej wirusów”[69]
Hershey, Alfred D.Alfred D. Hershey  Stany Zjednoczone
Luria, Salvador E.Salvador E. Luria  Stany Zjednoczone
1970 Axelrod, JuliusJulius Axelrod  Stany Zjednoczone „za odkrycia dotyczące humoralnych transmiterów w zakończeniach nerwowych i mechanizmu ich przechowywania, uwalniania i inaktywacji”[70]
Euler, Ulf vonUlf von Euler  Szwecja
Katz, BernardBernard Katz  Wielka Brytania
1971 Sutherland Jr., Earl W.Earl W. Sutherland Jr.  Stany Zjednoczone „za odkrycia dotyczące mechanizmu działania hormonów”[71]
1972 Edelman, Gerald M.Gerald M. Edelman  Stany Zjednoczone „za odkrycia dotyczące chemicznej struktury przeciwciał”[72]
Porter, Rodney R.Rodney R. Porter  Wielka Brytania
1973 Frisch, Karl vonKarl von Frisch  Niemcy Zachodnie „za odkrycia dotyczące organizacji i wywoływania jednostkowych i społecznych wzorców zachowań”[73]
Lorenz, KonradKonrad Lorenz  Austria
Tinbergen, NikolaasNikolaas Tinbergen  Wielka Brytania
1974 Claude, AlbertAlbert Claude  Belgia „za odkrycia dotyczące strukturalnej i funkcjonalnej organizacji komórki”[74]
Duve, Christian deChristian de Duve  Belgia
Palade, George E.George E. Palade  Stany Zjednoczone
1975 Baltimore, DavidDavid Baltimore  Stany Zjednoczone „za odkrycia dotyczące interakcji pomiędzy wirusami indukującymi powstawanie guzów a genetycznym materiałem komórki”[75]
Dulbecco, RenatoRenato Dulbecco  Stany Zjednoczone
Temin, Howard MartinHoward Martin Temin  Stany Zjednoczone
1976 Blumberg, Baruch S.Baruch S. Blumberg  Stany Zjednoczone „za odkrycia dotyczące nowych mechanizmów tworzenia i rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych”[76]
Gajdusek, D. CarletonD. Carleton Gajdusek  Stany Zjednoczone
1977 Guillemin, RogerRoger Guillemin  Stany Zjednoczone „za odkrycia dotyczące produkcji hormonów peptydowych w mózgu”[77]
Schally, AndrewAndrew Schally Polska
 Stany Zjednoczone
Yalow, RosalynRosalyn Yalow  Stany Zjednoczone „za rozwinięcie radioimmunologicznej metody oznaczania hormonów peptydowych”[77]
1978 Arber, WernerWerner Arber  Szwajcaria „za odkrycie enzymów restrykcyjnych i ich zastosowania w genetyce molekularnej”[78]
Nathans, DanielDaniel Nathans  Stany Zjednoczone
Smith, Hamilton O.Hamilton O. Smith  Stany Zjednoczone
1979 Cormack, Allan M.Allan M. Cormack  Stany Zjednoczone „za rozwój tomografii komputerowej”[79]
Hounsfield, Godfrey N.Godfrey N. Hounsfield  Wielka Brytania
1980 Benacerraf, BarujBaruj Benacerraf  Stany Zjednoczone „za odkrycia dotyczące determinowanych genetycznie struktur na powierzchni komórek, które regulują odpowiedzi immunologiczne”[80]
Dausset, JeanJean Dausset  Francja
Snell, George D.George D. Snell  Stany Zjednoczone
1981 Sperry, Roger W.Roger W. Sperry  Stany Zjednoczone „za odkrycia dotyczące funkcjonalnej specjalizacji półkul mózgowych”[81]
Hubel, David H.David H. Hubel  Stany Zjednoczone „za odkrycia dotyczące przekazywania informacji w układzie wzrokowym”[81]
Wiesel, Torsten N.Torsten N. Wiesel  Szwecja
1982 Bergström, Sune K.Sune K. Bergström  Szwecja „za odkrycie dotyczące prostaglandyn i spokrewnionych z nimi związków aktywnych biologicznie”[82]
Samuelsson, Bengt I.Bengt I. Samuelsson  Szwecja
Vane, John R.John R. Vane  Wielka Brytania
1983 McClintock, BarbaraBarbara McClintock  Stany Zjednoczone „za odkrycie ruchomych elementów genetycznych”[83]
1984 Jerne, Niels K.Niels K. Jerne  Dania „za teorie dotyczące specyficzności w rozwoju i kontroli układu immunologicznego i odkrycia zasad produkcji przeciwciał monoklonalnych”[84]
Köhler, GeorgesGeorges Köhler  Niemcy Zachodnie
Milstein, CésarCésar Milstein  Wielka Brytania
 Argentyna
1985 Brown, Michael S.Michael S. Brown  Stany Zjednoczone „za odkrycia dotyczące regulacji metabolizmu cholesterolu”[85]
Goldstein, Joseph L.Joseph L. Goldstein  Stany Zjednoczone
1986 Cohen, StanleyStanley Cohen  Stany Zjednoczone „za odkrycia czynników wzrostu”[86]
Levi-Montalcini, RitaRita Levi-Montalcini  Włochy
 Stany Zjednoczone
1987 Tonegawa, SusumuSusumu Tonegawa  Japonia „za odkrycie genetycznego podłoża generacji różnorodności przeciwciał”[87]
1988 Black, James W.James W. Black  Wielka Brytania „za odkrycie ważnych zasad leczenia farmakologicznego”[88]
Elion, Gertrude B.Gertrude B. Elion  Stany Zjednoczone
Hitchings, George H.George H. Hitchings  Stany Zjednoczone
1989 Bishop, J. MichaelJ. Michael Bishop  Stany Zjednoczone „za odkrycie komórkowego pochodzenia retrowirusowych onkogenów”[89]
Varmus, Harold E.Harold E. Varmus  Stany Zjednoczone
1990 Murray, Joseph E.Joseph E. Murray  Stany Zjednoczone „za odkrycia dotyczące transplantacji narządów i komórek w leczeniu ludzkich chorób”[90]
Thomas, E. DonnallE. Donnall Thomas  Stany Zjednoczone
1991 Neher, ErwinErwin Neher  Niemcy „za odkrycia dotyczące funkcji pojedynczych kanałów jonowych w komórkach”[91]
Sakmann, BertBert Sakmann  Niemcy
1992 Fischer, Edmond H.Edmond H. Fischer  Stany Zjednoczone
 Szwajcaria 		„za odkrycia dotyczące fosforylacji białek, jako biologicznego mechanizmu regulatorowego”[92]
Krebs, Edwin G.Edwin G. Krebs  Stany Zjednoczone
1993 Roberts, Richard J.Richard J. Roberts  Wielka Brytania „za odkrycie genów nieciągłych”[93]
Sharp, Phillip A.Phillip A. Sharp  Stany Zjednoczone
1994 Gilman, Alfred G.Alfred G. Gilman  Stany Zjednoczone „za odkrycie białek G i roli tych białek w przekazywaniu sygnału w komórkach”[94]
Rodbell, MartinMartin Rodbell  Stany Zjednoczone
1995 Lewis, Edward B.Edward B. Lewis  Stany Zjednoczone „za odkrycia dotyczące kontroli genetycznej wczesnego rozwoju zarodkowego”[95]
Nüsslein-Volhard, ChristianeChristiane Nüsslein-Volhard  Niemcy
Wieschaus, Eric F.Eric F. Wieschaus  Stany Zjednoczone
1996 Doherty, Peter C.Peter C. Doherty  Australia „za odkrycia dotyczące specyficzności komórkowej odporności immunologicznej”[96]
Zinkernagel, Rolf M.Rolf M. Zinkernagel  Szwajcaria
1997 Prusiner, Stanley B.Stanley B. Prusiner  Stany Zjednoczone „za odkrycie prionów – nowego biologicznego podłoża infekcji”[97]
1998 Furchgott, Robert F.Robert F. Furchgott  Stany Zjednoczone „za odkrycia dotyczące tlenku azotu, jako cząsteczki sygnałowej w układzie krwionośnym”[98]
Ignarro, Louis J.Louis J. Ignarro  Stany Zjednoczone
Murad, FeridFerid Murad  Stany Zjednoczone
1999 Blobel, GünterGünter Blobel  Stany Zjednoczone „za odkrycie, że białka są wyposażone w sekwencje sygnalne, które zawiadują ich transportem i lokalizacją komórkową”[99]
2000 Carlsson, ArvidArvid Carlsson  Szwecja „za odkrycia dotyczące przekazywania sygnału w układzie nerwowym”[100]
Greengard, PaulPaul Greengard  Stany Zjednoczone
Kandel, Eric R.Eric R. Kandel  Stany Zjednoczone
2001 Hartwell, Leland H.Leland H. Hartwell  Stany Zjednoczone „za odkrycia kluczowych regulatorów cyklu komórkowego”[101]
Hunt, TimTim Hunt  Wielka Brytania
Nurse, Paul M.Paul M. Nurse  Wielka Brytania
2002 Brenner, SydneySydney Brenner  Wielka Brytania „za odkrycia dotyczące genetycznej regulacji rozwoju organów i programowanej śmierci komórki”[102]
Horvitz, Howard RobertHoward Robert Horvitz  Stany Zjednoczone
Sulston, John E.John E. Sulston  Wielka Brytania
2003 Lauterbur, PaulPaul Lauterbur  Stany Zjednoczone „za odkrycia dotyczące obrazowania rezonansu magnetycznego”[103]
Mansfield, PeterPeter Mansfield  Wielka Brytania
2004 Axel, RichardRichard Axel  Stany Zjednoczone „za odkrycia związane z receptorami węchowymi i organizacją układu węchowego”[104]
Buck, Linda B.Linda B. Buck  Stany Zjednoczone
2005 Marshall, Barry J.Barry J. Marshall  Australia „za odkrycie bakterii Helicobacter pylori i jej roli w zapaleniu błony śluzowej żołądka i chorobie wrzodowej”[105]
Warren, J. RobinJ. Robin Warren  Australia
2006 Fire, Andrew Z.Andrew Z. Fire  Stany Zjednoczone „za odkrycie interferencji RNA – wyciszania genów przez dwuniciowe RNA”[106]
Mello, Craig C.Craig C. Mello  Stany Zjednoczone
2007 Capecchi, Mario R.Mario R. Capecchi  Stany Zjednoczone „za odkrycia zasad rządzących wprowadzaniem specyficznych modyfikacji genowych w myszach z użyciem embrionalnych komórek macierzystych”[107]
Evans, Martin J.Martin J. Evans  Wielka Brytania
Smithies, OliverOliver Smithies  Stany Zjednoczone
2008 Hausen, Harald zurHarald zur Hausen  Niemcy „za odkrycie, że wirus brodawczaka ludzkiego powoduje raka szyjki macicy”[108]
Barré-Sinoussi, FrançoiseFrançoise Barré-Sinoussi  Francja „za odkrycie ludzkiego wirusa niedoboru odporności”[108]
Montagnier, LucLuc Montagnier  Francja
2009 Blackburn, ElizabethElizabeth Blackburn  Stany Zjednoczone
 Australia[f] 		„za odkrycie, jak chromosomy są chronione przez telomery i telomerazę”[109]
Greider, CarolCarol Greider  Stany Zjednoczone
Szostak, JackJack Szostak  Stany Zjednoczone
 Wielka Brytania
2010 Edwards, RobertRobert Edwards  Wielka Brytania „za opracowanie metody zapłodnienia in vitro”[110]
2011 Steinman, RalphRalph Steinman  Kanada „za odkrycie komórki dendrytycznej i jej roli w odporności nabytej”[111]
Beutler, BruceBruce Beutler  Stany Zjednoczone „za odkrycia dotyczące aktywacji odporności wrodzonej”[111]
Hoffmann, JulesJules Hoffmann  Luksemburg
2012 Gurdon, JohnJohn Gurdon  Wielka Brytania „za odkrycie, że dorosłe komórki można przeprogramować tak, by stały się one komórkami pluripotentnymi”[112]
Yamanaka, Shin’yaShin’ya Yamanaka  Japonia
2013 Rothman, JamesJames Rothman  Stany Zjednoczone „za odkrycia dotyczące maszynerii regulującej transport pęcherzykowy – główny system transportowy w naszych komórkach”[113]
Schekman, RandyRandy Schekman  Stany Zjednoczone
Südhof, ThomasThomas Südhof  Niemcy
2014 O’Keefe, JohnJohn O’Keefe  Stany Zjednoczone
 Wielka Brytania 		„za odkrycia dotyczące komórek mózgowych odpowiadających za system orientacji w przestrzeni”[114]
Moser, May-BrittMay-Britt Moser  Norwegia
Moser, EdvardEdvard Moser  Norwegia
2015 Youyou, TuTu Youyou  Chiny „za odkrycia dotyczące nowej terapii malarii”[115]
Campbell, William C.William C. Campbell  Irlandia „za odkrycia dotyczące nowej terapii infekcji spowodowanych przez pasożytnicze nicienie”[108]
Ōmura, SatoshiSatoshi Ōmura  Japonia
2016 Ōsumi, YoshinoriYoshinori Ōsumi  Japonia „za odkrycia mechanizmów autofagii”[116]
2017 Hall, Jeffrey C.Jeffrey C. Hall  Stany Zjednoczone „za odkrycia mechanizmów molekularnych kontrolujących rytm dobowy”[117]
Rosbash, MichaelMichael Rosbash  Stany Zjednoczone
Young, Michael W.Michael W. Young  Stany Zjednoczone
2018 Allison, James P.James P. Allison  Stany Zjednoczone „za odkrycie terapii przeciwnowotworowej poprzez hamowanie negatywnej regulacji immunologicznej”[118]
Honjo, TasukuTasuku Honjo  Japonia
2019 Kaelin Jr., WilliamWilliam Kaelin Jr.  Stany Zjednoczone „za odkrycie jak komórki wyczuwają i dostosowują się do dostępności tlenu”[119]
Ratcliffe, PeterPeter Ratcliffe  Wielka Brytania
Semenza, Gregg L.Gregg L. Semenza  Stany Zjednoczone
2020 Alter, HarveyHarvey Alter  Stany Zjednoczone „za odkrycie wirusa zapalenia wątroby typu C”[120]
Houghton, MichaelMichael Houghton  Wielka Brytania
Rice, Charles M.Charles M. Rice  Stany Zjednoczone
2021 Julius, DavidDavid Julius  Stany Zjednoczone „za odkrycia receptorów temperatury i dotyku”[121]
Patapoutian, ArdemArdem Patapoutian  Liban
 Stany Zjednoczone
2022 Pääbo, SvanteSvante Pääbo  Szwecja „za odkrycia dotyczące genomów wymarłych homininów i ewolucji człowieka”[122]
2023 Karikó, KatalinKatalin Karikó  Węgry „za odkrycia dotyczące modyfikacji zasad nukleozydowych, które umożliwiły opracowanie skutecznych szczepionek mRNA przeciwko COVID-19”[123]
Weissman, DrewDrew Weissman  Stany Zjednoczone
2024 Ambros, VictorVictor Ambros  Stany Zjednoczone „za odkrycie mikroRNA i jego roli w postranskrypcyjnej regulacji genów”[124]
Ruvkun, GaryGary Ruvkun  Stany Zjednoczone
2025 Brunkow, MaryMary Brunkow  Stany Zjednoczone „za odkrycia dotyczące obwodowej tolerancji immunologicznej”[125]
Ramsdell, FredFred Ramsdell  Stany Zjednoczone
Sakaguchi, ShimonShimon Sakaguchi  Japonia

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Uzasadnienie przyznania nagrody jest tłumaczeniem oryginalnego (nie zawsze całości) uzasadnienia z oficjalnej strony internetowej Fundacji Noblowskiej, nobelprize.org. Linki w tej kolumnie prowadzą do haseł związanych z uzasadnieniem, jednak niekoniecznie prowadzą do wszystkich szczegółów pracy laureata, które mogą być odnalezione w hasłach o tych osobach.
  2. ↑ W dokumentach Fundacji Nobla występuje jako Ivan Petrovich Pavlov.
  3. ↑ W dokumentach Fundacji Nobla występuje jako Ilya Ilyich Mechnikov.
  4. ↑ W dokumentach Fundacji Nobla występuje jako Albert Szent-Györgyi von Nagyrapolt.
  5. ↑ W dokumentach Fundacji Nobla występuje jako Gerty Theresa Cori, née Radnitz.
  6. ↑ W oficjalnych wykazach Fundacji Nobla jest uznawana za Amerykankę, ale posiada również australijskie obywatelstwo.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Alfred Nobel – The Man Behind the Nobel Prize, Nobelprize.org [zarchiwizowane 2018-08-12] (ang.).
  2. ↑ Jan Lindsten, Nils Ringertz, The Nobel Prize in Physiology or Medicine, 1901-2000 [online], Nobel Foundation, 26 czerwca 2001 [dostęp 2024-04-20] (ang.).
  3. ↑ What the Nobel Laureates Receive, Nobel Foundation [zarchiwizowane 2013-04-28] (ang.).
  4. ↑ a b Nomination and Selection of Medicine Laureates [online], Nobel Foundation [dostęp 2024-04-20] (ang.).
  5. ↑ Nobel Prize facts [online], Nobel Foundation [dostęp 2024-04-20] (ang.).
  6. ↑ The Nobel Prize Amounts [online], Nobel Foundation [dostęp 2024-04-20] (ang.).
  7. ↑ The Nobel Prize Amounts [online], Nobel Foundation [dostęp 2024-04-20] (ang.).
  8. ↑ a b c Facts on the Nobel Prize in Physiology or Medicine [online], Nobel Prize Outreach AB [dostęp 2025-10-09] (ang.).
  9. ↑ Nobel Prize awarded women [online], nobelprize.org [dostęp 2025-10-09] (ang.).
  10. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1901. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  11. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1902. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  12. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1903. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  13. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1904. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  14. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1905. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  15. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1906. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  16. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1907. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  17. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1908. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  18. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1909. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  19. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1910. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  20. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1911. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  21. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1912. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  22. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1913. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  23. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1914. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  24. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1919. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  25. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1920. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  26. ↑ a b The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1922. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  27. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1923. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  28. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1924. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  29. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1926. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  30. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1927. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  31. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1928. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  32. ↑ a b The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1929. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  33. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1930. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  34. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1931. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  35. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1932. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  36. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1933. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  37. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1934. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  38. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1935. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  39. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1936. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  40. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1937. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  41. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1938. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  42. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1939. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  43. ↑ a b The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1943. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  44. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1944. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  45. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1945. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  46. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1946. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  47. ↑ a b The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1947. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  48. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1948. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  49. ↑ a b The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1949. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  50. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1950. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  51. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1951. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  52. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1952. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  53. ↑ a b The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1953. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  54. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1954. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  55. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1955. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  56. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1956. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  57. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1957. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  58. ↑ a b The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1958. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  59. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1959. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  60. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1960. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  61. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1961. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  62. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1962. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  63. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1963. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  64. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1964. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  65. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1965. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  66. ↑ a b The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1966. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  67. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1967. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  68. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1968. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  69. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1969. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  70. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1970. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  71. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1971. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  72. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1972. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  73. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1973. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  74. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1974. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  75. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1975. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  76. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1976. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  77. ↑ a b The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1977. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  78. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1978. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  79. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1979. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  80. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1980. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  81. ↑ a b The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1981. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  82. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1982. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  83. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1983. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  84. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1984. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  85. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1985. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  86. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1986. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  87. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1987. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  88. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1988. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  89. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1989. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  90. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1990. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  91. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1991. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  92. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1992. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  93. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1993. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  94. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1994. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  95. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1995. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  96. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1996. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  97. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1997. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  98. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1998. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  99. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1999. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  100. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2000. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  101. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2001. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  102. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2002. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  103. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2003. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  104. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2004. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  105. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2005. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  106. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2006. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  107. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2007. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  108. ↑ a b c The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2008. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  109. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2009. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  110. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2010. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  111. ↑ a b The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2011. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  112. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2012. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  113. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2013. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  114. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2014. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  115. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2015. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  116. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2016. Nobel Foundation, 2016-10-03. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  117. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2017. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  118. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2018. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  119. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2019. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  120. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2020. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  121. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2021. Nobel Foundation. [dostęp 2024-04-20]. (ang.).
  122. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2022 [online], NobelPrize.org, 3 października 2022 [dostęp 2024-04-20] (ang.).
  123. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2023 [online], Nobel Foundation [dostęp 2024-04-20] (ang.).
  124. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2024 [online], NobelPrize.org [dostęp 2024-10-07] (ang.).
  125. ↑ Nobel Prize in Physiology or Medicine 2025 [online], NobelPrize.org [dostęp 2025-10-06] (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Nagrody Nobla
dziedziny
naukowe
inne
instytucje
finansujące
przyznające
zrzeszające
nagrodzonych
inne
inne
artykuły

Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny
XX wiek
XXI wiek

Nobel

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Laureaci_Nagrody_Nobla_w_dziedzinie_fizjologii_lub_medycyny&oldid=78083784”