Franciszek Herzog

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Lowdown (dyskusja | edycje) o 12:54, 8 kwi 2018. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Franciszek Karol Herzog
ilustracja
podpułkownik piechoty podpułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia

10 września 1894
Biała

Data i miejsce śmierci

wiosna 1940
Charków

Przebieg służby
Lata służby

1914–1940

Siły zbrojne

cesarska i królewska Armia
Wojsko Polskie

Stanowiska

dowódca batalionu piechoty

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości z Mieczami Krzyż Walecznych (1920–1941)
Order Trzech Gwiazd IV klasy (Łotwa) Medal Pamiątkowy Jubileuszowy 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej Krzyż Ligi Obrony I Klasy (Estonia) Krzyż Komandorski Orderu Białej Róży Finlandii
Odznaka „Za wierną służbę”

Franciszek Karol Herzog (ur. 10 września 1894 w Białej, zm. 1940 w Charkowie) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, uczestnik obu wojen światowych i wojny polsko-bolszewickiej, kawaler Orderu Virtuti Militari, więzień Starobielska, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Franciszek Karol Herzog był najstarszym z sześciorga dzieci Franciszka i Heleny z Jędrzejowskich. Szkołę powszechną ukończył w Osieku, następnie kontynuował naukę w gimnazjum w Cieszynie, przerwał ją jednak i rozpoczął pracę w zawodzie drukarza, w Cieszynie i Bratysławie. Od 1912 roku działał w drużynie „Sokoła”, później także w Związku Strzeleckim i Polskiej Partii Socjalistycznej.

Po wybuchu I wojny światowej, podobnie jak jego brat Stanisław (ur. 1897, poległ pod Mołotkowem w 1914), wstąpił do Legionów Polskich. Służył w stopniu kaprala w 1 pułku piechoty, pod pseudonimem „Czwartak”. W grudniu 1914 roku został ranny w nogę pod Marcinkowicami. 6 sierpnia 1916 roku został wyróżniony odznaką „Za Wierną Służbę”. Odznaczył się w walkach nad Stochodem, za co został wymieniony w rozkazie pochwalnym pułkownika Śmigłego-Rydza, awansowany do stopnia sierżanta, zaś po wojnie otrzymał Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 7159).

Po kryzysie przysięgowym został wcielony do jednostek armii austriackiej walczących na froncie włoskim. Zdezerterował we wrześniu 1918 roku i przedostał się do Krakowa, gdzie wstąpił do tajnych struktur Polskiej Organizacji Wojskowej. Działał głównie na Śląsku Cieszyńskim. Od listopada 1918 roku powrócił do armii regularnej, jako żołnierz 5. a następnie 1 pułku piechoty. Uczestniczył w wyprawie wileńskiej. W listopadzie 1919 roku powrócił na Śląsk Cieszyński, gdzie prowadził dywersję na terenach plebiscytowych, w ramach tajnej organizacji Konfederacja Śląska. Po zajęciu Zaolzia przez Czechy ponownie znalazł się w składzie 1 pułku, biorąc udział w Bitwie Warszawskiej.

W 1921 roku, po odbyciu kursów dokształcających, został awansowany do stopnia porucznika, 26 stycznia 1922 roku do stopnia kapitana. Podczas pełnienia służby patrolowej na granicy polsko-litewskiej uwolnił z rąk litewskich żołnierzy emisariuszkę POW, Ludwikę Pac-Pomarnacką, z którą ożenił się wiosną 1923 roku. Zamieszkał początkowo w Wilnie, następnie został przeniesiony do 75 pułku piechoty w Królewskiej Hucie. 18 lutego 1928 roku awansował do stopnia majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 roku i 62. lokatą w korpusie oficerów piechoty[1]. Od grudnia 1931 roku służył jako szef wyszkolenia w Komendzie Głównej Związku Strzeleckiego, w stopniu majora (w 1936 był w stopniu okręgowego rezerwy[2]). Wyjeżdżał w roli doradcy do spraw organizacji przysposobienia wojskowego do Łotwy, Estonii i Finlandii. W 1934 roku został dowódcą batalionu w 38 pułku piechoty w Przemyślu. W 1938 roku awansował do stopnia podpułkownika i został przeniesiony do 39 pułku piechoty w Jarosławiu na stanowisko dowódcy I batalionu detaszowanego w Lubaczowie.

W kampanii wrześniowej 1939 roku dowodził III batalionem 154 pułku piechoty w składzie Armii Karpaty. Brał udział w obronie Lwowa. Po zajęciu miasta przez wojska radzieckie został wzięty do niewoli. Przebywał w obozie w Starobielsku. Wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w Piatichatkach. Od 17 czerwca 2000 roku spoczywa na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie.

5 października 2007 roku Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie do stopnia pułkownika[3]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Żona i dzieci pułkownika Herzoga zostały wywiezione do Kazachstanu. Żona zmarła w 1942 roku. Trzech synów opuściło Związek Radziecki z Armią Andersa.

 Osobny artykuł: Represje ZSRR wobec Polaków i obywateli polskich 1939-1946.

Jego epitafium znajduje się na grobie rodzinnym Herzogów na Cmentarzu Rakowickim, zaś w 2003 roku w kaplicy na Groniu Miłosierdzia w Zagórniku wmurowano tablicę pamiątkową upamiętniającą rodzeństwo Herzogów: Franciszka, Stanisława, Stefana (ur. 1899, zamordowany w Katyniu), Józefa, Helenę i Marię.

Ordery i odznaczenia

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 5 z 21 lutego 1928 roku, s. 46.
  2. ↑ Lista oficerów Związku Strzeleckiego. Warszawa: Komenda Główna Związku Strzeleckiego, 1936, s. 30.
  3. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  4. ↑ M.P. z 1931 r. nr 218, poz. 296
  5. ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 20, 11 listopada 1936. 
  6. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 2 z 11 listopada 1936 roku, s. 23.

Bibliografia

  • Przemysław Wywiał: Podpułkownik Franciszek Herzog (1894–1940). „Sowiniec”. 32-33/2008. ISSN 1425-1965.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Franciszek_Herzog&oldid=53166891”