Józef Klemens Mielżyński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Józef Klemens Mielżyński
Ilustracja
Herb
Nowina
Rodzina

Mielżyńscy herbu Nowina

Data urodzenia

1729

Data śmierci

1792

Odznaczenia
Order Orła Białego

Józef Klemens Krzysztof Mielżyński herbu Nowina (1729-1792) – senator, wojewoda poznański od 1786, wojewoda kaliski od 1782, kasztelan poznański (1764), kasztelan kaliski (1758-1760), podkomorzy kaliski (1755), starosta radziejowski w latach 1758-1766[1], marszałek Trybunału Głównego Koronnego Wielkopolski w 1765 roku[2], kawaler maltański.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W latach 1747-1751 był kadetem w Lunéville[3]. Fundator kościoła i pałacu w Chobienicach. Początkowo zwolennik „stronnictwa dworskiego” Jerzego Mniszcha; ściśle związany z Rosją. Poseł na sejm 1758 roku z województwa brzeskokujawskiego[4]. Poseł na sejm nadzwyczajny 1761 roku z województwa kaliskiego[5]. Był konsyliarzem konfederacji generalnej 1764 roku[6]. Był elektorem Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1764 roku z województwa poznańskiego[7], jako delegowany od Rzeczypospolitej podpisał jego pacta conventa[8].

W czasie konfederacji barskiej przypisywano mu spowodowanie śmierci regimentarza Józefa Gogolewskiego[9]. Członek konfederacji 1773 roku, podpisał się na pierwszym zniszczonym egzemplarzu aktu konfederacji, następnie 16 kwietnia 1773 roku złożył przyrzeczenie (sponsję), że podpisze ponownie konfederację[10]. Na Sejmie Rozbiorowym 1773-1775 wszedł w skład delegacji wyłonionej pod naciskiem dyplomatów trzech państw rozbiorczych, mającej przeprowadzić rozbiór[11]. 18 września 1773 roku podpisał traktaty cesji przez Rzeczpospolitą Obojga Narodów ziem zagarniętych przez Rosję, Prusy i Austrię w I rozbiorze Polski[12]. Członek konfederacji Andrzeja Mokronowskiego w 1776 roku[13].

W latach 1776 i 1777 pobrał z tajnej kasy ambasady rosyjskiej w dwu transzach 4000 dukatów, jako wynagrodzenie za przeprowadzenie I rozbioru Polski[14]. Był przewodniczącym Komisji Dobrego Porządku w 1783 roku[15]. Był członkiem konfederacji Sejmu Czteroletniego[16].

Figurował na liście posłów i senatorów posła rosyjskiego Jakowa Bułhakowa w 1792 roku, która zawierała zestawienie osób, na które Rosjanie mogą liczyć przy rekonfederacji i obaleniu dzieła 3 maja[17]. Był konsyliarzem konfederacji targowickiej z województwa poznańskiego[18].

Bohater tragikomedii Jacka Kowalskiego „Historia o Gogolewskim”, 2001.

W 1759 odznaczony Orderem Orła Białego[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Urzędnicy kujawscy i dobrzyńscy XVI-XVIII wieku. Spisy". Oprac. Krzysztof Mikulski i Wojciech Stanek przy współudziale Zbigniewa Górskiego i Ryszarda Kabacińskiego. Kórnik 1990, s. 250.
  2. ↑ Compendium ordinationis Judiciorum Tribunalis Regni Petricoviensium Majoris Poloniae sub Auspicijs Illustrissimi et Reverendissimi Christophori in Słupow Szembek Praepositi Cathedralis Plocensis Ducis Siluniae Primicerij Metropolitani Gnesnensis Canonici Cracoviensis Praesidentis Illustrissimi Josephi de Brudzow Novina Mielzynski Castellani Posnaniensis Equitis Aquilae Albae Tribunalis Regni Mareschalci. Die 13tia Februarij Anno Dni 1765 ex Originali Ordinatione Judiciorum vigore novellae legis Constituta depromptum [b.n.s.]
  3. ↑ a b Marta Męclewska, Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, Zamek Królewski, Warszawa 2008, s. 194.
  4. ↑ Diarjusze sejmowe z wieku XVIII.T.III. Diarjusze sejmów z lat 1750, 1752, 1754 i 1758, Warszawa 1937, s. 284.
  5. ↑ Porządek JJ WW Ich Mciow Panow Posłow Obranych na Seym Extraordynaryiny Warszawski, Dnia 27. Kwietnia 1761, [b.n.s]
  6. ↑ Konfederacya Generalna Koronna Po doszłym Seymie Convocationis Zaczęta w Warszawie Dnia 23. Czerwca Roku Pańskiego 1764. Ręką J. O. Xcia Jmci Prymasa Korony Polskiey [...] Stwierdzona, [b.n.s]
  7. ↑ Akt elekcyi Roku Tysiąć Siedemset Sześćdziesiątego Czwartego, Miesiąca Sierpnia, Dnia dwudziestego siódmego, s. 35.
  8. ↑ Akt elekcyi Roku Tysiąć Siedemset Sześćdziesiątego Czwartego, Miesiąca Sierpnia, Dnia dwudziestego siódmego, s. 20.
  9. ↑ „Ostatnia eksklamacja... J. Gogolewskiego...”, Biblioteka Czartoryskich, sygn. 944, s. 258-260.
  10. ↑ Ryszard Chojecki, Patriotyczna opozycja na sejmie 1773 r., w: Kwartalnik Historyczny, LXXIX, nr 3, 1972, s. 559.
  11. ↑ Ryszard Chojecki, Patriotyczna opozycja na sejmie 1773 r., w: „Kwartalnik Historyczny”, LXXIX, nr 3, 1972, s. 545-562.
  12. ↑ Volumina Legum, t. VIII, Petersburg 1860, s. 20-48.
  13. ↑ Volumina Legum, t. VIII, Petersburg 1860, s. 527.
  14. ↑ Dorota Dukwicz, Sekretne wydatki rosyjskiej ambasady w Warszawie w latach 1772-1790, w: Gospodarka, społeczeństwo, kultura w dziejach nowożytnych, red. A. Karpiński, E. Opaliński, T. Wiślicz, Warszawa 2010, s. 457.
  15. ↑ Stan Miasta J.K.Mci. Wschowy Pod Słodkim Panowaniem Nayiasnieyszego Stanisława Augusta Krola Miłośćiwego Na Kommissyi Dobrego Porządku Za Zdaniem Przezwietney Rady Przy Boku J.K.Mci. Nieustaiącey Podług Praw Koronnych Wyznaczoney Pod Prezydencyą J.W. Jozefa Z Brudzewa Mielzynskiego , Leszno 1783, s. 1.
  16. ↑ Kalendarzyk narodowy y obcy na rok ... 1792. ..., Warszawa 1791, s. 308.
  17. ↑ Łukasz Kądziela, Między zdradą a służbą Rzeczypospolitej. Fryderyk Moszyński w latach 1792-1793, Warszawa 1993, s. 46, Сборник Русского исторического общества, t. 47,Petersburg 1885, s. 272.
  18. ↑ Leon Wegner, Konfederacja województw wielkopolskich z roku 1792, Poznań 1863, s. 152-153.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Wojewodowie kaliscy

Wojewodowie poznańscy i wielkopolscy
Za panowania Piastów
Za panowania Andegawenów i Jagiellonów
Za monarchii elekcyjnej
Prezesi Wielkiego Księstwa Poznańskiego
i Prowincji Poznańskiej
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Józef_Klemens_Mielżyński&oldid=72264853”