Andrzej Mokronowski

Andrzej Mokronowski
	; Bogoria
Rodzina	Mokronowscy herbu Bogoria
Data i miejsce urodzenia	25 maja 1713 ; Warszawa
Data i miejsce śmierci	14 czerwca 1784 ; Warszawa
Ojciec	Konstanty Franciszek Mokronowski
Matka	Ewa Bromirska
Żona	Izabella Poniatowska
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Andrzej Mokronowski (Mokronoski) herbu Bogoria (ur. 25 maja 1713 roku, zm. 14 czerwca 1784 w Warszawie) – kuchmistrz nadworny króla Prus^[2], marszałek konfederacji koronnej, marszałek i poseł ziemi warszawskiej na sejm 1776 roku^[3], wojewoda mazowiecki w 1781, generał-lejtnant wojsk koronnych w 1759, generał major wojsk francuskich w 1754, generał major w 1752, generał inspektor kawalerii w 1754, poczmistrz generalny w latach 1763–1764, poseł na sejmy, członek Komisji Edukacji Narodowej w latach 1776–1784^[4], starosta ciechanowski^[5] i janowski^[6], starosta tłumacki^[7] i janowski, wolnomularz^[8].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z rodziny szlacheckiej używającej herbu rodu Bogoriów i zapewne się z niego wywodzącej. Mokronoscy byli właścicielami m.in. Grodziska pod Warszawą (Grodziska Mazowieckiego). Służył w stopniu majora w pułku dragonów Stanisława Leszczyńskiego, po jego upadku udał się do Francji i przez osiem lat służył w wojsku francuskim pod dowództwem marszałków de Coigny i de Belle-Isle. Po powrocie do Polski został generałem lejtnantem, był stronnikiem partii hetmańskiej.

Jako poseł ziemi bielskiej na sejm konwokacyjny 7 maja 1764 podpisał manifest, uznający odbywający się w obecności wojsk rosyjskich sejm za nielegalny^[9]. W czerwcu 1764 roku musiał opuścić kraj i udał się do Berlina^[8].

W 1768 pojednał się z królem Stanisławem Augustem i po powrocie do kraju otrzymał starostwo tłumackie. W 1776 został wybrany marszałkiem sejmu konfederackiego. Poseł na sejm 1778 roku z ziemi bielskiej^[10]. Był członkiem Komisji Dobrego Porządku w 1780^[11]. W 1781 został wojewodą mazowieckim. Na sejmie 1782 został konsyliarzem Rady Nieustającej^[12]. Członek Departamentu Interesów Cudzoziemskich Rady Nieustającej w 1783^[13].

Był jednym z pierwszych polskich masonów, założył lożę wolnomularską Trzech Braci w Warszawie w 1744^[14]. Był Wielkim Mistrzem Wielkiego Wschodu Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego w 1784^[15]. Był drugim mężem Izabelli Poniatowskiej, siostry polskiego króla Stanisława A. Poniatowskiego^[8].

W 1775 został kawalerem Orderu Świętego Stanisława a w 1776 Orderem Orła Białego^[16]^[8]. Spoczął w krypcie kościoła kapucynów w Warszawie przy ul. Miodowej.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Dane biograficzne na stronie Sejmu Wielkiego
↑ Kazimierz Marian Morawski, Wolnomularstwo a Polska w dobie dziejowej przed rewolucją francuską, w: Pamiętnik V Zjazdu Historyków Polskich w Warszawie, t. I, Lwów 1930, s. 244.
↑ Volumina Legum, t. VIII, Petersburg 1860, s. 527.
↑ Ambroise Jobert, Komisja Edukacji Narodowej w Polsce (1773–1794). Jej dzieło wychowania obywatelskiego, przełożyła i uzupełniła Mirosława Chamcówna, przedmową opatrzył Henryk Barycz, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1979, s. 277.
↑ Ciesielski mylnie podaje jako ciechanowiecki
↑ Tomasz Ciesielski, Generałowie wojska koronnego w latach 1717-1763, w: Organizacja armii w nowożytnej Europie: struktura – urzędy – prawo – finanse, Zabrze 2011, s. 465.
↑ Mariusz Machynia, Czesław Srzednicki, Wojsko koronne. Sztaby i kawaleria, Kraków 2002, s. 32-33, kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, 2008, s. 217.
↑ ^a ^b ^c ^d S. Orgelbranda Encyklopedja Powszechna. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Akcyjnego Odlewni Czcionek i Drukarni S. Orgelbranda Synów, XIX i pocz. XX wieku (może wymagać uaktualnienia).
↑ Józef Zaleski, Panowanie Stanisława Augusta Poniatowskiego do czasu Sejmu Czteroletniego, 1887, s. 21, Dyaryusz seymu convocationis siedmio-niedzielnego warszawskiego : zdania, mowy, projekta y manifesta w sobie zawierający przez sessye zebrany r.p. 1764, s. 4-6.
↑ Witold Filipczak, Sejm 1778 roku, Warszawa 2000, s. 348.
↑ Ordynacya Miasta J.K.Mci Bielska W Woiewodztwie Podlaskim Leżącego W Possesyi Uprzywileiowaney Jaśnie Oświeconey Z Xiąząt Poniatowskich Branickiey Kasztelanowy Krakowskiey, Hetmanowy Wielkiey Koronney Będącego Na Kommissyi Boni Ordinis Z Reskryptu Nayiaśnieyszego Krola [...] Stanisława Augusta [...] Przez Kommissarzow Tymże Reskryptem Wyznaczonych Roku 1779. Odprawuiącey Się, Po Rozeznaniu Licznych Okoliczności I Kategoryi Udziałana Z Aktu Kommissyi Teyże Wyięta, Warszawa 1780, s. 62.
↑ Volumina Legum, t. IX, Kraków 1889, s. 2.
↑ Kolęda warszawska na rok przybyszowy 1783, Warszawa 1783, [b.n.s]
↑ Stanisław Małachowski-Łempicki, Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738 – 1821 poprzedzony zarysem historji wolnomularstwa polskiego i ustroju Wielkiego Wschodu Narodowego Polskiego, Kraków 1929, s. 36
↑ Tamże, s. 24
↑ Zbigniew Dunin-Wilczyński, Order Świętego Stanisława, Warszawa 2006, s. 183.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Andrzej Mokronowski w Polskim Słowniku Biograficznym.
Andrzej Mokronowski – publikacje w bibliotece Polona

[1] Dane biograficzne na stronie Sejmu Wielkiego

[2] Kazimierz Marian Morawski, Wolnomularstwo a Polska w dobie dziejowej przed rewolucją francuską, w: Pamiętnik V Zjazdu Historyków Polskich w Warszawie, t. I, Lwów 1930, s. 244.

[3] Volumina Legum, t. VIII, Petersburg 1860, s. 527.

[4] Ambroise Jobert, Komisja Edukacji Narodowej w Polsce (1773–1794). Jej dzieło wychowania obywatelskiego, przełożyła i uzupełniła Mirosława Chamcówna, przedmową opatrzył Henryk Barycz, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1979, s. 277.

[5] Ciesielski mylnie podaje jako ciechanowiecki

[6] Tomasz Ciesielski, Generałowie wojska koronnego w latach 1717-1763, w: Organizacja armii w nowożytnej Europie: struktura – urzędy – prawo – finanse, Zabrze 2011, s. 465.

[7] Mariusz Machynia, Czesław Srzednicki, Wojsko koronne. Sztaby i kawaleria, Kraków 2002, s. 32-33, kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, 2008, s. 217.

[Orgelbrand-8] S. Orgelbranda Encyklopedja Powszechna. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Akcyjnego Odlewni Czcionek i Drukarni S. Orgelbranda Synów, XIX i pocz. XX wieku (może wymagać uaktualnienia).

[9] Józef Zaleski, Panowanie Stanisława Augusta Poniatowskiego do czasu Sejmu Czteroletniego, 1887, s. 21, Dyaryusz seymu convocationis siedmio-niedzielnego warszawskiego : zdania, mowy, projekta y manifesta w sobie zawierający przez sessye zebrany r.p. 1764, s. 4-6.

[10] Witold Filipczak, Sejm 1778 roku, Warszawa 2000, s. 348.

[11] Ordynacya Miasta J.K.Mci Bielska W Woiewodztwie Podlaskim Leżącego W Possesyi Uprzywileiowaney Jaśnie Oświeconey Z Xiąząt Poniatowskich Branickiey Kasztelanowy Krakowskiey, Hetmanowy Wielkiey Koronney Będącego Na Kommissyi Boni Ordinis Z Reskryptu Nayiaśnieyszego Krola [...] Stanisława Augusta [...] Przez Kommissarzow Tymże Reskryptem Wyznaczonych Roku 1779. Odprawuiącey Się, Po Rozeznaniu Licznych Okoliczności I Kategoryi Udziałana Z Aktu Kommissyi Teyże Wyięta, Warszawa 1780, s. 62.

[12] Volumina Legum, t. IX, Kraków 1889, s. 2.

[13] Kolęda warszawska na rok przybyszowy 1783, Warszawa 1783, [b.n.s]

[14] Stanisław Małachowski-Łempicki, Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738 – 1821 poprzedzony zarysem historji wolnomularstwa polskiego i ustroju Wielkiego Wschodu Narodowego Polskiego, Kraków 1929, s. 36

[15] Tamże, s. 24

[16] Zbigniew Dunin-Wilczyński, Order Świętego Stanisława, Warszawa 2006, s. 183.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]