Kalendarium historii Węgorzewa
Kalendarium historii Węgorzewa
Kalendarium
Czasy przedkrzyżackie
- XIII tysiąclecie p.n.e. – pierwsze ślady działalności człowieka.
- ok. 500 p.n.e. – na teren późniejszej ziemi węgorzewskiej przybyły plemiona zachodniobałtyjskie.
- I–III wiek n.e. – uformowało się plemię Galindów.
- 1256 – Krzyżacy zdobył, a następnie zniszczył gród Galindów Angetete położony u wypływu Węgorapy z jeziora Mamry.
Pod panowaniem zakonu krzyżackiego
- 1312 – Krzyżacy na miejscu grodu Angetete zbudowali zamek drewniany i nazwali go Angerburg[1]
- 1335 – powstała osada przyzamkowa[2]
- 20 października 1340 – w zamku biskup warmiński Herman z Pragi i biskup sambijski Jan dokonali rozgraniczenia swoich diecezji[3].
- 1341 – nadanie przywileju osadniczego przez Dietricha von Altenburga
- 1365 – Litwini pod dowództwem Kiejstuta spalili zamek i osadę
- 1396 – teren został ponownie opanowany przez Krzyżaków
- 1398 – Krzyżacy zbudowali murowany zamek około 2 km od jeziora, który został siedzibą prokuratora (stoi tu do dziś), w zamku powstała kaplica św. Katarzyny (przed 1420)
- 1398 – powstała osada rzemieślnicza przy zamku (Wola), nieco dalej druga osada (lokowana 1399) – (Angeraw)
- 1412 – nieudana próba ubiegania się o prawa miejskie
- 1417 – Angeraw już nie istniała, jej rolę przejęła Wola, która w międzyczasie się rozwinęła
- 1450 – istniała już ukształtowana administracja miejska
- 1466 – w wyniku postanowień II pokoju toruńskiego tereny dzisiejszego Węgorzewa przeszły pod polskie zwierzchnictwo
Pod polskim zwierzchnictwem
- 1469 – namiestnik Henryk Reus von Plauen zastawił zamek wraz z przynależnymi wsiami na rzecz braci Anzelma i Jana von Tetau
- 1491 – została wybudowana pierwsza kaplica
- koniec XV wieku/początek XVI wieku – około 800 m od zamku powstała osada o nazwie Nowa Wieś
- 1507 – po raz pierwszy wymieniany jest kościół w Nowej Wsi
- 1514 – Nowa Wieś otrzymała przywilej lokacyjny
- 1520 – ostatni wielki mistrz Albrecht von Hohenzollern ponownie zastawił zamek Krzysztofowi Schenk zu Tautenburg
- 1525 – sekularyzacja państwa zakonu krzyżackiego – w miejsce prokuratorii utworzono starostwo węgoborskie
- 1570 – powstała szkoła łacińska
- 4 kwietnia 1571 – Albrecht Fryderyk Hohenzollern nadał Nowej Wsi prawa miejskie, herb i pieczęć – otrzymała ona nazwę Angerburg od zamku, choć zamek z Wolą nie należy do miasta
- 1588 – na rynku wybudowano okazały ratusz z wieżą i zegarem
- 1600 – przekopano Kanał Młyński
- 1608 – pożar miasta – spłonął m.in. ratusz i kościół
- 1611 – ukończenie budowy nowego, murowanego kościoła na wzgórzu – otrzymał wezwanie św. ap. Piotra i Pawła
- 15 października 1656 – Tatarzy splądrowali Angerburg
- 1656 – na mocy traktatów welawsko-bydgoskich Polska straciła zwierzchnictwo nad Prusami Książecymi
W Prusach
- 1705 – proboszczem parafii został Jerzy Andrzej Helwing
- 1706 – do miasta włączono Wolę (osadę przy zamku)
- 1709–1710 – epidemia dżumy – zmarło 1111 osób
- 1718–1741- okrutne rządy starosty gen. Hansa Henryka von Katte
- 1718 – w Angerburgu lokował się pierwszy oddział wojsk (9 Pułk Kirasjerów)
- 1729 – wyznaczono Nowy Rynek
- 1730–1733 – ulice zostały wyposażone w latarnie
- 1734 i 1736 – na zamku w Węgorzewie gościem był Stanisław Leszczyński
- 1740 – inż. Jan Władysław Suchodolec zbudował system wodociągów miejskich
- 1758–1762 – okupacja Angerburga przez wojska rosyjskie
- 1807 – w zamku mieścił się szpital dla żołnierzy rosyjskich
- 1812/1813 – w mieście oddziały francuskie
- 1 września 1818 – powstał powiat Angerburg (powierzchnia 928 km²)
- 1820 – zostało założone seminarium nauczycielskie
- 1826 – powstał urząd pocztowy
- 1842 – pierwsza gazeta („Posłaniec nad Mamrami”)
- 1849 – założenie Sądu Rejonowego
- 1854 – Fryderyk Wilhelm IV Pruski inaugurował żeglugę mazurską
- 1855 – Angerburg do 1913 roku przestał być miastem garnizonowym
- 1856 – otwarcie Kanału Węgorzewskiego
- lata 60. XIX wieku – Carl Lehndorff-Steinort zaproponował władzom miejskim przeprowadzenie linii kolejowej Królewiec – Odessa (władze z obawy przed nowym wynalazkiem rezygnowały)
- 1860 – powstała urzędowa gazeta „Angerburger Kreisblatt”
- 1865 – oświetlenie ulic lampami naftowymi
- 1871 – zjednoczenie Niemiec – Angerburg w Cesarstwie Niemieckim
W Niemczech
- 1880 – Hermann Braun założył zakłady opieki socjalnej „Bethesda”
- 1898 – budowa dworca kolejowego
- 15 sierpnia 1898 – otwarcie linii kolejowej do Gołdapi
- 31 sierpnia 1898 – otwarcie linii kolejowej do Królewca
- 1901 – założenie gazowni
- 1904/1905 – budowa nowych wodociągów
- 21 grudnia 1905 – otwarcie linii kolejowej do Giżycka
- 1 lipca 1907 – otwarcie linii kolejowej do Kętrzyna
- 1 lipca 1914 – otwarcie linii kolejowej do Gąbina
- 23 sierpnia – 10 września 1914 – krótka rosyjska okupacja miasta
- 1925 – elektryfikacja miasta
- 1929 – I Węgorzewski Tydzień Żeglarstwa Lodowego
- 1930/1931 – miasto otrzymało kanalizację
- 1935 – na jez. Święcajty odbyły się Mistrzostwa Niemiec i Europy w bojerach
- 1939 – Angerburg liczył 10922 mieszkańców
- 24 stycznia 1945 – do opustoszałego miasta wkroczyła Armia Czerwona
- marzec 1945 – zniszczenie około 80% zabudowy przez Armię Czerwoną
- 23 maja 1945 – polscy urzędnicy przejęli zwierzchnictwo nad miastem, zmiana nazwy na Węgobork
Ponownie w Polsce
- 1946 – Węgobork został przemianowany na Węgorzewo, 1184 mieszkańców
- 1949 – ponowne uruchomienie odbudowanej linii kolejowej do Kętrzyna
- 1975 – Węgorzewo wskutek reformy administracyjnej, straciło status miasta powiatowego i przeszło do województwa suwalskiego
- 1999 – kolejna reforma administracyjna – Węgorzewo w woj. warmińsko-mazurskim
- 1 stycznia 2002 – po 3 latach starań, powstał powiat węgorzewski (693 km²)
Przypisy
- ↑ Friedrich August Vossberg: Geschichte der Preussischen Münzen und Siegel von frühester Zeit bis zum Ende der Herrschaft des Deutschen Ordens: Mit 20 Kupfertafeln und vielen in den Text gedruckten Abbildungen. 1843. (niem.).
- ↑ Wirtualny Sztetl. [dostęp 2016-02-16].
- ↑ Historia parafii pw. Dobrego Pasterza w Węgorzewie. [dostęp 2016-02-16].
Bibliografia
- Norbert Skowron: Angerburg. [dostęp 2016-02-16].
- Pruthenia. „Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie Towarzystwo „Pruthenia””, 2006. Olsztyn: Wydawnictwo Littera. ISSN 1897-0915.
- Rada Miejska w Węgorzewie: Program Opieki nad Zabytkami Miasta i Gminy Węgorzewo 2010-2013. 2010. [dostęp 2016-02-16].
- Histmag: Podróże z Histmag.org (2): Węgorzewo - niezwyczajne losy zwyczajnego miasteczka. 2011. [dostęp 2016-02-22].