Katowice Załęże

To jest dobry artykuł
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Katowice Załęże
Ilustracja
Środkowa część peronu na przystanku
(widok w kierunku Gliwic)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Lokalizacja

Załęże

Zarządca

PKP PLK

Data otwarcia

1957

Rodzaj

przystanek osobowy

Dane techniczne
Liczba peronów

1

Liczba krawędzi
peronowych

2

Kasy

N

Linie kolejowe
Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, u góry znajduje się punkt z opisem „Katowice Załęże”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Katowice Załęże”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Katowice Załęże”
Ziemia50°15′49,0817″N 18°59′25,5340″E/50,263634 18,990426
Multimedia w Wikimedia Commons

Katowice Załęże – przystanek kolejowy w Katowicach, położony na terenie dzielnicy Załęże, w południowej Polsce. Przystanek, położony na międzynarodowej magistrali E 30, został wybudowany w 1957 roku, natomiast planowy ruch pociągów odbywa się tu od 1966 roku[1][2]. Na przystanku zatrzymują się pociągi regionalne Kolei Śląskich jadące w stronę Częstochowy, Katowic, Lublińca i Gliwic[3].

Ruch pasażerski[edytuj | edytuj kod]

Rok Wymiana pasażerska na dobę
2017[4] 150-199
2022[5] 300-399

Przystanek ten znajduje się w północno-zachodniej części Katowic, w pobliżu skrzyżowania ulic F. Bocheńskiego i J. Pukowca[6]. Przynależy on do Zakładu Linii Kolejowych PKP Polskich Linii Kolejowych w Sosnowcu[7]. Składa się z jednego dwukrawędziowego peronu wysokiego, do którego prowadzi przejście podziemne z ulicy J. Pukowca[8].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Przystanek Katowice Załęże przed modernizacją (2008 rok)

Przystanek Katowice Załęże powstał na linii kolejowej wybudowanej przez Towarzystwo Kolei Górnośląskiej, która pierwotnie łączyła Wrocław z Mysłowicami. W 1835 roku prowadzono prace geodezyjne na odcinku Siemianowice – Roździeń – Bieruń Nowy, lecz później ten przebieg został zmieniony, prawdopodobnie wskutek starań Franza Wincklera, który przeniósł do Katowic zarząd swoich dóbr. Linię Wrocław – Mysłowice oddawano etapami, z czego odcinek Świętochłowice – Katowice – Mysłowice 3 października 1846 roku[9].

W 1859 roku na wysokości przystanku wybudowano stację towarową Kattowitz Güterbahnhof (od 1922 roku Katowice Towarowa). Obecnie stanowi on posterunek odgałęźny, na którym krzyżują się dwie linie kolejowe: 137 i 713[10]. Sam zaś przystanek osobowy Katowice Załęże wybudowano w 1957 roku. W pierwszych latach istnienia był on nieużytkowany przez rozkładowe pociągi. Pociągi osobowe regularnie obsługują ten posterunek dopiero od 1966 roku[11][1].

Peron przystanku w trakcie modernizacji (kwiecień 2015 roku)

Stan techniczny przystanku, jak całej jej infrastruktury towarzyszącej z biegiem lat się pogarszał[12][13]. Dopiero 14 listopada 2014 roku spółka PKP Polskie Linie Kolejowe ogłosiła przetarg na rewitalizację linii kolejowej nr 137 Katowice – Chorzów Batory, w ramach którego przystanek Katowice Załęże miał ulec całkowitej przebudowie. Prace te w zakresie przebudowy przystanku zakładały rozbiórkę starych elementów małej architektury (w tym otwartej poczekalni i zlikwidowanej kasy biletowej), nawierzchni peronu, balustrad, a także zadaszenia. Nowy peron miał być wybudowany wraz z przebudową instalacji podziemnych, a także miał zyskać nową nawierzchnię – ściany peronowe z betonu, z czego płyty krawędziowe mają mieć nawierzchnię ułatwiającą orientację osobom niewidomym, natomiast nawierzchnia peronu miała być z kostki betonowej, zastępując istniejącą nawierzchnię z płyt betonowych. Na peronach zaplanowano nowe balustrady ze stali nierdzewnej, a także zainstalowanie nowej instalacji oświetleniowej, urządzeń informacji podróżnych (w tym głośniki i zegary) oraz elementów małej architektury – kosze na śmieci, gabloty informacyjne, tablice z nazwą przystanku, piktogramy i tablice kierunkowe. Nowa wiata miała być stalowa, z dachem dwuspadowym[13][14].

W dniu 6 marca 2015 roku rozstrzygnięto przetarg na modernizację linii kolejowej wraz z tym przystankiem, który wygrała krakowska firma ZUE[15][16]. Prace budowlane na omawianym odcinku oraz przystanku rozpoczęły się 8 kwietnia tego samego roku[17]. Do końca lipca gotowa była północna krawędź peronu oraz konstrukcja wiaty nad przejściem między ulicą a peronami. W tym czasie prace trwały na drugiej krawędzi peronu, a także w przejściu podziemnym[18]. Na początku października 2015 roku prace przy przystanku były już na ukończeniu. Do tego czasu zmodernizowano peron, wiaty, przejście podziemne, a także zainstalowano nowe elementy małej architektury. Do wykonania pozostały wówczas prace wykończeniowe (w tym przełączenie oświetlenia). Prace przy modernizacji przystanku trwały do 30 listopada 2015[19].

Infrastruktura[edytuj | edytuj kod]

Przejście podziemne na peron

Przystanek osobowy składa się z dwukrawędziowego peronu, który jest peronem wyspowym wysokim o wysokości wynoszącej 0,76 m, długości 303 m i powierzchni około 2 765 m². Peron ma nawierzchnię utwardzoną, z kostki betonowej. Jest on częściowo zadaszony i posiada ławki[8]. Dostęp do niego jest poprzez dwa przejścia dla pieszych i żelbetowe przejście podziemne pod torami z ul. Pukowca o wysokości 2,4 m (bezpośrednio pod torami) i długości 11,56 m (bez schodów od strony ulicy)[14][6].

Przystanek ma charakter przelotowy. Przebiega przez niego linia kolejowa nr 137 Katowice – Legnica (fragment międzynarodowej linii kolejowej E30; 2. posterunek ruchu; 2,528 km). Na wysokości przystanku, przez stację Katowice Towarowa, przebiega również łącznica nr 713 Katowice – Chorzów Batory[20].

Kilometraż początku, osi i końca przystanku na linii kolejowej nr 137 przedstawia poniższa tabela[20][21]:

Nr Nazwa Km przystanku
pocz. osi końca
137 Katowice – Legnica 2,378 2,528 2,678

Połączenia[edytuj | edytuj kod]

Pociąg 27WEb spółki Koleje Śląskie w kierunku Katowic

Przystanek osobowy Katowice Załęże ma charakter regionalny. W okresu 2013/2014 zatrzymywało się na nim ponad 85 połączeń regionalnych, obsługiwanych przez Koleje Śląskie. Główne kierunki pociągów w tym czasie to: Częstochowa, Gliwice (linia S1) Katowice (linie: S1 i S8) i Lubliniec (linia S8). Średni czas przejazdu w listopadzie 2014 roku wynosił: do Częstochowy 1 godzina i 48 minut, do Gliwic 30 minut, do Katowic 4 minuty, a do Lublińca 1 godzina i 52 minuty[3].

Przed 2011 rokiem połączenia pasażerskie były realizowane przez spółkę Przewozy Regionalne. Koleje Śląskie 1 października 2011 roku przejęły obsługę biegnącego przez ten przystanek połączenia Gliwice – Katowice – Częstochowa. Dnia 9 grudnia 2013 roku spółka przejęła połączenia w kierunku Tarnowskich Gór, pierwotnie bez postoju w Załężu. Pociągi te dopiero od połowy 2013 roku zaczęły zatrzymywać się na tym przystanku[22][23].

Powiązania komunikacyjne[edytuj | edytuj kod]

Przystanek posiada dogodne powiązania z komunikacją drogową dzięki bliskiemu sąsiedztwu ulicy Feliksa Bocheńskiego – węzła drogowego łączącego autostradę A4, Drogową Trasę Średnicową i drogę krajową nr 79. Dodatkowo w pobliżu przystanku znajdują się miejsca parkingowe[6][24].

Około 400 metrów na południe od przystanku znajduje się przystanek autobusowy komunikacji miejskiej Załęże Bocheńskiego[6], na którym zatrzymują się autobusy linii 70, realizowane na zlecenie ZTM (według stanu z listopada 2020 roku zatrzymywały się w godzinach szczytowych 2 pary połączeń na godzinę)[25]. Około 700 m na północ[6] położony jest przystanek tramwajowy Załęże Dwór, na którym w listopadzie 2020 roku zatrzymywały się linie tramwajowe: 7, 20 i 43[25].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Karta ewidencyjna nr 06/137 przejścia pod torami, PKP PLK S.A. Zakład Linii Kolejowych w Katowicach, 2004 [zarchiwizowane z adresu 2015-03-14] (pol.).
  2. ↑ Atlas linii kolejowych Polski 2010 podaje inną datę oddania do użytku przystanku – rok 1971.
  3. ↑ a b Katowice Załęże w internetowym rozkładzie jazdy PKP – rozklad-pkp.pl (odjazdy)
  4. ↑ Największe i najmniejsze stacje w Polsce. [w:] utk.gov.pl [on-line]. [dostęp 2019-12-18].
  5. ↑ Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].
  6. ↑ a b c d e Mapy Google. [dostęp 2014-04-23]. (pol.).
  7. ↑ Załącznik 2.3. Linie kolejowe według obszarów działania jednostek. W: Regulamin przydzielania tras pociągów i korzystania z przydzielonych tras pociągów przez licencjonowanych przewoźników kolejowych w ramach rozkładu jazdy pociągów 2013/2014, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., 2013 (pol.).
  8. ↑ a b Załącznik 2.4A Wykaz peronów. W: Regulamin przydzielania tras pociągów i korzystania z przydzielonych tras pociągów przez licencjonowanych przewoźników kolejowych w ramach rozkładu jazdy pociągów 2013/2014, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., 2013 (pol.).
  9. ↑ Przemysław Nadolski: Transport. W: Antoni Barciak, Ewa Chojecka, Sylwester Fertacz (red.): Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo. T. 1. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2012, s. 704.
  10. ↑ Katowice Towarowa KTC. semaforek.kolej.org.pl. [dostęp 2014-04-07]. (pol.).
  11. ↑ Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów 1957/58 - 1971/72, Warszawa: Ministerstwo Komunikacji, 1957–1971 (pol.).
  12. ↑ Stacja Załęże, czyli nędza i rozpacz. [w:] Dziennik Zachodni [on-line]. www.dziennikzachodni.pl, 2014-02-10. [dostęp 2014-11-21]. (pol.).
  13. ↑ a b Pismo Nr6r-62-Kat-95/13. Dot. pisma nr RM -0003.16.2013.AM z dnia 15.05.2013, Polskie Koleje Państwowe S.A. Oddział Gospodarowania Nieruchomościami w Katowicach, 18 czerwca 2013 [zarchiwizowane z adresu 2016-03-05] (pol.).
  14. ↑ a b Tom III. Program funkcjonalno-użytkowy. „SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA PUBLICZNEGO (SIWZ) DLA PRZETARGU NIEOGRANICZONEGO NA „Rewitalizację linii kolejowej nr 137 na odcinku Katowice - Chorzów Batory” w ramach zadania inwestycyjnego pn. „Rewitalizacja linii kolejowych nr 134, 137 i 138 na odcinku Gliwice Łabędy - Katowice - Sosnowiec Jęzor””, s. 30-33, 2014-10-03. Sosnowiec. PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.. (pol.). 
  15. ↑ Jakub Madrjas: ZUE zrewitalizuje tory z Katowic do Chorzowa. www.rynek-kolejowy.pl, 2015-03-06. [dostęp 2015-03-09]. (pol.).
  16. ↑ PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.: Zawiadomienie o wyborze najkorzystniejszej oferty. Rewitalizacja linii kolejowej nr 137 na odcinku Katowice - Chorzów Batory” w ramach zadania inwestycyjnego pn. „Rewitalizacja linii kolejowych nr 134, 137 i 138 na odcinku Gliwice Łabędy - Katowice - Sosnowiec Jęzor. plk-sa.pl, 2015-03-06. [dostęp 2015-03-09]. (pol.).
  17. ↑ Ruszyły prace rewitalizacyjne na odcinku Katowice – Chorzów Batory. www.rynek-kolejowy.pl, 2015-04-08. [dostęp 2015-04-15]. (pol.).
  18. ↑ Justyna Przybytek: Katowice: Trwa przebudowa stacji PKP w Załężu. [w:] Dziennik Zachodni [on-line]. www.dziennikzachodni.pl, 2015-07-22. [dostęp 2015-07-27]. (pol.).
  19. ↑ Justyna Przybytek: Katowice: stacja w Załężu już po generalnym remoncie. [w:] Dziennik Zachodni [on-line]. www.dziennikzachodni.pl, 2015-10-01. [dostęp 2015-10-03]. (pol.).
  20. ↑ a b Załącznik 1. Wykaz linii kolejowych zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. W: Regulamin przydzielania tras pociągów i korzystania z przydzielonych tras pociągów przez licencjonowanych przewoźników kolejowych w ramach rozkładu jazdy pociągów 2013/2014, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., 2013 (pol.).
  21. ↑ Załącznik 2.4. Wykaz posterunków ruchu i punktów ekspedycyjnych. W: Regulamin przydzielania tras pociągów i korzystania z przydzielonych tras pociągów przez licencjonowanych przewoźników kolejowych w ramach rozkładu jazdy pociągów 2013/2014, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., 2013 (pol.).
  22. ↑ Ryszard Rusak. Chaos na Kolejach Śląskich. „Świat Kolei”. 1/2013, s. 14-17. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  23. ↑ Liniowe rozkłady jazdy pociągów Kolei Śląskich: ważny od 10 II 2013 do 13 IV 2013 oraz od 9 VI 2013 do 1 IX 2013, 2013 (pol.).
  24. ↑ Węzeł: Katowice Załęże (693464359). www.openstreetmap.org. [dostęp 2014-11-21]. (pol.).
  25. ↑ a b Zarząd Transportu Metropolitalnego: Rozkład jazdy ZTM. rj.metropoliaztm.pl. [dostęp 2020-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-29)]. (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Katowice Załęże
Linia 137 Katowice – Legnica (2,528 km)
Katowice
odległość: 2,147 km
odległość: 3,638 km
Transport kolejowy w Katowicach
czynne
stacje kolejowe
przystanki osobowe
pozostałe punkty
linie kolejowe
zlikwidowane
dworce kolejowe
pozostałe punkty

Herb Katowic

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Katowice_Załęże&oldid=71401119”