Ostrzyca (Pogórze Kaczawskie)
51°03′22″N 15°45′48″E/51,056111 15,763333 Ostrzyca | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Pasmo | |
| Wysokość |
501 m n.p.m. |
| Wybitność |
151[1] m |
Położenie na mapie Polski  | |
| 51°03′22″N 15°45′48″E/51,056111 15,763333
| |
Ostrzyca (niem. Spitzberg) – wzgórze o wysokości 501 m n.p.m. w południowo-zachodniej Polsce na Pogórzu Kaczawskim będącym częścią Pogórza Zachodniosudeckiego.
Położenie
Wzniesienie położone jest w południowo-zachodniej części Pogórza Kaczawskiego, na Wysoczyźnie Ostrzyckiej, w województwie dolnośląskim, w powiecie złotoryjskim, w gminie Pielgrzymka, około 2,5 km na południowy zachód od miejscowości Proboszczów.
Charakterystyka
Wulkaniczne wzniesienie w kształcie stożka. Wzniesienie o dość stromych zboczach, z wyraźnie podkreślonym wierzchołkiem, wznosi się samotnie w środkowo-zachodniej części Wysoczyzny Ostrzyckiej, wyraźnie odróżniając się od płaskiego krajobrazu. Wzniesienie o zróżnicowanej budowie geologicznej, zbudowane z wulkanitów mioceńskich stanowiących część rdzenia dawnego wulkanu tarczowego wypełnionego lawą oraz pokrywy lawowej o zasadowej lawie. Zbudowana jest z bazanitu, skały zbliżonej do bazaltu. Jest to zasadowa skała wulkaniczna, barwy ciemnej, prawie czarnej, o teksturze afanitowej lub porfirowej. Od typowych bazaltów różni się większą zawartością oliwinu i obecnością skaleniowców. Bazanit budujący wzniesienie jest spękany tworzy regularne słupy. Na szczycie wzniesienia występują malownicze skałki. Duży kompleks na wschodnim stoku nosi nazwę Małej Ostrzycy. Niższe partie zbocza pokrywają utwory soliflukcyjnych, a u podnóża występują osady glacjalne, fluwioglacjalne. Wzniesienie porośnięte w całości lasem, skalne zbocza porasta z trudem wciskający się między skały, las odroślowy, który tworzy: jawor, jesion, lipa, wiąz i w mniejszych ilościach dąb. Niżej występuje świerk i brzoza. W szczytowej partii wzniesienia położonej powyżej 450 m n.p.m., utworzono rezerwat przyrody Ostrzyca Proboszczowicka o powierzchni 3,81 ha, w którym przede wszystkim chronione jest bazaltowe gołoborze i porastająca je roślinność naskalna. Sam szczyt, będący dominantą wysokościową okolicy, stanowi dobry punkt widokowy. Góra przy dobrej pogodzie jest widoczna z Karkonoszy.
Inne
- Wzniesienie stanowi relikt dawnych obszarów wulkanicznych, jest pozostałością komina wygasłego trzeciorzędowego wulkanu tarczowego (nek).
- W trakcie transgresji lądolodu na Pogórze Kaczawskie wzniesienie nie było całkowicie przykryte lodem, stanowiło skalisty nunatak wystający z lądolodu na niewielką kilkumetrową wysokość.
- Ostrzyca jest najwyższym wzniesieniem Pogórza Kaczawskiego.
- Ze względu na charakterystyczny stożkowy kształt wzniesienie nazywane jest Śląską Fudżi, Ostrą Górą, Szczytnicą.
- Poszczególne zbocza wzgórza w związku z różną ekspozycją w stosunku do słońca posiadają odmienne warunki mikroklimatyczne, w związku z czym wzniesienie zasiedlone jest przez różnorodne zbiorowiska roślinne.
Ciekawostki
- Na Ostrzycy do niedawna swoje jedyne stanowisko w Polsce miał czosnek sztywny (Allium strictum), relikt epoki lodowcowej, obecnie uznany za wymarły na obszarze Polski.
- W 1926 roku ówczesne władze niemieckie Ostrzycę uznały za obszar ochronny.
- W 1944 roku dla wojska niemieckiego wzniesienie stanowiło strategiczne znaczenie. Zbocza wzgórza umocniono linią okopów i stanowisk ogniowych, a w celu odsłonięcia przedpola wycięto część drzewostanu rezerwatu.
- W 1959 roku prace archeologiczne prowadzone na Ostrzycy stwierdziły istnienie śladów osadnictwa wczesnośredniowiecznego.
- W lasach wokół Ostrzycy, w drugiej połowie lat 40. XX wieku stacjonował oddział partyzancki, którym dowodził Jan Bogdziewicz ps. "Czarny Janek", walczący z władzą ludową PRL.
Turystyka
Przez teren wzniesienia prowadzą szlaki turystyczne:
zielony – fragment Szlaku Zamków Piastowskich prowadzący z Wlenia do Zamku Grodziec.
żółty – fragment Szlaku Wygasłych Wulkanów prowadzący z Myśliborza do Złotoryi.
czerwony – Dworek na Ostrzycę.- Szczyt należy do Korony Sudetów Polskich.
Przypisy
- ↑ Introduction to Poland z listą 453 szczytów o wybitności co najmniej 100 m
Bibliografia
- Słownik geografii turystycznej Sudetów, tom 7 Pogórze Kaczawskie, red. Marek Staffa, Wydawnictwo I-BiS, Wrocław 2002, ISBN 83-85773-47-9
- Góry i Pogórze Kaczawskie. Skala 1:40.000. Jelenia Góra: Wydawnictwo Turystyczne Plan, 2004. wyd. II. ISBN 83-88049-02-X.