Roger Moore
Roger Moore (1973) | |
Imię i nazwisko |
Roger George Moore |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
14 października 1927 |
Data i miejsce śmierci |
23 maja 2017 |
Zawód | |
Współmałżonek |
Doorn van Steyn (1946–1953) |
Lata aktywności |
1945–2017 |
Odznaczenia | |
Podpis aktora | |
Strona internetowa |
Sir Roger George Moore (ur. 14 października 1927 w Londynie, zm. 23 maja 2017 w Crans-Montana[1]) – brytyjski aktor filmowy znany przede wszystkim z ról Simona Templara w serialu Święty (1962–1969) oraz Jamesa Bonda (w latach 1973–1985). W postać agenta 007 wcielał się siedmiokrotnie. Popularność przyniósł mu również serial Partnerzy (1971–1972), gdzie występował jako lord Brett Sinclair.
Dwukrotnie otrzymał wysokiej rangi odznaczenie brytyjskie Order Imperium Brytyjskiego: w 1999 w stopniu Commander (CBE), oraz w roku 2003 w stopniu Knight Commander of the British Empire (KBE). Był ambasadorem dobrej woli UNICEF, a także autorem książek.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Dzieciństwo i młodość[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 14 października 1927 w Stockwell[2] (obecnie wchodzi w skład London Borough of Lambeth). Był jedynym dzieckiem policjanta George’a Alfreda Moore’a oraz Lillian, gospodyni domowej[3]. Początkowo uczęszczał do Battersea Grammar School w południowym Londynie, ale podczas II wojny światowej rodzina ewakuowana została do Holsworthy, w hrabstwie Devon. Uczył się następnie w gimnazjum w Amersham, w hrabstwie Buckinghamshire, a później w College of the Venerable Bede w Durham University, którego jednak nie ukończył[4].
Studiował na Royal Academy of Dramatic Art. Tam poznał Lois Maxwell, która miała później zagrać Pannę Moneypenny w serii o Bondzie. W wieku 17 lat zagrał rzymskiego żołnierza w filmie „Cesarz i Kleopatra” (1945)[5].
W wieku 18 lat został powołany do służby wojskowej, otrzymał numer służbowy 372394[6].
Kariera filmowa[edytuj | edytuj kod]
Lista filmów z jego udziałem to ponad siedemdziesiąt pozycji, przy czym część z nich to wieloodcinkowe seriale. Zaczynał od grania epizodycznych ról jako statysta. Często występował jako prowadzący w programach telewizyjnych. Zajmował się także reżyserią (kilka odcinków „Świętego” i „Partnerów”), produkcją filmową i pisaniem scenariuszy.
W 1953 przeniósł się do Hollywood, ale jego pierwsze role nie przyniosły mu sławy. Próbował pracy w amerykańskiej telewizji – zagrał w „Ivanhoe” (1958–1959), „The Alaskans” (1959–1960)[7] i popularnym w Ameryce „Mavericku” (1960–1961)[8]. Po powrocie do Wielkiej Brytanii otrzymał propozycję zagrania Simona Templara w telewizyjnym serialu „Święty” (1962–1967). Dzięki tej roli zdobył status międzynarodowej gwiazdy[9], co umożliwiło mu później zastąpienie Seana Connery’ego w roli agenta 007. W autobiografii przyznał, że dla tej roli przyciął włosy oraz zrzucił nieco wagi. Warunkiem, który stawiał przed podpisaniem umów z producentami było dostarczenie w czasie realizacji produkcji nieograniczonej ilości kubańskich cygar „Montecristo” (w czasie kręcenia jednego z filmów o agencie 007 koszt realizacji tej części umowy wyniósł 3176,4 £)[10].
Jako James Bond wystąpił w filmach: Żyj i pozwól umrzeć (1973), Człowiek ze złotym pistoletem (1974), Szpieg, który mnie kochał (1977), Moonraker (1979), Tylko dla twoich oczu (1981), Ośmiorniczka (1983) i Zabójczy widok (1985).
Był najstarszym aktorem grającym Bonda, rozpoczynając miał 45 lat, kończąc – 57[11]. Na premierze swego ostatniego Bonda, która odbyła się 22 maja 1985 w San Francisco, powiedział: „Cieszę się, że mogłem zagrać w siedmiu Bondach, co zabrało mi czternaście lat życia. Dla mnie to był dobry czas, znalazłem wielu przyjaciół”. Po premierze jedna z brytyjskich gazet zamieściła rysunek, na którym „Q” przedstawia Bondowi nowy model wózka inwalidzkiego[12]. Wystąpił też w największej liczbie filmów w roli Bonda – siedmiu – jakkolwiek do serii z Bondem można też zaliczyć Nigdy nie mów nigdy (1983) Seana Connery’ego i wtedy obaj mieliby po siedem filmów[13].
Podczas kręcenia serii filmów o Bondzie wystąpił także w 13 innych filmach. Trzy z nich były kręcone w Południowej Afryce, a aktor był z tego powodu krytykowany przez przeciwników apartheidu. Zamierzał wystąpić w filmie O jeden most za daleko w 1977, ale musiał zrezygnować ze względu na swój udział w filmie Szpieg, który mnie kochał[13].
W Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej zapisy cenzury uniemożliwiały dostęp do filmów z serii „James Bond” i sprawiły, że postać Moore’a nie miała notatek w publikowanych antologiach[14][15].
W 1987 był gospodarzem dokumentalnego filmu Happy Anniversary 007: 25 Years of James Bond. Film został nakręcony dla uczczenia 25 rocznicy filmowej serii 007[16].
W 2004 roku Akademia Filmowa uznała go za najlepszego Bonda[17], w roku 2008 wygrał ponownie, uzyskując 62% głosów.[potrzebny przypis]
W telewizyjnym filmiku Sport at Heart, reklamującym igrzyska olimpijskie 2012, zagrał Bonda wraz z Samanthą Bond (jako Moneypenny)[18].
Jednym z jego najmniej lubianych filmów jest The Quest, w reżyserii Van Damme’a[13].
Działalność humanitarna[edytuj | edytuj kod]
Podczas kręcenia w Indiach „Ośmiorniczki”, jego szóstego filmu w roli Bonda, wstrząśnięty panującą wokół biedą, zaangażował się w akcje charytatywne pod patronatem UNICEFu. Był pod wrażeniem humanitarnej pracy swojej przyjaciółki Audrey Hepburn i w konsekwencji został ambasadorem dobrej woli UNICEF-u w 1991 roku[19]. Użyczył głosu postaci Świętego Mikołaja w krótkim filmie animowanym The Fly Who Loved Me, zrealizowanym w 2004 w celu wsparcia UNICEF-u[20].
Walczył o humanitarny chów zwierząt. Zaangażował się w walkę przeciwko produkcji i sprzedaży pasztetu strasburskiego (zdaniem obrońców praw zwierząt przymusowy tucz drobiu jest niehumanitarny). Wziął udział w nagraniu wideo dla PETA, w którym był narratorem[21]. Pod jego wpływem domy towarowe Selfridges zgodziły się usunąć pasztet strasburski ze swoich półek[22].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
W 1946 roku ożenił się z Doorn van Steyn, ale w 1953 rozwiódł się z nią dla śpiewaczki Dorothy Squires, która była od niego 13 lat starsza i wówczas bardziej popularna[23]. Przez krótki czas mieszkali w Dafen, w hrabstwie Llanelli, w południowej Walii. W 1961 podczas kręcenia filmu we Włoszech związał się z Luisą Mattioli (1936-2021[24]). Żył z nią w konkubinacie do 1969, kiedy Squires ostatecznie wyraziła zgodę na rozwód[25]. Moore ma z Mattioli córkę (Deborah) i dwóch synów (Geoffreya i Christiana). Moore nieoczekiwanie zakończył związek z Mattioli w 1993. W 2002 ożenił się z Kiki Tholstrup[26].
Jego córka Deborah Moore, zagrała inspektor Hannah Bernstein w dwóch filmach opartych na powieściach Jacka Higginsa, a także pojawiła się w filmie Śmierć nadejdzie jutro. Starszy syn, Geoffrey Moore, został aktorem[27]. Wystąpił razem z ojcem w filmie Sherlock Holmes w Nowym Jorku (1976), grając syna Holmesa. Młodszy syn, Christian Moore, został producentem filmowym[28].
Po sukcesie serialu Święty mieszkał w Royal Tunbridge Wells, Kent, później przeniósł się do Surrey, a następnie do Hollywood. W latach 60. mieszkał przy Gordon Avenue, w Stanmore, w hrabstwie Middlesex, w pobliżu Elstree Studios, a w latach 70. w Denham, w hrabstwie Buckinghamshire, w pobliżu Pinewood Studios. Podczas kręcenia filmu Szpieg, który mnie kochał, Curd Jürgens zaprosił Moore’a, by zamieszkał w jego domu, w Gstaad w Szwajcarii.
Przyjaźnił się z niektórymi członkami duńskiej rodziny królewskiej. 24 maja 2008 wraz z żoną był na ślubie księcia Joachima Glücksburg i francuskiej księżniczki Marie Cavallier. Przyjaźnił się też ze szwedzkim królem Karolem XVI Gustawem. 1 i 2 lipca 2011 wraz z żoną został zaproszony na ślub księcia Alberta II Grimaldi i Charlene Wittstock[29].
W 1993 roku zdiagnozowano u niego raka prostaty, w związku z czym przeszedł poważną operację. W 2003 zasłabł na scenie w Nowym Jorku i zainstalowano mu elektrostymulator serca[30][31].
Wspierał Partię Konserwatywną. Zaangażował się publicznie podczas wyborów w 2001[13]. W 2011 udzielił poparcia premierowi Davidowi Cameronowi ze względu na jego politykę wobec Unii Europejskiej, natomiast jego krytyków z Partii Konserwatywnej nazwał zdrajcami[32].
Odznaczenia, nagrody i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]
W 1999 otrzymał Order Imperium Brytyjskiego klasy CBE (komandor)[33]. 14 czerwca 2003, w uznaniu za działalność charytatywną, otrzymał klasę KBE (rycerz komandor) tego orderu[34]. Moore powiedział, że ceni sobie to, iż otrzymał go za działalność dla UNICEFu, a nie grę aktorską[34].
11 października 2007, na trzy dni przed ukończeniem 80. roku życia, otrzymał gwiazdę na Hollywood Walk of Fame za działalność w telewizji i filmie. Na tę uroczystość przybył wraz z rodziną, przyjaciółmi oraz Richardem Kielem, z którym zagrał w filmach The Spy Who Loved Me oraz Moonraker. Gwiazda Moore’a była 2350. przy Hollywood Boulevard 7007[35].
W 2008 otrzymał od francuskiego rządu Order Sztuki i Literatury, klasy komandora[36][37].
Lista nagród i wyróżnień[edytuj | edytuj kod]
Za działalność charytatywną[edytuj | edytuj kod]
- 1999: Commander Orderu Imperium Brytyjskiego (CBE)
- 2003: Knight Commander Orderu Imperium Brytyjskiego (KBE)
- 2003: Krzyż Zasługi I Klasy Orderu Zasługi RFN: za walkę z handlem dziećmi
- 2005: UNICEF Snowflake Audrey Hepburn Humanitarian Award
- 2008: Dag Hammarskjöld Award (od ONZ)
- 2012: UNICEF UK Lifetime Achievement Award
Za całokształt[edytuj | edytuj kod]
- 1990: Bambi (od niemieckiego czasopisma Bunte)
- 1991: Golden Camera (niemiecka TV)
- 1995: Tele Gatto (włoska TV)
- 1997: festiwal filmowy (Palm Springs, Stany Zjednoczone)
- 2001: festiwal filmowy (Jamajka)
- 2002: Monte Carlo TV Festival
- 2004: Telekamera („Tele Tydzień”, Polska)
- 2007: Hollywood Walk of Fame
- 2008: Commandeur Orderu Sztuki i Literatury (Francja)
Za grę aktorską[edytuj | edytuj kod]
- 1967: Otto (najbardziej popularna gwiazda TV za film „Święty”; od niemieckiego czasopisma Bravo)
- 1967: Ondas Award (hiszpańska TV za film „Święty”)
- 1973: Najlepszy aktor telewizyjny, nagroda od francuskiego czasopisma Tele-7-Jours, wspólnie z Tonym Curtisem za „The Persuaders”
- 1973: Bambi (wraz z Tonym Curtisem za film „The Persuaders”, od niemieckiego czasopisma Bunte)
- 1980: Golden Globe: World Film Favorite-Male
- 1980: Saturn Award (najbardziej popularny międzynarodowy wykonawca)
- 1981: Otto (najbardziej popularna gwiazda filmowa; od niemieckiego czasopisma Bravo)
Filmografia[edytuj | edytuj kod]
- Perfect Strangers (1945) jako żołnierz
- Cezar i Kleopatra (1945) jako rzymski żołnierz
- Gaiety George (1945) epizodyczna rola
- Piccadilly Incident (1946) jako gość zasiadający przy stole Pearsona
- Trotie True (1949)
- One Wild Oat (1951) jako Bit Part
- Robert Montgomery Presents (1953) jako francuski dyplomata
- Kiedy po raz ostatni widziałem Paryż (1954) jako Paul Lane
- Królewski złodziej (1955) jako Jack
- Przerwana melodia (1955) jako Cyril Lawrence
- Diane (1956) jako książę Henryk (późniejszy król Henryk II Walezjusz)
- Ford Star Jubilee (1956) jako Billy Mitchell
- Matenee Theater (1957) Szkot/Randolph Churchill
- Ivanhoe (1958) jako Ivanhoe
- The Third Man (1958) jako Jiommy Simms
- Alfred Hitchcock Presents (1958) inspektor Benson
- Cud (1959) jako kpt. Michael Stuart
- The Alaskans (1959) jako Silky Harris
- Maverick (1959) jako Beau Maverick
- Grzechy Rachel Cade (1961) jako Paul Wilton
- Złoto siedmiu świętych (1961) jako Shawn Garrett
- The Roaring 20s (1961) 14 Karat John
- Romulus i sabinki (1962) jako Romulus
- No Man’s Land (1962) jako Enzo Prati
- Święty (1962–1969; serial TV) jako Simon Templar
- Crossplot (1969) Gary Fenn
- The Man Who Haunted Himself (1970) Harold Pelham
- Partnerzy (1971–1972; serial TV) jako lord Berett Sinclair
- Żyj i pozwól umrzeć (1973) jako James Bond, agent 007
- Człowiek ze złotym pistoletem (1974) jako James Bond
- Złoto (1974) jako Rod Slater
- Łut szczęścia (1975) jako Michael Scott
- Street People (1976) jako Ulisses
- Krzyknąć diabłu w twarz (1976) jako Sebastian Oldsmith
- Sherlock Holmes w Nowym Jorku (1977) jako Sherlock Holmes
- Szpieg, który mnie kochał (1977) jako James Bond
- Dzikie gęsi (1978) jako porucznik Shawn Flynn
- Moonraker (1979) jako James Bond
- Ucieczka na Atenę (1979) jako mjr Otto Hecht
- Akcja na Morzu Północnym (1979) jako Rufus Excalibur ffolkes
- Niedzielni kochankowie (1980) jako Harry Lindon
- Wilki morskie (1980) jako kpt. Gavin Stewart
- Wyścig armatniej kuli (1981) jako Seymour Goldfarb
- Tylko dla twoich oczu (1981) jako James Bond
- Ośmiorniczka (1983) jako James Bond
- Klątwa Różowej Pantery (1983) jako inspektor Jacques Clouseau
- Prawdziwa twarz (1984) jako dr Judd Stevens
- Zabójczy widok (1985) jako James Bond
- Strzał w dziesiątkę (1990) jako sir John Bevistock
- Śniadanie do łóżka (1992) jako Adam
- Człowiek, który nie chciał umrzeć (1995) jako Thomas Grace
- Quest (1996) jako lord Edgar Dobbs
- Spice World (1997) jako szef
- The Secret KGB UFO Abduction Files (2000) jako Roger Moore
- Wróg (2001) jako Robert Ogilvie
- Alias (2002) jako Edward Poole
- Statek miłości (2002) jako Lloyd Faversham
- The Fly Who Loved Me (2004) – Father Christmas (głos)
- Psy i koty: Odwet Kitty (2010) – Tab Lazenby (głos)
- A Princess for Christmas (2011) jako Edward, Duke of Castlebury
- Incompatibles (2013) jako Roger Moore
- The Carer (2016) jako Roger Moore
- The Saint (2017; film TV) jako Jasper
Publikacje[edytuj | edytuj kod]
Moore napisał książkę o kręceniu filmu Live and Let Die, bazując na swoim dzienniku. Nosiła tytuł: Roger Moore as James Bond: Roger Moore’s Own Account of Filming Live and Let Die, opublikowana została w Londynie w 1973, przez wydawnictwo Pan Books. Książka zawiera podziękowanie dla Seana Connery’ego, z którym Moore przyjaźnił się przez wiele lat.
W listopadzie 2008 opublikował własną autobiografię My Word is My Bond[38]. Wydana została przez wydawnictwo HarperCollins w Stanach Zjednoczonych. W Wielkiej Brytanii wydało ją Michael O’Mara Books Ltd 2 października 2008[39][40][41].
Bond On Bond został opublikowany w październiku 2012 w związku z pięćdziesiątą rocznicą filmów z postacią Jamesa Bonda. Książka bazuje na wspomnieniach Moore’a i zawiera jego przemyślenia na temat agenta 007[42].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Sir Roger Moore nie żyje. Słynny Bond miał 89 lat (www.tvn24.pl). TVN24.pl. [dostęp 2017-05-23]. (pol.).
- ↑ Roger Moore, Why I’m gunning for people who don’t talk proper DailyMail 5 July 2010.
- ↑ Roger Moore Biography (1927–). Filmreference.com. [dostęp 2012-11-06].
- ↑ Link do www.rogermoore.org. Rogermoore.org, 14 października 1927. [dostęp 2012-11-06].
- ↑ Roger Moore. britmovie.co.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-28)]. BritMovie.
- ↑ SUPPLEMENT TO-THE LONDON GAZETTE. „London Gazette”, 19 November 1946. [dostęp 2012-10-30].
- ↑ The Alaskans (adventure, starring Roger Moore) [dostęp 2012-11-06].
- ↑ Maverick – The Museum of Broadcast Communications [dostęp 2012-11-06].
- ↑ Barer, Paul. The Saint: A Complete History in Print, Radio, Film and Television of Leslie Charteris’ Robin Hood of Modern Crime, Simon Templar, 1928–1992. Jefferson, North Carolina: McFarland & Company, 2003, s. 292–338. ISBN 978-0-7864-1680-6.
- ↑ Patrick Robertson: Guinnessa Księga Filmu. Małgorzata Tyszowiecka (tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 116. ISBN 83-01-11400-2.
- ↑ Best Bond Trivia: Celebrating 50 Years of 007. community.digitalmediaacademy.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. Digital Media Academy.
- ↑ MR, Pora mikroprocesora, „Viva”, 25(61)/2007 listopad, s. 11. ISSN 1506-221X.
- ↑ a b c d Roger Moore w bazie IMDb (ang.) biogram na IMDb.
- ↑ Leksykon reżyserów filmowych: reżyserzy zagraniczni. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1984. ISBN 83-221-0166-X.
- ↑ BOND O BONDZIE. [w:] Recenzja publikacji [on-line]. [dostęp 2012-11-13].
- ↑ Happy Anniversary 007: 25 Years of James Bond w bazie IMDb (ang.)
- ↑ ZOE RUDERMAN: What’s Sexy This Week: Men Who’ve Played Bond. Cosmopolitan. [dostęp 2012-11-09]. (ang.).
- ↑ Sport at Heart – London 2012 TV ad (2004).
- ↑ Britain says „Happy Birthday” and raises a glass to two rich, kind old men called Sir Roger Moore and Sir Cliff Richard Wednesday, 13 October 2010.
- ↑ The Fly Who Loved Me The Home of James Bond.
- ↑ People for the Ethical Treatment of Animals Foundation. Peta.org.uk. [dostęp 2012-10-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-10-13)].
- ↑ Roger Moore helps Selfridges to Drop Foie Gras. Peta.org.uk. [dostęp 2012-10-31].
- ↑ Dorothy Squires Allmusic.
- ↑ Roger Moore’s third wife, Luisa Mattioli, died at the age of 85.
- ↑ Sheri & Bob Stritof, Dorothy Squires and Roger Moore Marriage Profile about.com [dostęp 20-11-09].
- ↑ Hugh Davies. Roger Moore pays wife £10m in divorce deal. „The Telegraph”, 10 Oct 2000.
- ↑ IMDb – Geoffrey Moore.
- ↑ IMDb – Christian Moore.
- ↑ Jenny Barchfield. Monaco palace releases wedding guest list. „The Washington Times”, 30 June 2011. [dostęp 2012-11-04].
- ↑ official roger moore website.
- ↑ You only live twice...unless you’re Roger Moore. „Mail Online”, 11 April 2007. [dostęp 2012-11-06].
- ↑ Sir Roger Moore: ‘I’ve paid my dues in taxes'.
- ↑ „London Gazette”, s. 23, 30 December 1998.
- ↑ a b „London Gazette”, s. 24, 14 June 2003.
- ↑ Roger Moore Official Site. Roger-moore.com. [dostęp 2010-06-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (7 stycznia 2010)].
- ↑ Chris Nashawaty (12 December 2008). „And the Bond Plays On”. Entertainment Weekly: s. 34–38.
- ↑ Roger Moore: Commandeur dans l’ordre des Arts et des Lettres, Premiere, 28/10/2008.
- ↑ Roger Patrick Moore, Moore: My word is my bond: a memoir. New York: Collins, 2008. ISBN 0-06-167388-9.
- ↑ Roger Moore’s official website. Roger-moore.com, 12 stycznia 2010. [dostęp 2012-10-31].
- ↑ Amazon UK. Amazon.co.uk, 9 września 2009. [dostęp 2012-10-31].
- ↑ Roger Moore , My word is my bond. The autobiography, Gareth Owen, London: Michael O’Mara Books, 2008, ISBN 978-1-84317-318-2, OCLC 236120325 .
- ↑ Bond on Bond. empik.com, 2012-10-01. [dostęp 2012-11-09]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Roger Moore w bazie IMDb (ang.)
- Roger Moore w bazie Filmweb
- Roger Moore w bazie Notable Names Database (ang.)
- ISNI: 0000000110723729
- VIAF: 79071672
- LCCN: n85326587
- GND: 124482376
- NDL: 00621158
- BnF: 12174576n
- SUDOC: 071453687
- SBN: TO0V391049
- NLA: 35361125
- NKC: xx0119464
- BNE: XX879288
- NTA: 071350837
- BIBSYS: 1014433
- Open Library: OL2081991A
- PLWABN: 9810651501905606
- NUKAT: n2008152005
- OBIN: 90000380311
- J9U: 987007363090005171
- CANTIC: a11858722
- LNB: 000249057
- CONOR: 15136099
- WorldCat: lccn-n85326587
- Absolwenci Royal Academy of Dramatic Art
- Ambasadorowie dobrej woli UNICEF
- Brytyjscy aktorzy filmowi
- Brytyjczycy odznaczeni Orderem Sztuki i Literatury
- James Bond
- Komandorzy Orderu Sztuki i Literatury
- Ludzie urodzeni w Londynie
- Odznaczeni Orderem Imperium Brytyjskiego
- Odznaczeni Orderem Zasługi Republiki Federalnej Niemiec
- Urodzeni w 1927
- Zmarli w 2017